ارائه مدل ساختاری رضایت زناشویی براساس انتظارات زناشویی، خوش‌بینی و خودکارآمدی رابطه در زنان متأهل از منظر فرهنگی
الموضوعات : Psychology
زاهده رحمانیان
1
,
احمدرضا سیفی‌بلیانی
2
1 - استادیار، گروه روان‌شناسی و مشاوره، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه فرهنگیان، پردیس فاطمه الزهرا، تهران، ایران
2 - کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران
الکلمات المفتاحية: رضایت زناشویی, انتظارات زناشویی, خوش‌بینی, خودکارآمدی رابطه, منظرفرهنگی,
ملخص المقالة :
هدف پژوهش حاضر، ارایه مدل ساختاری رضایت زناشویی براساس انتظارات زناشویی، خوش‌بینی و خودکارآمدی رابطه در زنان متأهل از منظر فرهنگی بود. جامعه آماری تمامی زنان متأهل با حداقل یک سال سابقه ازدواج در بازه اسفند ۱۴۰۲ تا مرداد ۱۴۰۳ شهر شیراز بود. نمونه پژوهش ۳۸۰ نفر بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. روش پژوهش توصیفی-همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. ابزارهای گردآوری داده ها شامل پرسش‌نامه استانداردهای رابطه ونجستی و دلی (1997)، پرسش‌نامه جهت‌گیری زندگی شییر و کارور (1994)، پرسش‌نامه خود کارآمدی رابطه لوپز و همکاران (2007) و پرسش‌نامه رضایت زناشویی کانزاس بود. تحلیل داده‌ها با استفاده از معادلات ساختاری انجام شد. یافته‌ها نشان داد بین انتظارات زناشویی، خوش‌بینی و خودکارآمدی رابطه با رضایت زناشویی همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد (۰٫۰۱>p). تحلیل رگرسیون چندمتغیره تأثیر معنادار انتظارات زناشویی (338/0=β) و خودکارآمدی رابطه (129/0=β) را بر رضایت زناشویی تأیید کرد، اما خوش‌بینی به‌صورت اثرگذار نبود. همچنین، زیرمقیاس‌های انتظارات زناشویی مانند آینده‌نگری (092/0=β) و دسترسی عاطفی (091/0=β) بیشترین سهم را در پیش‌بینی رضایت زناشوئی داشتند. شاخص‌های برازش مدل ساختاری نشان‌دهنده مناسب‌بودن مدل نهایی بود (36/0=GOF). درنتیجه انتظارات زناشویی واقع‌گرایانه و هماهنگ با بافت فرهنگی-اجتماعی (به‌ویژه در شیراز) و خودکارآمدی رابطه‌ای، از طریق تقویت مهارت‌های ارتباطی و حل تعارض، نقش تعیین‌کننده‌ای در افزایش رضایت زناشویی زنان متأهل دارد.
AbbasPour, Z., Karimi Vardanjani, M., & Khoshesteh Mehr, R. (2019). The mediating role of marital expectation fulfillment in the effect of marital satisfaction on high marital expectations, optimism, and communication self-efficacy among university staff. Positive Psychology Research Letters, 5(4), 1-14. [Persian] DOI: 10.22108/ppls.2020.116042.1684
Akeredolu, I., Okere, A., Olayiwola-Adedoja, T., Osiesi, M., Blignaut, S., & Walters, D. N. (2024). An assessment of the role of gender, self-efficacy, and resilience on marital adjustments among employees of the Federal University Oye-Ekiti, Nigeria. Gender & Behaviour, 22(2), 22672–22684. URL: https://hdl.handle.net/10520/ejc-genbeh_v22_n2_a8
Anyamene, A., Nwokolo, C., & Etele, A. (2021). Relationship between self-efficacy and marital satisfaction of married teachers in public secondary schools in Anambra State, Nigeria. European Journal of Social Sciences Studies, 6(3), 145-156. DOI: 10.46827/ejsss.v6i3.1055
Arab Alidousti, A., Nakhai, N., & Khanjani, N. (2015). Reliability and validity of the Kansas Marital Satisfaction and the short form ENRICH questionnaires in Persian. Health and Development, 4(2), 158-167. [Persian] URL: https://sid.ir/paper/233606/fa
Baher Talari, M., Mikaeili, N., Aghajani, S., & Habibi, N. (2024). Predicting marital frustration based on cognitive distortion, interpersonal forgiveness, and emotion regulation strategies in married individuals. Social Psychology Research, 14(53), 1–16. [In Persian]. DOI: 10.22034/spr.2024.392643.1829
Falakeddin, Z., & Hajizadeh Maimandi, M. (2022). The role of women in family happiness: A qualitative study in Yazd city. Applied Sociology, 33(4), 95–122. [Persian]. DOI: 10.22108/jas.2022.130447.2170
Ghafaryan Shirazi, N., Andrés, S., Ghafaryan Shirazi, Y., & Kharamin, S. (2022). Investigating the predictors of marital satisfaction: The case of Iranian women. The Family Journal, 0(0), 1-24. DOI: 10.1177/10664807221104135
Golestani Bakht, T., Babaei, A., Karimi, M., & Ahmadi, A. (2022). The relationship between self-compassion and optimism in students: The mediating role of social adjustment. Social Psychology Research, 12(45), 65–84. [In Persian]. DOI: 10.22034/spr.2022.314005.1699
