اثر سطوح مختلف لیمو عَمانی و خاکشیر در مقایسه با افزودنی‌های ویت‌آسپرین و جوش‌شیرین بر عملکرد، ترکیب اجزای لاشه و دمای بدن جوجه‌های گوشتی تحت تنش گرمایی

الموضوعات : فصلنامه زیست شناسی جانوری

حبیب خیری بلوک آباد ¹ , محمود شیوازاد ² , حسین مروج ³ , محمد امیر کریمی ترشیزی ⁴

1 - گروه علوم‌ دامی‌، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
2 - گروه علوم‌ دامی‌، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
3 - گروه علوم‌ دامی‌، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
4 - گروه پرورش و مدیریت طیور، دانشکده کشاورزی، داتشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

تاريخ الإرسال : 01 الأربعاء , ذو الحجة, 1446 تاريخ التأكيد : 02 الأحد , صفر, 1447 تاريخ الإصدار : 18 الثلاثاء , صفر, 1447

الکلمات المفتاحية: تنش گرمایی, لیمو عمانی, خاکشیر, جوجه گوشتی,

ملخص المقالة :

دمای بالای محیط، موجب کاهش مصرف خوراک و در نهایت کاهش عملکرد در جوجه‌‍‌های گوشتی می‌شود. هدف: در این مطالعه تاثیر سطوح مختلف گیاه خاکشیر و لیمو عمانی در مقایسه با دو افزودنی دیگر بر عملکرد و برخی از شاخص‌های تولیدی جوجه‌های گوشتی در معرض تنش گرمایی بررسی شد. تیمارهای آزمایشی شامل گروه شاهد، پودر لیمو عمانی (5/0، 1 و 2 درصد)، پودر خاکشیر (5/0، 1 و 2 درصد)، مکمل ویت‌آسپرین (04/0 درصد) و جوش‌شیرین (1 درصد) بودند که به خوراک 360 قطعه جوجه‌ گوشتی نر یکروزه سویه راس 308 بعد از اِعمال تنش گرمایی اضافه شدند. تنش گرمایی از روز 12 تا 42، با افزایش دمای محیط به 34-32 درجه سلسیوس به مدت 12 ساعت در روز انجام شد. شاخص‌های عملکردی در سه دوره زمانی 24-12، 42-25 و 12-42 روزگی محاسبه شدند. در پایان دوره پرورش، مقدار مصرف آب و دمای بدن در زمان تنش و آسایش گرمایی ثبت شد. همچنین در روز 42، پس از خونگیری، دو قطعه جوجه از هر واحد آزمایشی کشتار شدند و درصد بازده لاشه و وزن نسبی اندام‌ها و قسمت‌های مختلف لاشه اندازه‌گیری شد. شاخص تولید، مصرف آب، دمای بدن، وزن نسبی اندام‌ها، اجزاء و بازده لاشه و فراسنجه‌های خونی تفاوت معنی‌داری در بین گروه‌های آزمایشی نداشتند (05/0 <p ). در بازه زمانی 24-12 روزگی، بیشترین افزایش وزن روزانه مربوط به گروه‌های ویت‌آسپرین و خاکشیر 5/0% بود و گروه خاکشیر 5/0درصد کمترین ضریب‌تبدیل غذایی را از خود نشان داد (05/0 >p ). در بازه زمانی 42-25 روزگی شاخص‌های عملکردی تفاوت معنی­داری نداشتند (05/0< p )، ولی در بازه زمانی 42-12 روزگی کمترین ضریب‌تبدیل و مصرف خوراک مربوط به گروه لیمو عمانی 2 درصد بود (05/0 >p ). به نظر می‌رسد مکمل لیمو عمانی در سطح 2 درصد می‌تواند با بهبود ضریب‌تبدیل، اثرات سوء تنش گرمایی بر عملکرد جوجه‌های گوشتی را تا حدی کاهش دهد.

