اثر تاريخ كاشت و تراكم بذر بر ویژگی های مورفولوژیک و عملکرد دو رقم گندم نان در منطقه مغان
الموضوعات : crop production
1 -
الکلمات المفتاحية: گندم, تاريخ كاشت, تراكم بوته و رقم,
ملخص المقالة :
به منظور بررسي اثر تاريخ و تراكم كاشت بر خصوصيات مورفولوژيكي و عملكرد دو رقم جديد گندم، آزمايشي در سال زراعي 86-1385 در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي اردبيل (مغان) انجام گرفت. اين آزمايش به صورت کرت های دو بار خرد شده در چهار تاريخ كاشت (15 آبان، 30 آبان، 15 آذر و 30 آذر) به عنوان كرت اصلي، دو لاين گندم(آرتا و مغان-3) به عنوان كرت فرعي و چهار تراكم بذر (300، 350، 400 و 450 دانه در متر مربع) به عنوان كرت فرعي فرعي با سه تكرار اجرا شد. نتايج تجزيه واريانس داده هاي مربوط به عملكرد دانه و صفات مورد بررسي حاكي از وجود اختلاف معني دار در بين تاريخ هاي كاشت از نظر عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك، شاخص برداشت، ارتفاع بوته، طول دوره رشد و روز تا سنبله دهي در سطح احتمال 1٪ و براي صفات تعداد پنجه بارور و طول سنبله در سطح احتمال 5٪ بود. مقايسه ميانگين تاريخ هاي مختلف كاشت نشان داد كه از نظر عملكرد دانه، تاريخ كاشت 15آبان ماه با 7397 كيلو گرم در هكتار جزو بهترين تاريخ هاي كاشت در منطقه است. عملكرد دانه بالاتر در اين تاريخ كشت ناشی از طول دوره رشد بيشتر (1/214 روز تا رسيدگي)، طول سنبله بيشتر (57/9 سانتي متر) و تعداد پنجه بارور بيشتر (24/3 پنجه) بود. بين ارقام گندم از نظر شاخص برداشت، تعداد سنبلچه، ارتفاع بوته و طول سنبله در سطح احتمال 1٪ و از نظر صفات تعداد دانه در سنبله در سطح احتمال 5 ٪ اختلاف معني دار مشاهده شد. تراكم هاي مختلف بذر نيز براي عملكرد دانه و صفات طول سنبله و تعداد دانه در سنبله در سطح احتمال 5 ٪ اختلاف معني دار داشتند. تراكم بذر 350 دانه در متر مربع با توليد7170 كيلو گرم در هكتار، با طول سنبله 08/9 سانتي متر و با تعداد دانه در سنبله برابر 43/42 دانه، بیشترین مقدار را داشت. اثر متقابل تاريخ كاشت در رقم نيز روي عملكرد دانه، شاخص برداشت، تعداد پنجه و طول پدانكل معني دار شد. اثر متقابل تاريخ كاشت در تراكم نيز روي عملكرد دانه و طول سنبله معني دار گرديد. اثر متقابل رقم در تراكم فقط در مورد عملكرد دانه معني دار شد. تاريخ كاشت سوم (15 آذر) و تراكم دوم (350 بذر در متر مربع) بيشترين عملكرد دانه را توليد كرد. اثر متقابل رقم در تراكم معني دار شد. به طوري كه رقم مغان-3 در تراكم دوم و رقم آرتا در تراكم سوم بيشترين عملكرد دانه را توليد كردند.
