نقش واسطه‌ای بهزیستی روانی در رابطه بین مسئولیت‌پذیری و سازگاری در نوجوانان تک‌والد

الموضوعات :

محمدباقر حاجی سلطانی ¹ , لیلا خواجه پور ² , عماد یوسفی ³

1 - دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران
2 - استادیار گروه روانشناسی، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران. (نویسنده مسئول) [e-mail], Tel: [phone]
3 - استادیار گروه روانشناسی، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران.

تاريخ الإرسال : 25 الثلاثاء , رجب, 1445 تاريخ التأكيد : 04 الخميس , رمضان, 1445 تاريخ الإصدار : 18 الخميس , صفر, 1446

الکلمات المفتاحية: بهزیستی روانی, تک‌والد, خانواده, سازگاری, مسئولیت¬پذیری, نوجوان,

ملخص المقالة :

چکیده مقدمه: نوجوانی از دوره¬های ویژه انتقال است که با تغییرات گسترده جسمانی، روانی و اجتماعی همراه است. نوجوان به‌تدریج رشد می¬کند، نیازهایش نسبت به دوران کودکی متفاوت می¬شود، استقلال بیشری را خواهان می¬شود و در جستجوی ارزش¬ها و خودپنداره¬ی جدید است که منجر به تغییر روابط در خانواده¬ها می¬شود. با توجه به اهمیت دوره نوجوانی، این پژوهش با هدف بررسی نقش واسطه¬ای بهزیستی روانی در رابطه بین مسئولیت¬پذیری و سازگاری در نوجوانان تک¬والد شهر تهران انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش از نظر هرف کاربردی و روش انجام آن توصیفی همبستگی مبتنی بر معادلات ساختاری بود. جامعه آماری را نوجوانان تک¬والد 12 تا 15 سال مشغول به تحصیل در دوره اول متوسطه شهر تهران که تنها با یکی از والدین خود (پدر یا مادر) زندگی می¬کردند، تشکیل می¬دادند و تعداد 342 نفر از طریق نمونه¬گیری دردسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه مسئولیت‌پذیری کردلو، سازگاری دانش¬آموزان دبیرستانی و بهزیستی روان‌شناختی ریف بود. تجزیه¬وتحلیل داده¬ها ازطریق مدل¬یابی¬ساختاری با استفاده از نرم¬افزار Amos انجام پذیرفت. یافته‌ها: یافته‌ها نشان¬داد که بین مسئولیت¬پذیری و سازگاری در هر گروه تک¬والد¬مادر و تک‌والد¬پدر، رابطه منفی معنادار وجود دارد. همچنین متغیر میانجی بهزیستی روانی در گروه تک¬والد¬مادر با متغیرهای مسئولیت¬پذیری و سازگاری رابطه معناداری ندارد و در گروه تک‌والد‌پدر نیز بهزیستی با مسئولیت¬پذیری رابطه مثبت و معنادار و با سازگاری رابطه معناداری ندارد. نتیجه‌گیری: نوجوانان نیاز به حضور دائمی هر دو والد خود دارند تا با قبول مسئولیت پرورش و رشد او و مشارکت فعالانه هر دو والد با یکدیگر در این امر، شرایط پرورش آن¬ها را به¬خوبی فراهم کنند.

المصادر:

