مطالعه تطبیقی اثرات مؤلفه‌های جرم‌خیزی محیطی بر الگوهای رفتاری شهروندان در شهر شیراز (مطالعه موردی مناطق 2 و 6)
الموضوعات :
1 - گروه معماری ، دانشکده هنرومعماری،واحد شیراز ، دانشگاه آزاد اسلامی ، شیراز ، ایران
الکلمات المفتاحية: فضاهای عمومی, جرم‌خیزی, الگوهای رفتاری, شهر شیراز.,
ملخص المقالة :
بروز ناهنجاری‌ها و به‌طور ویژه وقوع جرم، یک از مشکلاتی است که هم بر مطلوبیت فضاهای عمومی شهری اثرگذار بوده و هم از ویژگی‌های محیطی این فضاها اثرپذیر می‌باشد. لذا شناخت صحیح ویژگی‌های محیطی و برنامه‌ریزی برای آن، یکی از حوزه‌های عمل برنامه‌ریزیان جهت برنامه‌ریزی فضا و رفتار و سپس مدیریت آن می‌باشد. در همین راستا پژوهش حاضر برآن شد مسیرهای اثرگذاری بر رفتارهای جرم‌خیز در گستره‌های نسبتاً امن و گستره‌هایی که احتمال و میزان وقوع جرم در آنها بالاتر است، را در دو منطقه از شهر شیراز، به‌صورت تطبیقی مورد مطالعه قرار دهد. برای نیل به این هدف، پژوهش حاضر با استفاده از روش‌های توصیفی- تحلیلی و پیمایشی مبادرت به جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز نموده و سپس با استفاده از آزمون‌های T-test و تحلیل رگرسیون به تحلیل داده‌ها مبادرت نموده است. براساس نتایج حاصله، از منظر شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و انتظامی- مدیریتی دو منطقه 2 و 6 شهر شیراز تفاوت معناداری با یکدیگر ندارند اما از منظر شاخص‌های کالبدی دو منطقه اختلاف معناداری با یکدیگر دارند. نتایج حاصله از تحلیل نظرات شهروندان تفوّق، برتری و کارآمدی رویکردهای پلیس‌مبنا را در برخورد با جرم‌خیزی نشان می‌دهد؛ درحالی که مقایسه وضعیت مؤلفه‌های کالبدی دو منطقه نشان از اختلاف معنادار دو منطقه از منظر این مؤلفه‌ها دارد و رویکردهای مبتنی بر طراحی محیطی در کنار رویکردهای سیستم قانونی و پلیس‌مبنا در محلات جرم‌خیز شهر شیراز اهمیت بیشتری دارد.
1. Abbasi Varki, E. (2008). Social and Spatial Analysis of Crime Concentration Centers: A Case Study of Crime Clusters in Shahr Char Residential Areas Using GIS (Master's Thesis). Zanjan University. [In Persian]
2. Abdi, A., Karami, T. al-D., & Mostajabi, H. (2018). The Relationship between Marginalization and National Security Threats: The Mediating Role of Sense of Place (Case Study: Mahdasht Karaj). Police Order and Security Research Journal, 11(3), 113-134. [In Persian]
3. Abdullah, A., Razak, N. A., Salleh, M. N. M., & Sakip, S. R. M. (2012). Validating crime prevention through environmental design using structural equation model. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 36, 591-601. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.03.065
4. Ackerman, W. V., & Murray, A. T. (2004). Assessing spatial patterns of crime in Lima, Ohio. Cities, 21, 423–437. https://doi.org/10.1016/j.cities.2004.07.008
5. Adel, H., Salheen, M., & Mahmoud, R. A. (2016). Crime in relation to urban design. Case study: The Greater Cairo Region. Ain Shams Engineering Journal, 7(3), 925-938. https://doi.org/10.1016/j.asej.2015.08.009
6. Bennet, T., Holloway, K., & Farrington, D. P. (2006). Does Neighborhood Watch Reduce Crime? A Systematic Review and Meta-Analysis. Journal of Experimental Criminology, 2, 437-458. https://doi.org/10.1007/s11292-006-9018-5
7. Bernasco, W., & Block, R. (2011). Crime generators, crime attractors, and offender anchor points. Journal of Research in Crime and Delinquency, 48, 33–57. https://doi.org/10.1177/0022427810384135
8. Blakely, & Synder. (1997). Fortress America Gated Communities in the United States. Washington D. C: Brookings Institution Press.
9. Brantingham, & Brantingham. (2005). Situational Crime Prevention as A Key Component In Embedded Crime Prevention. Canadian Journal of Criminology and Criminal Justice, 271-288. https://doi.org/10.3138/cjccj.47.2.271
10. Brantingham, P. J., & Brantingham, P. L. (1981). Environmental criminology. Beverly Hills, CA: Sage Publications.
11. Ceccato, V., & Oberwittler, D. (2008). Comparing spatial patterns of robbery: Evidence from a Western and an Eastern European city. Cities, 25, 185–196. https://doi.org/10.1016/j.cities.2008.04.002
12. Cozens, P. M., Saville, G., & Hillier, D. (2005). Crime Prevention through Environmental Design (CPTED): A Review and Modern Bibliography. Property Management, 23(5), 328-356. https://doi.org/10.1108/02637470510631483
13. Dantzker, M. L., & Robinson, D. M. (2002). Perspectives On Crime Prevention A Capstone View. In D. M. Robinson (Ed.), Policing and Crime Prevention United States: Pearson Education, Inc.
