تجربه زیسته زنان مطلقه تحت حمایت کمیته امداد امام خمینی ره از طلاق در بستر فرهنگی جامعه ایران
الموضوعات :
سلیمه قارونی فردی
1
,
فرنگیس دمهری
2
,
پروانه محمدخانی
3
,
آزاده ابویی
4
1 - دانشجوی دکترای، گروه روان شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علم و هنر، یزد، ایران
2 - استادیار، گروه روان شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علم و هنر یزد یزد ایران
3 - استاد، گروه روان شناسی بالینی، دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران
4 - استادیار، گروه مشاوره. دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علم و هنر، یزد، ایران
الکلمات المفتاحية: تجربه زیسته, زنان مطلقه, طلاق,
ملخص المقالة :
هدف پژوهش حاضر، بررسیتجربه زیسته زنان مطلقه تحت حمایت کمیته امداد امام خمینی ره از طلاق در بستر فرهنگی جامعه ایران بود. جامعه آماری تمامی زنان مطلقه تحت حمایت کمیته امداد امام خمینی ره جوان در بازه سنی 20 تا 35 سال در شهرستان مشهد انجام شد. نمونه پژوهش 9 نفر بود که به روش نمونه گیری هدفمند تا مرحله اشباع انتخاب شدند. جهت گرد آوری داده‌ها از روش تحلیل محتوا استفاده شد. سپس پرسش‌های باز پاسخ از طریق پرسشنامه نیمه ساختاریافته و مصاحبه عمیق انجام شد و با استفاده از نرم‌افزار مکس کیودا کدگذاری و طبقه‌بندی صورت گرفت. .نتایج یافته ها نشان داد پدیده و مفهوم طلاق در دو طبقه به عنوان اسناد مثبت و اسناد منفی طلاق تبیین شد. هر یک از طبقات توسط زیر طبقاتی توصیف شدند. طبقه اسناد مثبت در زیر طبقه دستاورهای طلاق و اسناد منفی در دو زیرطبقه فردی و اجتماعی و زیر طبقه اجتماعی نیز در دو زیرطبقه خانواده و جامعه مفهوم‌پردازی شد. همچنین نتایج نشان داد طلاق در زنان مطلقه فقیر، اگر چه به دلیل رهایی از رنج زندگی مشترک و پر چالش، بعضا دستاورد محسوب می‌شود به دلیل چالش‌های فردی ، فرهنگی و اجتماعی متعددی که ایجاد می‌کند به مثابه یک بحران آسیب‌زا است اما احساس نداشتن حامی و طرد شدن از جامعه ، موجب شده این گروه از زنان ، احساسات و نگرشی بسیار منفی نسبت به خود و جامعه داشته باشند و از روابط اجتماعی سالم فاصله بگیرند. این موضوع موید لزوم برنامه‌ریزی‌های مضاعف برای تغییر نگرش این افراد به توانمندی‌های خود و شرایط جامعه می‌باشد.
