الگوی جامعه شناختی ارتقا سلامت، صلح و سازش بین زوجین در خانواده
الموضوعات : Social Sciences Quarterlyحسن رئیسی زاده 1 , سیدحسام الدین حسینی 2 , فرج اله براتی 3
1 - دانشجوی دکتری فقه و حقوق، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
2 - دانشیارگروه فقه و مباني حقوق اسلامي، مرکز تحقیقات پژوهش¬هاي قرآني با رويكرد سبک زندگي اسلامی، واحداهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
3 - عضوگروه فلسفه و کلام اسلامی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ايران
الکلمات المفتاحية: الگو, جامعه شناختی, سلامت, صلح, سازش, زوجین, خانواده,
ملخص المقالة :
خانواده یکی از مهم ترین ارکان جامعه است و نقش مهمی در سلامت افراد ایفا می کند. فرزندانی سالم در یک خانواده مستحکم رشد پیدا می کنند و به موفقیت های بزرگی می رسند. اهمیت خانواده به اندازه ای است که در همه ادیان و جوامع به آن پرداخته شده است بنابراین جامعهای از سلامت برخوردار است که از خانوادههای سالم برخوردار باشد. هدف پژوهش حاضر الگوی جامعه شناختی ارتقا سلامت، صلح و سازش بین زوجین در خانواده می‌باشد. روش پژوهش کیفی با رویکرد اکتشافی است. جامعه آماری متشکل از خبرگانی است که در زمینه پژوهش تخصص علمی، اجرایی و یا هر دو را دارند. برای این منظور 16 نفر از خبرگان به‌صورت هدفمند و براساس استراتژی گلوله برفی برای مصاحبه‌های عمیق بدون ساختار انتخاب شدند و داده‌ها به‌صورت هم‌زمان با استفاده از مجموعه‌ای از کدگذاری‌های باز، انتخابی و نظری، تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که حاکمیت ارزش های دینی و اخلاقی در خانواده، ارتقای ارتباطات مؤثر سالم بین طرفین، آموزش و یادگیری مهارتهای زندگی مشترک، تقویت حمایت اجتماعی، توسعه فردی و ترویج سبک زندگی سالم، رضایت زناشویی در زندگی، تعهد و وفاداری زوجین، اختیار عمل و آزادی در همسرگزینی، وضعیت اقتصادی مناسب، احترام متقابل، صمیمیت و محبت از مهمترین مقولههای ارتقا سلامت، صلح و سازش در خانواده هستند. بر اساس این الگو توصیه می‌شود که نقش مقولههای مختلف در ارتقا سلامت، صلح و سازش در خانواده، مورد نظر قرار گیرد. توجه ویژه به بسترها و عوامل ارتقا دهنده سلامت در خانواده می‌تواند انگیزه های سلامت، صلح، سازش و تحکیم در خانواده را ارتقا داده و از فروپاشی خانوادهها پیشگیری نماید. خانواده، کانون شکل گیری خصوصیات شخصیتی فرزندان است و ارزش ها در خانواده شکل و پرورش می یابند. والدین می توانند محیط خانه و خانواده را به بهترین شکل، برای رشد روانی و جسمی فرزندان تأمین نمایند
1- ابراهیمی لویه عادل، ذوالقدر علی, صحبتی ها علی و اوجاقلو روح اله. (2014). بررسی عوامل موثر بر اختلافات خانوادگی در استان زنجان. پژوهش های کاربردی در علوم رفتاری، دوره 5، شماره 18، اسفند 1392، صفحه 26-9.
2- احمدی, شریعتی, میرخانی، عزت السادات. (1399). ظرفیت اصول حاکم بر خانواده در حل تعارضات خانوادگی. مطالعات زن و خانواده, 9(3), 102-128.
3- افشار کهن، جواد. بلالی، اسماعیل و صدری، اعظم. (2021). بررسی مکانیسم تأثیر سرمایه‌های فرهنگی-اقتصادی زوجین بر میزان استحکام خانواده. علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد, 18(1), 58-29.
4- پناهی، محمد حسین، زارعان، منصوره(1391).سلامت خانواده و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن .فصلنامه علوم اجتماعی19(59)، 40-1.
