بررسی تاثیر نشخوار فکری و کمالگرایی بر خشونت علیه زنان دارای همسر مبتلا به اختلال مصرف مواد با متغیر میانجی تاب‌آوری
الموضوعات :
پریسا مردانی
1
,
مریم عباسی
2
,
محدثه عباس زاده مایوان
3
1 - کارشناس ارشد مشاوره توانبخشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.
2 - کارشناس ارشد مشاوره توانبخشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.
3 - کارشناس ارشد مشاوره توانبخشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.
الکلمات المفتاحية: خشونت علیه زنان, تاب‌آوری, نشخوار فکری, کمالگرایی, اختلال مصرف مواد.,
ملخص المقالة :
سالیان متمادی است که اعتیاد به موادمخدر به‌عنوان یک مشکل جهانی شناخته میشود، اختلال مصرف مواد در خانواده‌ها روز به روز رو به افزایش بوده و از طرفی خشونت علیه زنان به یک معضل جدی تبدیل شده است. از این رو هدف مطالعه‌ی حاضر بررسی تأثیر نشخوار فکری و کمالگرایی بر خشونت علیه زنان با متغیر میانجی تاب‌آوری در بین زنان دارای همسر مبتلا به اختلال مصرف مواد بود. پژوهش حاضر کاربردی و از نوع توصیفی-همبستگی بود. جامعه‌ی آماری پژوهش حاضر را کلیه‌ی زنان دارای همسر مبتلا به اختلال مصرف مواد در شهر مشهد تشکیل می‌داد. حجم نمونه با استفاده از نرم‌افزار جی‌پاور برابر با ۱۳۲ نفر تعیین گردید که جهت رعایت ریزش‌های احتمالی بعدی تعداد ۱۶۵ نفر مورد آزمون قرار گرفتند. پرسشنامه‌های مورد استفاده عبارت بودند از مقیاس نشخوار فکری نولن-هوکسما و مارو، مقیاس کمالگرایی مثبت و منفی، مقیاس تاب‌آوری کونور و دیودسون و پرسشنامه خشونت علیه زنان توسط همسر. تاب‌آوری به صورت مستقیم خشونت علیه زنان را پیش‌بینی می‌کند (01/0p<، 30/0-=β). بعلاوه نشخوار فکری (05/0p<، 08/0=β) و کمالگرایی (05/0p<، 08/0=β) دو متغیری بودند که به صورت غیرمستقیم و به واسطه تاب‌آوری بر روی خشونت علیه زنان تأثیرگذار بودند. بدین معنی که نشخوار فکری و کمالگرایی کمتر موجب افزایش تاب‌آوری در فرد شده و در نتیجه خشونت علیه زنان را کاهش میدهد. زنانی که تاب‌آوری بالاتری دارند بهتر می‌توانند بین عواطف مثبت و منفی خود تمایز قائل شوند. این توانایی زنان باعث میشود که آن‌ها هنگام روبرو شدن با خشونت همسر خود بهتر بتوانند شرایط دشوار به وجود آمده را کنترل کنند. این امر سبب میشود که روابط چنین زوجینی کمتر دستخوش چالش و خشونت شود.
باقري نژاد، مینا؛ صالحی فدردي، جواد؛ طباطبایی، محمود. (1389). رابطه بین نشخوارفکري وافسردگی در نمونه اي از دانشجویان ایرانی. مطالعات تربیتی و روانشناسی، 11 (1)، 38 .21-
بشارت، محمدعلی. (1382). قابلیت اعتماد (پایایی) و درستی (اعتبار) مقیاس کمال گرایی مثبت و منفی. مجله علوم روانشناختی، 2(8)، 346-359.
بلالی میبدی، فاطمه، و حسنی، مهدی. (1388). فراوانی خشونت علیه زنان توسط همسرشان در شهر کرمان. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران (اندیشه و رفتار)، 15(3 (پیاپی 58))، 300-307.
بیگدلی، ایمان‌الله؛ نجفی، محمود؛ رستمی، مریم (۱۳۹۳). رابطه سبكهاي دلبستگي، تنظيم هيجاني و تابآوري با بهزيستي رواني در دانشجويان علوم پزشكي. مجله‌ی ایرانی آموزش در علوم پزشکی، ۱۴ (۹). ۷۲۱-۷۲۹.
