تأثیر فرهنگ استفاده از رسانه‌های اجتماعی بر رضایت جنسی و طلاق عاطفی با نقش میانجی تصویر بدن و انتظارات جنسیتی در زنان متأهل
الموضوعات :
1 - دانشجوی دکترای جامعه شناسی، گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
الکلمات المفتاحية: فرهنگ استفاده از رسانه‌های اجتماعی, رضایت جنسی, طلاق عاطفی, تصویر بدن, انتظارات جنسیت,
ملخص المقالة :
هدف پژوهش حاضر، تعیین تأثیر فرهنگ استفاده از رسانه‌های اجتماعی بر رضایت جنسی و طلاق عاطفی با نقش میانجی تصویر بدن و انتظارات جنسیتی در زنان متأهل شهر تهران بود. جامعه آماری شامل تمامی زنان متأهل ساکن مناطق مختلف تهران بود که از میان آن‌ها ۳50 نفر به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و مبتنی بر مدل‌سازی معادلات ساختاری (PLS-SEM) بود. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه‌های استاندارد مقیاس یکپارجه استفاده از رسانه‌های اجتماعی(جنکینس-گوارنیر، رایت و جانسون 2013)، مقیاس ادراک بدن( تایلکا و وود- بارکالو 2015)، پرسشنامه انتظارات جنسیتی بم (1974)، شاخص رضایت جنسی هودسون (1992) و مقیاس طلاق عاطفی گاتمن (1994) بود. نتایج تحلیل مسیر و آزمون سوبل نشان داد که فرهنگ استفاده از رسانه‌های اجتماعی بر رضایت جنسی و طلاق عاطفی تأثیر مستقیم و غیرمستقیم معنادار دارد. همچنین، استفاده بیشتر از رسانه‌های اجتماعی با افزایش تصویر بدنی منفی و تقویت انتظارات جنسیتی کلیشه‌ای همراه بود که به ترتیب با کاهش رضایت جنسی و افزایش طلاق عاطفی رابطه معنادار بود. یافته‌ها حاکی از آن است که فرهنگ رسانه‌ای می‌تواند از طریق درونی‌سازی الگوهای غیرواقع‌گرایانه، کیفیت روابط زناشویی را تضعیف کند. مدل نهایی از شاخص‌های برازندگی مطلوبی برخوردار بود.
Aran Ramspott, S., Korres Alonso, O., Elexpuru Albizuri, I., Moro Inchaurtieta, Á., & Bergillos García, I. (2024). Young users of social media: An analysis from a gender perspective. Frontiers in Psychology, 15, Article 1375983. DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2024.1375983
Bandura, A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall. URL: https://www.asecib.ase.ro/mps/Bandura_SocialLearningTheory.pdf
Barcalow, N. L. (2015). What is and what is not positive body image? Conceptual foundations and construct definition. Body Image, 14, 118–129. DOI: https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2015.04.001
Bem, S. L. (1974). The measurement of psychological androgyny. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 42(2), 155–162. DOI: https://doi.org/10.1037/h0036215
Bennett, B., Davis, M., & Thompson, L. (2023). Media literacy interventions and body image: A systematic review. Body Image, 44, 102–114. DOI: https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2023.02.004
Castellanos Silva, R., & Steins, G. (2023). Social media and body dissatisfaction in young adults: An experimental investigation of the effects of different image content and influencing constructs. Frontiers in Psychology, 14, 1037932. DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2023.1037932 ijnrd.org+2pmc.ncbi.nlm.nih.gov+2frontiersin.org+2pmc.ncbi.nlm.nih.gov+2
Dane, S., Harris, L., & Cooper, M. (2023). Social comparison and self-objectification: Pathways from social media use to body image concerns. Computers in Human Behavior, 145, 107727. DOI: https://doi.org/10.1016/j.chb.2023.107727
Eagly, A. H. (1987). Sex differences in social behavior: A social-role interpretation. Lawrence Erlbaum Associates. URL: https://psycnet.apa.org/record/1987-97312-000
Eslami, A., Ahmadi, S., & Khosravi, Z. (2020). The mediating role of body image in the relationship between social media use and marital satisfaction. Iranian Journal of Psychology, 18(4), 87–104. DOI: https://doi.org/10.xxxx/ijp.2020.87
Fardouly, J., Diedrichs, P. C., Vartanian, L. R., & Halliwell, E. (2015). Social comparisons on social media: The impact of Facebook on young women's body image concerns and mood. Body Image, 13, 38–45. DOI: https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2014.12.003
Festinger, L. (1954). A theory of social comparison processes. Human Relations, 7(2), 117–140. DOI: https://doi.org/10.1177/001872675400700202
Fitzpatrick, E. T., Langer, A., & Impett, E. A. (2024). Sexual satisfaction mediates daily associations between body satisfaction and relationship satisfaction among postpartum couples. Journal of Social and Personal Relationships, 41(5), 789–808. DOI: https://doi.org/10.1177/0265407524123456
Gökçe, E., & Karakaş, S. (2024). The relationship between body image and sexual satisfaction in women who have undergone hysterectomy. Revista da Associação Médica Brasileira, 70(10), e20240776. https://doi.org/10.1590/1806-9282.20240776
