تحلیل تئوریک رویکرد های جامعه شناسان اقتصادی و زمینه های اجتماعی عرفی شدن (با تاکید بر اندیشه عقلانیت اقتصادی ماکس وبر)
الموضوعات : مطالعات جامعه شناختی توسعه پایدار
1 - استادیار جامعه شناسی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: عرفی شدن, توسعه اقتصادی, عقلانیت, ماکس وبر.,
ملخص المقالة :
هدف: هدف اصلی این مقاله ارائه یک تحلیل تئوریک از زمینه های عرفی شدن جامعه ایران با بررسی رویکرد های جامعه شناسان اقتصادی خاصتا اندیشه ماکس وبر است. در همین راستا نظریه های اندیشمندانی نظیر اگوست کنت، کارل مارکس، ماکس وبر، امیل دورکیم، مکتب نوسازی، دیدگاه توسعه، کارل دابلر، برایان ویلسون، ملکم همیلتون، ژان پل ویلم و رابرت بلا مورد استفاده قرار گرفته است.
مواد و روش‌ها: در این مقاله از روش پژوهش اسنادی استفاده شده است.
نتایج: عرفی شدن از عوامل و در مواردی، از تبعات عمده توسعه از نوع غربی است و هم سویی آن با توسعه نتیجه علل و عواملی است که از جمله، می توان به عوامل درون دینی از قبیل نوع دین مطرح در جامعه غربی، نوع ظهور کلیسا به عنوان متصدی تبیین دین و به عوامل برون دینی از قبیل تعارض علم و دین، قلانیت یک سویه و بالاخره، مادی گرایی در جامعه غرب اشاره کرد.
نتیجه‌گیری: پذیرش مساله عرفی شدن به عنوان عامل توسعه یا پیامد قطعی توسعه، مشکلاتی را، چه از لحاظ نظری و چه از لحاظ عملی، به دنبال دارد. از لحاظ نظری به دلیل دیدگاه های گوناگون و بعضا متضادی که در این رابطه وجود دارد و از لحاظ عملی نیز نمونه هایی از جوامع گوناگون وجود دارد که هر کدام از قوانین خاص خود متابعت می کند و نوع توسعه و چگونگی آن در این جوامع این رابطه ضروری را نفی می نماید.
Aron, Raymond (2005), Basic Stages of the Process of Thought in Sociology, Tehran: Scientific and Cultural Publications. (in Persian: Baqer Parham, 1384).
Benton, Ted, Craib, Ian (2005). Philosophy of Social Sciences, Tehran: Agah. (in Persian: Shahnaz Masmiparast and Mahmoud Motahid, 1384)
Berger, Peter (1973). The Social Reality of Angels. Harmondsworth: Penguin.
Coser, Louis (2002). The Life and Thought of the Great Sociologists, Tehran: Scientific Publications. (in Persian: Mohsen Salasi, 1380)
Fakouhi, Nasser (2002). History of Anthropological Thought and Theories, Tehran: Ney Publishing House. (in Persian)
Fenn, Richard K. (1978). Toweards a Theory of Secularization, Storrs, Coon: Society for the Scientific Study of Religion.
Freund, Julien (1983). Max Weber's Sociology, Nikan Publications. (in Persian: Abdolhossein Nikgohar, 1362)
Geertz, Clifford. (1973). the Interpretation of Cultures, New York.
Giddens, Anthony (2007) Sociology, Ney Publishing House, first edition (fourth edition). (in Persian: Manouchehr Sabouri, 1386)
Hajjarian, Saeed (2002). From Shahed Quds to Shahed Bazari, Tehran: Tarh No Publications. (in Persian)
Hamilton, Malcolm (2010). Sociology of Religion, Sales Publishing House. (in Persian: Mohsen Salasi, 1389)
Mahmoudi, Seyed Jalal, Azkia, Mostafa, and Kaldi, Alireza (2011). Sociological study of the relationship between development and secularization of society in contemporary Iran (with a look at the developments of the last three decades), (M.A. thesis in Sociology, Tehran Science and Research Branch). (in Persian)
Shojaei Zand, Alireza (2002). Secularization in the Christian and Islamic Experience, Tehran, Center for Recognizing Islam and Iran. (in Persian)
Wilson, Bryan (1982). Religion in Sociological Perspective. Oxford: Oxford University press.