جلالی، داریوش، و رهبریان، جهانبخش. (1385). خشونت علیه همسر معتادان. رفاه اجتماعی، 6(22)، 149-171.
سیدان، سید ابولقاسم و ضیایی، سارا (۱۳۹۷). اثربخشی آموزش مديريت استرس بر کیفیت زندگی و تاب آوری زنان قربانی خشونت خانگی. مجله دانشكده پزشكي دانشگاه علوم پزشكي مشهد. ویژه‌نامه آذر-دی. صص ۱۹-۱۲
صدیقی ارفعی, رشیدی, و تابش. (1400). تحمل پریشانی در سالمندان: نقش اجتناب تجربی، نشخوار فکری و ذهن‌آگاهی. روانشناسی پیری, 7(1), 12-1.
صرامی، حمید، قربانی، مجید، و مینویی، محمود. (1392). بررسی چهار دهه تحقیقات شیوع شناسی اعتیاد در ایران. اعتیاد پژوهی، 7(26)، 29-52.
عباسی, مسلم, پیرانی, ذبیح, صالحی. (1396). بررسی رابطه کمالگرایی مثبت و منفی با بهزیستی هیجانی و اشتیاق تحصیلی دانشجویان پرستاری. دوماهنامه علمی-پژوهشی راهبــردهای آموزش در علوم پزشکی, 10(6), 447-454.
محسنی تبریزی، علیرضا، جزایری، علیرضا، و بابایی، نعمت اله. (1389). فرا تحلیل مطالعات مربوط به سوء مصرف مواد با رویکرد روانی اجتماعی طی یکدهه و نیم گذشته (1384-1370). بررسی مسایل اجتماعی ایران (نامه علوم اجتماعی)، 1(1)، 175-200.
نجفی کیومرث، ضرابی هما، کافی موسی، نظیفی فاطمه. مقایسه کیفیت زندگی همسر مردان سوءمصرف کننده مواد با گروه کنترل . مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان. ۱۳۸۴; ۱۴ (۵۵) :۳۵-۴۱
ندرپور, زارع شاه آبادی. (1393). رابطه بین تجربه خشونت در دوران کودکی و خشونت علیه زنان در شهر کوهدشت. مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان, 12(4), 93-118.
نیکبخت نصرآبادی علیرضا، پاشایی ثابت فاطمه، بستامی علیرضا. تجربه زندگی با همسر معتاد: یک مطالعه پدیدار شناسی. نشریه پژوهش پرستاری ایران. ۱۳۹۵; ۱۱ (۱) :۶۲-۷۵
Barrett P. Structural equation modelling: Adjudging model fit. Personality and Individual differences. 2007;42(5):815-24.
Besharat, M. A. (2009). Reliability and factor validity of a Farsi version of the Positive and Negative Perfectionism Scale. Psychological Reports, 105(1), 99-110.
Connor KM, Davidson JRT. Development of a new resilience scale: the Connor-Davidson Resilience Scale (CD -RISC). Depress Anxiety 2003;18(2):76 –82.
Eley DS, Leung JK, Campbell N, Cloninger CR. Tolerance of ambiguity, perfectionism and resilience are associated with personality profiles of medical students oriented to rural practice. Medical Teacher. 2017; 39(5):512-9.
Gaudreau P. Goal self-concordance moderates the relationship between achievement goals and indicators of academic adjustment. Learning and Individual Differences. 2012; 22(6):827-32.
Grych, J., Hamby, S., & Banyard, V. (2015). The resilience portfolio model: Understanding healthy adaptation in victims of violence. Psychology of violence, 5(4), 343.
Haktanir A, Watson JC, Ermis-Demirtas H, Karaman MA, Freeman PD, Kumaran A, et al. Resilience, academic self-concept, and college adjustment among first-year students. Journal of College Student Retention: Research, Theory & Practice. 2018.
Hasanvandi, S., Valizadeh, M., & Mehrabizadeh, M. (2013). Effect of group metacognitive therapy on depression symptom and rumination. Journal of Fundamentals of Mental Health, 15(57), 432-42.
