مقایسه اثربخشی طرحواره درمانی و درمان شناختی رفتاری بر طرحواره‌های ناسازگار اولیه و سلامت روان زوجین
الموضوعات :صحرا ناصری 1 , رقیه ایرانی 2 , بهرام معصومی پور 3 , فرشته رضائی نسب 4 , حمید رستمی 5
1 - (نویسنده مسئول)، دانشجوی دکتری روانشناسی سلامت، پردیس بین الملل کیش دانشگاه تهران، کیش، ایران. naseri.f@yahoo.com
2 - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ارومیه، ارومیه، ایران.
3 - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران.
4 - دکتری تخصصی روانشناسی سلامت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، کرج، ایران
5 - کارشناسی ارشد روانشناسی شخصیت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب، تهران، ایران.
الکلمات المفتاحية: زوجین, درمان شناختی رفتاری, سلامت روان, طرحواره درمانی,
ملخص المقالة :
چکیده مقدمه: میزان سلامت و بهداشت روانی در ازدواج یکی از ملاک‌های مهمی است که کیفیت زندگی زوجین را تعیین می‌کند. هدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی طرحواره درمانی و درمان شناختی رفتاری بر طرحواره‌های ناسازگار اولیه و سلامت روان زوجین بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر، کاربردی و از نوع آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون است. از میان زوجین تهران در سال 1400،30 نفر به شیوة نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش 15 نفری جایگزین شد. یک گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه‌ای با روش طرحواره درمانی و یک گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه‌ای با روش درمان شناختی رفتاری آموزش دید . گروه‌ها پرسش‌نامه سلامت روان (GHQ-28) و مقیاس پرسش‌نامة طرحواره‌های ناسازگار اولیه را به‌عنوان پیش‌آزمون و پس‌آزمون تکمیل کردند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از تحلیل واریانس یک عاملی و چند متغیری استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که میانگین نمره سلامت روان در گروه آزمایش درمان شناختی رفتاری و در گروه آزمایش طرحواره درمانی تفاوت معنی‌دار بود (p<0/01) و این میزان در گروه کنترل تفاوت معنی‌داری نداشتند. همچنین نتایج بیانگر این بود که درمان طرحواره نسبت به درمان شناختی رفتاری در بهبود طرحواره‌های ناسازگار بیماران دارای اثربخشی و ماندگاری بیشتری بوده است. نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش بر اهمیت کاربرد درمان طرحواره درمانی و درمان شناختی رفتاری در افزایش سلامت روان زوجین اذعان دارد. می‌توان از این دو رویکرد برای کاهش آسیب‌های موجود در روابط زناشویی استفاده کرد.
References:
1. Fincham F., May R.W. Infidelity in romantic relationships. Current opinion in psychology, 2017 13: 70 -74.
2. Fisher H.E., Aron A. “Infidelity: when, where, why” IN WR Cupach and BH Spitzberg, The Dark Side of Close Relationships II, New York: Routledge, 2010: 175-196.
3. Harris C.R.. A review of sex differences in sexual jealousy, including self-report data, psychophysiological responses, interpersonal violence, and morbid jealousy. Pers Socpsycholrev, 2019; 7(2): 102-128.
4. Lamers SMA, Westerhof GJ, Kovacs V, Bohlmeijer ET. Differential relationships in the association of the Big Five personality traits with positive mental health and psychopathology J Res perso, 2012; 46(5): 517-24. https: //doi. org/10.1016/j. jrp. 2012.05.012.
5. Mohammad Nejadi B, Rabiei M. The effect of schema therapy on the quality of life and psychological well-being of divorced women. Journal of Law Enforcement, 2015; 4(3): 179-190. [Persian].
