تاثير سه روش مختلف تمرين مقاومتى بر IGf-1 و هایپرتروفی ران و بازوی پرورش اندام کاران نیمه حرفه¬ای
الموضوعات :
الهام فرهادفر
1
,
میثم قربانی
2
,
حامد رضایی نسب
3
1 - گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران
2 - گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی،واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی،واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: تمرين مقاومتى, IGf-1, هایپرتروفی,
ملخص المقالة :
هدف از مطالعه بررسی تأثیر سه روش مختلف تمرین مقاومتی بر IGf-1 و هایپرتروفی ران و بازو در بدنسازان نیمه‌حرفه‌ای بود. این مطالعه کاربردی و نیمه‌تجربی دارای 3 گروه آزمایشی و پیش‌آزمون و پس‌آزمون بود. جامعه آماری، بدنسازان مرد اهل کارثار با 3 سال سابقه (18 تا 23 سال) بودند که 36 نفر از آنها انتخاب و به روش تصادفی ساده به 3 گروه 12 نفره شامل:1. تمرین مقاومتی-پلایومتریک،2. تمرین مقاومتی-الاستیک و 3. گروه تمرین مقاومتی-کششی تقسیم شدند. در مطالعه حاضر، هر یک از 3 گروه فعال، برنامههای تمرینی خود را 3 جلسه در هفته به مدت 8 هفته با شدت 70 تا 85 درصد انجام دادند. متغیرهای تحقیق قبل و بعد از برنامه تمرینی اندازهگیری شدند. برای توزیع نرمال داده‌ها از آزمون شاپیرو-ویلک و برای بررسی معناداری درون گروهی و بین گروهی در پیش‌آزمون و پس‌آزمون از آزمون لوین و تحلیل کوواریانس استفاده شد. تمام عملیات آماری با استفاده از نرم‌افزار SPSS/22 انجام شد و سطح معنی‌داری آزمونها p≥0.05 در نظر گرفته شد. یافتههای تحقیق نشان داد که سطح IGF-1 در هر سه گروه تحقیق به طور معنی‌داری افزایش یافته است (P=0.001). توده عضلانی بازو در گروه تمرین مقاومتی-الاستیک و توده عضلانی ران در گروه تمرین مقاومتی-پلایومتریک به طور معنی‌داری افزایش یافته است (P=0.001). تمرینات مقاومتی پلایومتریک و الاستیک که به طور همزمان فشار بیشتری بر عضلات وارد میکنند، میتوانند به عنوان یک روش تمرینی جدید برای جایگزینی تمرینات سنتی معرفی شوند.
Weeks of Selected Resistance Training on the Levels of Irisin, Follistatin and FGF21 in Women Recovering from Covid-19. Journal of Jiroft University of Medical Sciences, 9(4), 1129-1139. DOR: 20.1001.1.25382810.1401.9.4.5.7
Branquinho, L., Ferraz, R., Teixeira, J., Neiva, H. P., Sortwell, A., Forte, P., ... & Marques, M. C. (2022). Effects of a plyometric training program in sub-elite futsal players during pre-season period. International Journal of Kinesiology and Sports Science, 10(2), 42-50. org/10.7575/aiac.ijkss.v.10n.2p.42
Feil, K., Fritsch, J., Weyland, S., Warmbrunn, U., & Jekauc, D. (2023). The role of anticipated affect in the context of physical activity: a scoping review. International Review of Sport and Exercise Psychology, 1-33. org/10.1080/1750984X.2023.2275249
Deng, N., Soh, K. G., Abdullah, B., & Huang, D. (2023). Effects of plyometric training on measures of physical fitness in racket sport athletes: a systematic review and meta-analysis. PeerJ, 11, e16638. DOI 10.7717/peerj.16638
Kamandulis, S., Janusevicius, D., Snieckus, A., Satkunskienė, D., Skurvydas, A., & Degens, H. (2020). High-velocity elastic-band training improves hamstring muscle activation and strength in basketball players. The Journal of sports medicine and physical fitness, 60(3), 380-387. org/10.23736/s0022-4707.19.10244-7
کلوندی، فردین، توفیقی، اصغر، و محمدزاده سلامت، خالید. (1390). اثر تمرینات الاستیک, پلایومتریک و مقاومتی بر عملکرد بی هوازی والیبالیست های نخبه استان کردستان. فیزیولوژی ورزشی (پژوهش در علوم ورزشی)، 3(12)، 13-26. SID. https://sid.ir/paper/228280/fa
Cuyul-Vasquez, I., Pezo-Navarrete, J., Vargas-Arriagada, C., Ortega-Díaz, C., Sepulveda-Loyola, W., Hirabara, S. M., & Marzuca-Nassr, G. N. (2023). Effectiveness of whey protein supplementation during resistance exercise training on skeletal muscle mass and strength in older people with sarcopenia: a systematic review and meta-analysis. Nutrients, 15(15), 3424. org/10.3390/nu15153424
Khalafi, M., Aria, B., Symonds, M. E., & Rosenkranz, S. K. (2023). The effects of resistance training on myostatin and follistatin in adults: a systematic review and meta-analysis. Physiology & behavior, 269, 114272. org/10.1016/j.physbeh.2023.114272
جعفری و همکاران (1401) بررسی اثر هشت هفته تمرين همزمان استقامتي تناوبي و مقاومتي و استقامتي تداومي و مقاومتي بر قدرت، تركيب بدني و هورمون رشد در پسران غيرورزشكار 14 تا 17 سال داراي اضافه وزن، مجله علمي پژوهشي سلول و بافت، جلد دوم، شماره 1
Lan, X. Q., Deng, C. J., Wang, Q. Q., Zhao, L. M., Jiao, B. W., & Xiang, Y. (2024). The role of TGF-β signaling in muscle atrophy, sarcopenia and cancer cachexia. General and Comparative Endocrinology, 114513.. org/10.1016/j.ygcen.2024.114513
Lee, S. J. (2023). Myostatin: a skeletal muscle chalone. Annual review of physiology, 85(1), 269-291. org/10.1146/annurev-physiol-012422-112116
صادقی بروجردی، سعید، و رحیمی، رحمان. (1388). واکنش هورمون های GH و IGF-1 نسبت به دو برنامه مقاومتی شدید هم حجم با استراحت های متفاوت بین ست ها. المپیک، 17(1 (پیاپی 45))، 57-68. SID. https://sid.ir/paper/37926/fa
Newton, K., Strasser, A., Kayagaki, N., & Dixit, V. M. (2024). Cell death. Cell, 187(2), 235-256. doi.org/10.1016/j.cell.2023.11.044
Paoli, A., Pacelli, Q. F., Moro, T., Marcolin, G., Neri, M., Battaglia, G., ... & Bianco, A. (2013). Effects of high-intensity circuit training, low-intensity circuit training and endurance training on blood pressure and lipoproteins in middle-aged overweight men. Lipids in health and disease, 12, 1-8. doi.org/10.1186/1476-511X-12-131
رزمجو و همکاران (1401)، بررسي اثر حاد و مزمن دو نوع تمرين مقاومتي هرمي و هرمي واژگون بر عامل رشد شبه انسولين سرمي دختران غيرورزشكار، پژوهش در علوم ورزشی، شماره 27.
Zhang, L., Lin, Y., Bai, W., Sun, L., & Tian, M. (2023). Human umbilical cord mesenchymal stem cell‐derived exosome suppresses programmed cell death in traumatic brain injury via PINK1/Parkin‐mediated mitophagy. CNS Neuroscience & Therapeutics, 29(8), 2236-2258. org/10.1111/cns.14159
Xie, Z., Zhao, M., Yan, C., Kong, W., Lan, F., Narengaowa, ... & Ni, J. (2023). Cathepsin B in programmed cell death machinery: mechanisms of execution and regulatory pathways. Cell Death & Disease, 14(4), 255. doi.org/10.1038/s41419-023-05786-0
Coman O, Grigorescu BL, Huțanu A, Bacârea A, Văsieșiu AM, Fodor RȘ, Stoica F, Azamfirei L. Investigating the effect of resistance training on IGF1 and IGFBPs in healthy non-athlete students. Medicina. 2024 Jul;60(7).
