حکمرانی آب از منظر نهادهای بینالمللی تا تحلیل عملکرد برنامه ششم و جایگاه آن در برنامه هفتم توسعه کشور
سمیه اسمعیلی
1
(
استادیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. * (مسئول مکاتبات)
)
رومینا رحیمی
2
(
دانشجوی کارشناسی اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
)
الکلمات المفتاحية: ایران, برنامه ششم, برنامه هفتم, توسعه, حکمرانی آب. ,
ملخص المقالة :
یکی از سیاستهای مهم بخش کشاورزی در سطح کلان، حفظ امنیت غذایی با در نظر گرفتن ارتباط بلاواسطه آن با امنیت ملی و اقتدار حکمرانی است که ضرورت برنامهریزی در سطح کلان کشور را مشخص میسازد. چالشهای جهانی همانند تغییرات آبوهوایی، خشکسالیهای مکرر، الگوهای بارندگی غیرقابل پیشبینی و تهدید اکوسیستمها لزوم همکاریهای بینالمللی و ملی را در مدیریت منابع آب در این امر افزایش داده که خود نشان از ارتباط مستقیم آن با نحوه حکمرانی منبع حیاتی آب دارد. در راستای نظام برنامهریزی ملی، یکی از مهمترین اقدامات در تکمیل زنجیره توسعه این امر پیوستگی در فرآیند تدوین، تصویب، اجرا و نظارت بر برنامه است که از طریق سازمان برنامه و بودجه کشور بهعنوان تنها متولی صورت میپذیرد. بنابراین در این نوشتار سعی شده است با تمرکز بر گزارشهای مدون عملکرد اهداف کمی در برنامه ششم توسعه در خصوص موضوع آب در بخش کشاورزی و سایر نظامهای مرتبط با آن با استفاده از رویکرد تلفیقی تحلیل مرور نظاممند و تحلیل تطبیقی یا تحلیل محتوی کیفی، بررسی میزان همسویی عملکرد برنامه در سطح ملی و ادامه اقدامات سیاستگذار در برنامه هفتم توسعه مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد تا مهمترین چالشهای عدم تحقق از دو منظر سازمانهای بینالمللی و ملی در بازه زمانی 1396 الی 1403 تعیین گردد. نتایج پژوهش نشان داد در زیربخشهای حکمرانی آب، در خصوص مدیریت منابع آب: کمبود منابع مالی (کد اهمیت 6)، نبود هماهنگی میان نهادهای مسئول (کد اهمیت 4) و فقدان دادههای دقیق و بهروز (کد اهمیت 3)؛ در بخش بهینهسازی منابع آب: ضعف زیرساختها (کد اهمیت 4)، کمبود منابع مالی (کد اهمیت 3) و هزینههای بالا (کد اهمیت 3)؛ در بخش حفاظت از منابع آب: عدم تخصیص اعتبارات پیشبینیشده (کد اهمیت 6)، تأخیر در تخصیص بودجه و مشکلات نقدینگی (کد اهمیت 5)؛ در بخش توسعه و ارتقاء زیرساختها: کمبود منابع مالی (کد اهمیت 5)، ضعف در برنامهریزی، تغییرات اقلیمی و فرسودگی شبکههای توزیع (کد اهمیت 2) از جمله مهمترین مشکلات اساسی محسوب شدند. بر این اساس از منظر ملی و بینالمللی مشخص است تغییر رویکرد در برنامه هفتم توسعه در مسیر حکمرانی مشارکتی و دیپلماسی آب بوده است.