6. Guijarro R., Cerviño M., Castrillo P. Acceptance and commitment therapy and anxiety disorders: Clinical case. European Psychiatry, 2017; 41(Supplement): S410. https://doi.org/10.1016/j.eurpsy.2017.01.346
7. Forman E.M., Herbert J.D. New directions in cognitive behavior therapy: acceptance based therapies, chapter to appear in w. o’donohue, je. Fisher, (eds), cognitive behavior therapy: Applying empirically supported treatments in your practice, 2nd ed. Hoboken, NJ: Wiley, 2008;63: 263-265. https://psycnet.apa.org/record/2009-02305-005
8. Horigome T, Kurokawa S, Sawada K, Kudo S, Shiga K, Mimura M, Kishimoto T. Virtual reality exposure therapy for social anxiety disorder: a systematic review and meta-analysis. Psychol Med 2020; 50: 2487-97. DOI:10.1017/S0033291720003785
9. Safdari H., Naderi F., Moradi Manesh F., Makvandi B. The effectiveness of acceptance-based therapy on anxiety, sexual satisfaction, and depression in infertile women. Medical journal of Mashhad University of Medical Sciences, 2023; 66(5): - https://doi.org/10.22038/mjms.2022.67174.3982
10. Yoosefi N. Comparison of the effectiveness of family therapy based on schema therapy and Bowen emotional system therapy on the early maladaptive schema among divorce applicant clients. Journal of Fundamentals of Mental Health. 2012; 13 (4): 356-73 [Persian].
11. Shokhmgar Z. Effectiveness of Schema Therapy on reducing mental health problems due to crossover relationships in couples. Nasim Health, 2016; 51 (17): 1-7. [Persian]
12. Rahim Aghaei F., Hatamipour K., Ashoori J. The Effect of Group Schema Therapy on Depression Symptoms and Nurses' Quality of Life. Nursing Education Journal, 2017; 6(3): 17-22. [Persian]
13. Panahifar S., Yousefi N., Amani A. The Effectiveness of Schema-Based Couple Therapy on Early Maladaptive Schemata Adjustment and the Increase of Divorce Applicants Adaptability. Kuwait Chapter of the Arabian Journal of Business and Management Review, 2014; 3(9): 339. [Persian].
14. Young J.E., Klosko J.S., Weishaar M.E. Schema therapy: A practitioner's guide. Guilford Press; 2003.
15. Young J.E. Brown G. Young Schema Questionnaire: Special Edition. New York: Schema Therapy Institute; 2001.
16. Titov N., Dear B.F., Ali S., Zou J.B., Lorian C.N., Johnston L., Fogliati V.J. Clinical and cost-effectiveness of therapist-guided internet-delivered cognitive behavior therapy for older adults with symptoms of depression: A randomized controlled trial. Behavior Therapy, 2015; 46(2): 193-205.
17. Shokhmgar A, Rajaei A, Beyazi M, Teimour S. The Effect of Group Training on “Cognitive-Behavioral Therapy” on Marital Satisfaction in Infertile Women Applying for IVF, Journal of Health Promotion Management, 2020; 9(4): 1-11.
18. Majidpoor Tehrani L, Golshani F, Peimani J, Baghdasarians A, Taghiloo S. The Effects of Cranial Electrotherapy Stimulation, Cognitive-Behavioral Therapy, and Pharmacotherapy on Rumination and Depression in Women, Middle Eastern Journal of Disability Studies, 2021; 11(1): 68.
19. Zarabi SH, Tabatabaei FS, Latifi Z. Comparison of the effectiveness of cognitive-behavioral therapy and self-healing therapy on the Distress tolerance of women with bulimia nervosa, Journal of Research in Behavioural Sciences, 2021; 19(2): 369-380.
20. Faraji SH, Agahheris M, Sheybani H. The effectiveness of cognitive-behavioral therapy on maladaptive schemas in women with marital problems، Iranian Journal of Psychiatric Nursing, 2021; 9(2): 30-40.
21. Rostamkhani F, Ghamari M, Babakhani V, Merghati Khoei ES. The Effectiveness of Cognitive-Behavioral Therapy on the Sexual Function and Schema of Postmenopausal Women, Journal of Health Promotion Management, 2020; 9(6): 96-107.
22. Barlow D.H. (Ed). Clinical handbook of psychological disorders. New York: Guilford press; 2011.
23. Mojahed A, Kalantari M, Molavi H, Neshatdust HT, Bakhshani NM. Comparison of Islamic-oriented and classic cognitive behavioral therapy on the mental health of martyrs and veteran wives. Journal of Fundamentals of Mental Health, 2010; 11(4): 282-291[Persian].