جعفری, هدیه, طاهری کلانی, & صفرزاده. (2014). اثر جلسات مکرر فعالیت ورزشی بر سلو لهای ایمنی و کورتیزول در دختران ورزشکار. مجله دانشگاه علوم پزشکی ایلام, 22(1), 71-76.
Kurose S, Onishi K, Miyauchi T, Takahashi K, Kimura Y. Investigating the responses of growth hormone testosterone and IGF1 to resistance exercise. Frontiers in Endocrinology. 2024 Jun 28;15:1418177.
نصیری هوشمند, مرتضی, حقیقی, امیرحسین, حسینی کاخک, سید رضا. مقایسه اثر سه برنامه تمرین مقاومتی- کششی، مقاومتی- الاستیک و مقاومتی- پلایومتریک بر عملکرد عضلانی و ترکیب بدن در مردان اندام پرور. پژوهشنامه فیزیولوژی ورزشی کاربردی, 1397; 14(28): 71-88. doi: 10.22080/jaep.2018.12962.1677
Kurose, S., Onishi, K., Miyauchi, T., Takahashi, K., & Kimura, Y. (2024). Effects of weight loss rate on myostatin and follistatin dynamics in patients with obesity. Frontiers in Endocrinology, 15, 1418177. Jun 28;15. org/10.3389/fendo.2024.1418177
کاظمی پور, نگین, فرامرزی, محمد, بنی طالبی, ابراهیم.( 1398). اثر تمرین مقاومتی با باند کشی بر سطوح میوستاتین و فولیستاتین در زنان سالمند دارای چاقی استئوسارکوپنیک. سوخت و ساز و فعالیت ورزشی, 9(2): 117-136. doi: 10.22124/jme.2020.16235.191
اعظمیان جزی. (2024). تأثیر 12 هفته تمرین مقاومتی با کش الاستیک بر سطوح سرمی عامل تمایز رشد 11، میوستاتین و مقاومت به انسولین در زنان سالمند دارای اضافه وزن. نشریه فیزیولوژی ورزش و فعالیت بدنی, 17(3), 91-106.
doi: 10.48308/joeppa.2024.236076.1270 Riahy, S. (2024). The effects of 12 weeks of high-intensity interval training and moderate-intensity continuous training on FGF21, irisin, and myostatin in men with type 2 diabetes mellitus. Growth
Factors, 42(1), 24-35.org/10.1080/08977194.2023.2279163 Benavente Bardera, C., Padial Puche, P., Scott, B. R., Olcina, G., Pérez‑Regalado, S., & Feriche, B. (2024). Strength and muscle mass development after a resistance‑training period at terrestrial and normobaric
intermittent hypoxia. DOI: 1007/s00424-024-02978-1 برنو, ترابی, & رحمانی‌نیا. (2020). اثر تمرین ماگزس بر قدرت، سرعت، توان و چابکی مردان ورزشکار رشته کیک‌بوکسینگ. مطالعات تربیت بدنی و علوم ورزشی, 18(5), 71-82.
Lopes, J. S. S., Machado, A. F., Micheletti, J. K., de Almeida, A. C., Cavina, A. P., & Pastre, C. M. (2019). Effects of training with elastic resistance versus conventional resistance on muscular strength: A systematic review and meta-analysis. SAGE open medicine, 7, 2050312119831116. doi.org/10.1177/2050312119831116
Hou, L., Ma, J., Feng, X., Chen, J., Dong, B. H., Xiao, L., ... & Guo, B. (2024). Caffeic acid and diabetic neuropathy: Investigating protective effects and insulin-like growth factor 1 (IGF-1)-related antioxidative
and anti-inflammatory mechanisms in mice. Heliyon, 10(12). DOI: 1016/j.heliyon.2024.e32623 Andonian, B., Ross, L. M., Zidek, A. M., Fos, L. B., Piner, L. W., Johnson, J. L., ... & Huffman, K. M. (2023). Remotely supervised weight loss and exercise training to improve rheumatoid arthritis cardiovascular risk: rationale and design of the supervised weight loss plus exercise training‐rheumatoid arthritis
trial. ACR Open Rheumatology, 5(5), 252-263. org/10.1002/acr2.11536 Kim, Y. J., & Lee, K. H. (2023). Effects of 12 weeks weight training and plyometric training on body composition, physical fitness and electronic hogu hitting ability in Taekwondo sparring athletes. The Asian
Journal of Kinesiology, 25(4), 68-79. org/10.15758/ajk.2023.25.4.68 Richard, R. Julian, V., Thivel, D., Costes, F., Touron, J., Boirie, Y., Pereira, B.(2018). Eccentric training improves body composition by inducing mechanical and metabolic adaptations: a promising approach for
overweight and obese individuals. Frontiers in Physiology, 9, 1013. org/10.3389/fphys.2018.01013 Amiri, N., Fathei, M., & Mosaferi Ziaaldini, M. (2021). Effects of resistance training on muscle strength, insulin-like growth factor-1, and insulin-like growth factor–binding protein-3 in healthy elderly subjects: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Hormones, 20, 247-257.
doi.org/10.1007/s42000-020-00250-6
Journal of Physiology of Movement & Health. Autumn 2025; 5(2)
The effect of three different resistance training methods on IGF-1 and thigh and arm hypertrophy in semi-professional bodybuilders
Meysam Ghorbani1, Elham Farhadfar2*1, Hamed Rezaei Nasab3
1.Department of Sport Physiology, CT. C., Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2.Department of Physical Education and sport Science, Dez. C., Islamic Azad University, Dezful, Iran.
3.Department of Sport Physiology, CT. C., Islamic Azad University, Tehran, Iran.
Received: 09 May 2025; Accepted: 16 June 2025
Abstract:
Aim: The aim of the present study was to investigate the effects of three different resistance training methods on IGF-1 and thigh and arm hypertrophy in semi-professional bodybuilders.
Methods: This was an applied and semi-experimental study with 3 experimental groups and two stages of pre-test and post-test. The statistical population of this study was young boys from Tehran's physical education department with three years of work experience and an age range of 18 to 23 years, of whom 36 were selected through a call and information about the research conditions. After the necessary studies and based on the information in the completed questionnaires, the subjects were divided into 3 groups of 12 people by simple random method: the first group, resistance-plyometric training, the second group, resistance-elastic training, and the third group, resistance-stretching training. In the present study, all 3 active groups performed their exercise programs three sessions per week for eight weeks with an intensity of 70 to 85%. The research variables were measured before and after the exercise program. The Shapiro-Wilk test was used for the normal distribution of data, and the Levine test and analysis of covariance were used to study the significance within and between groups in the pre-test and post-test. All statistical operations were performed by the software (SPSS/22) and the significance level of the tests was considered at the P≤0.05 level.
Results: The results of the study showed that IGF-1 levels increased significantly in all three study groups (P=0.001). Arm muscle mass increased significantly in the resistance-elastic training group and thigh muscle mass increased significantly in the resistance-plyometric training group (P=0.001).
Conclusion: Plyometric and elastic resistance training, which simultaneously puts more pressure on the muscles, can be introduced as a new training method to replace traditional training.
Keywords: Resistance training, IGF-1, hypertrophy.
تاثير سه روش مختلف تمرين مقاومتى بر IGf-1 و هایپرتروفی ران و بازوی پرورش اندام کاران نیمه حرفهای
میثم قربانی1، الهام فرهادفر2*2، حامد رضائی نسب 3
1.گروه فیزیولوژی ورزشی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2.گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران
3.گروه فیزیولوژی ورزشی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
تاریخ دریافت" 19/02/1404 ، تاریخ پذیرش: 26/03/1404
چکیده:
هدف: هدف از پژوهش حاضر تاثير سه روش مختلف تمرين مقاومتى بر IGf-1 و هایپرتروفی ران و بازوی پرورش اندام کاران نیمه حرفهای بود.
