بررسی موردی همسر آزاری و خشونت علیه زنان در شهر سمنان
الموضوعات : All jurisprudential issues
1 - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران.
الکلمات المفتاحية: زنان, همسر ازاری و خشونت, سمنان, همسر ازاری, ایران,
ملخص المقالة :
همسرآزاری و خشونت علیه زنان پدیده‌ای تاریخی است که در جوامع مختلف به شکل‌های گوناگون وجود داشته و در برخی جوامع تشدید شده است. محققان ریشه این مسئله را در عوامل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی می‌دانند که تأثیرات منفی زیادی بر خانواده، به ویژه فرزندان، دارد. این خشونت در محیط‌های خصوصی مانند خانه پدری، خانه شوهر و فضاهای عمومی با روش‌هایی مانند بی‌احترامی، تمسخر، ضرب و شتم و دیگر اشکال آزار اعمال می‌شود. رایج‌ترین انواع آن شامل خشونت کلامی، روانی، جنسی، فیزیکی و اقتصادی است. هدف این تحقیق بررسی موردی همسرآزاری و خشونت علیه زنان در شهر سمنان است. سؤال اصلی این است که چند درصد از زنان سمنانی که به دادگستری مراجعه کرده‌اند، قربانی خشونت بوده‌اند؟ همچنین، جایگاه استان سمنان از نظر شیوع و ویژگی‌های این پدیده بررسی می‌شود. سؤالات فرعی نیز شامل میزان تحقیر روحی و روانی زنان، تعاریف و ابعاد خشونت، نهادها و کنوانسیون‌های مرتبط، و نظریه‌های ارائه‌شده توسط محققان است. جامعه آماری تحقیق 270 زن سمنانی است که به دلیل تجربه خشونت به دادگاه مراجعه کرده‌اند. روش تحقیق ترکیبی از مطالعات پیشین، مشاهده میدانی، مراجعه به مراکز مرتبط و استفاده از پرسشنامه است. نمونه‌گیری به روش ساده انجام شده است، به‌طوری که همه افراد شانس برابر برای انتخاب دارند. بیشتر زنان شرکت‌کننده اعتیاد، فقر، بیکاری و فرهنگ پدرسالاری را عوامل اصلی خشونت عنوان کرده‌اند. تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد متغیرهایی مانند سن ازدواج، تفاوت سنی زوجین، مدت زندگی مشترک، سطح اجتماعی، تحصیلات و شغل همسر، هنجارشکنی و ضعف اخلاقی همسر، موافقت زن با هنجارهای خشونت‌آمیز و تنش خانوادگی با خشونت خانوادگی رابطه معنادار دارند. این یافته‌ها اهمیت توجه به عوامل اجتماعی و فرهنگی در کاهش خشونت را نشان می‌دهد.
- ارونسون، الیوت (1369)، روانـ‌شناختی اجتماعی، ترجمه حسین شکرکن، انتشارات رشد. فروم، اریش (1361)، هنر عشق ورزیدن، ترجمه پوری سلطانی، انتشارات مروارید.
- اشراقی، محمد، (1385)، نگاهی جامعه‌شناختی به پدیده خشونت علیه زنان (مطالعه موردی اصفهان)، علوم اجتماعی دانشگاه آزاد شوشتر، زمستان، شماره 2.
- اعزازی، شهلا، (1380)، جامعه شناسی خانواده، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.
- اعزازي، شهلا(1380)، همسر ازاری و خشونت خانوادگي: زنان مورد بررسی ، تهران: انتشارات سالي، 1380.
- اعظم‌آزاده، منصوره، دهقان فرد، راضیه¬(1385)، خشونت علیه زنان در تهران رابطه بین جامعه‌پذیری جنسیتی، منابع در دسترس زنان و روابط خانوادگی، پژوهش زنان، دوره 4، بهاروتابستان، شماره 1و 2.
