بررسی جایگاه دیالکتیک در معماری متن‌وار
الموضوعات :
سارا خدائی
1
,
سیامک پناهی
2
,
مهرنوش قدسی
3
,
لیلی کریمی فرد
4
1 - معمار- پژوهشگر دکتری دانشگاه آزاد تهران جنوب
2 - گروه معماری، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
3 - گروه معماری واحد کرج
4 - گروه معماری، واحد تهران جنوب
الکلمات المفتاحية: دیالکتیک, متن, آثار معماری, خوانش, فضا,
ملخص المقالة :
موضوع طراحی معناگرا و دارای هویت در معماری مسئله ای مورد بحث است. در زندگی پست مدرن کنونی که همه چیز پیوسته در حال تغییر است، نیاز به خلق فضاهایی برآمده از مفاهیم پایه هستی برای تعامل انسان با محیط و خلق مداوم رویدادها امری ضروری است. دیالکتیک به عنوان یکی از کنشهای هستی می‌تواند به مثابه مفهوم در پدیده ها و تبیین روش در مقوله ها نقش ایفا کند.
پژوهش بر پایه توصیفی، تحلیلی و به روش نشانه شناسی تفسیر و تاویل شده و لایه های مختلف وجودی مفاهیم و آثار معماری به روش قیاسی، استقرائی مورد تحلیل قرار گرفته است. سپس مفاهیم با روش دیالکتیکی بازنگری و شیوه های مختلف تعاملات مولفه های دوگانه و روابط آنها واکاوی گردید. در مرحله بعد مفاهیم به دست آمده به صورت موردی در آثار چند معمار برگزیده ایرانی و خارجی مورد آزمون و تفسیر قرار گرفت و نقش دیالکتیک در فضای ذهنی طراح برای خلق یک اثر، مورد خوانش قرار گرفت و نتایج به صورت هرمنوتیکی از آن استخراج گردید.
در نهایت این پژوهش در فرایند واکاوی آثار و بررسی روابط مولفه های متقابل و متعامل، به انواع دیالکتیک موجود در متن و نوع تعامل آنها در آثار معماری، که بیانگر پیوند وجودی انسان با طبیعت و هستی است، دست یافت که قابلیت تطبیق و تجسم بخشی به مولفه های مفهومی موثر در فرایند طراحی، خوانش متن آثار و پتانسیل هویت بخشی به فضاهای معماری در زندگی کنونی که پیوسته در حال نوزایی ست را دارد
. آیزنمن، پیتر(1392)، اظهارات، ترجمه دکتر سیامک پناهی، تهران، انتشارات پرهام نقش#
• اردلان، نادر. بختیار، لاله (1396)، حس وحدت، تهران، موسسه علم معمار#
• آ.کوزر، لوئیس (1384)، نظریه های تقابل اجتماعی ، ترجمه دکتر عبدالرضا نواح، تهران: انتشارات رسش.#
• آلن، گراهام (1400)، بینامتنیت، ترجمه پیام یزدانجو، تهران، انتشارات مرکز#
• اولمن، برتل ، اسمیت تونی (1396)، دیالکتیک برای قرن جدید، مترجمان کمال خالق پناه... و دیگران، تهران، نشر اختران#
• اولمن، برتل (1401)، رقص دیالکتیک، ترجمه عارف اقوامی مقدم، تهران، نشر آشیان#
• اژه، مارک (1387)، نامکان ها، ترجمه منوچهر فرهومند، تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی#
• براد بنت، جفری (1375)، واسازی، ترجمه منوچهر مزینی، تهران ، نشر شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری#
• بانی‌مسعود، امیر (1394) معماری معاصر ایران، تهران، ناشر هنر معماری قرن#
• پناهی، سیامک (1399)، معماری تخنه، تهران، ناشر عصر کنکاش#
• پناهی، سیامک (1398)، ذن راهنمای معماری و شهرسازی ناشر عصر کنکاش#
• پازوکی، بهمن(1399)، اندیشه هایدگر در درسگفتارهای اولیه، تهران، موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران#
• شرمن، دیوید(1400)، خودآگاهی هگلی و پساساختارگرایان فرانسوی، ترجمه محمد مهدی اردبیلی، تهران، نشر نی#
• شیرازی، محمدرضا(1391) معماری حواس و پدیدارشناسی ظریف یوهانی پالاسما، تهران، نشر رخ‌داد نو#
• فولکیه، پل (1400)، دیالکتیک، ترجمه مصطفی رحیمی، تهران، انتشارات فرهنگ جاوید#
• کوسیک، کارل (1386)، دیالکتیک انضمامی بودن، ترجمه محمود عبادیان، تهران نشر قطره
• گادامر، هانس گیورک (1394)، دیالکتیک هگل، ترجمه پگاه مصلح، تهران، انتشارات علمی فرهنگی#
• گادامر، هانس گیورک (1400)، دیالوگ و دیالکتیک، ترجمه امین اصلانی، تهران، نشر نقره#
• گورویچ، ژرژ (1358)، دیالکتیک یا سیر جدالی و جامعه شناسی، مترجم:حسن حبیبی، قم، شرکت سهامی انتشار#
• مزاروش، ایستوان (1390)، مفهوم دیالکتیک از نظر لوکاچ، ترجمه حسین اقبال طالقانی، تهران، نشر چشمه#
• نقره کار، عبدالحمید(1394)، برداشتی از حکمت اسلامی در هنر معماری، تهران، نشر فکر نو#
• Bhaskar, Roy. (1993) Dialectic: The Pulse of Freedom. London and New York: Verso#
• Habermas, Jurgen. (1971) Communication and the Evolution of society : London#
• Harvey, David. (2005) Space as a Key Word. In Castree, N. and Gregory, D. (eds), David Harvey: A Critical Reader. Oxford: Basil Blackwell#
• Harvey, David. (1989) The Condition of Postmodernity. Oxford: Basil Blackwell#
• Hegel, G.W.F. (1981) A, vol. II, La Logique de 1 essence , section II chap.3, A.#
• Hegel, G.W.F. (1981) B, vol. II, La Logique du concept , section I chap.1, B.#
• Jameson, Frederic. (1994) The Seeds of Time. New York: Columbia University Press#
• Kovel, Joel. (1989) Things and Word . In The Radical Spirit. London: Free Association Book#
• Lefebvre, Henri. (1991) The Production of Space. Oxford: Basil Blackway#
• Levins, Richard. (1966) The Strategy of Model Building of Population Sience. American Scientist, 54: p.421-31#
• Ollman, Bertell. (1993) Dialectical Investigations. New York and London: Routledge #
• Priest, Graham(1990) Dialectic and Dialetheic, in Science & Society, Vol. 53, No. 4, New York: Guilford Press.#
• Seve, Lucien.(ed.) (2005) Dynamics and Dialectics of Non-Linear Systems. Paris: Odile Jacob Editions#