روشها: این تحقیق كاربردي و از نوع نیمه تجربی، همراه با 3 گروه آزمایشی و با دو مرحله آزمون گیری پیش و پس آزمون بود. جامعه آماري اين پژوهش، پسران جوان پروش اندام کار شهر تهران با سه سال سابقه کار و دامنه سنی 18 تا 23 سال بودند كه تعداد 36 نفر از آن ها از طریق فراخوان و اطلاع از شرايط پژوهش، انتخاب شدند. پس از بررسي هاي لازم و بر اساس اطلاعات پرسش نامه هاي تكميل شده، آزمودني ها به روش تصادفي ساده به 3 گروه 12 نفري شامل گروه اول، تمرین مقاومتی-پلایومتریک ، گروه دوم تمرین مقاومتی-الاستیک و گروه سوم، گروه تمرین مقاومتی-کششی تقسيم شدند. در تحقیق حاضر هر 3 گروه فعال، به مدت هشت هفته برنامه های تمرینی خود را سه جلسه در هفته و با شدت 70 تا 85 درصد اجرا نمودند. قبل و بعد از برنامه تمرینی متغیرهای تحقیق اندازه گیری شدند. از آزمون شاپیرو-ویلک جهت توزیع طبيعي داده ها و براي مطالعه معني داري درون گروهي و بین گروهی در پيش آزمون و پس آزمون از آزمون لون و تحلیل کواریانس استفاده شد. كليه عمليات آماري توسط نرم افزار (SPSS/22) و سطح معنيداري آزمونها در سطح 05/0≥p در نظر گرفته شد.
یافتهها: یافتههای تحقیق نشان داد که مقادیر IGF-1 در هر سه گروه تحقیق افزایش معنی دار داشته است (001/0P=). حجم عضلانی بازو در گروه تمرین مقاومتی-الاستیک و حجم عضلانی ران در گروه تمرین مقاومتی-پلایومتریک افزایش معنی دار داشته است (001/0P=).
نتیجهگیری: تمرینات مقاومتی پلایومتریک و الاستیک که همزمان فشار بیشتری به عضلات میآورد میتواند به عنوان یک روش تمرینی جدید جهت جایگزینی تمرینات سنتی معرفی گردد.
واژهگان کلیدی: تمرين مقاومتى،IGf-1، هایپرتروفی.
مقدمه
امروزه تمام تلاش ورزشکاران و تیمهاي ورزشی، توجه به شیوههاي تمرینی پیشرفته و علمیتر میباشد، تا به اجرا و رکوردهاي بهتري دست پیدا کنند (1). همین امر باعث شده است تا شیوههاي متفاوتی از تمرینات ورزشی براي این منظور به وجود آید. از طرف دیگر، مربیان نیز به دنبال این موضوع هستند تا با انتخاب بهترین شیوههاي تمرینی، ورزشکاران خود را به بالاترین سطح از آمادگی و کسب موفقیت برسانند (2). تمرینات مقاومتی یکی از انواع شیوههاي تمرینی است که پتانسیل بهبود قدرت، استقامت و توان عضلانی، چابکی، تعادل و ثبات، هماهنگی، سرعت حرکت، کاهش شیوع آسیب و افزایش عملکرد ورزشی را در ورزشکاران جوان دارد (3). این تمرینات تغییر معنیداري در ترکیب بدن بهوجود میآورد و افزایش توده بدون چربی یکی از دلایل اصلی افزایش قدرت پس از تمرینات مقاومتی است. تمرینات پلایومتریک یکی دیگر از تکنیکهاي تمرینی است که به وسیلۀ ورزشکاران رشتههاي مختلف ورزشی به منظور افزایش آمادگی جسمانی انجام میشود(4 و 5). این تمرینات شامل کشش سریع در یک عضله، (فعالیت برونگرا) بلافاصله بعد از انقباض کوتاه شونده یا کانسنتریک همان عضله و بافت پیوندي انجام میشود. بسیاري از مربیان و پژوهشگران معتقدند که تمرین پلایومتریک یک روش منتخب و کارآمد براي بهبود آمادگی جسمانی به ویژه قدرت بیشینه و قدرت بالستیک است. علاوه بر این، تمرینات پلایومتریک از طریق افزایش انعطافپذیري و بهبود ترکیب بدنی نقش مهمی در بهبود عملکرد ورزشی دارد و هچنین باعث کاهش زمان دو سرعت و چابکی و افزایش توان انفجاري میشود (6).
تمرینات الاستیک شیوه نوین دیگري از تمرینات میباشد که در آن ورزشکاران از باندهاي کشی براي افزایش توان و قدرت انفجاري استفاده میکنند. این تمرینات، کم هزینه و کاربردي بوده و اجازه میدهد که الگوهاي عملی حرکت اجرا شود. یکی از مهمترین ویژگیهاي آن قابل حمل بودن آن است (7). در تمرینات الاستیک، مقاومت ناشی از کشها به عنوان اضافه بار عمل کرده و موجب اعمال نیرو و توسعه تنش در سرتاسر زاویه کشش میشود. این حالت موجب فراخوانی واحدهاي حرکتی بیشتري شده و عناصر انقباضی زیادي را درگیر میکند و میتواند باعث بهبود عملکرد افراد ورزشکار و حتی بیماران شود (8). از طرف دیگر، تمرینات و حرکات کششی میتواند قبل و بعد از فعالیت انجام شود. هدف از اجراي آنها قبل از فعالیت به منظور افزایش درجه حرارت بدن و جریان خون عضله، کاهش خشکی و سفتی عضلات، سرعت هدایت عصبی و افزایش توان بوده و میتواند جهت آمادگی ورزشکار براي تمرین و رقابت استفاده شود. اما در زمان پس از تمرین، حرکات کششی میتواند براي بازیافت سریعتر استفاده شود (9). همچنین، این تمرینات براي تغییرات طولانی مدت در خصوصیات الاستیک بافت همبند در محل معماري تاندون عضله مشارکت کرده و باعث افزایش تولید نیرو، هایپرتروفی طولی و سرعت انقباض و انعطاف پذیري عضلانی میشود (10).
با توجه به نوع نیاز ورزشی، تمرینات مقاومتی، الاستیک، پلایومتریک و کششی میتوانند به تنهایی مورد استفاده قرار گرفته و موثر باشند یا در ترکیب با هم و نیز با دیگر روشهاي تمرینی، نوع دیگري از تمرینات را به نام تمرینات ترکیبی به وجود آورند. این تمرینات میتوانند اثرات هم افزایی هر دو نوع برنامه تمرینی را داشته و باعث بهبود مضاعفی در عملکرد ورزشکاران شوند (11). صادقی و همکاران (2023) مشاهده کردند که اضافه کردن یک جلسه در هفته تمرین با باندهاي کشی به تمرینات با وزنه میتواند باعث بهبود عملکرد ورزشکاران شود (12). نیوتون و همکاران (2023) نشان دادند که انجام 6 هفته تمرین مقاومتی پلایومتریک و سرعتی باعث بهبود عملکرد قدرتی، سرعتی و پرشی در بازیکنان جوان میشود (13). پائولی و همکاران (2013) نیز دریافتند که انجام هر دو برنامه تمرینی پلایومتریک با تعداد جلسات 2-1 بار در هفته و با حجم برابر باعث بهبود عملکرد جسمانی بازیکنان فوتسال میشود (14). لوپز و همکاران (2019) نشان دادند که ترکیب وزنههاي آزاد با باندهاي الاستیک باعث بهبود پویایی حرکت پرسسینه در بازیکنان حرفهاي راگبی میشود (28).
