بررسی سیاست‌های حمایتی و محدودکننده دولت‌ها در قبال محصولات تراریخته: مطالعه تطبیقی ایران، هند و چین
الموضوعات : دستاوردهای نوین در حقوق عمومی
میثم فرخی
1
,
مهدی شیخ موحد
2
,
روح اله رحیمی
3
1 - دانشجوی دکتری حقوق عمومی،واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی واحد، شیراز، ایران
2 - گروه حقوق عمومی، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
3 - گروه حقوق عمومی،واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی واحد، شیراز، ایران.
الکلمات المفتاحية: محصولات تراریخته, امنیت غذایی, ایمنی زیستی, سیاست‌های حمایتی و محدودکننده,
ملخص المقالة :
محصولات تراریخته به‌عنوان یکی از مهم‌ترین دستاوردهای فناوری زیستی، نقش مهمی در تقویت امنیت غذایی و ارتقاء بهره‌وری کشاورزی ایفا می‌کنند. با این وجود، سیاست‌های حمایتی و محدودکننده دولت‌ها تأثیر زیادی در میزان موفقیت این فناوری‌ها دارند. این مقاله به تحلیل تطبیقی سیاست‌های ایران، هند و چین در قبال محصولات تراریخته می‌پردازد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که ایران با وجود پیشرفت‌های علمی و تصویب قانون ملی ایمنی زیستی، به دلیل کمبود زیرساخت‌های اجرایی و نگرانی‌های اجتماعی، هنوز قادر به تولید تجاری این محصولات نیست. هند، اگرچه در کشت گسترده پنبه تراریخته موفق بوده است، اما به دلیل فشارهای اجتماعی و سیاسی در تجاری‌سازی دیگر محصولات تراریخته با چالش‌هایی مواجه است. چین نیز با بهره‌گیری از سیاست‌های حمایتی گسترده در زمینه تحقیق و توسعه، در عین حال رویکردی محتاطانه در تجاری‌سازی محصولات غذایی تراریخته اتخاذ کرده است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که ترکیب سیاست‌های حمایتی هدفمند و مدیریت مؤثر نگرانی‌های اجتماعی می‌تواند عامل موفقیت در توسعه و پذیرش محصولات تراریخته در کشورهای مورد بررسی باشد.
باقری حامد، یوسف، (1403)، تجارت محصولات تراریخته در چارچوب موافقت‌نامه‌های سازمان تجارت جهانی: چالش ها و راهکارها، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران ،54(1) ،521-541
صافی سیس، یحیی، اسماعیلی، نجیمه،جودی دمیرچی، میلاد،(1400)، بررسی رویکرد موافق در مورد فناوری تراریخته در بخش کشاورزی ایران، تحقيقات اقتصاد كشاورزي،13(2)، 235-258
قاسمی،صدیقه،محمودیان فرد، حمیدرضا، روحیان، محمدهادی،(1403)، چالش‌های اخلاقی پیرامون محصولات تراریخته از دیدگاه کارشناسان کشاورزی استان فارس، مطالعات علوم زیستی و زیست فناوری، 10(2)، 35-52
معظمی، میترا، توکل، محمد، سفیری، خدیجه،(1398)،برساخت اجتماعی محصولات تراریخته در ایران: پژوهشی کیفی، فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی،11(4)،33-67
Akbari, M., Fozouni Ardekani, Z., Pino, G., Valizadeh, N., Karbasioun, M., & Padash, H. (2023). Consumer Attitude towards Genetically Modified Foods in Iran: Application of Three-Dimensional Model of Corporate Social Responsibility. Foods, 12(7), 1553.
Azadi, H., Taheri, F., Ghazali, S., Movahhed Moghaddam, S., Siamian, N., Goli, I., ... & Witlox, F. (2022). Genetically modified crops in developing countries: Savior or traitor? Journal of Cleaner Production, Journal of Cleaner Production, 371, 133296.
Badghan, F., Namdar, R., & Valizadeh, N. (2020). Challenges and opportunities of transgenic agricultural products in Iran: Convergence of perspectives using Delphi technique. Agriculture and Food Security,Vol. 24(1): 13 -28
Baghbani-Arani, A., Poureisa, M., Alekajbaf, H., Borz-Abad, R. K., & Khodadadi-Dashtaki, K. (2021). Investigating the status of transgenic crops in Iran in terms of cultivation, consumption, laws and rights in comparison with the world. Scientific Reports, 11(1), 9204.
Brookes, G. (2022). Farm income and production impacts from the use of genetically modified (GM) crop technology 1996-2020. GM Crops & Food, 13(1), 171-195.
Cheng, X., Li, H., Tang, Q., Zhang, H., Liu, T., & Wang, Y. (2024).Global commercialization development trend of genetically modified crops in 2023. Journal of Integrative Agriculture, 0.
Du, Z., Xiao, Y., & Xu, J. (2022). How does information exposure affect public attitudes toward GMO in China? The mediating and moderating roles of conspiracy belief and knowledge. Frontiers in Plant Science, 13, 955541.
Shooshtari, A., Hajatpour, Z., Ghaffari, M. R., Seraji, F., & Loni, F. (2024). Awareness of GMOs in terms of the Iran biosafety act: A case study of Tehran city. Heliyon, 10(3).
Turnbull, C., Lillemo, M., & Hvoslef-Eide, T. A. (2021). Global regulation of genetically modified crops amid the gene edited crop boom–a review. Frontiers in plant science, 12, 630396.
Xu, P., Jiang, M., Khan, I., Shaaban, M., Wu, H., Harerimana, B., & Hu, R. (2024). Regulatory potential of soil available carbon, nitrogen, and functional genes on N2O emissions in two upland plantation systems. Journal of Integrative Agriculture, 23(8), 2792-2806.
