بازنمایی تجربه زیسته فرزندان زنان مطلقه در فرآیند احتمال ازدواج مجدد مادران: مطالعه‌ای کیفی در بستر فرهنگی

الموضوعات :

ابوالفضل حاتمی ورزنه ¹ , زهرا ایمانی ²

1 - استادیار، گروه مشاوره و روان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه حضرت معصومه (س)، قم، ایران
2 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، گروه مشاوره و روان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

تاريخ الإرسال : 16 الخميس , ذو الحجة, 1446 تاريخ التأكيد : 13 الخميس , صفر, 1447 تاريخ الإصدار : 17 الثلاثاء , ربيع الأول, 1447

الکلمات المفتاحية: تجربه زیسته, فرزندان طلاق, ازدواج مجدد مادر,

ملخص المقالة :

ازدواج مجدد یکی از پیامدهای متداول پس از طلاق است که می‌تواند دگرگونی‌های عمیقی را در ساختار خانواده و تجربه زیسته فرزندان رقم بزند. پژوهش حاضر با هدف واکاوی تجربه زیسته فرزندان زنان مطلقه در مواجهه با احتمال ازدواج مجدد مادرانشان انجام شد. این مطالعه با رویکرد کیفی و با بهره‌گیری از روش تحلیل تماتیک براون و کلارک (2006) به اجرا درآمد. جامعه پژوهش شامل نوجوانان ۱۲ تا ۱۸ ساله ساکن شهر قم بود که دست‌کم یک سال از طلاق والدینشان گذشته بود. مشارکت‌کنندگان به شیوه نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و فرایند نمونه‌گیری و تحلیل داده‌ها تا دستیابی به اشباع نظری ادامه یافت که در مجموع با ۱۴ نفر مصاحبه انجام شد. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته گردآوری و سپس با استفاده از مراحل تحلیل تماتیک مورد بررسی قرار گرفتند.

تحلیل داده‌ها منجر به استخراج هشت تم اصلی شد که به‌شرح زیر است: درونی‌سازی کلیشه‌های منفی درباره ناپدری؛ مقاومت در برابر تغییر نقش‌ها و ساختار خانواده؛ تجربه تعارضات هیجانی و اخلاقی در مواجهه با ازدواج مجدد مادر؛ ترس عمیق از بی‌پناهی و آسیب‌پذیری در خانواده جدید؛ احساس تنهایی، بی‌هویتی و طردشدگی؛ تمایل به بازگشت به خانواده اولیه؛ نیاز به محبت، امنیت و حضور مؤثر والدین؛ و در نهایت، امیدی مشروط به وقوع ازدواجی سالم و ترمیم‌کننده.

یافته‌های این پژوهش بر ضرورت شناخت عمیق‌تر نسبت به نگرش‌ها، هیجانات و نیازهای روانی-اجتماعی فرزندان در خانواده‌هایی که در آستانه یا درگیر فرآیند ازدواج مجدد هستند تأکید دارد

المصادر:

Afrasiabi, H., & Khalaji Pirbalooti, M. (2022). A study of the constructions of remarriage by divorced women taking a grounded theory approach. Sociology of Social Institutions, 9(19), 239-256. [Persian] DOI: https://doi.org/10.22080/ssi.2022.23691.2011
Anderson, E. R., & Greene, S. M. (2013). Beyond divorce: Research on children in repartnered and remarried families. Family Court Review, 51(1), 119–130. DOI: https://doi.org/10.1111/fcre.12013
Balali, E., & Ramezani, R. (2023). A qualitative study of women's challenges in second marriage. Women's Strategic Studies, 25(99), 165-206. [Persian] DOI: https://doi.org/10.22095/jwss.2023.378000.3138
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77-101. DOI: https://doi.org/10.1191/1478088706qp063oa
Dainton, M. (2019). Equity and relationship maintenance in first marriages and remarriages. Journal of Divorce & Remarriage, 60(8), 583–599. URL: https://doi.org/10.1080/10502556.2019.1586420
Fraley, R. C., & Heffernan, M. E. (2013). Attachment and parental divorce: A test of the diffusion and sensitive period hypotheses. Personality and Social Psychology Bulletin, 39(9), 1199-1213. DOI:https://doi.org/10.1177/0146167213491503
Ganong, L. H., Coleman, M., & Jamison, T. (2011). Patterns of stepchild-stepparent relationship development. Journal of Marriage and Family, 73(2), 396-413. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1741-3737.2010.00814.x
Ghavami, N., Kalantari, F., Madadi Ilkhchi, S., & Hamdollahi Ghadim, A. (2023). Psychological effects of divorce on children [Conference paper]. 15th National Conference on Management and Humanities Research in Iran, Tehran. [Persian] URL: https://civilica.com/doc/1815830
Hu, Y., & To, S. (2018). Family relations and remarriage postdivorce and postwidowhood in China. Journal of Family Issues, 39(8), 2286-2310. DOI: https://doi.org/10.1177/0192513X17748694
Jensen, T. M. (2022). Stepparent–child relationships and child outcomes: A systematic review and meta-analysis. Journal of Family Nursing, 28(4), 321-340.‏ DOI: https://doi.org/10.1177/10748407221097460
Jeynes, W. H. (2006). The impact of parental remarriage on children: A meta-analysis. Marriage & family review, 40(4), 75-102.‏ DOI: https://doi.org/10.1300/J002v40n04_05
Li, X., Jiang, Q., Cheng, X., & Ge, T. (2021). Remarriage after divorce and health in later life: Findings from CHARLS in China. Journal of Family Issues, 44(2), 560-582. DOI: https://doi.org/10.1177/0192513X211054464
Mohammad Taghizade, M., Karami, M. T., & Save, F. (2023). Divorced mothers' lived experience of child custody with an emphasis on the challenge of remarriage. Women's Strategic Studies, 25(99), 39-62. [Persian] DOI: https://doi.org/10.22095/jwss.2023.367774.3107
Mohammadi, R., & Mohammadi, Z. (2019). Challenges for remarriage of women with children: A qualitative study. Woman in Development & Politics, 17(1), 97-119. [Persian] DOI: https://doi.org/10.22059/jwdp.2019.275723.1007586
Mohammadi, Z. (2017). Examining challenges faced by couples with children in remarriage.(Master's thesis). Allameh Tabataba'i University. [Persian] URL: https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/3c9759114d130e17119a2279b471dc11
Moradi, Z., Sadri Damirchi, E., Keshavarz Afshar, H., & Dargahi, S. (2022). Lived experience of married women with marriage without parental consent: A phenomenological study. Counseling Culture and Psychotherapy, 13(50), 225–252. [Persian] DOI: https://doi.org/10.22054/qccpc.2022.63562.2792
Mortazavi, S. S. (2023). Investigating the impact of parental divorce on children's temperament and behavior [Conference paper]. 2nd International & 3rd National Conference on New Findings in Management, Psychology and Accounting, Tehran. [Persian] URL:https://civilica.com/doc/1745760
Muchiri, M. M. (2022). Influence of remarriage on psychological well-being of parentally bereaved adolescents in Kiambu County (Doctoral dissertation, Kenya Methodist University). KeMU Repository. URL: http://repository.kemu.ac.ke/handle/123456789/1539
Reynolds, L. (2020). Divorce rate in the U.S.: Geographic variation, 2019 (FP-20-25). National Center for Family & Marriage Research. DOI: https://doi.org/10.25035/NCFMR/FP-20-25
Rudenok, A., Petyak, O., Komar, T., Afanasenko, V., & Khanetska, N. (2022). Psychological adaptation of children in remarried families. Revista Romaneasca Pentru Educatie Multidimensionala, 14(1), 521-534. DOI: https://doi.org/10.18662/rrem/14.1/533
Widiastuti, D. (2021). Marital satisfaction in individuals who remarry after divorce. In International Conference on Psychological Studies (ICPSYCHE 2020) (pp. 131-137). Atlantis Press.‏ DOI: https://doi.org/10.2991/assehr.k.210423.019
Yarigar Ravesh, M. (2022). Lived experience of women from their life and their children's life after divorce. Counseling Culture and Psychotherapy, 13(50), 253-274. [Persian] DOI: https://doi.org/10.22054/qccpc.2022.62748.2761
Yekleh, M., Mohsenzade, F., & Zahrakar, K. (2018). Study of quality of remarriage after divorce: Grounded theory method. Social Work Magazine, 7(3), 17–31. [Persian] URL: http://socialworkmag.ir/article-1-442-fa.html
Yousefi, M., Karaei, A., & Sodani, M. (2023). Analysis of lived experiences of high school students regarding maternal remarriage with emphasis on children's education. Health Psychology and Social Behavior Journal, 2(4), 79-89. [Persian] URL: https://journals.iau.ir/article_699861.html?lang=en
Yousefi, M., Koraei, A., & Sodani, M. (2022). Lived experience of teenage boys from mothers' remarriage. Journal of Sociology of Education, 8(1), 279-291. [Persian] URL: https://jedusocio.com/index.php/se/article/view/275