روش تمرینی پلایومتریک شامل الگوی حرکتی است که چرخه کشیدگی - کوتاه‌شدگی را پشت سرهم بدنبال دارد این الگوی تمرینی شامل سه مرحله است؛ اولین مرحله، مرحله برونگرا است که طی آن عضلات آگونیست بارگیری میکنند که باعث ذخیره انرژی الاستیکی به وسیله چرخه کشیدگی ـ کوتاه‌شدگی و تحریک دوک‌های عضلانی میشود. مرحله دوم، انتقال بین مرحله برونگرا و درون‌گرا است که گاهی اوقات استهلاک یا فاز جفت شدن نامیده میشود. این فاز شاید در تسهیل بیشتر نیرو، به‌ویژه در هنگام نیاز به حداقل رساندن تأخیر یا کم بودن زمان جفت شدن از همه تعیین‌کننده‌تر باشد. فاز نهایی، فاز درون‌گراست که طی آن انرژی ذخیره شده در چرخه کشیدگی ـ کوتاه‌شدگی یا برای افزایش تولید توان استفاده میشود یا به عنوان گرما هدر می‌رود (15). تمرینات پلایومتریک، باعث افزایش فراخوانی تعداد واحدهای حرکتی درگیر در حرکت می شوند که منجر به تسریع در عملکرد سیستم عصبی – عضلانی می گردد. تمرینات پلایومتریک ساختار عصبی عضلانی یا عمل متحدالمرکز و خارج از مرکز بارگذاری شده بر روی قسمت انعطاف پذیر و منقبض عضله را افزایش می دهد. ساختار انعطاف‌پذیر فیبر عضلانی به عضله اجازه میدهد تا انرژی بالقوه را در مرحله خارج از مرکز حرکت ذخیره کند. این انرژی سپس به عنوان انرژی جنبشی در انقباض متحدالمرکز ظاهر می شود و همچنین اجازه می دهد تا یک عمل سریع و انفجاری انجام شود (16).
با توجه به این که امروزه استفاده از تمرینات با وزنه و ورزش پرورش اندام در جامعه شیوع زیادي پیدا کرده است و همواره ورزشکاران این رشته ورزشی به دنبال روشهایی هستند که بتوانند شاخصهاي عملکرد عضلانی همچون قدرت و استقامت عضلانی، توان، انعطافپذیري و نیز حجم عضلانی و ترکیب بدن خود را تا حد ممکن بهبود دهند و در این راه حتی از روشهاي غیرمعمول همچون استفاده از داروها و مواد ممنوعه دریغ نمیورزند و لذا در این مسیر ممکن است دچار عوارض جانبی و صدمات جبران ناپذیري نیز شوند، بنابراین، شناخت روشهایی از تمرینات ترکیبی که بتواند بدون توجه و استفاده از مکملهاي غیرمجاز این هدف را براي آنها تامین نماید ضرورت دارد(17).
موفقیت یک برنامه بستگی به تاثیر برنامه تمرینی و سیستم تمرینی دارد که در نهایت باعث تحریک عضلات میشود. برنامههای تمرینی مختلف تمرینات مقاومتی باعث بهبود جنبههای مختلف عصبی عضلانی می شود (18). جعفری و همكاران (2014) مشاهده نمودند كه سطوح IGF-1پس از تمرين مقاومتي افزايش يافت (19). كوروس3 و همكاران (2023) نشان داد 4 هفته تمرین قدرتی با شدت متوسط باعث ایجاد تغييرات معني داري در غلظت IGF1 و تستوسترون نشده است (20). نصیری و همکاران (1397) مشاهده کردند که تمرین مقاومتی با کاهش مایوستاتین و افزایش قدرت و حجم و سطح مقطع عضلانی همراه بود(21). نتایج کوروس و همکاران (2024) حاکی از کاهش سطح میوستاتین پس از 12 هفته تمرین مقاومتی با کش الاستیک که با کاهش مقاومت به انسولین و درصد چربی بدن آزمودنیها همراه بود، میتواند تاثیر مثبتی بر توده عضلانی و هموستاز انرژی زنان سالمندان دارای اضافه وزن داشته باشد(22). رزمجو و همکاران (1401) بیان کردند که IGF1 پس از یک جلسه تمرین در هر يك از گروه ها كاهش داشت، اما معني دار نبود (15). یافته های ریاهی و همکاران (2024) نشان داد كه در هر دو گروه افزايش معني داری در قدرت عضلاني بالا تنه و پايين تنه و كاهش معني دار درصد چربي، تري گليسريد و میواستاتین به وجود آمد (25). بناونت و همکاران (2024) نشان دادند که هر دو برنامۀ تمرینی در غلظت میواستاتین نسبت به قبل از تمرین کاهش معناداری را سبب شدند اما تغییرات هورمون IGF1 نسبت به قبل از تمرین در هر دو برنامه تمرینی معنی دار نبود (26). بررسی کومن4 و همكاران (2024) نشان داد که در خلال 13 هفته تمرين مقاومتي، IGF1 گردش خون آزمودنی ها 20 درصد افزایش یافت (18). بنابراین تمرینات مقاومتی با توجه به شدت و مدت اجرای آنها، میتواند آثار متفاوتی داشته باشند: لذا هدف تحقیق حاضر با هدف پاسخگویی به این سوال که آیا تفاوتی بین تاثیرگذاری سه روش مختلف تمرين مقاومتى بر IGf-1 و هایپرتروفی ران و بازوی پرورش اندام کاران نیمه حرفهای وجود دارد؟
روش پژوهش
این پژوهش از نوع پژوهشهای کاربردی و روش انجام آن بصورت نیمه تجربی و طرح تحقیق شامل سه گروه و به صورت دو مرحله آزمون گیری پیش و پس آزمون بود. پس از ارائه توضیحات کامل درباره اهداف و روش پژوهش، فواید و ضررهای احتمالی آن، فرمهای رضایتنامه شخصی، پرسشنامه سلامت و سابقه ورزشی تکمیل شد و افراد منتخب در یکی از سه گروه 12 نفري شامل یک گروه برنامه تمرینی مقاومتی- پلایومتریک، گروه دو مقاومتی- الاستیک و گروه سه برنامه تمرین مقاومتی- کششی به روش تصادفي ساده تقسيم شدند. مدت برنامه تمرینی هشت هفته بود. جامعه آماري مردان ورزشکار رشته پرورش اندام با 3 سال سابقه کار و با دامنه سنی 18 تا 23 سال شهر تهران بودند كه تعداد 36 نفر از آن ها از طریق فراخوان و اطلاع از شرايط پژوهش، انتخاب شدند. انتخاب نمونه ها مبتنی بر هدف تحقیق بوده و پس از بررسي هاي لازم و بر اساس اطلاعات پرسش نامه هاي تكميل شده، به روش تصادفی آزمودني ها به سه گروه 12 نفري تقسيم شدند.
برای اندازه گیری محیط بازو و ران از یک متر نواری نرم و قابل انعطاف، با عرض حدود 7/0 سانتی متر استفاده شد. نقطه میانی فاصله بین ناحیه مغبنی و لبه بالایی کشکک، در حالتی که آزمودنی ایستاده علامت گذاری شده و از متر به صورت افقی برای اندازه گیری دور ران استفاده شد (23). برای اندازهگیری محیط بازو نقطه میانی بازوی آزمودنی در حالت ایستاده و با دست های آویخته شده از دو طرف تنه، در حالی که کف دست به طرف ران قرار گرفته، استفاده شد. برای تعیین نقطه میانی بازو، فاصله بین زائده آخرمی و لبه خلفی زائده آرنجی در ناحیه جانبی بازو، درحالتی که آرنج زاویه90 درجه است، علامت گذاری و از متر برای اندازه گیری دور بازو، در حالی که متر بافت های نرم اطراف بازو را خیلی فشرده نکند، استفاده شد(24). برای اندازه گیری میزان هایپرتروفی از معادلات فریچسکو5 و به طریق زیر استفاده شد. حجم عضلانی با استفاده از روش آنتروپومتری برای عضلات مجموعه ران (عضلات چهار سر رانی و همسترینگ) طبق روش ریاهی و همکاران (25)، و برای عضلات ناحیه بازو برطبق روش توضیح داده شده توسط فریسنچو محاسبه شد.