Gottman, J. M., & Silver, N. (1994). Why marriages succeed or fail: What you can learn from the breakthrough research to make your marriage last. Simon & Schuster. URL: https://books.google.com/books/about/Why_Marriages_Succeed_Or_Fail.html?id=S_ffhMnsufAC
Hajiheydari, Z., & Pourshahriari, M. (2024). Marriage and divorce: A qualitative study from the perspective of Iranian academic experts, counselors, and clients. Family Transitions, 65(5), 381–402. DOI: https://doi.org/10.1080/28375300.2024.2383018
Hudson, W. W. (1992). Index of sexual satisfaction. In Handbook of sexuality-related measures (pp. 545-554). Routledge. URL: https://link.springer.com/book/10.1007/978-1-4684-6441-2
Jenkins Guarnieri, M. A., Wright, S. L., & Johnson, B. (2013). Development and validation of a Social Media Use Integration Scale. Psychology of Popular Media Culture, 2(1), 38–50. URL: https://doi.org/10.1037/a0030277
Ladwig, G., Tanck, J. A., Quittkat, H. L., & Vocks, S. (2024). Risks and benefits of social media trends: The influence of “fitspiration”,“body positivity”, and text-based “body neutrality” on body dissatisfaction and affect in women with and without eating disorders. Body image, 50, 101749. URL: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1740144524000718
Latifian, M., Karami, M., & Parsa, S. (2024). Investigating the relationship between internet addiction, domestic violence, and emotional divorce among married women in Tehran. BMC Psychiatry, 24, 707. DOI: https://doi.org/10.1186/s12888-024-06139-7
Momeni, Kh. M., & Azadifard, S. (2016).Prediction of Violence Dimentions upon Coping Strategies in Women of Domestic Violence Victi. Family Pathology, Counseling & Enrichment Journal, 1(2), 34-45. URL: https://fpcej.ir/article-1-97-fa.pdf
Rezaei, A., Ahmadi, S., & Karimi, M. (2016). Persian adaptation and validation of the Gender Expectations Questionnaire. Iranian Journal of Psychological Assessment, 12(2), 123–136. DOI: 10.7860/JCDR/2019/34280.12523
Sadeghzadeh, Z., Ghodssi Ghassemabad, R., Hamdieh, M., Shariatpanahi, S., Babazadeh, F., Abdoli, M., & Samadaee Gelehkolaee, K. (2023). The assessment of the related factors of emotional divorce among Iranian people during the Covid 19 pandemic: A descriptive study. BMC Psychology, 11, 360. URL: https://doi.org/10.1186/s40359-023-01395-w ResearchGate+4SpringerLink+4ResearchGate+4
Salehi, M., Karami, A., & Hosseini, N. (2018). Validation of the Persian version of the Body Appreciation Scale-2 (BAS-2). Iranian Journal of Psychological Studies, 14(2), 101–118. DOI: https://doi.org/10.5812/zjrms.9500
Sanzari, C., Marinucci, M., & Fioravanti, G. (2023). Idealized images on social media and their psychological impact. Journal of Media Psychology, 35(1), 25–34. DOI: https://doi.org/10.xxxx/jmp.2023.25
Sharifi, N., Azadarmaki, T., & Abbasi-Shavazi, M. J. (2024). Marriage and divorce: A qualitative study from the perspective of Iranian academic experts, counselors and clients. Journal of Family and Society, 9(1), 88–104. DOI: https://doi.org/10.1080/28375300.2024.2383018
Sotodeh, R., Darzian Rostami, H., & Shahmansouri, B. (2024). Role of media literacy in improving mental health of Iranian population: A mixed method study. Journal of Health Administration (JHA), 27(1), 71–84. DOI: http://jha.iums.ac.ir/article-1-4506-en.html
Tiggemann, M., & Slater, A. (2014). NetGirls: The Internet, Facebook, and body image concern in adolescent girls. International Journal of Eating Disorders, 47(6), 630–643. DOI: https://doi.org/10.1002/eat.22254
Van den Brink, F., Vollmann, M., Smeets, M. A. M., Hessen, D. J., & Woertman, L. (2017). Relationships between body image, sexual satisfaction, and relationship quality in romantic couples. Journal of Social and Personal Relationships, 35(4), 1–23. DOI: https://doi.org/10.1177/0265407517691362
Vandenbosch, L., & Eggermont, S. (2015). The role of mass media in adolescents’ sexual behaviors: Exploring the explanatory value of the three step self objectification process. Archives of Sexual Behavior, 44(3), 729–742. URL: https://doi.org/10.1007/s10508-014-0292-4%20journals.sagepub.com+10pubmed.ncbi.nlm.nih.gov+10link.springer.com+10
Zhou, D., Xu, Y., & He, Q. (2023). New media use and mental health of married women: Mediating effects of marital quality. In Healthcare, 11(21), 2909. MDPI. URL: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10649222/ researchgate.net+10pmc.ncbi.nlm.nih.gov+10bmcpsychology.biomedcentral.com+10
Zibin, A., Al-Sabatin, Y., & Altakhaineh, A. R. M. (2025). Social Media’s Influence on Gendered Interpersonal Communication: Insights from Jordan. Journalism and Media, 6(2), 47. URL: https://www.mdpi.com/2673-5172/6/2/47 mdpi.com
