پیشنهاد کلی برای تعیین محدوده عرصه و حریم بافت تاریخی ثبت شده میبد
عبدالمهدی همتپور
1
(
دانشجوی دکتری گروه تاریخ و باستانشناسی واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
)
مریم کلبادینژاد
2
(
استادیار گروه تاریخ و باستانشناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
)
محمد اقبال چهری
3
(
استادیار گروه تاریخ و باستانشناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
)
الکلمات المفتاحية: میبد, عرصه و حریم, باستان¬شناسی, میراث فرهنگی,
ملخص المقالة :
شهر میبد از جمله شهرهایی است که تا حدودی اصالت بافت تاریخی خود را حفظ کرده است. از ویژگیهای شاخص آن میتوان به استخوانبندی منظم، پیوستگی فضایی در عین گسستگی بافتها، و ارتباط میان عناصر اصلی چون بازار، کاروانسرا، مسجد جامع و ارگ حکومتی اشاره کرد. تعیین محدوده عرصه و حریم این شهر، بهمنظور پیشگیری از اثرات مخرب عوامل انسانی و طبیعی، ابزاری کلیدی برای مدیریت حفاظت از بافت تاریخی آن محسوب میشود و میتواند به بازنگری در چگونگی تحقق مدیریت یکپارچه این بافت بینجامد. این نوشتار با بهرهگیری از روش تحقیق کیفی و استفاده از مطالعات کتابخانهای و میدانی، در پی ارائهی پیشنهادهایی برای تعیین عرصه و حریم بهعنوان ابزاری برای مدیریت مؤثر بافت تاریخی میبد است. مهمترین کارکرد تعیین محدوده بافت تاریخی، حفاظت از ارزشهای برجسته آن است. اگرچه در ایران مفهوم حریم بهطور گستردهای مورد استفاده قرار گرفته، اما کمتر به منافع و سودمندی آن برای جامعه محلی توجه شده است. این بیتوجهی میتواند به نارضایتی مردم محلی منجر شده و در نتیجه، اهداف مورد نظر در تعیین حریم محقق نشود. با توجه به گسترش بافت تاریخی میبد و تهدیدهای جدی تخریب آن، سه نوع پیشنهاد برای تعیین محدوده عرصه و حریم شهر تاریخی میبد ارائه شده است تا تصمیمگیریهای مربوط به حفاظت این بافت تسهیل گردد.
