روش‌های ارزیابی چرخه عمر مصالح ساختمانی با استفاده از چارچوب ارزیابی دایره‌ای و جایگزین‌های تجدیدپذیر
الموضوعات :
محمد بهرامی کیا
1
,
محمد امیر شرافتی
2
,
علیرضا والی پور
3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی شیراز
2 - گروه عمران دانشگاه ازاد اسلامی شیراز
3 - دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیراز، گروه عمران، شیراز، ایران
الکلمات المفتاحية: چرخه عمر مصالح ساختمانی, چارچوب ارزیابی دایره‌ای, جایگزین‌های تجدیدپذیر,
ملخص المقالة :
مقدمه: به‌دلیل افزایش نگرانی‌های زیستمحیطی، کاهش نرخ مصرف انرژی و تاثیرات مخرب محیط‌‌زیستی در صنعت ساخت، به یکی از اولویت‌های طراحی و اجرا در صنعت معماری، مهندسی و ساخت تبدیل شده است. ارزیابی چرخه عمر منابع انرژی‌های تجدیدپذیر یک عامل کلیدی در توسعه پایدار کشورها به شمار می‌رود. انجام ارزیابی چرخه عمر سیستم‌های انرژی تجدیدپذیر مبتنی بر شرایط محلی این منابع است. بنابراین یک منبع انرژی به علت تغییرات منابع در دسترس، آب و هوا، محیط‌‌زیست، شرایط اقتصادی و اجتماعی، سیاست و غیره نمی‌تواند گزینه توسعه پایدار برای تمام مناطق جغرافیایی باشد. بنابراین ارزیابی چرخه عمر را می‌توان به‌عنوان ابزار تشخیص امکان توسعه پایدار منابع انرژی‌های مختلف و موقعیت‌های مختلف استفاده کرد.
مواد و روش‌ها: در این تحقیق چرخه عمر مصالح ساختمانی با استفاده از چارچوب ارزیابی دایره‌ای و جایگزین‌های تجدیدپذیر بررسی شد. این تحقیق با هدف بررسی فاکتورهای اثرگذار در چرخه عمر ساختمان انجام گردید. با بررسی ادبیات موضوع عوامل تاثیر‌گذار بر چرخه عمر مصالح به چهار دسته عوامل زیستمحیطی، عوامل اقتصادی، عوامل فنی و اجتماعی تقسیم شد. برای بررسی عوامل مد نظر در تحلیل چرخه عمر مصالح از نمونه آماری شامل 100 نفر استفاده و به کمک پرسشنامه این عوامل مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفت. به کمک تحلیل آماری نرمال بودن توزیع داده‌ها بررسی شد و به وسیله آزمون t فرضیات تحقیق بررسی شد.
نتایج و بحث: نتایج این تحقیق نشان داد به‌کارگیری مصالح مناسب سبب کاهش مصرف انرژی در ساختمان می‌گردد و جایگزین‌های تجدیدپذیر به میزان قابل توجهی از اتلاف انرژی جلوگیری می‌کند اما نقش اطلاعات استاندارد در خصوص مصالح قابل بازیافت در چرخه عمر آن‌ها به اثبات نرسید. از بین عوامل مورد بررسی، عامل زیستمحیطی با وزن 398/0 از بیش‌ترین اهمیت برخوردار بوده و عوامل اقتصادی، فنی و اجتماعی، به ترتیب با اوزان 264/0، 203/0 و 135/0 در درجه اهمیت‌های بعدی قرار گرفته‌اند.