References:
1. Delia J, Krasny ME. Cultivating positive youth development, critical consciousness, and authentic care in urban environmental education. Frontiers in psychology, 2018, 8: 23 -40. doi.org/10.3389/fpsyg.2017.02340
2. Andrews J L, Foulkes L, Blakemore S J. Peer influence in adolescence: Publichealth implications for COVID-19. Trends in Cognitive Sciences, 2020, 8(4): 585–587. doi.org/10.1016/j.tics.2020.05.001
3. Ganji H. Personality theories. 2021, Tehran: Savalan Publishing. [In Persian]
4. Yang C, Robinson A. Not necessarily detrimental: Two social comparison orientations and their associations with social media use and college social adjustment. Computers in Human Behavior, 2018, 84: 49 -57.
5. Kumar V, Mehta M, Maheshwari N. Effect of emotional intelligence on the achievement motivation, psychological adjustment and scholastic performance of secondary school students. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 2013, 39(1): 60-67.
6. Mergler A, Shield P. Development of the Personal Responsibility Scale for adolescents. Journal of adolescence, 2016, 51(6): 50-57.
7. Khan M, Lockhart J, Bathurst R. A. multi-level institutional perspective of corporate social responsibility reporting: A mixed-method study. Journal of Cleaner Production, 2020, 265: 1-8.
8. Jäger J, Fifka MA. Comparative study of corporate social responsibility in English and German professional football. Soccer & Society, 2020, 1(3): 1-19. doi.org/10.1016/j.jclepro.2020.121739
9. Ghyasabadifarahani I, Jafari-Harandi R. Prediction of cognitive flexibility based on social adaptation and responsibility of female students. Social Psychological Research, 2019, 10(40): 135-150. [In Persian]
10. Everett MC. Sharing the Responsibility for Nursing Student Retention. Teaching and Learning in Nursing, 2019, 15(2): 121-122. doi.org/10.1016/j.teln.2019.12.009
11. Eslamieh F. The effect of exercise on women's mental health. Shahid Beheshti University National Sports Science Conference. Tehran. 2013. [In Persian]
12. Weiss LA, Westerhof GJ, Bohlmeijer, ET. Can We Increase Psychological Well-Being? The Effects of Interventions on Psychological Well-Being: A Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Plos One, 2016, 11(6). doi.org/10.1371/journal.pone.0158092
13. Narimani M, Ranlbar MJ. The role of loneliness and family cohesion in adolescents' tendency to use traumatic cell phones. Journal Commun Res. 2016, 23(2): 45-62.
14. Hasan-Kamali E. How was I able to increase the problem of lack of self-confidence of the divorce student (Ali-Asghar) with a suitable solution? International National Conference of Educational Sciences, Psychology and Human Sciences. 2021. [In Persian]
15. Alavi M, Latif AA, Ningal, MT, Mustafa, MS, Amini M. Family functioning and attachment among adolescents in western and non-western societies. Psychology, 2019, 154(5): 366-346. [In Persian]
16. Chen SY, Roller K, Kottman T. Adlerian family play therapy: Healing the attachment trauma of divorce. International Journal of Play Therapy, 2021, 30(1): 28-39. doi.org/10.1037/pla0000146
17. Stritzel H, Crosnoe R. Unpacking the linkages between single parent households and early adolescent adjustment. Social Science Research, 2023, 110: 102841.‏ doi.org/10.1016/j.ssresearch.2022.102841
18. Rich E, Butler-Kruger L, Roman N. Exploring Strategies to Support Adolescent Mental Health after Parental Divorce: A Scoping Review. Youth, 2023, 3(1): 428-436.‏
19. Motamedishark F, Ghobaribonab B, Rabiei A. Behavioral problems of students from single-parent and two-parent families from their point of view. Child Mental Health Quarterly, 2015, 3(2): 87-98. [In Persian]
20. Azizi M, Sadaqat M. Comparison of social responsibility, parent-child relationship and psychological well-being in single-parent and normal students. Sociological Research Journal, 2019, 14(4): 158-139. [In Persian]
21. Segerstrom S.C, Mille, G.E. Psychological stress and the human immune system: A meta-analytic study of 30 years of inquiry. Psychological Bulletin, 2017, 130(4): 601-630.
22. Boland R, Marcia EV, Ruiz P. Kaplan and Sadock's Synopsis of Psychiatry. First volume: Behavioral sciences of clinical psychiatry, translated by Farzin Rezaei. 2022, Tehran: Arjamand Publication. [In Persian]
23. Sahibi A. Responsibility for the lost virtue at home, school and community. 2018, Tehran: Sokhon Publications. [In Persian]
24. Hald GM, Ciprić A, Øverup CS, Štulhofer A, Lange T, Sander S, Gad Kjeld S, Strizzi JM. Randomized controlled trial study of the effects of an online divorce platform on anxiety, depression, and somatization. Journal Fam Psychol, 2020, 34(6): 740-751.