معادلات استفاده شده برای تخمین سطح مقطع عرضی مجموعه عضلات ران
(نصف محیط ران به سانتی متر× 08/1) : سطح مقطع عرضی عضله همسترینگ
69/22- (ضخامت چین پوستی در ناحیه قدامی ران به میلی متر × 86/0)–
(نصف محیط ران به سانتی متر× 68/4) : ضخامت سطح مقطعی عرضی کلی عضله ران
99/80-(ضخامت چین پوستی در ناحیه خلفی ران به میلی متر × 09/2)–
(نصف محیط ران به سانتی متر× 25/2) : سطح مقطع عرضی چهار سر
13/45-(ضخامت چین پوستی در ناحیه قدامی ران به میلی متر × 25/1)–
معادلات استفاده شده برای تخمین اندازه عضلات بازو
[ضخامت چین پوستی سه سر بازو (mm)] – [π ÷ محیط بازو (mm)] : قطر عضله بازو (mm)
[ضخامت چین پوستی سه سر بازو (mm)×π] – [محیط بازو (mm)] : محیط عضله بازو (mm)
[2(قطر بازو)]×[4 ÷ π] : سطح عضلانی بازو (mm2)
پروتکل پژوهش:
برنامه تمرین مقاومتی بین هر سه گروه آزمودنی مشترك بود و از الگوی تمرینی ریچارد و همکاران (2018) اقتباس شده است (32) و هر جلسه تمرین حدود 60 دقیقه به طول انجامید. بعد از پایان تمرین مقاومتی، آزمودنیها بلافاصله به ترتیبی که گروهبندي شدند در تمرینات پلایومتریک، کششی یا الاستیک شرکت نمودند. برنامه تمرینی مقاومتی مورد استفاده در این مطالعه، به صورت ایستگاهی و دایره ای اجرا شد. در ابتدای پژوهش، یک تکرار بیشینه آزمودنی ها برای گروه های تجربی در حرکات مورد نظر محاسبه شد. (در راستاي تعیین یک تکرار بیشینه از فرمول برزسکی (تکرار × 0278/0)- 0278/1)/ وزنه جابجا شده به کیلو گرم = یک تکرار بیشینه] استفاده شد (26).
شدت تمرین 70 تا 85 درصد یک تکرار بیشینه بود و تا انتهای پژوهش تغییری نداشت. هرجلسه تمرین شامل 15 دقیقه گرم کردن، انجام تمرینات اختصاصی به مدت 60 دقیقه و برنامه تمرینی ویژه هر گروه بود. برنامه تمرین مقاومتی در 4 هفته اول شامل پرس سینه، پرس پا، سیم کش از جلو دست باز، پشت بازو، بازکردن زانو با دستگاه، حرکت پارویی، جلو بازو با هالترو اسکات بود که به صورت دایره ای انجام شد. برنامه تمرین مقاومتی در 4 هفته دوم شامل هاگ پا، لانج هالتر، پرس بالا سینه، پشت بازو سیمکش، زیر بغل هالتر خم، جلو بازو هالتر ایستاده پرس سرشانه هالتر، بارفیکس مچ برعکس و اکستنشن زانو بود که به صورت دایره ای انجام شد (27).
برنامه تمرین پلایومتریک بلافاصله بعد از برنامه تمرین مقاومتی در هر جلسه برگزار شد. هر جلسه تمرین پلایومتریک بین 15 تا 20 دقیقه بهطول انجامید. زمان استراحت بین هر تکرار 10 -5 ثانیه و استراحت بین هر ست 3-2 دقیقه بود. برنامه تمرینی الاستیک بلافاصله بعد از برنامه تمرین مقاومتی در هر جلسه انجام شد. هر جلسه تمرین الاستیک بین 15 تا 20 دقیقه بهطول انجامید. همچنین در هفته اول و دوم از کش سبک، در هفته سوم تا پنجم از کش نیمهسنگین و تا هفته هشتم از کش سنگین استفاده شد. استراحت بین ستها 30 ثانیه و بین حرکات 2 دقیقه در نظر گرفته شده بود. برنامه تمرین کششی ایستا هم بلافاصله بعد از برنامه تمرین مقاومتی به مدت 20-15 دقیقه انجام شد. زمان نگهداشتن عضله تحت کشش ایستا، در تمام 8 هفته 30 ثانیه در نظر گرفته شده بود (32).
روش آماری:
از آمار توصيفي براي محاسبه شاخص هاي مركزي، پراكندگي و ترسيم جداول و در بخش آمار استنباطي، از آزمون شاپیرو-ویلک جهت توزیع طبيعي داده ها و براي مطالعه معني داري درون گروهي و بین گروهی در پيش آزمون و پس آزمون به ترتیب از آزمون تحلیل کواریانس استفاده شد. برای انجام تحلیل واریانس یک عاملی ابتدا نرمال بودن و یکسانی واریانس متغیر وابسته از طریق آزمون لون مورد بررسی قرار گرفت. كليه عمليات آماري توسط نرم افزار SPSS نسخه 22 و سطح معني داري آزمون ها در سطح 05/0≥P انجام گرفت.
یافتهها:
ویژگیهای آزمودنیها (سن، قد، وزن و شاخص توده بدن) در جدول 4-1 ارائه شده است. همه مقادیر به صورت میانگین و انحراف معیار بیان شده است و مربوط به اندازهگیریهای انجام شدۀ قبل از شروع آزمون میباشند.
جدول 4-1. ویژگیهای آزمودنیهای پژوهش
گروه ها | متغیرها | |||
سن (سال) | قد(سانتی متر) | وزن(کیلوگرم) | BMI(kg/m2) | |
مقاومتی-پلایومتریک (12 نفر) | 78/1±8/21 | 74/4±65/178 | 65/2±21/84 | 39/1±32/23 |
مقاومتی- الاستیک (12 نفر) | 38/1±11/20 | 14/3±28/179 | 47/2±01/81 | 65/1±78/24 |
مقاومتی- کششی (12 نفر) | 44/1±105/22 | 01/3±76/180 | 32/2±32/83 | 47/1±15/23 |
جدول 4-2. میانگین و انحراف معیار متغیرهای پژوهش
گروه ها | متغیرهای تحقیق | پیش آزمون | پس آزمون |
مقاومتی-پلایومتریک | IGF-1 Ng/Ml | 45/0±74/4 | 27/0±45/7 |
مقاومتی- الاستیک | 12/0±72/4 | 11/0±62/6 | |
مقاومتی- کششی | 23/0±37/4 | 21/0±39/7 | |
مقاومتی-پلایومتریک | هایپرتروفی بازو (Cm) | 37/7±56/18 | 56/5±34/21 |
مقاومتی- الاستیک | 81/5±96/18 | 74/8±77/24 | |
مقاومتی- کششی | 32/4±45/19 | 65/5±12/21 | |
مقاومتی-پلایومتریک | هایپرتروفی ران (Cm) | 37/10±56/280 | 56/19±34/302 |
مقاومتی- الاستیک | 81/8±96/284 | 74/12±77/289 | |
مقاومتی- کششی | 32/9±45/289 | 65/11±12/301 |
شکل 4-1. میانگین متغیر IGf-1 در سه گروه پژوهش شکل 4-2. میانگین متغیر هایپرتروفی بازو در سه گروه پژوهش
شکل 4-3. میانگین متغیر هایپرتروفی ران در سه گروه پژوهش
بحث:
تمرینات مقاومتی نقش مهمی در سلامت عمومی، پیشگیري و درمان بیماري ها در سنین بزرگسالی دارد. این تمرینات به عنوان مؤثرترین مداخلۀ تمرینی جهت افزایش حجم و قدرت عضلانی شناخته شده است و اغلب براي پیشگیري از آسیب دیدگی، توانبخشی عضلانی اسکلتی و افزایش توانایی عملکردي تجویز می گردد(28). به منظور دستیابی به این اهداف، دانشکدة پزشکی ورزشی آمریکا شدت تمرینی بین 70 تا 85 درصد یک تکرار بیشینه را توصیه می کند اما پژوهش ها نشان می دهند فشارهاي مکانیکی متابولیکی ناشی از تمرینات مقاومتی با شدت زیاد باعث بروز تغییرات نامطلوب در شاخص هاي غیرمستقیم آسیب سلولی شده (2) و غلظت شاخص هاي فشار مکانیکی متابولیکی ناشی از تمرین مقاومتی مانند میوگلوبین، کراتین کیناز و لاکتات دهیدروژناز را در پلاسما افزایش می دهد (29) .