Heikkilä, H., Maalouf, W., & Campello, G. (2021). The United Nations Office on Drugs and Crime’s efforts to strengthen a culture of prevention in low-and middle-income countries. Prevention Science, 22, 18-28.
Hooper D, Coughlan J, Mullen M. Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Articles. 2008:2.
Hyland, D. L. (2014). Constructing safer lives: Women who display resilience in responding to intimate-partner violence (IPV). State University of New York: The College at Brockport.
İşgör, İ. Y., Yılmaz, Y., & Laçin, B. G. D. (2022). The Prediction of Psychological Resilience by Fear of Happiness and Ruminative Thoughts. Education Quarterly Reviews, 5(3).
Kenny DA, McCoach DB. Effect of the number of variables on measures of fit in structural equation modeling. Structural equation modeling. 2003;10(3):333-51.
Klibert, J., Lamis, D. A., Collins, W., Smalley, K. B., Warren, J. C., Yancey, C. T., & Winterowd, C. (2014). Resilience mediates the relations between perfectionism and college student distress. Journal of Counseling & Development, 92(1), 75-82.
Kruger, K., Jellie, J., Jarkowski, O., Keglevich, S., & On, Z. X. (2023). Maladaptive and Adaptive Perfectionism Impact Psychological Wellbeing Through Mediator Self-Efficacy Versus Resilience. International Journal of Psychological Studies, 15(3), 1-46.
Lee KM, Manning V, Teoh HC, Winslow M, Lee A, Subramaniam M, et al. Stress-coping morbidity among family members of addiction patients in Singapore. Drug and Alcohol Review. 2011; 30(4):441-7.
Lomax RG, Schumacker RE. (2004). A beginner's guide to structural equation modeling: psychology press.
Luminet, O. (2004). Measurement of Depressive Rumination and Associated Constructs. In C. Papageorgiou & A. Wells (Eds.), Depressive Rumination: Nature, Theory and Treatment (pp. 187-215). New York: Wiley.
Luthar SS, Cicchetti D, Becker B. The construct of resilience: a critical evaluation and guidelines for future work. Child Dev. (2000) 71:543–62.
Masten, A. S. (2011). Resilience in children threatened by extreme adversity: Frameworks for research, practice, and translational synergy. Development and Psychopathology, 23, 493–506.
McIntosh CN, Edwards JR, Antonakis J. Reflections on partial least squares path modeling. Organizational Research Methods. 2014;17(2):210-51.
Moriarty H, Stubbe M, Bradford S, Tapper S, Lim BT. Exploring resilience in families living with addiction. Journal of Primary Health Care. 2011; 3(3):210-7.
Nolen-Hoeksema, S., Wisco, B. E., and Lyubomirsky, S. (2008). Rethinking rumination. Perspectives on Psychological Science, 3(5), 400-424.
Ong, A. D., Bergeman, C. S., Bisconti, T. L., & Wallace, K. A. (2006). Psychological resilience, positive emotions, and successful adaptation to stress in later life. Journal of Personality and Social Psychology, 91, 730 –749.
Raeis Saadi, R. H., Delavar, A., Zarei, E., & Dortaj, F. (2019). The Relationship Between Perfectionism and Resilience by the Mediation of Students’ Academic Adjustment. Avicenna Journal of Neuro Psycho Physiology, 6(3), 148-141.
Royuela-Colomer E, Fernandez-Gonzalez L, Orue I. Longitudinal associations between internalizing symptoms, dispositional mindfulness, rumination and impulsivity in adolescents. J Youth Adolesc. (2021) 50:2067–78.
Sani, S. G., Tabrizi, F. J., Rahmani, A., Sarbakhsh, P., Zamanzadeh, V., & Dickens, G. (2020). Resilience and its relationship with exposure to violence in emergency nurses. Nursing and Midwifery Studies, 9(4), 222-228.
Shaali M, Farajzadegan Z, Turk Nezhad Azerbaijani A, Boroumandfar Z. Self-efficacy and Self-esteem in Wives with Addicted Husbands. J Holist Nurs Midwifery. 2019; 29(4): 243-251.
Shaw J, McLean KC, Taylor B, Swartout K & Querna K (2016) ‘Beyond resilience: Why we need to look at systems too’, Psychology of Violence, 6, 1, 34– 41.