المصادر:

1. Ahmad T., Sarwar M., 2006. Dietary electrolyte balance: implications in heat stressed broilers. World's Poultry Science Journal, 62(4): 638-653.
2. Akbarian A., Golian A., Kermanshahi H., Farhoosh R., Raji A.R., De Smet S., Michiels J., 2013. Growth performance and gut health parameters of finishing broilers supplemented with plant extracts and exposed to daily increased temperature. Spanish Journal of Agricultural Research, 11(1): 109-119.
3. Amini R., Asle-Rousta M., 2022. The effect of dried lemon peel on chronic immobilization-induced liver damage in male Wistar rats. Iranian Journal of Endocrinology and Metabolism, 24(4) :235-240. [In Persian]
4. Ashoori A., Rahimi S., Karimi Torshizi M.A., Taher M., Behnamifar A., 2017. Comparison the effect of two herbal extracts, propolis, antibiotic and coccidiostat on immune system, blood parameters and performance of broiler chickens challenged with E. coli. The Journal of Animal Production, 19(3): 685-696. [In Persian]
5. Borges S.A., Da Silva A.F., Majorka A., Hooge DM., Cummings K.R., 2004. Physiological responses of broiler chickens to heat stress and dietary electrolyte balance (sodium plus potassium minus chloride, milliequivalents per kilogram). Poultry science, 83(9): 1551-1558.
6. Dongmo P.M.J., Tchoumbougnang F., Boyom F.F., Sonwa E.T., Zollo P.H.A., Menut C., 2013. Antiradical, antioxidant activities and anti-inflammatory potential of the essential oils of the varieties of Citrus limon and Citrus aurantifolia growing in Cameroon. Journal of Asian Scientific Research, 3(10): 1046-1057.
7. Esteve-Garcia E., Mack S., 2000. The effect of DL-methionine and betaine on growth performance and carcass characteristics in broilers. Animal Feed Science and Technology, 87(1-2): 85-93.
8. Ghasempour B., Golian A., Hassanabadi A., 2017. Effects of digestible protein and electrolyte balance level in finisher diet on performance, intestine morphology and blood parameters of broiler chickens under heat stress. Journal of Animal Production, 19(3): 711-726. [In Persian]
9. Hernandez F., Madrid J., Garcia V., Orengo J., Megias M.D., 2004. Influence of two plant extracts on broilers performance, digestibility, and digestive organ size. Poultry Science, 83(2): 169-174.
10. Hesabi Nameghi A., Nasiri Moghadam H., Tavakol Afshari J., 2009. Effect of vitamin C supplementation on performance and immune response of broiler chicks. Iranian Journal of Animal Science, 39 (1): 1-10. [In Persian]
11. Hosseini S.A., Nasari M., Zarai A., Lotfollahian H., Riyazi S.A., Meimandipour A., 2013. Effects of lemon essential oil on gastrointestinal tract, blood parameter and immune responses in broilers. Annals of Biological Research, 4(10):47-51.
12. Ibrahim F.A., Usman L.A., Akolade J.O., Idowu O.A., Abdulazeez A.T., Amuzat A.O., 2019. Antidiabetic potentials of Citrus aurantifolia leaf essential oil. Drug Research, 69(4): 201-206.
13. Kolb E., 1984. Fisiologia veterina´ria. 4th ed. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan, Rio de Janeiro, Brazil.
14. Lin H., Decuypere E., Buyse J., 2006. Acute heat stress induces oxidative stress in broiler chickens. Comparative Biochemistry and Physiology. Molecular & Integrative Physiology, 144(1): 11-17.
15. Mitchell M.A., Carlisle A.J., 1992. The effects of chronic exposure to elevated environmental temperature on intestinal morphology and nutrient absorption in the domestic fowl (Gallus domesticus). Comparative Biochemistry and Physiology A Comp. Physiology, 101(1):137–142.
16. Mohamed N.H., Mahrous A.E., 2009. Chemical constituents of Descurainia sophia L. and its biological activity. Records of Natural Products, 3(1), 58.
17. Morovat M., Salarmoini M., Dadvar P., 2012. Effect of different levels of feed restriction on humoral immunity response and growth of broilers under heat stress condition. Scientific-Research Iranian Veterinary Journal, 7(4): 46-52. [In Persian]
18. Musharaf N.A., Latshaw J.D., 1999. Heat increment as affected by protein and amino acid nutrition. World's Poultry Science Journal, 55(3): 233-240.