نتایج تحقیق حاضر نشان داد که مقادیر هورمون IGF-1 در هر سه گروه تحقیق افزایش معنی دار داشته است و بین سه گروه تفاوت معنی داری مشاهده نشد. نتایج تحقیق حاضر با تحقیق فیاتورق6، رزمجو و بورست7 همسو بوده اما با تحقیق حالمی و وردیچ ناهمسوست. از دلایل احتمالی تناقضات ایجاد شده می توان به شدت تمرینات، مدت زمان انجام تمرینات مقاومتی، سطح متفاوت آمادگی جسمانی آزمودنیها که از ورزشکاران دارای سابقه ورزشی بودند و می توانند بر نتایج تحقیق اثر گزار باشند، اشاره نمود.
امروزه به خوبی روشن شده است که تمرینات قدرتی سیستمیک، در نتیجۀ ترکیب چندین عامل از قبیل استرس مکانیکی، کنترل عصبی، نیازهای متابولیکی و فعالیت اندوکرینی آثاری قوی بر افزایش اندازۀ عضله، هایپرتروفی و قدرت عضلانی دارد (30). برنامۀ قدرتی شدید انجام شده بر اساس اصل تمرین فزاینده به پاسخ های حادی از قبیل افزایش غلظت هورمون های آنابولیکی و کاهش موقتی در عملکرد عصبی - عضلانی می انجامد. بنابراین، مقدار پاسخ حاد هورمونی و عصبی- عضلانی ملاکی در تعیین آثارتمرینات مقاومتی با شدت های متفاوت است. کیم و همکاران (2023) گزارش دادند پاسخ حاد هورمونی به یک جلسه تمرین مقاومتی، ملاک مهمی در هایپرتروفی عضلانی در تمرینات قدرتی طولانی مدت است. چنین به نظر می رسد که پاسخ حاد هورمونی به تمرینات مقاومتی وابسته به نوع برنامۀ تمرین مقاومتی است که آن هم متأثر از متغیرهای بار تمرین، تعداد دوره ها، تعداد تکرارها، مقدار استراحت بین دوره ها، حجم عضلات درگیر و فراوانی تعداد جلسات در هفته است. آن ها همچنین گزارش دادند پاسخ حاد هورمونی در برنامۀ تمرین قدرت یعنی ده تکرار بیشینه در هر دوره با استراحت کوتاه (1 دقیقه بین دوره های تمرینی) بیشتر از زمانی است که از استراحت طولانی تر( 5 دقیقه) استفاده شده است.
تحقیقات بیانگر این مطلب است که هورمون رشد تنظيم کننده اصلي سنتز IGF1 کبدي و IGFBP3 است و کبد اندام اصلی مسئول در تولید IGF1 سرم می باشد که سطوح آن با عوامل فیزیولوژیک مانند، خواب، هورمون ها، ورزش و غیره و عوامل پاتولوژیک مانند بیماری، استرس و غیره تعدیل می شود. IGF1 همچنين نقش مستقيمي در هموستاز گلوکز بدن بوسيله تحريک برداشت گلوکز توسط عضله اسکلتي بازي مي کند. ورزش یک عامل مهم و موثر و به عنوان يک محرک قوي براي آزادسازي هورمون رشد، پرولاکتين و کورتيزول شناخته شده است (31). مقدار پاسخ به ورزش بسته به نوع، شدت، مدت، فراخواني عضله، زمان استراحت، جنس، سن، ترکيب بدن و وضعيت سلامتي و تمريني افراد متفاوت است. بعد از یک دوره طولانی تمرین مقاومتی، افزایش در سطوح هر دو نوع ایزوفرمIGF1 و سطوح پروتئین وجود دارد. تمرین مقاومتی نسبت به تحریک الکتریکی عضله در بازگشت ذخایر عضلانی و تراکم آن موثرتراست. انواع تمرین مقاومتی به عنوان یک روش موثر منجر به هایپرتروفی عضلانی می شود و قدرت عضلانی و عملکرد اجرایی در افراد بزرگسال را افزایش می دهد (28).
یافته های تحقیق نشان داد که حجم عضلانی بازو در گروه تمرین مقاومتی-الاستیک و حجم عضلانی ران در گروه تمرین مقاومتی-پلایومتریک افزایش معنی دار داشته است و پیشنهاد می کند که پروتکل تمرینی که عدم فعالیت عضلانی و تقاضای گلیکولیتیک بیشتری را در پاسخ به یک جلسه تمرین مقاومتی به همراه داشته باشد، پروتکل تمرینی مناسب برای افزایش بهینه قدرت و هایپرتروفی عضلانی است. اگرچه عامل کلیدی برای موفقیت در تمرین مقاومتی در هر سطحی (افراد مسن، افراد مبتدی، ورزشکارن دارای پیشینه تمرینی متوسط، پیشرفته و ورزشکاران نخبه) طراحی مناسب برنامه تمرین می باشد. اما طراحی برنامه تمرین مقاومتی فرآیند پیچیده ای است که از ترکیب چندین متغیر حاد تمرینی و اصول کلیدی تمرین حاصل می شود. چندین اصل کلیدی ایمن بودن و اثربخشی برنامه تمرین مقاومتی را تضمین می کنند. این اصول عبارتند از؛ اصل اضافه بار، اصل ویژگی، اصل سازگاری، اصل پیشرفت، و اصل حفظ و نگهداری هنگامی که تمرین مقاومتی اجرا می شود، صرف انجام تمرین کسب قدرت و عملکرد مطلوب را تضمین نمی کند، بلکه متناسب با آن دامنه ای از تلاش های فردی و ساختار منظم محرک های تمرینی است که در نهایت دستیابی به نتایج مطلوب را امکان پذیر می سازد (32). مکانيزمهاي مسئول تقويت عملکرد بيهوازي در اثر تمرينات پلایومتریک ممکن است با افزايش توليد نيرو و سازگاري عصبي مرتبط باشد. مکانيسمهايي که ممکن است مسئول افزايش توان بيهوازي شوند، شامل افزايش استفاده از مسيرهاي گليکوليتيک است که سبب افزايش غلظت آنزيمهاي فسفوفروکتوکيناز يا فسفوريلاز ميشوند و بدين ترتيب موجب افزايش نسبي در توليد نيرو و سازگاري عصبي مي شوند (26). تحقيقات نشان دادهاند كه پس از انجام تمرينات قدرتی پلایومتریک و الاستیک ذخاير گليکوژن عضله به عنوان يك ماده سوختي مهم در فعاليتهايي با تكرارهاي سرعتي، افزايش مييابد. اين مسئله باعث ميشود تا بارگيري مجدد ATP سريع تر انجام گيرد و بنابراين قدرت و هایپرتروفی بهبود يابد. همچنين نشان داده شده است كه پس از فعاليتهایي با ماهیت پلایومتریک و الاستیک فعاليت آنزيمهاي درگير در مسيرگليكوليتيك مثل فسفو فروكتوكيناز، ميوكيناز، كراتين فسفوكيناز و لاكتات دهيدروژناز افزايش مييابد، همچنین نشان داده شده است که تمرينات قدرتی-پلایومتریک موجب بهبود بيشتري در قدرت انفجاري در شروع مسابقات شده است. هم چنان که استنباط ميگردد، بدنبال تمرينات برون گرا و شديد عضلاني، تغييراتي در شاخصهاي فيزيولوژيک بدن ايجاد مي شود که بنا به نوع شاخص اندازه گيري شده و فاصله زماني اجراي تمرين برون گرا/ شديد، نتايج متفاوتي قابل انتظار است (33).