Aghajanian, A., & Thompson, V. D. (2013). Recent divorce trend in Iran. Journal of Divorce & Remarriage, 54, 112 - 125. URL: https://doi.org/10.1080/10502556.2012.752687
Amato, P. R. (2000). The consequences of divorce for adults and children. Journal of Marriage and Family, 62(4), 1269-1287. URL: https://doi.org/10.1111/j.1741-3737.2000.01269.x
Amirpanahi, M. (2024). Understanding women's lived experience of inferiority. Social Welfare Quarterly, 24(92), 0-0. URL: http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-4199-en.html
Ariapooran, S., & Khezeli, M. (2018). Suicidal ideation among divorced women in Kermanshah, Iran: the role of social support and psychological resilience. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences, 12(4), e3565. URL: https://doi.org/10.5812/ijpbs.3565
Ariyani, Y., & Hartini, N. (2024). Social support for divorced madurese women. EDP Sciences. In BIO Web of Conferences, 146, 01007. URL: https://doi.org/10.1051/bioconf/202414601007
Asanjarani, F., Jazayeri, R. S., Fatehizade, M., Etemadi, O., & Demol, J. (2017). Exploring factors affecting post-divorce adjustment in Iranian women: A qualitative study. Social Determinants of Health, 3(1), 15-25. URL: https://doi.org/10.22037/sdh.v3i1.17705
Bachrach, N., & Arntz, A. (2021). Group schema therapy for patients with cluster‐C personality disorders: A case study on avoidant personality disorder. Journal of clinical psychology, 77(5), 1233-1248. URL: https://doi.org/10.1002/jclp. 23118
Bashiri, Y., & Abdolmaleki, L. (2017). Examining the social consequences of divorce on divorced women in cultural centers of Region 1. A study of the lived experiences of Iranian women and men in coping with divorce in Tehran. International Conference on the New Horizons in the Educational Sciences, Psychology and Social Damagesa, Tehran. URL: https://civilica.com/doc/610015
Bleidorn, W., Schwaba, T., Denissen, J. J., & Hopwood, C. J. (2021). Charting self‐esteem during marital dissolution. Journal of Personality, 89(1), 9-22. URL: https://doi.org/10.1111/jopy.12525
Bourassa, K. J., Sbarra, D. A., & Whisman, M. A. (2015). Women in very low quality marriages gain life satisfaction following divorce. Journal of Family Psychology, 29(3), 490. URL: https://psycnet.apa.org/buy/2015-15261-001
Chatham-Carpenter, A., & DeFrancisco, V.L. (1998). Women Construct Self-Esteem in their Own Terms: A Feminist Qualitative Study. Feminism & Psychology, 8, 467-489. URL: https://doi.org/10.1177/0959353598084005
Dahl, S. Å., Hansen, H. T., & Vignes, B. (2015). His, her, or their divorce? Marital dissolution and sickness absence in norway. Journal of Marriage and Family, 77(2), 461-479. URL: https://doi.org/10.1111/jomf.12166
Elo, S., & Kyngäs, H. (2008). The qualitative content analysis process. Journal of Advanced Nursing, 62(1), 107-115. URL: https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2007.04569.x
Erdim, L., & Ergün, A. (2016). Boşanmanın ebeveyn ve çocuk üzerindeki etkileri. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 3(1), 78-84. DOI: 10.17681/hsp.13621
Gähler, M. (2006). “To divorce is to die a bit...”: A longitudinal study of marital disruption and psychological distress among Swedish women and men. The Family Journal, 14(4), 372-382. URL: https://doi.org/10.1177/1066480706290145
Ghasemi, Y., Sepidnameh, B., & Parvizi, F. (2021). Living experience of divorce (Case study: Absolute women in darahahr-Ilam). Quarterly Journal of Socio-Cultural Development Studies, 10(3), 9-42. URL: http://journals.sabz.ac.ir/scds/article-1-1426-fa.html
Graneheim, U. H., & Lundman, B. (2004). Qualitative content analysis in nursing research: concepts, procedures and measures to achieve trustworthiness. Nurse Education Today, 24(2), 105-112. URL: https://doi.org/10.1016/j.nedt.2003.10.001
Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1994). Competing paradigms in qualitative research. Handbook of qualitative research, 2(163-194), 105. URL: https://miguelangelmartinez.net/IMG/pdf/1994_Guba_Lincoln_Paradigms_Quali_Research_chapter.pdf
Gustavson, K., Nilsen, W., Ørstavik, R., & Røysamb, E. (2014). Relationship quality, divorce, and well-being: Findings from a three-year longitudinal study. The Journal of Positive Psychology, 9, 163 - 174. URL: https://doi.org/10.1080/17439760.2013.858274