Smith BW, Dalen J, Wiggins K, Tooley E, Christopher P, Bernard J. The brief resilience scale: assessing the ability to bounce back. J Behav Med. (2008) 15:194–200.
Speirs Neumeister KL, Fletcher KL, Burney VH. Perfectionism and achievement motivation in high-ability students: An examination of the 2× 2 model of perfectionism. Journal for the Education of the Gifted. 2015; 38(3):215-32.
Terry-Short, L. A., Owens, R. G., Slade, P. D., & Dewey, M. E. (1995). Positive and negative perfectionism. Personality and individual differences, 18(5), 663-668.
Tsirigotis, K., & Łuczak, J. (2018). Resilience in women who experience domestic violence. Psychiatric quarterly, 89(1), 201-211.
World Health Organization (WHO). Global and regional estimates of violence against women: prevalence and health effects of intimate partner violence and non-partner sexual violence. Geneva: World Health Organization; 2013.
Ye B, Zhou X, Im H, Liu M, Wang XQ, Yang Q. Epidemic rumination and resilience on college students’ depressive symptoms during the covid-19 pandemic: the mediating role of fatigue. Front Public Health. (2020) 8:560983.
Yu JH, Chae SJ, Chang KH. The relationship among self-efficacy, perfectionism and academic burnout in medical school students. Korean Journal of Medical Education. 2016; 28(1):49-55.
Zarshenas, L., Baneshi, M., Sharif, F., & Moghimi Sarani, E. (2017). Anger management in substance abuse based on cognitive behavioral therapy: An interventional study. BMC psychiatry, 17(1), 1-5.
Zautra, A. J., Affleck, G. G., Tennen, H., Reich, J. W., & Davis, M. C. (2005). Dynamic approaches to emotions and stress in everyday life: Bolger and Zuckerman reloaded with positive as well as negative effects. Journal of Personality, 73, 1511–1538.
Zhao, X., Liu, Z., Zhao, L., & Zhang, L. (2023). Exploring the relationship between distress rumination, resilience, depression, and self-injurious behaviors among Chinese college athletes infected with COVID-19: a cross-sectional study. Frontiers in Psychiatry, 14.
Journal of Psycho Res and Edu Studies Volume 2, Issue 4- Winter 2025 - Pages 83-100 | doi:org 10.71610/psych.2025.1202246 |
Investigating the Impact of Rumination and Perfectionism on Violence Against Women: The Mediating Role of Resilience among Spouses of Individuals with Substance Use Disorder
Parisa Mardani 1*, Maryam Abasi 2 , Mohadese Abaszade Mayovan 3
1. Master of Rehabilitation Counseling, Department of humanities and social sciences, Ardakan university, Iran.
2. Master of Rehabilitation Counseling, Department of humanities and social sciences, Ardakan university, Iran.
3. Master of Rehabilitation Counseling, Department of humanities and social sciences, Ardakan university, Iran.
OPEN ACCESS Research Article
*Correspondence : Parisa Mardani *
Received: February 5, 2025 Accepted: March 8, 2025 Published: Winter 2025 Citation: Mardani, P, Abasi, M, Abaszade Mayovan, M. (2025). Investigating the Impact of Rumination and Perfectionism on Violence Against Women: The Mediating Role of Resilience among Spouses of Individuals with Substance Use Disorder .Journal of Psycho Research and Educational Studies, 2(4): 83-100.
doi:org 10.71610/psych.2025.1202246
| Abstract Drug addiction has been recognized as a global problem for many years, substance use disorders in families are increasing day by day, and violence against women has become a serious problem. Therefore, The purpose of this study was to investigate the effect of rumination and perfectionism on violence against women with the mediating role of resilience among women with addicted husbands. The current research was a descriptive-correlation type. The statistical population of the present study consisted of all women with husbands suffering from substance abuse disorder in Mashhad. The sample size was determined to be 132 people using G-power software, and 165 people were tested in order to meet the possible future dropouts. The questionnaires used were the rumination scale of Nolen-Hoeksema and Morrow, the positive and negative perfectionism scale, the Connor and Davidson resilience scale and the violence against women. Resilience directly predicts violence against women (p<0.01, β=0.30). In addition, rumination (p<0.05, β=0.08) and perfectionism (p<0.05, β=0.08) were two variables that were indirectly influencing violence against women through resilience. This means that less rumination and perfectionism increase resilience in the individual and thus reduce violence against women. Women who have higher resilience can better distinguish between their positive and negative emotions. This ability of women makes them better able to control difficult situations when faced with the violence of their husbands. This causes the relationship of such couples to be less challenged and violent. Key words: Violence Against Women, Resilience, Rumination, Perfectionism, Substance Abuse.