Griffin, D. W., & Bartholomew, K. (1994). Models of the self and other: Fundamental dimensions underlying measures of adult attachment. Journal of Personality and Social Psychology, 67(3), 430–445. DOI: 10.1037/0022-3514.67.3.430
Kakalian, S., Moshayekh, M., Davaei, M., & Khosravi Babadi, A. A. (2023). The role of marital conflicts and marital expectations in predicting marital satisfaction. Journal of Rehabilitation Research in Nursing, 10(2), 89–97. [Persian]. URL: http://ijrn.ir/article-1-821-fa.html
Lopez, F. G., Morúa, W., & Rice, K. G. (2007). Factor structure, stability, and predictive validity of college students' relationship self-efficacy beliefs. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 40(2), 80–96. DOI: 10.1080/07481756.2007.11909807
Nejatian, M., Alami, A., Momeniyan, V., et al. (2021). Investigating the status of marital burnout and related factors in married women referred to health centers. BMC Women's Health, 21, 25. DOI: 10.1186/s12905-021-01172-0
Odebunmi, O., & Obi, S. N. (2024). Personality traits, coping self-efficacy, and marital satisfaction among academic staff of colleges of education in Oyo State, Nigeria. Journal of Education Research and Library Practice, 6(8), 45-60. URL: https://africanscholarpub.com/ajerlp/article/view/429
Rajabi, G., Rashidi, F., & Taghipour, M. (2021). Structural model of self-efficacy in romantic relationships and marital satisfaction: The mediating role of relationship maintenance behaviors. Developmental Psychology (Iranian Psychologists), 17(68), 417–426. [In Persian] URL: https://sid.ir/paper/1073622/fa
Razazan, S. (2025). The role of psychological flexibility, resilience, self-efficacy, and hope in predicting marital satisfaction of married women. International Journal of Body, Mind & Culture, 12(1), 78. DOI: 10.61838/ijbmc.v12i1.741
Rockson, D. K. (2022). Relationship between marital expectations and marital satisfaction among married individuals in the Seventh-Day Adventist Church in Jomoro Municipality, Master’s thesis, University of Ghana, Ghana.. URL: http://hdl.handle.net/123456789/10233
Sabouripour, F., Roslan, S., Ghiami, Z., & Memon, M. A. (2021). Mediating role of self-efficacy in the relationship between optimism, psychological well-being, and resilience among Iranian students. *Frontiers in Psychology, 12, 675645. [In Persian]DOI: 10.3389/fpsyg.2021.675645
Scheier, M. F., Carver, C. S., & Bridges, M. W. (1994). Distinguishing optimism from neuroticism (and trait anxiety, self-mastery, and self-esteem): A reevaluation of the Life Orientation Test. Journal of Personality and Social Psychology, 67(6), 1063–1078. DOI: 10.1037/0022-3514.67.6.1063
Schumm, W. R., Paff-Bergen, L. A., Hatch, R. C., Obiorah, F. C., Copeland, J. M., Meens, L. D., & Bugaighis, M. A. (1986). Concurrent and discriminant validity of the Kansas Marital Satisfaction Scale. Journal of Marriage and the Family, 48(2), 381–387. DOI: 10.2307/352405
Shamir-Balderman, O., Shmuel, H., & Litaim, M. (2024). The relationship among optimism, self-efficacy, occupational compromise, and happiness among young people in the post-COVID-19 period. Journal of Management & Organization, 30(6), 2453–2473. DOI: 10.1017/jmo.2024.47
Thomas, M., Banbury, S., Lusher, J., & Chandler, C. (2023). Age-hypogamy, emotional intelligence, sexual self-efficacy, and subjective happiness associations. Sexual and Relationship Therapy, 39(4), 1360–1371. DOI: 10.1080/14681994.2023.2280561
Uyar, P. (2023). The mediating role of self-efficacy in romantic relationships in the relationship between self-compassion and romantic relationship satisfaction. Master’s thesis, Middle East Technical University. ProQuest Dissertations & Theses. URL: https://hdl.handle.net/11511/104497
Vangelisti, A. L., & Daly, J. A. (1997). Gender differences in standards for romantic relationships. Personal Relationships, 4(3), 203–219. DOI: 10.1111/j.1475-6811.1997.tb00140.x