- ال‌همپتون، رابرت و همکاران¬(1388)، خشونت خانواده، پیشگیرى و درمان، ترجمه داود کربلایی، محمد میگونى. تهران: نشر آفرینش.
- آیت‌اللهی، زهرا¬(1381). خوش‌رفتاری با زنان (نفی همسر ازاری و خشونت علیه زنان). تهران
- باقرپور، ایرج، روان درمانی برای همه، ص 59 و 60.
- بختیاری، افسانه، امیدبخش، نادیا¬(1382)، بررسی علل و آثار خشونت علیه زنان در خانواده در مراجعین به مرکز پزشکی قانونی بابل، پزشکی قانونی، پاییز، شماره 31.
- بگ رضایی، پرویز¬(1383)، بررسی عوامل موثر بر میزان خشونت مردان نسبت به زنان در خانواده، فرهنگ ایلام، تابستان و پاییز، شماره 18 و 19.
- بيرو، آلن(1377)، دايره المعارف علوم اجتماعي، تهران: كيهان.
- پورقاز، عبدالوهاب، رقیبی، مهوش¬(1383)، بررسی نوع و عوامل خشونت خانگی علیه زنان در بین قبایل ترکمن استان گلستان، علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال اول، اسفند، شماره1.
- پورنقاش تهرانی، سید سعید¬(1384)، بررسی خشونت خانوادگی در خانواده‌های تهرانی، دانشور رفتار، دانشگاه شاهد، سال دوازدهم، شماره 13.
- حسن، معصومه و دیگران¬(1389)، خشونت خانگی علیه زنان باردار شیوع و علل مرتبط، زن و جامعه، سال اول، زمستان، شماره4.
- حسینی، حسن¬(1385). جامعه‌شناسی نظام گسیختگی خانواده و طلاق
- حنایی کاشانی، محمد سعید(بی تا)، پرسش از تکنولوژی و همسر ازاری و خشونت ، ماهنامه کیان، ش 45، ص 123.
- حیدری، فاضل، دلخوش، نرگس¬(1384)، بررسی اشکال خشونت خانوادگی در خانواده‌های نظامیان، ره‌آورد مدیریت نظامی، شماره 17 و 18.
- خاقانی فرد، میترا¬(1390)، بررسی نقش خشونت علیه زنان، جامعه‌پذیری جنسیتی و سرمایه‌های اجتماعی در پیش‌بینی سلامت روان گروهی از زنان شهر تهران، مطالعات اجتماعی و روانشناختی زنان، سال نهم، پاییز، شماره2.
- رام پناهی، اعظم¬(1384) همسر ازاری و خشونت علیه زنان و بازتاب آن در مطبوعات. تهران
- رحمتی، محمدصادق(بی تا)، روان شناسی اجتماعی معاصر، ص 53.
- رفیعی فر، شهرام و سعید پارسی نیا¬(1380) و همسر ازاری و خشونت علیه زنان
- روزنامه جام جم، تاريخ 7 آبان، 1383، ص 16.
- روی، ماریا¬(1377). زنان دارای تجربه خشونت و همسر ازاری (روانشناسی همسر ازاری و خشونت در خانواده). ترجمه مهدی قراچه داغی
- رئیسی سرتشنیزی، امرا...¬(1381)، خشونت علیه زنان و عوامل موثر برآن مطالعه موردی شهرستان شهرکرد، پژوهش زنان، بهار، شماره3.
- زنگنه، محمد(1379)، عوامل مؤثر بر همسر ازاری و خشونت عليه زنان، پایان‌نامه كارشناسي ارشد رشته جامعه‌شناسی شيراز: بخش جامعه‌شناسی.
- سروريان، محمد كمال(1383)، همسر ازاری و خشونت عليه زنان در فرانسه و آمريكا، فصلنامه كتاب زنان، تهران: دبيرخانه شوراي فرهنگي اجتماعي زنان، شماره 23.
