بررسی آموزهای تربیتی عرفانی امام علی (ع) در نهجالبلاغه
الموضوعات :
هادی کریمی عقدا
1
,
محمدمهدی دهقانیاشکذری
2
,
شیرین بقایی
3
1 - ستادیار گروه آموزشی علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران. نویسنده مسئول: hadikarimi@cfu.ac.ir
2 - استادیار گروه آموزشی معارف دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.
الکلمات المفتاحية: کلیدواژهها: تربیت عرفانی, امام علی (ع), نهجالبلاغه, نظام تربیتی عرفانی, شاخصههای تربیتی.,
ملخص المقالة :
چکیده نهجالبلاغه آیینۀ تمام نمای اسلام ناب است و روشهای تربیتی ارائه شده در نهجالبلاغه مبتنی بر جهانی بینی توحیدی اسلام و روشهای تربیتی عرفانی در آن جامعیتی خاص در ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اخلاقی دارد. در این مقاله تلاش شده تا به روش توصیفی تحلیلی و با بهرهگیری از منابع و متون کتابخانهای موضوع «آموزهای تربیتی عرفانی امام علی (ع) در نهجالبلاغه» مورد تحقیق و تحلیل قرار گیرد. بررسیهای انجامشده در این راستا گویای این است که تربیت از اساسیترین نیازهای زندگی بشر بوده و انسان در پرتو تربیت صحیح میتواند موجودی هدفمند و اندیشهورز بوده، به اهداف و آرمانهای خود دست یابد. انسان برای پیمودن راه سعادت و بندگی، نیازمند الگوهای مطمئن در عرصه عمل است و تنها معصومین (ع) بهترین و مطمئنترین الگوهای تربیتیاند و ارائه دیدگاههایشان ضرورتی انکارناپذیر برای پویندگان عرصه تعلیم و تربیت است. در این میان الگوی تربیتی امام علی (ع) جایگاه ویژهای دارد. تربیت عرفانی در سیاق مفاهیم نهجالبلاغه، تربیت الهی است که دستیابی به آن مستلزم رعایت تقواي الهی است و نیاز به تعقل و تفکر و سیر در آفاقوانفس و جدوجهد در جهت تصفیه نفس از رذایل و آراستگی به جمیع فضایل را میطلبد که غایت آن تقرب الهی است. از مهمترین اهداف تربیت معنوي از منظر نهجالبلاغه را میتوان به قرب الهی، تقوا، عبودیت باریتعالی اشاره نمود و اصول تربیت معنوي از منظر نهجالبلاغه مشتمل بر اصل کرامت، اصل محبت، اصل فروتنی و اصل تعقل است
منابع و مآخذ
1) قرآن کریم.
2) نهجالبلاغه، 1391، ترجمه محمد دشتی، تهران: نشر امیرالمؤمنین.
3) ادیب، علی محمدحسین، 1369، راه و روش از دیدگاه امام علی (ع)، تهران: انجام کتاب.
4) حاجی بابایی، حمیدرضا، 1391، نقش خانواده در تربیت اسلامی، ماهنامه پیوند، شماره397.
5) حیدری ستوده، زینالعابدین، 1391، تربیت معنوی از دیدگاه امام علی (ع) بر مبنای نامه-های نهجالبلاغه، پایاننامه کارشناسی ارشد دانشگاه ملایر.
6) رهنمایی، سید احمد، 1388، درآمدی بر فلسفه تعلیم و تربیت، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
7) صالحی، اکبر؛ یاراحمدی، مصطفی، 1387، تبیین تعلیم و تربیت اسلامی از دیدگاه علامه طباطبایی با تأکید بر هدفها و روشهای تربیتی، تربیت اسلامی، دوره3، شماره7.
8) عظیم پور، عظیم، 1384، امام علی در نهجالبلاغه، تهران: زمزم هدایت (وابسته به پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع))
9 علوی زاده، شیرازی، 1400، تربیت اسلامی از دیدگاه امام علی (ع)، فصلنامه رهیافتهای نوین در مطالعات اسلامی، شماره8.
10) فناری، محمد بن حمزه، 1384، صمباح الانس، تصحیح محمد خواجوی، تهران: مولی
11) فیض¬الاسلام اصفهانی، علی¬نقی، 1379، ترجمه و شرح نهج¬البلاغه، تهران: مرکز چاپ و نشر تألیفات فیض¬الاسلام.
12) قائمی امیری، علی، 1373، تربیت و بازسازی کودکان، تهران: انتشارات امیری.
13) مجیدی¬خوانساری، غلامحسین، 1385، نهج¬الفصاحه – کلمات قصار پیامبر اسلام (ص)، قم: انتشارات انصاریان.
14) مشایخی، شهابالدین، 1380، اصول تربیت از دیدگاه امام علی(ع، مجله حوزه و دانشگاه، شماره 27.
15) مطهری، مرتضی، 1396، مجموعه آثار، تهران: انتشارات صدرا.
16) ناظم زاده قمی، سید اصغر، 1379، علی (ع) آیینه عرفان، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