|
Journal of Psycho Research and Educational Studies, 2(4): 83-100 Winter 2025 84
Extended Abstract
Introduction
Substance addiction is a widespread issue impacting numerous families globally and within Iran, with nearly 11% of families in Tehran affected by substance misuse. The study focuses on women with husbands who have substance use disorders, examining the risk factors of rumination and perfectionism that could potentially heighten their vulnerability to domestic violence. Given that 86% of Iranian substance users are married, their spouses face unique challenges and potential risks, including increased exposure to physical, emotional, and economic violence. Resilience emerges as a critical factor that may mitigate the adverse effects of such challenges, aiding women in coping with and controlling stressful situations, potentially reducing the likelihood of domestic violence.
Methodology
The study employed a descriptive-correlational design. Participants included 165 women from Mashhad with husbands suffering from substance use disorder. They were selected based on specific criteria, including age, marital status, and consent to participate. Data collection involved validated scales: Nolen-Hoeksema’s Rumination Scale, Positive and Negative Perfectionism Scale, Connor-Davidson Resilience Scale, and a scale measuring violence against women. Statistical analysis was conducted using SPSS and LISREL software to assess the relationships among variables and the mediating role of resilience.
Discussion and Results
The findings indicate that resilience significantly predicted a reduction in violence against women (p < 0.01, β = -0.30). Both rumination (p < 0.05, β = 0.08) and perfectionism (p < 0.05, β = 0.08) were indirectly related to increased violence, mediated by decreased resilience levels. Higher rumination and maladaptive perfectionism were associated with reduced resilience, suggesting that psychological attributes like high resilience enable women to better manage and differentiate emotions, ultimately improving their ability to navigate and de-escalate conflict. Conversely, low resilience may exacerbate the risk of abuse, as women struggle to maintain emotional regulation when exposed to violence. This study expands understanding of the mechanisms by which personal psychological factors may either exacerbate or mitigate the risk of violence among women with addicted spouses. This research contributes new insights into the interaction of psychological resilience with rumination and perfectionism, underscoring the protective role of resilience in reducing violence risk. Recommendations for further research include exploring interventions to bolster resilience among this vulnerable population, potentially mitigating the prevalence of domestic violence in similar high-risk groups.
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری سال دوم، شماره چهارم، زمستان 1403- صفحات 83 -100 |
doi:org 10.71610/psych.2025.1202246 |
بررسی تاثیر نشخوار فکری و کمالگرایی بر خشونت علیه زنان دارای همسر مبتلا
به اختلال مصرف مواد با متغیر میانجی تاب‌آوری
پریسا مردانی1*، مریم عباسی2، محدثه عباس زاده مایوان 3
1-کارشناس ارشد مشاوره توانبخشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.
2-کارشناس ارشد مشاوره توانبخشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.
3-کارشناس ارشد مشاوره توانبخشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.
دسترسي آزاد مقاله علمي پژوهشي نويسنده مسئول*: پریسا مردانی
تاريخ دريافت: 17/11/1403 تاريخ پذيرش: 18/12/1403 تاريخ انتشار: زمستان 1403 استناد: مردانی، پریسا، عباسی، مریم، عباس زاده مایوان، محدثه. (1403). بررسی تاثیر نشخوار فکری و کمالگرایی بر خشونت علیه زنان دارای همسر مبتلا به اختلال مصرف مواد با متغیر میانجی تاب‌آوری. فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری زمستان 1403 2(4): 83- 100.