14. Emamgholi, A., Ayvazian, S., Zadeh Mohammadi, A., & Islami, S. G. (2012). Environmental Psychology, the Common Ground of Architecture and Behavioral Sciences. Behavioral Sciences Quarterly, 4(14), 23-44. [In Persian]
15. Fajnzylber, P., Lederman, D., Loayza, N., Reuter, P., Roman, J., & Gaviria, A. (2000). Crime and victimization: An economic perspective. Economia, 1(1), 219-302.
16. Faria, J. R., Ogura, L. M., & Sachsida, A. (2013). Crime in a planned city: The case of Brasília. Cities, 32, 80-87. https://www.jstor.org/stable/20065399
17. Farjirad, K., Alian, M., & Cheraghi, R. (2016). Analysis of Effective Physical Indicators on Improving Environmental Security in the Historical Texture of Yazd City. Police Order and Security Research Journal, 9(3), 1-27. [In Persian]
18. Hasani Satari, H., Sharafi, M., & Hashemi, A. (2018). Security Threats and Consequences of Foreign Nationals' Presence in Marginalized Areas of Karaj Metropolis. Police Order and Security Research Journal, 11(4), 151-186. [In Persian]
19. Hashemi, S., & Charejoo, F. (2018). The Impact of Environmental Qualities on Residents' Perceived Security, Emphasizing the First and Second Generation CPTED Components. Iran's Strategic Social Issues Research Quarterly, 7(3), 83-100. [In Persian]
20. Hillier, B. (2004). Can streets be made safe?, Urban Design International, 9(1), 31–45. https://doi.org/10.1057/palgrave.udi.9000079
21. Jacobs, J. (1961). The death and life of great American cities. New York: Random House.
22. Kelling, G. L., & Coles, C. M. (1996). Fixing broken windows: Restoring order and reducing crime in our communities. New York, NY: The Free Press.
23. Khorasani, M. A., Tavana, M., & Sofi Nistani, M. (2017). Assessing the Relationship between Environment and Fear of Crime in Mehr Housing Complexes (Case Study: Pakdasht County). Journal of Urban Planning and Geography Research, 5(4), 515-537. [In Persian]
24. Latifi, A., & Sajadzadeh, H. (2014). Evaluation of the Impact of Environmental Quality Components on Behavioral Patterns in Urban Parks, Case Study: People's Park in Hamedan. Urban Studies Quarterly, 11(3), 3-18. [In Persian]
25. Latifi, A., & Sajadzadeh, H. (2015). Evaluation of the Impact of Environmental Quality Components on Behavioral Patterns in Urban Parks (Case Study: People's Park in Hamedan). Urban Studies Quarterly, 11(3), 18-3. [In Persian]
26. Mahmoudi Janki, F., & Ghooarchi Bigi, M. (2009). The Role of Environmental Design in Crime Prevention. Journal of Private Law Studies, 39(2), 345-367. [In Persian]
27. Newman, O. (1972). Defensible space. London: Architectural Press.
28. Paknejad, N., & Latifi, G. (2018). Explanation and Evaluation of Environmental Components' Effects on the Formation of Behavioral Patterns in Urban Spaces. Bagh-e Nazar Monthly, 15(69), 66-51. [In Persian]
29. Phipps, A. and Horrobin, B. (2014) Measuring Exterior Safety of Canadian Residential Neighbourhoods. Journal of Building Construction and Planning Research, 2 (2), https://doi.org/132-149. 10.4236/jbcpr.2014.22012
30. Pourjafar, M., Mahmoudinejad, H., Rafieyan, M., & Ansari, M. (2008). Enhancing Environmental Security and Reducing Urban Crimes with an Emphasis on CPTED Approach. International Journal of Engineering Sciences (Architecture and Urban Planning Special Issue), 19(6), 73-82. [In Persian]
31. Sajadzadeh, H., Izadi, M. S., & Haqi, M. R. (2017). Assessment of Environmental Factors Influencing the Sense of Security among Residents of Informal Settlements in Hamedan City. Journal of Urban Planning and Geography Research, 5(4), 705-720. [In Persian]
32. Shiraz Municipality. (2021). Statistical Yearbook of Shiraz City. Deputy of Planning and Human Development, Shiraz Municipality. [In Persian]
33. Simons, C. F. (2002). The Evolution of Crime Prevention. In D. M. Robinson (Ed.), Policing and Crime Prevention. United States: Pearson Education, Inc.
34. Sohn, D. W. (2016). Residential crimes and neighbourhood-built environment: Assessing the effectiveness of crime prevention through environmental design (CPTED). Cities, 52, 86-93. https://doi.org/10.1016/j.cities.2015.11.023
35. Syarmila Hany, H. (2008). The Relationship Between Territorial Functioning and Victimisation, Fear of Crime, Neighbourhood Watch and Ethnic Relations: A Case Study of Subang Jaya Housing Scheme. Universiti Sains Malaysia, Penang.
36. Welsh, B. C., & Hoshi, A. (2002). Communities and Crime Prevention. In Evidence-Based Crime Prevention. New York: Routledge.
37. Wilson, J. Q., & Kelling, G. L. (1982). Broken windows: The police and neighborhood safety. The Atlantic Monthly, March, 29–38.
38. Zangie Abadi, A., & Rahimi Nader, H. (2009). Spatial Analysis of Crime in Karaj City Using GIS. Journal of Law, 40(2), 179-198. [In Persian]
39. Zelinka, A., & Brennan, D. (2001). SafeScape: Creating safer, more livable communities through planning and design. Chicago: Planners Press.
