تحلیلی بر سازوکار ماشه در 1404
الموضوعات :
1 - مدرس دانشگاه صنعتی بیرجند
الکلمات المفتاحية: برجام, سازوکار ماشه, بندهای غروب, اکتبر 2025, تحریم‌ها, ترویکای اروپایی.,
ملخص المقالة :
دنیای غرب برای وادار کردن ایران به تغییر رفتار و تسلیم در زمینه‌های مختلف ازجمله برنامه هسته‌ای، موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای ترکیب سه راهبرد فشار حداکثری، فعالسازی سازوکار ماشه و حملات نظامی را در دستور کار قرار داده است. همچنین سال 1404 با توجه به اینکه در مهرماه آن، موعد انقضای قطعنامه ۲۲۳۱ فرا می‌رسد و پیش‌بینی می‌شود با شرایط فعلی، کشورهای اروپایی برای فعالسازی سازوکار ماشه و بازگرداندن تحریم‌های بینالمللی علیه ایران اقدام کنند؛ سال پراهمیتی است. درنتیجه فعالسازی سازوکار ماشه، هفت قطعنامه شورای امنیت که تحت فصل هفتم منشور سازمان ملل است عملاً خودبه‌خود علیه ایران فعال می شود و این موضوع می‌تواند چالش‌های جدیدی در عرصه بینالمللی برای ایران ایجاد کند و نیازمند تدابیر دیپلماتیک مناسب است. بند غروب اکتبر 2025 (مهر 1404) مهم‌ترین، بند غروب است. زیرا علاوه بر اینکه این بند، مربوط به پایان محدودیت‌های همکاری‌ها و فناوری هسته‌ای ایران است؛ اگر تا این تاریخ سازوکار ماشه و بندهای ۱۱ و ۱۲ قطعنامه ۲۲۳۱ فعال نشوند، محدودیت‌های هسته‌ای علیه ایران برداشته شده و با فرا رسیدن اکتبر ۲۰۲۵ ایران از تمام بندهای فصل هفتم منشور سازمان ملل خارج خواهد شد. پس از پایان ۱۰ سال، هر تحریم هسته‌ای باید به شورای امنیت برود، مصوبه بگیرد و هر پنج کشور دائمی عضو شورای امنیت از جمله چین و روسیه با آن موافقت کنند.
- احمدی، وحیده، (1395)، "راهبرد اسرائیل در مورد برجام"، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 71، ص 162-159.
- ثمره‌هاشمی، لیلا، انوشه، ابراهیم، وفایی، خسرو، (1403)، "تحلیل محتوایی اخبار شبکه سی ان ان در موضوع برجام، در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ با تاکید بر نظریه تاثیر سی ان ان"، فصلنامه پژوهش سیاسی و بین‌الملل، شماره 59، ص 111-93.
- دل‌انگیزان، سهراب، (1403)، "نظم نوین جهان در قرن بیست و یکم"، دنیای اقتصاد، 1 اسفند 1403، شماره 6231.
- رضایی پیش‌رباط، صالح، (1397)، "تأملی بر توسعه، تحول و چشم‌انداز پادمان‌های آژانس بینالمللی انرژی اتمی؛ با تأکید بر برجام"، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 81، ص 133-103.
- روحی، محبوبه، احمدی‌نژاد، حمید، (1401)، " ترامپ و میدان تصمیمگیری برجام؛ از خروج تا سناریوی آینده"، فصلنامه مطالعات بینالمللی، شماره 73، ص 47-25.
- کرمی، جهانگیر، کرامتی‌نیا، رقیه، (1395)، " سیاست خارجی روسیه و پرونده هسته اي ایران: از تحریم تا برجام"، فصلنامه آسیای مرکزی وئقفقاز، شماره 95، ص 97-65.
- قنبری، حمید، (1394)، "زملن‌های کلیدی در برجام"، دنیای اقتصاد، 27 مهر 1394، شماره 3608.
- کاتولیس، برایان، (1403)، "4 متغییر سیاست خاورمیانه‌ای ترامپ"، دنیای اقتصاد، 27 بهمن 1403، شماره 6227.
- مرادی، جهانبخش، یعقوبی‌منفرد، یوسف، (1401)، "استراتژی امنیتی آمریکا در خاورمیانه بعد از خروج از برجام"، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، شماره 68، ص 130-111.
- باشگاه خبرنگاران جوان، متن رسمی انگلیسی برجام، دسترسی در:
https://www.yjc.ir/files/fa/news/1394/4/23/3376722_469.pdf
- وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران، متن رسمی فارسی برجام، دسترسی در:
https://mfa.ir/files/mfa/pdff.pdf
- وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران، متن رسمی فارسی قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد، دسترسی در:
https://mfa.gov.ir/portal/newsview/31178/%D9%82%D8%B7%D8%B9%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-2231
- سلیتی، مسعد، (1403)، " ترکیب فشار حداکثری، مکانیسم ماشه و حملات نظامی"، دیپلماسی ایرانی، 4 اسفند 1403، دسترسی در: http://www.irdiplomacy.ir/fa/news/2031247/
- شاکری، مجید، صادقی، شهریار، قنبری، حمید، (1403)، "نقطه آغاز مذاکره با آمریکا کجاست"، اکوایران، مناظره، 18 بهمن 1403، دسترسی در:
https://ecoiran.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF-%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%86-79/83793-%D9%86%D9%82%D8%B7%D9%87-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%B0%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%DA%A9%D8%AC%D8%A7%D8%B3%D8%AA
References
- (April 2025), “True Deadline to Enact Iran Sanctions ‘Snapback’ Just a Month Away” available at:
https://jinsa.org/press-release-iran-snapback-paper
- (January 2023), “Trigger Warning: The Consequences of Snapping Back Sanctions on Iran”, available at: https://www.iranwatch.org/our-publications/policy-briefs/trigger-warning-consequences-snapping-back sanctions-Iran
- Kwong Jamie, (April 2025), “Bargaining Short of the Bomb: A Strategy for Preventing Iranian NPT
Withdrawal”, CARNEGIE ENDOWMENT FOR INTERNATIONAL PEACE, available at: https://carnegieendowment.org/research/2025/04/bargaining-short-of-the-bomb-a-strategy-for-preventing-iranian-npt-withdrawal/?lang=e
- (March 2025), “Germany must act to stop Iran's nuclear weapons program”, available at:
https://www.mideastfreedomforum.org/en/start/germany/press/press-releases/snapback
- Michelle Nichols, (December 2024), “Europeans tell UN ready to 'snap back' Iran sanctions if needed”, available at: https://www.reuters.com/world/europeans-tell-un-ready-snap-back-iran-sanctions-if-needed-2024-12-11/
- Richard Goldberg, (July 2020) “The Snapback of UN Sanctions on Iran”, , available at:
https://www.fdd.org/wp-content/uploads/2020/07/fdd-backgrounder-faq-the-snapback-of-un-sanctions-on-iran.pdf