doi:org 10.71610/psych.2025.1202246 | چکیده سالیان متمادی است که اعتیاد به موادمخدر به‌عنوان یک مشکل جهانی شناخته میشود، اختلال مصرف مواد در خانواده‌ها روز به روز رو به افزایش بوده و از طرفی خشونت علیه زنان به یک معضل جدی تبدیل شده است. از این رو هدف مطالعه‌ی حاضر بررسی تأثیر نشخوار فکری و کمالگرایی بر خشونت علیه زنان با متغیر میانجی تاب‌آوری در بین زنان دارای همسر مبتلا به اختلال مصرف مواد بود. پژوهش حاضر کاربردی و از نوع توصیفی-همبستگی بود. جامعه‌ی آماری پژوهش حاضر را کلیه‌ی زنان دارای همسر مبتلا به اختلال مصرف مواد در شهر مشهد تشکیل می‌داد. حجم نمونه با استفاده از نرم‌افزار جی‌پاور برابر با ۱۳۲ نفر تعیین گردید که جهت رعایت ریزش‌های احتمالی بعدی تعداد ۱۶۵ نفر مورد آزمون قرار گرفتند. پرسشنامه‌های مورد استفاده عبارت بودند از مقیاس نشخوار فکری نولن-هوکسما و مارو، مقیاس کمالگرایی مثبت و منفی، مقیاس تاب‌آوری کونور و دیودسون و پرسشنامه خشونت علیه زنان توسط همسر. تاب‌آوری به صورت مستقیم خشونت علیه زنان را پیش‌بینی می‌کند (01/0p<، 30/0-=β). بعلاوه نشخوار فکری (05/0p<، 08/0=β) و کمالگرایی (05/0p<، 08/0=β) دو متغیری بودند که به صورت غیرمستقیم و به واسطه تاب‌آوری بر روی خشونت علیه زنان تأثیرگذار بودند. بدین معنی که نشخوار فکری و کمالگرایی کمتر موجب افزایش تاب‌آوری در فرد شده و در نتیجه خشونت علیه زنان را کاهش میدهد. زنانی که تاب‌آوری بالاتری دارند بهتر می‌توانند بین عواطف مثبت و منفی خود تمایز قائل شوند. این توانایی زنان باعث میشود که آن‌ها هنگام روبرو شدن با خشونت همسر خود بهتر بتوانند شرایط دشوار به وجود آمده را کنترل کنند. این امر سبب میشود که روابط چنین زوجینی کمتر دستخوش چالش و خشونت شود. واژگان کلیدی: خشونت علیه زنان، تاب‌آوری، نشخوار فکری، کمالگرایی، اختلال مصرف مواد. |
بررسی تأثیر نشخوار فکری و کمالگرایی بر خشونت علیه زنانِ دارای همسر مبتلا به اختلال مصرف مواد------------------------ مردانی 86
مقدمه
سالیان متمادی است که وابستگی به مواد به‌عنوان یک مشکل جهانی شناخته میشود و تلاش‌های مستمری توسط سازمان‌های پیشرو جهانی برای کاهش اثرات مخرب این پدیده در حال انجام است (هیکیلا، مالوف و کمپلو1، ۲۰۲۱). دفتر سازمان ملل متحد شیوع جهانی وابستگی به مواد، را نگران‌کننده گزارش کرده است. به صورتی که می‌توان گفت تقریباً 5.5 درصد از جمعیت جهان، یا از هر 18 نفر، یک نفر، مواد مخدر مصرف کرده‌اند و تخمین زده میشود که 35 میلیون نفر از وابستگی به مواد رنج می‌برند و نیاز به درمان دارند (هیکیلا، مالوف و کمپلو، ۲۰۲۱). بنابراین اختلالات اختلال مصرف مواد یک نگرانی عمومی و جهانی است. اعتیاد در داخل کشور هم مسئله‌ی پررنگی است که افراد بسیاری را درگیر کرده و عوارض زیادی هم بر جاگذاشته است. آمار دقیقی از تعداد معتادان در کشور در دسترس نیست ولی بر اساس تحقیق محسنی تبریزی، جزایری و بابایی (۱۳۸۹)، حدود ۱۱ درصد خانواده‌های موردمطالعه در تهران به‌نوعی دچار سوءمصرف انواع مواد مخدر و محرک، روان‌گردان‌ها و داروهای آرام‌بخش و الکل هستند. بر اساس آمار دیگری از انستیتو تحقیقات اعتیاد (به نقل از صرامی، قربانی و مینویی، ۱۳۹۲)، ۳/۵ میلیون نفر مصرف‌کننده مواد مخدر در کشور وجود دارد. از طرفی دیگر بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۰، تعداد معتادان کشور حدود ۴/۱ میلیون نفر اعلام شد (به نقل از صرامی، قربانی و مینویی، ۱۳۹۲). با توجه به شیوع قابل‌توجه اعتیاد در داخل کشور می‌توان گفت که افراد زیادی تحت تأثیر این پدیده‌ی خانمان‌سوز قرارگرفته‌اند.
