بررسی انتقادی تأثیر ابن سینا بر جریان اخترشناسی در دوره اسلامی و نقد نظریه « انقلاب علمی در رصدخانة مراغه »
الموضوعات : تاریخ و تمدن اسلامی
سید محمد مظفری
1
(ندارد)
الکلمات المفتاحية: نجوم, تنجیم, بوعل یسینا, فلسفه مشّاء, مکتب مراغه,
ملخص المقالة :
در این مقاله به سه تأثیر عمده بوعلی سینا بر نجوم دوره اسلامی پرداخته می شود: نخست، وی تمایزیروش شناختی بین نجوم به عنوان علمی محاسباتی و برهانی، و تنجیم، به عنوان علمی تخمینی نهاد و ازاین رو یک انفکاک اصولی بین نجوم و تنجیم، که در سراسر نجوم بابلی و یونانی و اسکندرانی به منزلةیک کلّ پنداشته می شدند، رقم زد؛ دوم، دفاع وی از فلسفة ارسطویی در برابر تشکیکات ذهن تجربیابوریحان بیرونی است که از نقش مثبت عوامل جامعه شناختی به نفع وی نیز سود برده بود؛ سوم، تأثیرآموزه های مشّایی با قرائت سینوی در فعالیت های نجومی دورة نخست رصدخان ه مراغه، حلقة علمینصیرالدین طوسی، است. این تأثیرات در مقیاس دانش نجوم واجد جنبه های منفی و مثبت بوده است :تأثیر نخست گامی رو به جلو محسوب می شود، در حالی که دو تأثیر بعدی، یا به کاستن قدرت دانشنجوم و ناتوانی آن در تغییر باورهای رایج فلسفه طبیعی منجر شد یا در برخی جای ها و برهه ها منجر بهفروکاستن آن تا حد یک دانش هندسی گردید.
