تحلیل پدیدارشناسانه مکان در برنامه درسی: مطالعه موردی سرای دانشجویی دانشگاه فرهنگیان

تحلیل پدیدارشناسانه مکان در برنامه درسی: مطالعه موردی سرای دانشجویی دانشگاه فرهنگیان

الموضوعات : Instruction

مرتضی بازدار قمچی قیه ¹

1 - گروه آموزش علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

تاريخ الإرسال : 04 الثلاثاء , صفر, 1447 تاريخ التأكيد : 02 الإثنين , ربيع الأول, 1447 تاريخ الإصدار : 02 الأربعاء , ربيع الثاني, 1447

الکلمات المفتاحية: برنامه درسی, پدیدارشناسی, مکان, دانشجومعلمان,

ملخص المقالة :

پژوهش حاضر با هدف تحلیل پدیدارشناسانه معنای مکان در برنامه درسی و با مطالعه موردی سرای تربیت معلم در ذهن دانشجو معلمان و توصیف تجربیات آن‌ها از این مکان انجام شده است. روش تحقیق از نوع کیفی و پدیدارشناسی است که به کشف و تحلیل مفاهیم و مضامین موجود در تجربه زیسته دانشجومعلمان می‌پردازد. داده‌های تحقیق از طریق مصاحبه‌های عمیق نیمه‌ساختاریافته با دانشجو‌معلمان، مشاهده و یادداشت‌های میدانی جمع‌آوری شد. سپس به کمک تحلیل پدیدارشناسی داده‌ها، مضامین اصلی شناسایی و تفسیر گردید. شرکت کنندگان در این پژوهش دانشجومعلمانی بوده اند که به مدت یک سال تحصیلی را در مکان مورد نظر یعنی یکی از ساختمان‌‌های مربوط به پردیس دانشگاه فرهنگیان،گذرانده‌اند. نمونه‌گیری با روش هدفمند انجام گرفت و افراد مورد نظر  با توجه به اینکه محقق به عنوان مشاهده‌گر مشارکتی(استاد) در مکان مورد نظر حضور داشت، بر اساس شناختی که از آنها داشت، انتخاب شدند. بعد از انجام 15 مصاحبه نیمه ساختاریافته و عمیق گردآوری داده‌ها به اشباع نظری رسید. یافته‌ها نشان داد که معنای مکان تربیت معلم برای دانشجومعلمان فراتر از یک فضای فیزیکی است و شامل مفاهیم پیچیده‌ای همچون مختصات فیزیکی،  شکل‌گیری هویت، معنای عاطفی و روان‌شناختی، معنای نمادین است. این مفاهیم نقش مهمی در شکل‌دهی به نگرش‌های حرفه‌ای و هویت معلمی دانشجومعلمان ایفا می‌کنند و بر انگیزه‌های شخصی و حرفه‌ای آن‌ها تأثیرگذار است. نتایج این تحقیق بیانگر این است که مکان تربیت معلم نه تنها محیطی برای یادگیری علمی است، بلکه به‌عنوان بستری اجتماعی و فرهنگی در شکل‌گیری هویت معلمی دانشجومعلمان عمل می‌کند.

المصادر:

ابوالمعالی، خدیجه(1391) روش های پژوهش کیفی از نظریه تا عمل، تهران: نشر علم
خوشنام، مژگان(1400). پدیدارشناسی مکان در زیست جهان دانشجویی (مورد مطالعه دانشجویان کارشناسی دانشگاه تهران). فصلنامه آموزش عالی ایران. 13(1)، 38-2.
فتحی واجارگاه، کورش(1401) برنامه درسی به سوی هویت های جدید. تهران، انتشارات آییژ.
فراستخواه، مقصود(1394). تجربه‌های زیسته و ادراک ‌شده‌ی دانشجویان. فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران. 7(2)، 70-25.
کوثری، مسعود، خوشنام، مژگان(1396). تحلیل پدیدارشناسی معنای ذهنی دانشجو از دانشگاه. مجله پژوهش در نظام های آموزشی. 38، 193-172.
محمدی، محمود(1401). واکاوی تجربیات زیسته دانشجویان از زندگی در خوابگاه‌های دانشجویی (مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان البرز). نشریه توسعه حرفه‌ای معلم. 7(1)، 50-35.
Abolmaali, Kh. (2012). Qualitative Research Methods: From Theory to Practice. Tehran: Nashr-e Elm. [In Persian].
Butler, A. sinclAir, A. (2020). Place Matters: A Critical Review of Place Inquiry and Spatial Methods in Education Research. Review of Research in Education March 2020, Vol. 44, pp. 64 –96.
Casemore, B. (2017). Curriculum as the study of place. In M. A. Doll, (Ed.). The reconceptualization of curriculum studies: A Festschrift in honor of William F. Pinar. New York: Routledge.
Delaney, D. (2002). The space that race makes. The Professional Geographer, 54(1), 6–14. https://doi.org/10.1111/0033-0124.00309.
Edie, J. M. (2000). The primacy of perception. Northwestern University Press.
Fathi Vajargah, K. (2022). Curriculum Towards New Identities. Tehran: Aeezh Publications. [In Persian].
Farasatkhah, M. (2015). Lived and Perceived Experiences of Students. Quarterly Journal of the Iranian Association of Higher Education, 7(2), 25–70. [In Persian].
Fink, Eugen (1995). Sixth Cartesian meditation: The idea of a transcendental theory of method. Indiana University Press.
Gruenewald, D. (2003). Foundations of place: A multidisciplinary framework for placeconscious education. American Educational Research Journal. 40(3), 619–654. https://doi .org/10.3102/00028312040003619.
Gruenewald, D. A., & Smith, G. A. (Eds.). (2014). Place- based education in the global age: Local diversity. New York: Routledge.
Hershock, P., & Ames, R. (2019). Philosophies of Place an Intercultural Conversation. versity of Hawai ‘i Press and East-West Philosophers’ Conference.
Husserl, E. (2017). Ideas: General introduction to pure phenomenology. Unwin Brothers Ltd.
Khoshnam, Mojgan. (2021). Phenomenology of Place in the Student Lifeworld (Case Study: Undergraduate Students at the University of Tehran). Iranian Journal of Higher Education, 13(1), 2– 38. [In Persian].
Kowsari, M., & Khoshnam, M. (2017). A Phenomenological Analysis of Students’ Subjective Meaning of University. Journal of Research in Educational Systems, 38, 172–193. [In Persian].
Wearing, J., Ingersoll, M DeLuca, Ch, Bolden, B. Ogden, H., & Christou, Th. (2020). Key Concepts in Curriculum Studies. New York, Routledge.
Kincheloe, Joe L., & Pinar, William F. (1991). Introduction to Curriculum as Social Psychoanalysis: The Signifi cance of Place, edited by Joe L. Kincheloe and William F. Pinar (1–23). Albany: State University of New York Press.
Pinar, W. F. (1991). Curriculum as social psychoanalysis: On the significance of place. In J. L. Kincheloe, & W. Pinar (Eds.), Curriculum as social psychoanalysis: The significance of place (pp. 165– 186). Albany, NY: SUNY Press.
Pinar, W. F. (2015). E ducational Experience as Lived: Knowledge, History, Alterity. New York, Routledge.
.Merleau-Ponty, M. (1978). Phenomenology of perception. Routledge & Kegan Paul
Mohammadi, M. (2022). Exploring Students’ Lived Experiences of Dormitory Life (Case Study: Students of Farhangian University, Alborz). Journal of Teacher Professional Development, 7(1), 35–50. [In Persian].