19. Naseem S., Younus M., Anwar B., Ghafoor A., Aslam A., Akhter S., 2005. Effect of ascorbic acid and acetylsalicylic acid supplementation on performance of broiler chicks exposed to heat stress. International Journal of Poultry Science, 4(11): 900-904.
20. Nataghi M.K., Hashemi S.R., Jafari Ahangari Y., Hasani S., Yamchi A. Parsaei P., 2021. Evaluation of the heat shock protein 70 gene expression in brain, T4 hormone, immune characterization and performance parameters on broilers chicken fed different levels of Descurainia sophia under acute heat stress conditions. Veterinary Research & Biological Products, 34(4): 158-167 [In Persian]
21. Okuma E., Soeda K., Tada M., Murata Y., 2000. Exogenous proline mitigates the inhibition of growth of Nicotiana tabacum cultured cells under saline conditions. Soil Science and Plant Nutrition, 46(1): 257-263.
22. Özek K., Wellmann K.T., Erteki B., Tarım B., 2011. Effects of dietary herbal essential oil mixture and organic acid preparation on laying traits, gastrointestinal tract characteristics, blood parameters and immune response of laying hens in a hot summer season. Journal of Animal and Feed Sciences, 20(4): 575-586.
23. Pardue S.L., Thaxton J.P., Brake J.O., 1985. Role of ascorbic acid in chicks exposed to high environmental temperature. Journal of Applied Physiology, 58(5): 1511-1516.
24. Post J., Rebel J.M., and Ter Huurne A.A., 2003. Physiological effects of elevated plasma corticosterone concentrations in broiler chickens. An alternative means by which to assess the physiological effects of stress. Poultry Science, 82(8): 1313-1318.
25. Quinteiro-Filho W.M., Ribeiro A., Ferraz-de-Paula V., Pinheiro M.L., Sakai M., Sá L.R.M., Ferreira A.J.P., Palermo-Neto J., 2010. Heat stress impairs performance parameters, induces intestinal injury, and decreases macrophage activity in broiler chickens. Poultry Science, 89(9): 1905-1914.
26. Radwan Nadia L., Hassan R.A., Qota E.M., Fayek H.M., 2008. Effect of natural antioxidant on oxidative stability of eggs and productive and reproductive performance of laying hens. International Journal of Poultry Science, 7(2): 134-150.
27. Roushani E., Tahmasbi A.M., Taghizadeh A., Valizadeh M., 2006. Influences of early heat shock and supplemental vitamin C and E on the performance of broiler chicks exposed to acute heat stress. Journal of Agricultural Science, 16(1): 255-264.
28. Shadman R., Ziaei N., Esmaeilipour OA., Ranjbar M., 2022. Effects of vitamin C and nano vitamin C supplement on growth performance, immune responses, intestine morphology and blood parameters of heat stressed broiler chickens. Journal of Animal Science, 31(4): 71-83. [In Persian]
29. Solflaei shahre babak M., Shivazad M., Moravej H., Karimi Torshizi M.A., 2018. The effect of rosemary on growth performance, carcass characteristics and blood parameters of broilers under heat stress. Journal of Veterinary Research, 72(4): 425-434. [In Persian]
30. Sharbati Alishah A., Daneshyar M., Aghazadeh A., 2013. Effects of different sumac seed powder on growth, blood metabolites and carcass characteristics of broiler chickens under heat stress condition. Animal Sciences Journal, 25(97): 43. [In Persian]
31. Shini S., Kaiser P., Shini A., Bryden W.L., 2008. Biological response of chickens (Gallus gallus domesticus) induced by corticosterone and a bacterial endotoxin. Comparative biochemistry and physiology part B: Biochemistry and Molecular Biology. 149(2): 324-333.
32. Söderholm JD., Perdue, MH., 2001. Stress and intestinal barrier function. American Journal of Physiology-Gastrointestinal and Liver Physiology, 280(1): 7-13.
33. Swathi B., Gupta P.S.P., Nagalakshmi D., Rajasekhar Redd A., Raju M.V.L.N., 2012. Immunomodulatory and cortisol sparing effect of tulsi (Ocimum sanctum) in heat stressed broilers. Tamilnadu Journal of Veterinary & Animal Sciences, 9(1): 23- 28.
34. Yahav S., 2000. Domestic fowl-strategies to confront environmental conditions. Avian and Poultry Biology Reviews, 11(): 81-95.
35. Yang J., Liu L., Sheikhahmadi A., Wang Y., Li C., Jiao H., Lin H., Song Z., 2015. Effects of corticosterone and dietary energy on immune function of broiler chickens. PLoS One, 10(3): e0119750.