براساس مطالعات، 86 درصد معتادان ایرانی، متأهل هستند و به صورت میانگین دارای حدود ۲ فرزند نیز هستند (نیکبخت نصرآبادی، پاشایی ثابت و بستامی، ۱۳۹۵). همسر این مردان جزو آسیب‌پذیرترین اقشار در جامعه هستند و زندگی زناشویی و خانوادگی آن‌ها به شدت تحت تأثیر اعتیاد همسر قرار می‌گیرد. به صورتی که براساس آمار ۶۰ درصد درخواست طلاق‌ها و ۳۴ درصد طلاق‌های انجام‌گرفته در داخل کشور مرتبط با مسئله‌ی اعتیاد است (نیکبخت نصرآبادی و همکاران، ۱۳۹۵). زنان چه وقتی طلاق می‌گیرند و چه زمانی که در زندگی زناشویی خود باقی می‌مانند با آسیب‌های جد‌ی‌ای در طول زندگی زناشویی خود با افراد معتاد روبرو هستند. تحقیقات نشان میدهد زنانی که با همسر معتاد زندگی می‌کنند در مقایسه با زنان عادی مشکلات بیشتری مانند سوءمصرف مواد، روابط جنسی خارج از ازدواج، اضطراب، بی‌خوابی و در نهایت کیفیت زندگی پایین دارند (نجفی، ضرابی، کافی و نظیفی، ۱۳۸۴). علاوه بر این، نتایج یک مطالعه همچنین نشان دهنده استرس قابل توجه، پریشانی روانی و عزت‌نفس پایین در اعضای خانواده افراد معتاد نسبت به گروه کنترل است (لی2 و همکاران، ۲۰۱۱). همچنین این زنان از حمایت اجتماعی کمتری برخوردار هستند (زرشناس، بانشی، شریف و سرانی، ۲۰۱۷).
از طرف دیگر ارتباط معناداری بین مصرف مواد و خشونت علیه همسر در سطح بین‌المللی وجود دارد (جلالی و رهبریان، ۱۳۸۵). خشونت علیه زنان امری فراگیر و جهانی است که باعث آسیب جسمی، روانی یا جنسی میشود و شامل پرخاشگری فیزیکی، آزار روانی، رابطه جنسی اجباری و رفتارهای کنترل‌گر مختلف است (مانند منزوی کردن یک فرد، محدود کردن دسترسی به اطلاعات و کمک). یک مطالعه بین کشوری در مورد خشونت فیزیکی و جنسی نشان داد که شیوع خشونت علیه زنان بین 15 تا 71 درصد در میان کشورهای مختلف است (سازمان بهداشت جهانی3، ۲۰۰۶).
مطالعه‌ای دیگر نشان میدهد که یک سوم زنان در جهان خشونت علیه خود را تجربه کرده‌اند (سازمان بهداشت جهانی، ۲۰۱۳). این در حالی است که همسر افراد معتاد در مقایسه با همسر افراد غیرمعتاد خشونت بالاتری را تجربه می‌کنند (جلالی و رهبریان، ۱۳۸۵).
