اثر سرایت پذیري ریسک عدم تقارن بین نا اطمیناني بازار ارز و بورس اوراق بهادار تهران
الموضوعات : Financial Economicsعباس نعیمی 1 , میر فیض فلاح شمس لیالستانی 2 , فریدون اوحدی 3
1 - گروه مدیریت مالی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
2 - مدیریت مالی، مدیریت ،آزاد واحد تهران مرکز،تهران.ایران
3 - استادیار گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، البرز، ایران
الکلمات المفتاحية: سرایت پذیری, ریسک عدم تقارن, بازار ارز, مدل گارچ, شوک‌های ساختاری,
ملخص المقالة :
هدف: هدف اصلی این پژوهش، بررسی ساختار تلاطم و سرایت آن میان بازار سهام و بازار ارز ایران با استفاده از مدل‌های پیشرفته گارچ و مدل‌های رژیمی است. تمرکز اصلی بر تحلیل پویای تلاطم و شناسایی جهت و شدت سرایت شوک‌ها بین این دو بازار در بازه‌های زمانی مختلف است.
روش‌شناسی: در این مطالعه ابتدا برای مدلسازی تلاطم شرطی بازده سهام و ارز از مدل MS-EGARCH استفاده شد. برای تحلیل سرایت تلاطم، مدل‌های چندمتغیره BEKK-GARCH و VEC-GARCH به‌کار گرفته شدند. همچنین جهت شناسایی جهت و شدت سرایت‌ها، از تحلیل تجزیه واریانس تعمیم‌یافته در بستر مدل VAR(6) استفاده گردید.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که تلاطم بازار سهام در قالب دو رژیم قابل شناسایی است؛ به‌گونه‌ای که رژیم اول نشان‌دهنده ثبات نسبی و رژیم دوم معرف دوره‌های بی‌ثباتی است. برای بازار ارز، تلاطم در قالب یک رژیم قابل تحلیل بود که دارای نوسانات پایدار و شدید تلقی می‌شود. نتایج مدل‌های گارچ چندمتغیره نیز وجود سرایت دوطرفه تلاطم بین بازار سهام و ارز را تأیید کردند. همچنین شاخص سرریز کل و خالص تلاطم در برخی دوره‌ها به‌ویژه در سال‌های 1390، 1397، 1399 و 1400 افزایش قابل توجهی داشته است.
نتیجه‌گیری: تعامل تلاطمی بین بازار ارز و سهام از یک ساختار پویا و متغیر برخوردار است و در برخی مقاطع می‌تواند به بی‌ثباتی سیستماتیک در بازارهای مالی منجر شود. یافته‌ها بر ضرورت اتخاذ سیاست‌های هماهنگ مالی و ارزی به‌منظور کاهش اثرات متقابل منفی این بازارها تأکید دارند.
1) اربابی، فرزین(1397) پیش بینی تلاطم بازدهی سکه طلا در بازار دارایی های مالی(رهیافت GARCH-ANN) ، فصلنامه اقتصاد مالی، دوره 12، شماره 48.
2) امین خرازیان, آل عمران, برادران حسن زاده, & فرهنگ. (2023). بررسی همبستگی بین قیمت نفت خام و بازار سهام در ایران: رویکرد گارچ چندمتغیره و موجک. اقتصاد مالی, 17(64), 141-158.
3) جلائی، ا.، عسگری، م.، و فلاح، ش. (۱۳۹۴). بررسی اثر شوک‌های ارزی بر بازده سهام در ایران با استفاده از مدل GARCH. برنامه‌ریزی و بودجه، ۲۰ (۱)، ۸۷-۱۰۴.
4) دهقان خاوری, & میر جلیلی. (2020). تعامل ریسک سیستماتیک با بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران. اقتصاد مالی, 13(49), 257-282.
5) صادقی شاهدانی, م., & محسنی, ح. (2018). سرریزی و انتقالات نوسان قیمت سکه طلا بر بازار سرمایه. اقتصاد مالی, 12(44), 103-122.
6) طاهری، ا.، و صفاری، ن. (۱۳۹۰). رابطه نرخ ارز واقعی و شاخص بورس اوراق بهادار تهران: یک تحلیل ARDL. فصلنامه اقتصاد سنجی (مدلسازی اقتصادی)، ۲ (۳)، ۱۲۳-۱۴۵.
7) عباسیان، ا.، ابراهیمی، ف.، و شکری، م. (۱۳۷۸). بررسی تأثیر شوک‌های ارزی بر شاخص قیمت سهام با استفاده از مدل تصحیح خطای برداری. پژوهش‌های اقتصادی (تحقیقات اقتصادی)، ۲ (۱)، ۴۵-۶۲.
8) نجارزاده، م.، یحیی‌پور، س.، و صالحی، ک. (۱۳۸۸). رابطه بلندمدت و کوتاه‌مدت نرخ ارز و شاخص قیمت سهام در ایران: رویکرد VAR. پژوهشنامه اقتصادی، ۹ (۲)، ۷۹-۹۹.
9) مهرگان، ن.، و احمدی قمی، م. (۱۳۹۴). بررسی نقش نرخ ارز به‌عنوان هادی بازار سهام ایران با استفاده از مدل‌های VAR پانلی. پژوهش‌های اقتصادی ایران، ۲۰ (۶)، ۱۵۹-۱۸۲.
10) Choudhry, T., Hassan, S. S., & Shabi, S. (2015). Relationship between gold and stock markets during the global financial crisis: Evidence from nonlinear causality tests. International Review of Financial Analysis, 41, 247-256.
11) Du, D. (2014). Exchange rate exposure and the market value of U.S. multinational firms. Journal of Economics and Business, 72, 1–15.
12) Engle, R. F., & Kroner, K. F. (1995). Multivariate simultaneous generalized ARCH. Econometric Theory, 11(1), 122–150.
13) Hamilton, J. D. (1994). Time series analysis. Princeton University Press.
14) Kenedy, S., & Nourizadeh, H. (2016). Exchange rate volatility and stock market returns: The case of USD/EUR and European markets. International Review of Financial Analysis, 44, 1–10.
15) King, M. A., & Wadhwani, S. (1990). Transmission of volatility between stock markets. Review of Financial studies, 3(1), 5-33.
16) Kumar, D. (2014). Return and volatility transmission between gold and stock sectors: Application of portfolio management and hedging effectiveness. IIMB Management Review, 26(1), 5-16.
17) Lim, K.-P., & Sek, S. K. (2014). Relationships between the volatility of exchange rate and stock price: A study on four East Asian emerging markets. International Journal of Economics and Management, 8(1), 1–24.
18) Pan, M.-S., Fok, R. C. W., & Liu, Y. A. (2007). Dynamic linkages between exchange rates and stock prices: Evidence from East Asian markets. International Review of Economics & Finance, 16(4), 503–520.
19) Patro, D. K., Wald, J. K., & Wu, Y. (2014). Currency devaluation and stock market response: An empirical analysis. Journal of International Money and Finance, 43, 130–153.
20) Sensoy, A., & Sobaci, C. (2014). Effects of volatility shocks on dynamic correlations between exchange rate, interest rate and stock market. Economic Modelling, 37, 508–512.
21) Vardar, G., Coşkun, Y., & Yelkenci, T. (2018). Shock transmission and volatility spillover in stock and commodity markets: evidence from advanced and emerging markets. Eurasian Economic Review, 1-58.
