طراحی چارچوب مفهومی به منظور ارزشیابی معلمان ابتدایی بر مبنای مؤلفه¬های شایستگی
الموضوعات : Evaluation
نازنین حسینی نژاد
1
,
حسین افلاکی فرد
2
1 - آموزگار
2 - گروه آموزش علوم تربیتی،دانشگاه فرهنگیان،تهران،ایران.
الکلمات المفتاحية: شایستگی, ارزشیابی معلمان ابتدایی, مؤلفههای شایستگی, راهبردهای اجرایی, معلمان ابتدایی,
ملخص المقالة :
هدف از این پژوهش طراحی چارچوب مفهومی برای ارزشیابی معلمان ابتدایی بر مبنای مؤلفههای شایستگی بود. این پژوهش با رویکرد کیفی و هدف کاربردی انجام شد. دادهها از طریق مصاحبه نیمهساختاریافته با مشارکت 24 نفر از متخصصان علوم تربیتی (شامل ارزشیابان آموزشی، مدیران، کارشناسان آموزشی و معلمان ابتدایی) در شهرستان کازرون طی سال تحصیلی 1402-1403 جمعآوری گردید. نمونهگیری به شیوه هدفمند و از نوع نظری بوده و تحلیل دادهها با روش نظریه پردازی داده بنیاد تا دستیابی به اشباع نظری ادامه یافت. یافتهها در شش مضمون اصلی شامل (شرایط علّی تحقق نظام ارزشیابی شایستهمحور، مؤلفههای شایستگی معلمان، راهبردهای اجرایی مؤثر، موانع و محدودیتها، عوامل زمینهای تأثیرگذار و پیامدهای نظام ارزشیابی کارآمد)، در قالب 31 کد انتخابی، 85 کد محوری و 183کد باز سازماندهی شد. نتایج نشان داد که نظام ارزشیابی فعلی، بهدلیل تکیه بر معیارهای سنتی و فرمهای کلی، توان سنجش واقعی عملکرد معلمان را نداشته و بسیاری از مؤلفههای شایستگی (از جمله شایستگیهای رفتاری، دانشی و حرفهای) را نادیده میگیرد؛ که این امر منجر به شکلگیری نگرش منفی در معلمان، کاهش انگیزه شغلی و افت بهرهوری نظام آموزشی شده است. چارچوب پیشنهادی، با شناسایی و تلفیق مؤلفههای کلیدی شایستگی و ارائه راهکارهای اجرایی مبتنی بر مشارکت ذینفعان، قابلیت پاسخگویی به چالشهای نظام فعلی ارزشیابی را داراست. در نهایت، یافتههای این پژوهش منجر به طراحی یک مدل مفهومی جامع و کاربردی برای ارزشیابی شایسته محور معلمان ابتدایی گردید که میتواند راهگشای تصمیمسازی مدیران و سیاست گذاران آموزشی باشد.