Haghighatian, M., Hashemianfar, S. A., & Aghababaee, A. A. (2018). Typology of divorce and its social consequences among the divorced women under the support of Imam Khomeini Relief Committee of Chaharmahal and Bakhtiari province. Journal of Applied Sociology, 29(2), 65-92. DOI: 10.22108/jas.2017.100178.1007
Haji Shahkaram, Z., Saroukhani, B., & Aghajani Marsa, H. (2021). Change in the Semantic System of Divorce. Women Studies, 12(36), 135-164. DOI: 10.30465/ws.2021.25383.2652
Hasan, M. (2002). The politics of honor: Patriarchy, the state and the murder of women in the name of family honor. Journal of Israeli history, 21(1-2), 1-37. URL: https://doi.org/10.1080/13531040212331295842
Hogendoorn, B., Leopold, T., & Bol, T. (2020). Divorce and diverging poverty rates: a Risk‐and‐Vulnerability approach. Journal of Marriage and Family, 82(3), 1089-1109. URL: https://doi.org/10.1111/jomf.12629
Jaberi, S., Etemadi, O., Fatehizade, M., & Rabbani Khorasgani, A. (2022). Iranian women’s divorce style: A qualitative study. Family Process, 61(1), 436-450. URL: https://doi.org/10.1111/famp.12655
Kaleta, K., & Mróz, J. (2023). Posttraumatic growth and subjective well-being in men and women after divorce: The mediating and moderating roles of self-esteem. International Journal of Environmental Research and Public Health, 20(5), 3864. URL: https://doi.org/10.3390/ijerph20053864
Kalmijn, M. (2007). Explaining cross-national differences in marriage, cohabitation, and divorce in Europe, 1990–2000. Population Studies, 61(3), 243–263. URL: https://doi.org/10.1080/00324720701571806
Kord-Zanganeh, J., & Ghasemi-Ardahaee, A. (2023). Consequences of divorce for divorced women with emphasize on the socio-demographic factors: A study in Ahvaz city, Iran. Journal of Population Association of Iran, 18(35), 363-392. DOI: 10.22034/jpai.2023.2004258.1288
Kuc, H. A., Karduz, F. F. A., & Ercan, T. (2019). The effect of divorce on women: A case study in sakarya province. Turkish Journal of Applied Social Work, 2(2), 198-217. URL: https://dergipark.org.tr/en/pub/trjasw/issue/51541/662296
Merghati-Khoei, E. S., Zarei, F., Taghdisi, M. H., Rajati, F., & Rahmani, A. (2013). Divorce from a divorcee woman's perspectives: A qualitative study. Journal of Qualitative Research In Health Sciences, 2(3), 234-247. URL: https://sid.ir/paper/215395/en
Mortelmans, D., & Defever, C. (2018). Income trajectories of lone parents after divorce: A view with Belgian register data. Lone Parenthood in the Life Course, 1(1), 191-211. URL: https://library.oapen.org/bitstream/handle/20.500.12657/27772/1002233.pdf#page=198
Navabi Nejad, S., Mohammadi, R., Karimi, Y., & Fallah, E. (2017). Divorce means for divorced person perspective : A phenomenological qualitative study. Quarterly Journal of Woman and Society, 8(31), 93-116. URL: https://jzvj.marvdasht.iau.ir/article_2551.html?lang=en
Odis, A. I. (2021). Effects of divorce on women and children. Texila International Journal of Public Health, 9, 1-14. DOI: 10.21522/TIJPH.2013.09.01.Art001
Rahman, H. U., Gul, R., Din, F. U., Ahmad, S., & Qureshi, T. N. (2025). The role of social support in mitigating mental health challenges of divorced women and their children. The Critical Review of Social Sciences Studies, 3(1), 2114-2125. URL: https://doi.org/10.59075/75gvng05
Shabbir, M., Akram, S., & Niaz, U. (2022). Psycho-Social and Economic Complications Faced by Divorced Women in Faisalabad, Pakistan: A Qualitative Study. Annals of Human and Social Sciences, 3(3), 351–359. URL: https://doi.org/10.35484/ahss.2022(3-III)33
Shapiro, A. (2003). Later-life divorce and parent–adult child contact and proximity: A longitudinal analysis. Journal of Family Issues, 24(2), 264–285. URL: https://doi.org/10.1177/0192513X02250099
Smith, J. A., Flowers, P., & Larkin, M. (2014). Interpretative Phenomenological Analysis: Theory, Method and Research. URL: http://www.psychology.heacademy.ac.uk/s.php?p=55
Whitehead, B. D. (1998). The divorce culture: Rethinking our commitments to marriage and family. Vintage. URL: https://lccn.loc.gov/96030180
Young, A. M., & Wright, J. L. (2015). The anatomy of a divorce. Women's Studies in Communication, 38(2), 146-150. URL: https://doi.org/10.1080/07491409.2015.1034631