در بيان علت فيزيولوژيکي اين ادعا ميتوان گفت که افزايش هایپرتروفی پس از تمرينات ورزشي که بالاتنه و یا پائین تنه را بیشتر درگیر میکند ممکن است به دليل تغييرات سلولي- مولکولي در سيستم اعصاب مرکزي واحدهاي حرکتي، صفحه اتصال عصب- عضله، سيستمهاي درگير در شبکه سارکوپلاسميک ميتوکندري و يا در خود پروتئينهاي انقباضي اتفاق بيافتد. بنابراين محرکهاي متفاوتي مثل تغييرات هورموني، نوع، مدت و شدت تمرين مي تواند جايگاه اصلي تغييرات را تعيين کند. به طوري که محققان سازگاري پس از تمرينات پلایومتریک و الاستیک را ناشي از تغييرات زياد هورموني و کشش شديد عضلات هنگام فعاليت مي دانند، که اين دو عامل موجب کاهش H رفلکس مي شود (33).
در اين حالت، واحدهاي حرکتي بيشتر براي عملي معين فراخوانده ميشوند که موجب تسهيل انقباض و افزايش توانايي عضله براي توليد نيرو ميشود. چنين افزايشي در الگوي فراخواني واحدهاي حرکتي ميتواند ناشي از توقف و يا کاهش تکانههاي بازدارنده (دوک عضلاني) باشد که اجازه فعال شدن هم زمان واحدهاي حرکتي بيشتري را ميدهند. هر چه شدت تمرينات مقاومتي بيشتر باشد و يا با تندي بيشتري انجام شود، افزايش بيشتري در توان بيهوازي ايجاد ميکند، زيرا وقتي حرکت با تندي زياد انجام شود، ميتواند ميزان به کارگيري واحدهاي حرکتي، همزماني تخليه و سطوح فعال سازي عضله را بيشتر بهبود ببخشد (33).
نتيجه گيري
تمرینات مقاومتی جز مهم برنامه تمرینی در بیشتر ورزش هاست و نقش مهمی در پیشبرد عملکرد ورزشی را ایفا می کند. و همچنین این تمرینات به عنوان موثرترین مداخله تمرینی جهت افزایش حجم و قدرت عضلانی شناخته شده است. از طرفی پژوهشها نشان میدهد که فشارهای مکانیکی و متابولیکی ناشی از تمرینات مقاومتی با شدت زیاد باعث بروز تغییرات نامطلوب در شاخص های غیر مستقیم آسیب سلولی شده و غلظت های شاخص های آسیب عضلانی متعاقب تمرین مقاومتی را افزایش می دهد. بنابراین استفاده از بهترین روش های تمرینی با کمترین آسیب احتمالی یکی از مهمترین اصولی است که رعایت آن در ورزش اجتناب ناپذیر است. بر این اساس تمرینات مقاومتی پلایومتریک و الاستیک که همزمان فشار بیشتری به عضلات بالاننه و پائین تنه می آورد میتواند به عنوان یک روش تمرینی جدید جهت جایگزینی تمرینات سنتی معرفی گردد. در تمرینات مقاومتی پلایومتریک توجه تمرینی بر قسمتهای پائین تنه است و در تمرینات مقاومتی الاستیک بیشتر فشار متوجه قسمتهای بالاتنه است و بر اساس اهداف تمرینی و فصل تمرین و بر اساس نیازهای تمرینی قابلیت جابجایی و استفاده همزمان یا چرخشی دارد. با انجام مطالعات بیشتر در این زمینه و با شناسایی دقیقتر مکانیسم ها، احتمالاًراهکارهای بهتری برای بهبود عملکرد ورزشکاران پروش اندام حاصل خواهد شد.
تقدیر و تشکر
بدین وسیله از تمامی عزیزانی که در انجام هرچه بهتر این پژوهش، ما را همراهی نمودند قدردانی به عمل می‌آوریم.
حامی مالی
این مقاله حامی مالی ندارد.
تعارض منافع
در این مقاله، هیچ گونه تعارض منافعی برای نویسندگان وجود ندارد.
منابع
1. Amiri Farsani, P., Ghazalian, F., Mobarak, S., Radmanesh, E., & Gholami, M. (2023). The Effect of Eight Weeks of Selected Resistance Training on the Levels of Irisin, Follistatin and FGF21 in Women Recovering from Covid-19. Journal of Jiroft University of Medical Sciences, 9(4), 1129-1139. DOR: 20.1001.1.25382810.1401.9.4.5.7
2. Branquinho, L., Ferraz, R., Teixeira, J., Neiva, H. P., Sortwell, A., Forte, P., ... & Marques, M. C. (2022). Effects of a plyometric training program in sub-elite futsal players during pre-season period. International Journal of Kinesiology and Sports Science, 10(2), 42-50. doi.org/10.7575/aiac.ijkss.v.10n.2p.42
3. Feil, K., Fritsch, J., Weyland, S., Warmbrunn, U., & Jekauc, D. (2023). The role of anticipated affect in the context of physical activity: a scoping review. International Review of Sport and Exercise Psychology, 1-33. doi.org/10.1080/1750984X.2023.2275249
4. Deng, N., Soh, K. G., Abdullah, B., & Huang, D. (2023). Effects of plyometric training on measures of physical fitness in racket sport athletes: a systematic review and meta-analysis. PeerJ, 11, e16638. DOI 10.7717/peerj.16638
5. Kamandulis, S., Janusevicius, D., Snieckus, A., Satkunskienė, D., Skurvydas, A., & Degens, H. (2020). High-velocity elastic-band training improves hamstring muscle activation and strength in basketball players. The Journal of sports medicine and physical fitness, 60(3), 380-387. doi.org/10.23736/s0022-4707.19.10244-7
6. کلوندی، فردین، توفیقی، اصغر، و محمدزاده سلامت، خالید. (1390). اثر تمرینات الاستیک, پلایومتریک و مقاومتی بر عملکرد بی هوازی والیبالیست های نخبه استان کردستان. فیزیولوژی ورزشی (پژوهش در علوم ورزشی)، 3(12)، 13-26. SID. https://sid.ir/paper/228280/fa
7. Cuyul-Vasquez, I., Pezo-Navarrete, J., Vargas-Arriagada, C., Ortega-Díaz, C., Sepulveda-Loyola, W., Hirabara, S. M., & Marzuca-Nassr, G. N. (2023). Effectiveness of whey protein supplementation during resistance exercise training on skeletal muscle mass and strength in older people with sarcopenia: a systematic review and meta-analysis. Nutrients, 15(15), 3424. doi.org/10.3390/nu15153424
8. Khalafi, M., Aria, B., Symonds, M. E., & Rosenkranz, S. K. (2023). The effects of resistance training on myostatin and follistatin in adults: a systematic review and meta-analysis. Physiology & behavior, 269, 114272. doi.org/10.1016/j.physbeh.2023.114272
9. جعفری و همکاران (1401) بررسی اثر هشت هفته تمرين همزمان استقامتي تناوبي و مقاومتي و استقامتي تداومي و مقاومتي بر قدرت، تركيب بدني و هورمون رشد در پسران غيرورزشكار 14 تا 17 سال داراي اضافه وزن، مجله علمي پژوهشي سلول و بافت، جلد دوم، شماره 1
10. Lan, X. Q., Deng, C. J., Wang, Q. Q., Zhao, L. M., Jiao, B. W., & Xiang, Y. (2024). The role of TGF-β signaling in muscle atrophy, sarcopenia and cancer cachexia. General and Comparative Endocrinology, 114513.. doi.org/10.1016/j.ygcen.2024.114513
11. Lee, S. J. (2023). Myostatin: a skeletal muscle chalone. Annual review of physiology, 85(1), 269-291. doi.org/10.1146/annurev-physiol-012422-112116
12. صادقی بروجردی، سعید، و رحیمی، رحمان. (1388). واکنش هورمون های GH و IGF-1 نسبت به دو برنامه مقاومتی شدید هم حجم با استراحت های متفاوت بین ست ها. المپیک، 17(1 (پیاپی 45))، 57-68. SID. https://sid.ir/paper/37926/fa
13. Newton, K., Strasser, A., Kayagaki, N., & Dixit, V. M. (2024). Cell death. Cell, 187(2), 235-256. doi.org/10.1016/j.cell.2023.11.044
14. Paoli, A., Pacelli, Q. F., Moro, T., Marcolin, G., Neri, M., Battaglia, G., ... & Bianco, A. (2013). Effects of high-intensity circuit training, low-intensity circuit training and endurance training on blood pressure and lipoproteins in middle-aged overweight men. Lipids in health and disease, 12, 1-8. doi.org/10.1186/1476-511X-12-131
15. رزمجو و همکاران (1401)، بررسي اثر حاد و مزمن دو نوع تمرين مقاومتي هرمي و هرمي واژگون بر عامل رشد شبه انسولين سرمي دختران غيرورزشكار، پژوهش در علوم ورزشی، شماره 27.