- سلیمانی، محمد¬(1385). سیر تاریخی همسر ازاری و خشونت علیه زنان
- سوره روم آیه 21.
- صالحی، ابراهیم، صالحی، صادق¬(1384)، بررسی عوامل مؤثر بر خشونت مردان نسبت به زنان در استان مازندران، علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال دوم، شهریور، شماره2.
- طاهرخانی، سکینه و دیگران¬(1388)، بررسی میزان خشونت خانگی علیه زنان و ارتباط آن با مشخصات زوجین، پزشکی قانونی، دوره 15، تابستان، شماره2.
- عارفی، مرضیه¬(1382)، بررسی توصیفی خشونت خانگی علیه زنان در شهر ارومیه، مطالعات زنان، تابستان و پاییز، شماره2.
- عباس‌زاده، محمد و دیگران¬(1389)، خشونت خانگی، تهدیدی علیه سلامت روانی مطالعه جامعه‌شناختی زنان متاهل شهر تبریز، مطالعات امنیت اجتماعی، شماره 24.
- علی‌وردی‌نیا، اکبر و دیگران¬(1389)، تبیین نگرش دانشجویان دختر نسبت به خشونت علیه زنان آزمون تجربی دیدگاه یادگیری اجتماعی، مسایل اجتماعی ایران، سال اول، تابستان، شماره1.
- غضنفری، فیروزه¬(1389)، رابطه‌ی الگوی روابط خانوادگی و خشونت خانواده علیه زنان در استان لرستان، بهداشت روانی، سال دوازدهم، تابستان، شماره 2.
- کرچفیلد، ریچارد اس؛ کرچ، دیـوید و بـلاکی، رجرتون ال (1347)، فرد و اجتماع، ترجمه محمود صناعی، انتشارات زوار.
- لغتنامه دهخدا، ج 7، ص 18329 و فرهنگ معین، ج 1، ص 1425.
- لهاسی‌زاده، عبدالعلی، مدنی، یوسف¬(1389)، گرایش شوهران به خشونت علیه همسران مطالعه موردی شهر شیراز، زن و جامعه، سال اول، بهار، شماره 1.
- لیاقت، غلامعلی¬(1384)، خشونت علیه زنان در خانواده (تحقیقی در تهران)، علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، سال دوم، بهار، شماره5.
- مجله پیام زن، سال نهم، ش 5، ص 57.
- مجله پیام زن، ش 10، ص 21.
- مجله حقوق زنان، ش 4، ص 70.
- محبي، سيده فاطمه(1380)، آسیب‌شناسی اجتماعي زنان: همسر ازاری و خشونت عليه زنان، فصلنامه كتاب زنان، تهران: شوراي فرهنگي – اجتماعي زنان.
- محسنی تبریزی، علیرضا¬(1374)، بررسی وندالیسم در تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران.
- محسنی تبریزی، علیرضا¬(1379)، مبانی نظری و تجربی وندالیسم: مروری بر یافته‌های یک تحقیق، نامه علوم اجتماعی، شـماره 16.
- محمدی، فائزه، میرزائی، رحمت¬(1391)، بررسیعواملاجتماعیمؤثربرخشونتعلیهزنان (مطالعۀشهرستانروانسر)، مطالعات اجتماعی ایرانیان، سال پنجم، زمستان، شماره4.
- مطهری، مرتضی، خدمات متقابل اسلام و ایران، ص 262.
- معتمدي مهر، مهدي(1380)، حمايت از زنان در برابر همسر ازاری و خشونت ، تهران: زيتون.
- مفید، الارشاد ج 1، ص 173.
- ملکی، امیر، نژادسبزی، پروانه¬(1389)، رابطه مؤلفه‌های سرمایه‌ی اجتماعی خانواده با خشونت خانگی علیه زنان در شهر خرم‌آباد، مسائل اجتماعی ایران، سال اول، تابستان، شماره2.