نتیجه‌گیری: با توجه به اولویت‌های پایداری در ایران، ارائه رویکردی به منظور بهینه‌سازی مصرف آب در مراحل مختلف چرخه عمر ساختمان و بخصوص مرحله عملیاتی برای رسیدن به یک راه‌‌حل پایداری در طراحی ساختمان، کمک بسیاری خواهد کرد. ارزيابی اثرات زيست‌‌‍محیطی و اقتصادی چرخه عمر پروژه و ادغام ارزيابی چرخه عمر با مدل‌سازی اطلاعات ساختمان نیز از دیگر راهکارهایی است که می‌تواند به بهبود چرخه عمر مصالح کمک کند. تدوین سند و استاندارد جامع ارزیابی ساختمان با توجه به ابزارهای بین‌‌المللی ارزیابی ساختمان‌های پایدار، با در نظر گرفتن چرخه عمر و مسائل مربوط به پایداری اقتصادی، زیستمحیطی و اجتماعی در مورد ساختمان‌های مسکونی ایران نیز از دیگر مواردی است که سبب ارتقاء وضعیت چرخه عمر مصالح و بهبود وضعیت زیستمحیطی آن می‌شود.
Zhukovskiy, Y. L., Batueva, D. E., Buldysko, A. D., Gil, B., & Starshaia, V. V. (2021). Fossil energy in the framework of sustainable development: analysis of prospects and development of forecast scenarios. Energies, 14(17), 5268.
Bilgili, F., & Bağlıtaş, H. H. (2022). The dynamic analysis of renewable energy’s contribution to the dimensions of sustainable development and energy security. Environmental Science and Pollution Research, 29(50), 75730-75743.
Barbhuiya, S., & Das, B. B. (2023). Life Cycle Assessment of construction materials: Methodologies, applications and future directions for sustainable decision-making. Case Studies in Construction Materials, 19, e02326.
Fathollahi, A., & Coupe, S. J. (2021). Life cycle assessment (LCA) and life cycle costing (LCC) of road drainage systems for sustainability evaluation: Quantifying the contribution of different life cycle phases. Science of the Total Environment, 776, 145937.
Younis, A., & Dodoo, A. (2022). Cross-laminated timber for building construction: A life-cycle-assessment overview. Journal of Building Engineering, 52, 104482.
Idzikowski, A., & Walichnowska, P. (2022). The management of the technological process of a product on the example a shrink film in the aspect life cycle assessment. System Safety: Human-Technical Facility-Environment, 4(1), 1-9.
Krexner, T., Obriejetan, M., Bauer, A., & Kral, I. (2025). Comparative environmental life cycle assessment of urban green spaces and design elements–A case study in Vienna. Landscape and Urban Planning, 259, 105363.
Cays, J., & Cays, J. (2021). life cycle assessment. An Environmental Life Cycle Approach to Design: LCA for Designers and the Design Market, 79-101.
Hunt, R. G., Sellers, J. D., & Franklin, W. E. (1992). Resource and environmental profile analysis: A life cycle environmental assessment for products and procedures. Environmental Impact Assessment Review, 12(3), 245-269.
Finkbeiner, M. (2014). The international standards as the constitution of life cycle assessment: the ISO 14040 series and its offspring. Background and future prospects in life cycle assessment, 85-106.
Verones, F., Bare, J., Bulle, C., Frischknecht, R., Hauschild, M., Hellweg, S., ... & Fantke, P. (2017). LCIA framework and cross-cutting issues guidance within the UNEP-SETAC Life Cycle Initiative. Journal of cleaner production, 161, 957-967.
Fnais, A., Rezgui, Y., Petri, I., Beach, T., Yeung, J., Ghoroghi, A., & Kubicki, S. (2022). The application of life cycle assessment in buildings: challenges, and directions for future research. The International Journal of Life Cycle Assessment, 27(5), 627-654.
Gibon, T., Arvesen, A., & Hertwich, E. G. (2017). Life cycle assessment demonstrates environmental co-benefits and trade-offs of low-carbon electricity supply options. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 76, 1283-1290.
Klöpffer, W. (2012). The critical review of life cycle assessment studies according to ISO 14040 and 14044: origin, purpose and practical performance. The International Journal of Life Cycle Assessment, 17, 1087-1093.
Finkbeiner, M. (2014). The international standards as the constitution of life cycle assessment: the ISO 14040 series and its offspring. Background and future prospects in life cycle assessment, 85-106.