16. Zhang, L., Lin, Y., Bai, W., Sun, L., & Tian, M. (2023). Human umbilical cord mesenchymal stem cell‐derived exosome suppresses programmed cell death in traumatic brain injury via PINK1/Parkin‐mediated mitophagy. CNS Neuroscience & Therapeutics, 29(8), 2236-2258. doi.org/10.1111/cns.14159
17. Xie, Z., Zhao, M., Yan, C., Kong, W., Lan, F., Narengaowa, ... & Ni, J. (2023). Cathepsin B in programmed cell death machinery: mechanisms of execution and regulatory pathways. Cell Death & Disease, 14(4), 255. doi.org/10.1038/s41419-023-05786-0
18. Coman O, Grigorescu BL, Huțanu A, Bacârea A, Văsieșiu AM, Fodor RȘ, Stoica F, Azamfirei L. Investigating the effect of resistance training on IGF1 and IGFBPs in healthy non-athlete students. Medicina. 2024 Jul;60(7).
19. جعفری, هدیه, طاهری کلانی, & صفرزاده. (2014). اثر جلسات مکرر فعالیت ورزشی بر سلو لهای ایمنی و کورتیزول در دختران ورزشکار. مجله دانشگاه علوم پزشکی ایلام, 22(1), 71-76.
20. Kurose S, Onishi K, Miyauchi T, Takahashi K, Kimura Y. Investigating the responses of growth hormone testosterone and IGF1 to resistance exercise. Frontiers in Endocrinology. 2024 Jun 28;15:1418177.
21. نصیری هوشمند, مرتضی, حقیقی, امیرحسین, حسینی کاخک, سید رضا. مقایسه اثر سه برنامه تمرین مقاومتی- کششی، مقاومتی- الاستیک و مقاومتی- پلایومتریک بر عملکرد عضلانی و ترکیب بدن در مردان اندام پرور. پژوهشنامه فیزیولوژی ورزشی کاربردی, 1397; 14(28): 71-88. doi: 10.22080/jaep.2018.12962.1677
22. Kurose, S., Onishi, K., Miyauchi, T., Takahashi, K., & Kimura, Y. (2024). Effects of weight loss rate on myostatin and follistatin dynamics in patients with obesity. Frontiers in Endocrinology, 15, 1418177. Jun 28;15. doi.org/10.3389/fendo.2024.1418177
23. کاظمی پور, نگین, فرامرزی, محمد, بنی طالبی, ابراهیم.( 1398). اثر تمرین مقاومتی با باند کشی بر سطوح میوستاتین و فولیستاتین در زنان سالمند دارای چاقی استئوسارکوپنیک. سوخت و ساز و فعالیت ورزشی, 9(2): 117-136.
doi: 10.22124/jme.2020.16235.191
24. اعظمیان جزی. (2024). تأثیر 12 هفته تمرین مقاومتی با کش الاستیک بر سطوح سرمی عامل تمایز رشد 11، میوستاتین و مقاومت به انسولین در زنان سالمند دارای اضافه وزن. نشریه فیزیولوژی ورزش و فعالیت بدنی, 17(3), 91-106. doi: 10.48308/joeppa.2024.236076.1270
25. Riahy, S. (2024). The effects of 12 weeks of high-intensity interval training and moderate-intensity continuous training on FGF21, irisin, and myostatin in men with type 2 diabetes mellitus. Growth Factors, 42(1), 24-35.doi.org/10.1080/08977194.2023.2279163
26. Benavente Bardera, C., Padial Puche, P., Scott, B. R., Olcina, G., Pérez‑Regalado, S., & Feriche, B. (2024). Strength and muscle mass development after a resistance‑training period at terrestrial and normobaric intermittent hypoxia. DOI: 10.1007/s00424-024-02978-1
27. برنو, ترابی, & رحمانی‌نیا. (2020). اثر تمرین ماگزس بر قدرت، سرعت، توان و چابکی مردان ورزشکار رشته کیک‌بوکسینگ. مطالعات تربیت بدنی و علوم ورزشی, 18(5), 71-82.
28. Lopes, J. S. S., Machado, A. F., Micheletti, J. K., de Almeida, A. C., Cavina, A. P., & Pastre, C. M. (2019). Effects of training with elastic resistance versus conventional resistance on muscular strength: A systematic review and meta-analysis. SAGE open medicine, 7, 2050312119831116.
doi.org/10.1177/2050312119831116
29. Hou, L., Ma, J., Feng, X., Chen, J., Dong, B. H., Xiao, L., ... & Guo, B. (2024). Caffeic acid and diabetic neuropathy: Investigating protective effects and insulin-like growth factor 1 (IGF-1)-related antioxidative and anti-inflammatory mechanisms in mice. Heliyon, 10(12). DOI: 10.1016/j.heliyon.2024.e32623
30. Andonian, B., Ross, L. M., Zidek, A. M., Fos, L. B., Piner, L. W., Johnson, J. L., ... & Huffman, K. M. (2023). Remotely supervised weight loss and exercise training to improve rheumatoid arthritis cardiovascular risk: rationale and design of the supervised weight loss plus exercise training‐rheumatoid arthritis trial. ACR Open Rheumatology, 5(5), 252-263. doi.org/10.1002/acr2.11536
31. Kim, Y. J., & Lee, K. H. (2023). Effects of 12 weeks weight training and plyometric training on body composition, physical fitness and electronic hogu hitting ability in Taekwondo sparring athletes. The Asian Journal of Kinesiology, 25(4), 68-79. doi.org/10.15758/ajk.2023.25.4.68
32. Richard, R. Julian, V., Thivel, D., Costes, F., Touron, J., Boirie, Y., Pereira, B.(2018). Eccentric training improves body composition by inducing mechanical and metabolic adaptations: a promising approach for overweight and obese individuals. Frontiers in Physiology, 9, 1013. doi.org/10.3389/fphys.2018.01013
33. Amiri, N., Fathei, M., & Mosaferi Ziaaldini, M. (2021). Effects of resistance training on muscle strength, insulin-like growth factor-1, and insulin-like growth factor–binding protein-3 in healthy elderly subjects: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Hormones, 20, 247-257. doi.org/10.1007/s42000-020-00250-6
[1] . Corresponding author
Elham Farhadfar
Address: Department of Physical Education & sport Science, Dezful Branch, Islamic Azad University, Dezful, Iran
Tel: 09122579849
Email: elhamfarhadfar1@gmail.com
[2] . نویسنده مسوول
الهام فرهادفر
نشانی: گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران
تلفن:09122579849
ایمیل: elhamfarhadfar1@gmail.com
[3] - Kurose
[4] 1- Coman
[5] - Ferichesco
[6] - Fiatoregh
[7] - Borest
