ارائه مدل تحول در محتوای آموزشی وکتب درسی نظام آموزش و پرورش
الموضوعات :مرضیه لباف 1 , ناصر عباس زاده 2 , خدیجه خانزادی 3
1 - آموزش و پرورش ، دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه آزاد
2 - دانشگاه افسری امام علی (ع)
3 - گروه مدیریت اموزشی واحد گرمسار
الکلمات المفتاحية: مدل تحول , محتوای آموزشی , کتب درسی , نظام آموزش و پرورش,
ملخص المقالة :
این پژوهش با هدف طراحی مدل تحول در محتوای آموزشی و کتب درسی نظام آموزش و پرورش انجام شده است. رویکرد پژوهش کیفی و مبتنی بر نظریه دادهبنیاد با رویکرد ساختگرایانه است که بهمنظور فهم عمیق از تجربهها و دیدگاههای ذینفعان نظام آموزشی، به کار گرفته شده است. برای تحلیل دادهها، از روش سیستماتیک در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. دادهها از طریق مصاحبههای نیمهساختاریافته با ۲۲ نفر از معلمان ومدیران تحولخواه، برنامهریزان درسی، کارشناسان و صاحبنظران حوزه آموزش و پرورش در سطوح مختلف گردآوری گردید. فرایند گردآوری و تحلیل دادهها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. در مرحله کدگذاری باز، مفاهیم اولیه از متن مصاحبهها استخراج شد. سپس در مرحله کدگذاری محوری، مقولههای اصلی و فرعی حول محورهای مفهومی سازماندهی گردید و در نهایت در مرحله کدگذاری انتخابی، مدل نهایی تحول در محتوای آموزشی و کتب درسی شکل گرفت.
یافتهها نشان داد که تحول محتوای آموزشی نیازمند بازنگری عمیق در اهداف، ساختار و محتوای کتابهای درسی است. تأکید بر مهارتهای زندگی، یادگیری مبتنی بر نیازهای واقعی دانشآموزان، بهرهگیری از شیوههای تدریس فعال، انعطافپذیری برنامههای درسی و تعامل مستمر میان معلم، دانشآموز و محتوا از جمله مؤلفههای کلیدی در مدل نهایی بودند. بهمنظور ارتقای اعتبار پژوهش، از راهبردهایی چون بررسی توسط مشارکتکنندگان، بازبینی تحلیلی و مقایسه مستمر دادهها استفاده شد. مدل ارائهشده علاوه بر برخورداری از انسجام نظری، قابلیت انطباق و کاربست در موقعیتهای مشابه آموزشی را داراست و میتواند بهعنوان چارچوبی علمی و راهبردی برای سیاستگذاران، برنامهریزان و پژوهشگران حوزه تحول آموزشی مورد استفاده قرار گیرد.
