بازبینی مسأله جهاد ابتدایی با محوریت آیات وحی در مورد رفتار با مخالفین
الموضوعات : Main Subject
1 - دانشگاه آزاد اسلامی. واحد اسلامشهر
الکلمات المفتاحية: آیات وحی, جهاد, رفتار با مخالفین, دعوت, ابلاغ, اجبار,
ملخص المقالة :
مقابله با مخالفین بعنوان دفع تجاوز و دفاع از جان و مال و ناموس امری است که نهتنها در مبانی شریعت بر ضرورت آن تاکید شده است بلکه عقل سلیم نیز بر این ضرورت حاکم است. اما مقابله در جهت همسو ساختن مخالفین با خود و وادار کردن آنان به پذیرش اعتقادات دینی خود مسالهای است که همواره موردبحث بوده و هست. تامل در توصیههای شریعت روحبخش اسلام درخصوص چگونگی رفتار با مخالفین موضوعی است که روشنیبخش راهمان خواهد بود. نوشتار حاضر برآن است تا با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی از طریق منابع کتابخانه ای ، استراتژی اسلام را در این مسأله به دست دهد. یافته های حاصل از این التفات نظر حکایت داشت که صاحب شریعت با بیانهای گوناگون این حقیقت را گوشزد نموده که رسولان حق و پیروان آن بزرگواران وظیفه ای تحت عنوان جهاد ابتدایی بر دوش نداشته بلکه از آنان تنها ابلاغ پیامهای الهی و توصیه و دعوت مخالفین به پذیرش حقیقت را خواستار است وچنانچه مخالفین ، از پذیرش دعوت ایشان امتناع ورزیدند ، تنها باید از آنان روی گردانده و از ایجاد هرگونه درگیری و استفاده از جنگ و خشونت پرهیز نموده و آنان را به خود خداوند واگذار نمایند. البته باید توجه داشت که مسلمانان ضمن رفتار انسانی و اخلاقی خود با همگان، و معرفی تعالیم آسمانی اسلام به دیگران و دفاع عقلانی از توحید ، ضروری است که آمادگی هر گونه دفاع و مقابله در برابر هجمه ها و بی حرمتی های دشمنان دین و انسانیت را به بهترین در زمان و مکان مناسب داشته باشند.
قرآن کریم 1. آلوسی، سید محمود، 1415 ق، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، دارالکتب العلمیه، بیروت.
2. ابن فارس، محمد بن فارس، 1404 ق، معجم مقاییس اللغة، مصحح: هارون عبدالسلام محمد، مکتب الاعلام الاسلامی، قم، چاپ اول.
3. ابن کثیر، اسماعیل¬بن عمر، 1412 ق، تفسیر القرآن العظیم، دارالمعرفه، بیروت.
4. بلاغی، محمد جواد، بی¬تا، الرحله المدرسیه، موسسه اعلمی، کربلا.
5. جاوید، محمدجواد، محمددوست، علی، مقاله حقوق بشر معاصر و جهاد ابتدایی در اسلام معاصر، پژوهشنامه حقوق اسلامی، سال 11، پاییز و زمستان 89، شماره 2.
6. جبعی عاملی، زین الدین بن علی (شهید ثانی)، 1410 ق، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، مکتب الاعلام الاسلامی، قم.
7. جر، خلیل، 1382 ه ش، ترجمه سید حمید طبیبیان، فرهنگ عربی فارسی لاروس، انتشارات امیرکبیر، تهران.
8. جمعی از محققان، 1392 ش، دفاع مشروع، بررسی فقهی مسئله ترور از دیدگاه امام خمینی (ره)، نشر عروج، تهران.
9. حاجی ده آبادی، احمد و نکونام، وحید، مقاله واگرایی‌های دفاع مشروع و قاعده مقابله‌به‌مثل، پژوهش‌های فقهی، دوره 11، تابستان 1394، شماره2.
10. حسینی، سید ابراهیم، 1382 ش، اصل منع توسل به زور و موارد استثنایی آن در اسلام و حقوق بین¬الملل معاصر، نشر معارف، قم، چاپ اول.
11. حسینی، سید ابوالقاسم، 1382 ش، جهاد و حقوق بین الملل، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران.
12. خدّوری، مجید، 1335 ش، جنگ و صلح در قانون اسلام، ترجمه سید غلامرضا سعیدی، اقبال، تهران.
13. خسروی، علی¬اکبر، 1373 ش، حقوق بین¬الملل، دفاع مشروع، موسسه فرهنگی آفرینه، تهران.
14. خلیل بن احمد، 1405، کتاب العین، چاپ مهدی و ابراهیم سامرائی، قم.
15. راغب اصفهانی، ابوالقاسم، 1404 ق، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، دفتر نشر کتاب، تهران.
16. رشید رضا، محمد، بی¬تا، تفسیر المنار، دار المعرفة، بیروت.
17. زحیلی، وهبه، 1419 ق، آثار الحرب فی الفقه الاسلامی، دار الفکر، دمشق.
18. زمخشری، محمود، 1407 ق، الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل، دار الکتب العربی، بیروت.
19. زیدان، جرجی، 1902 م، تاریخ التمدن الاسلامی، مطبعه الهلال، قاهره.
20. سیوری، جمال الدین مقداد بن عبدالله، 1343، کنز العرفان فی فقه القرآن، المکتبه المرتضویه.
21. صالحی نجف¬آبادی، 1386 ش، نعمت¬الله، جهاد در اسلام، نشر نی، تهران.
22. ضیائی بیگدلی، محمدرضا، 1393 ش، حقوق جنگ، انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی، تهران.
23. طباطبایی، محمد¬حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، موسسة النشر الاسلامی، قم.
24. -----------------، بی¬تا، تفسیر المیزان، ترجمه محمد باقر موسوی همدانی، دفتر انتشارات اسلامی، تهران.
25. عابدینی، احمد، 1397 ش، تفسیر سوره انفال، نشر سرایی، تهران.
26. ---------، جهاد، گاهنامه باز اندیشی دینی.
27. ---------، دراسه نقدیه حول الجهاد الابتدایی.
28. عودة، عبدالقادر، بی¬تا، التشريع الجنائي الاسلامي مقارنا بالقانون الوضعي، دارالکاتب العربی، بیروت.
29. فخلعی، محمدتقی، مقاله تأملی در باب جهاد ابتدایی دعوت، نشریه مطالعات اسلامی، شماره 77.
30. مروارید، علی¬اصغر، 1413 ه، ینابیع الفقهیة، موسسة فقه الشیعة، بیروت.
31. مطهری، مرتضی، 1368 ش، جهاد، صدرا، قم.
32. -----------، بی¬تا، پیرامون انقلاب اسلامی، دفتر انتشارات اسلامی، تهران.
33. مفتح، محمدهادی، جهاد ابتدایی در قرآن و سیره پیامبر اکرم (ص)، نشریه علوم حدیث، سال پانزدهم، 1393، شماره 2.
34. موسوی اردبیلی، سید عبدالکریم، 1427 ق، فقه الحدود و التعزیرات، موسسه النشر لجامعه المفید، قم.
35. موسوی خمینی، سید روح¬الله (امام)، بی¬تا، تحریر الوسیله، موسسه مطبوعات دارالقلم، قم.
36. مومن قمی، محمد، 1391 ق، الولایه الالهیه الاسلامیه او الحکومه الاسلامیه زمن حضور المعصوم و زمن الغیبه، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم.
37. میرمحمد صادقی، حسین، 1390 ش، جرایم علیه اشخاص، نشر میزان، تهران.
38. نجفی، محمدحسن بن باقر،1981، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، بیروت.