5- حسن زاده، صالح.(1392) پژوهشنامه مطالعات قرآنی، جلد ۴، شماره ۱۵، صفحات ۴۵-۶۵.
6- حسینی، امین، زهراکار، کیانوش، داورنیا، رضا، شاکرمی، محمد و محمدی، بهناز. (2015). رابطه‌ی تعهد زناشویی با ویژگی‌های شخصیتی. مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار, 22(5), 788-796.
7- حکمت‌نیا ، محمود، میرداداشی، مهدی، هدایت‌نیا.، فرج‌الله.(1388)، فلسفه حقوق خانواده مبانی و منابع، جلد 1، ناشر: شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، تهران.
8- رئیسی، پوران. (1996). نقش بهداشت و سلامت بر بهره وری خانواده و کشور. فصلنامه پژوهش در پزشکی، 20(2)،74-86.
9- زارع، اعظم، خادمی، ملوک و یاراحمدیان، نسرین. (2014). نقش مهارتهای زندگی والدین در کارکرد خانواده و عملکرد تحصیلی فرزندان. فصلنامه خانواده و پژوهش, 11(3), 79-96.
10- شادمانی، فرزانه. (2020). پیش بینی رضایت زناشویی براساس رضایت زناشویی والدین و سلامت خانواده پدری. خانواده و پژوهش, 46(17), 145-163.
11- طباطبایی حکیم.(1392). عذرا، خانواده از دیدگاه قرآن، دانشنامه موضوعی قرآن، پرتال جامع معارف و علوم قرآنی.
12- فرجاد، محمد حسین.(1377) بررسی مسائل اجتماعی ایران، فساد اداری، اعتیاد و طلاق، تهران: ۱۳۷۷، انتشارات اساطیر.تهران.
13- فولادی، محمد.(1382)بررسی جامعه‌شناختی شکاف نسلی، ماهنامه معرفت، شماره ۱۳۹.
14- قائمی، علی(1362). خانواده و مسائل همسران جوان، انتشارات امیدی، تهران.
15- کاتوزیان، ناصر. (1394). حقوق خانواده، جلد 1، شرکت سهامی انتشار، تهران.
16- میرخانی عزت سادات. غفوری دره گرگی، صبا و اسدی، لیلا سادات.(1393). ابداع شریعت اسلام در تحقق عدالت در روابط مالی بین زوجین، مجله مطالعات خانواده، 6(23) 121-144.
17- Beckford, J. A. (2019). Religion and advanced industrial society. Routledge.
18- Clements, L., Frazier, S. K., Moser, D. K., Lennie, T. A., & Chung, M. L. (2020). The mediator effects of depressive symptoms on the relationship between family functioning and quality of life in caregivers of patients with heart failure. Heart & Lung, 49(6), 737-744.
19- Fincham, F. D. (2003). Marital conflict: Correlates, structure, and context. Current directions in psychological science, 12(1), 23-27.
20- Lu, C., Yuan, L., Lin, W., Zhou, Y., & Pan, S. (2017). Depression and resilience mediates the effect of family function on quality of life of the elderly. Archives of gerontology and geriatrics, 71, 34-42.
21- Myllyaho, T., Siira, V., Wahlberg, K. E., Hakko, H., Läksy, K., Roisko, R., & Räsänen, S. (2019). Interaction of genetic vulnerability to schizophrenia and family functioning in adopted-away offspring of mothers with schizophrenia. Psychiatry research, 278, 205-212.
22- Mills, S. D. (2000). Men and marital commitment. Purdue University.
23- Piko, B. F., & Kovács, E. (2010). Do parents and school matter? Protective factors for adolescent substance use. Addictive behaviors, 35(1), 53-56.
24- Sprecher, S. (2002). Sexual satisfaction in premarital relationships: Associations with satisfaction, love, commitment, and stability. Journal of sex research, 39(3), 190-196.
25- Zhai, B., Li, D., Jia, J., Liu, Y., Sun, W., & Wang, Y. (2019). Peer victimization and problematic internet use in adolescents: The mediating role of deviant peer affiliation and the moderating role of family functioning. Addictive Behaviors, 96, 43-49.
26- Zhao, S., & Yiyue, G. (2018). The effects of mother's education on college student's depression level: The role of family function. Psychiatry Research, 269, 108-114.
