تاثیر منابع مختلف کودهای زیستی بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه زعفران

الموضوعات : پژوهش های به زراعی

لیلا سپهوند ¹ , سعید حیدری ² , حیمدرضا عیسوند ³ , امید علی اکبرپور ⁴ , خسرو عزیزی ⁵

1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم¬آباد، ایران
2 - دانشگاه لرستان
3 - استاد، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم¬آباد، ایران
4 - استاد، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم¬آباد، ایران
5 - استاد، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم¬آباد، ایران

تاريخ الإرسال : 08 الإثنين , جمادى الثانية, 1446 تاريخ التأكيد : 06 الخميس , رمضان, 1446 تاريخ الإصدار : 13 الخميس , رمضان, 1446

الکلمات المفتاحية: اسید هیومیک, پیکروکروسین, سافرانال, نیتروکسین,

ملخص المقالة :

زعفران (Crocus sativus L.) از خانواده زنبقان دارای خواص درمانی می¬باشد که کلاله خشک شده آن به دلیل ارزش رنگی، تلخی و قدرت معطری که دارد در تهیه غذا، عطر و لوازم آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شود. استفاده از کودهای زیستی و آلی باعث بهبود کارآیی مصرف کودهای نیتروژنی و کاهش تلفات آن‌ها می‌شود که به واسطه‌ی حضور ریزجانداران مفید در این کودها، تثبیت نیتروژن، رهاسازی یون‌های فسفات، پتاسیم، آهن و سایر ریزمغذی¬ها صورت می‌گیرد که در نهایت با حضور این ریزجاندران در اطراف ریشه جذب عناصر غذایی برای گیاهان بهبود می‌یابد. بر این اساس، این پژوهش به منظور بررسی تاثیر منابع مختلف کودهای زیستی بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه زعفران در شهرستان خرم¬آباد در دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان در سال 1401 انجام شد. این پژوهش در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار (شاهد، نیتروکسین به میزان 5 لیتر در هکتار، پلیمرسوپرجاذب رطوبه استاکوزورب به میزان 240 کیلوگرم در هکتار و اسید هیومیک به میزان 1 کیلوگرم در هکتار) در 10 تکرار انجام شد. نتایج جدول تجزیه واریانس نشان داد که تیمارهای آزمایش بر تمامی صفات بجز کروسین تاثیر معنی¬داری داشتند. بطور کلی بررسی مقایسات میانگین در تیمارهای مختلف نشان داد که تیمار نیتروکسین باعث افزایش 8/61، 2/54، 5/50، 1/53 و 4/54 درصدی تعداد گل، وزن گل تر، وزن گل خشک، وزن خشک کلاله و سطح برگ نسبت به تیمار شاهد می¬شود. همچنین در بین تیمارهای مورد بررسی بر روی مواد موثره پیکروکروسین و سافرانال بیشترین تاثیر مربوط به اسید هیومیک بود به طوری که باعث افزایش 6/18 و 3/19 درصدی به ترتیب برای پیکروکروسین و سافرانال در مقایسه با تیمار شاهد شد. به طور کلی مصرف کود زیستی نیتروکسین نسبت به سایر تیمارهای دیگر این آزمایش باعث تاثیرگذاری بیشتر و افزایش تعداد گل، وزن تر و خشک گل، وزن خشک کلاله و سطح برگ شد این در حالی بود که تیمار اسید هیومیک نسبت به سایر تیمارهای استفاده شده بیشترین کارایی را در مواد موثره پیکروسین و سافرانال زعفران داشت. در نهایت می‌توان بیان کرد که، کودهای زیستی نیز به عنوان ابزاری حیاتی برای بهبود وضعیت تغذیه گیاه و خواص خاک در نظر گرفته می‌شود که می‌تواند به تضمین پایداری بلندمدت و بازده اقتصادی مثبت در مزارع گیاهی به‌ویژه گیاهان چند ساله از جمله زعفران سازگاری نشان می‌دهند و محصولات طبیعی و ایمن هستند که می‌توانند برای پایداری کشاورزی مناسب باشند.