حال تحمل چنین خشونت‌هایی میتواند ریشه در ویژگیهای روانشناختی زنان داشته باشد. مطالعات نشان داده‌اند که تاب‌آوری میتواند با خشونت در ارتباط باشد. تاب‌آوری به توانایی فرد در مواجهه با ناملایمات طاقت‌فرسا اشاره دارد که کارکرد آن 1) سازگاری و بازگرداندن تعادل به زندگی و 2) اجتناب از اثرات مضر استرس پس از آن ۳) ظرفیت درگیری با شرایط منفی زندگی، است (هایلند4، ۲۰۱۴). بنابراین تاب‌آوری یک ویژگی شخصیتی مثبت در نظر گرفته میشود که سازگاری فردی را تقویت می‌کند. مدي و کوباسا در تحقیقي ده ساله روي افراد با تاب‌آوری بالا دريافتند که اين افراد در برابر فشار رواني بسیار مقاوم هستند و تحت تأثیر موقعیت‌های فشارزا نه تنها آسیب رواني نمی‌بینند، بلكه به استقبال آن‌ها می‌روند و اين موقعیت‌ها را جهت رشد و پیشرفت در زندگي خود ضروري می‌دانند (سیدان و ضیایی، ۱۳۹۷).
اصطلاح «تاب‌آوری» هم برای اشاره به عملکرد سالم پس از قرار گرفتن در معرض ناملایمات و هم به ظرفیت‌های مورد نیاز برای انطباق موفقیت‌آمیز با ناملایمات مهم مورد استفاده قرار می‌گیرد (ماستن5، 2011). تاب‌آوری به‌عنوان یک فرآیند پویا و نه یک کیفیت پایدار شناخته میشود، زیرا به مجموعه عوامل استرس‌زا، خطر و عوامل محافظتی بستگی دارد که زندگی فرد را در یک زمان خاص مشخص می‌کند (گریچ، همبی و بانیارد6، ۲۰۱۵). مطالعه‌ای هم نشان میدهد که هرچقدر تاب‌آوری زنان بیشتر باشد آن‌ها بهتر می‌توانند در هنگام تحمل ناملایمتی‌ها و خشونت‌ها، احساسات مثبت و منفی خود را از هم متمایز کنند. به عبارتی حتی در هنگام قرار گرفتن در شرایط دشوار هم توانایی تجربه‌ی هیجانات مثبت را داشته باشند (اونگ و همکاران، ۲۰۰۴). مطالعات همچنین نشان می‌دهند که قرار گرفتن در معرض خشونتهای متعدد برای مدت طولانی میران تاب‌آوری زنان را کاهش میدهد (تسریگوتیس و لوسزاک7، ۲۰۱۸). همچنین افرادی که خشونت کلامی یا فیزیکی را تجربه کرده‌اند نسبت به آن‌هایی که در معرض موقعیت‌های خشونت‌آمیز قرار نگرفته‌اند، سطح تاب‌آوری کمتری دارند (ثانی8 و همکاران، ۲۰۲۰). به عبارت دیگر تأثیر خشونت علیه زنان بر تاب‌آوری آن‌ها در مطالعات دیگر بررسی شده است ولی مطالعه‌ای که به تأثیر تاب‌آوری زنان بر میزان خشونت همسرشان علیه آن‌ها پرداخته باشد، دیده نشد.
حال می‌توان گفت متغیرهای دیگری وجود دارند که می‌توانند با افزایش یا کاهش میزان تاب‌آوری زنان بر میزان خشونت علیه آن‌ها اثر بگذارند. یکی از این متغیرها نشخوار ذهنی است. نشخوار ذهنی عبارت است از «برگرداندن مکرر افکار منفی و تجربه شده در ذهن.» به عبارت دیگر، نشخوار «جویدن مجدد غذای بلعیده شده» است (ایشگور، ییلماز و لاچین، ۲۰۲۲). نشخوار ذهنی شامل تفکر تکراری فرد در مورد احساسات، مشکلات و تجربیاتش است و وضعیتی است که فرد را وادار می‌کند بیش از حد و به‌شدت درباره خود فکر کند (نولن هوکسما، ویسکو و لیوبومیرسکی9، 2008).
بررسی تأثیر نشخوار فکری و کمالگرایی بر خشونت علیه زنانِ دارای همسر مبتلا به اختلال مصرف مواد------------------------ مردانی 88
نشخوار ذهنی یکی از دلایل اصلی افسردگی است و باعث افزایش افکار منفی در فرد میشود و افسردگی تجربه شده فرد شدیدتر میشود. علاوه بر این، این وضعیت مهارت‌های حل مسئله افراد را کاهش میدهد و ممکن است از اجتماعی شدن آن‌ها جلوگیری کند (ایشگور، ییلماز و لاچین10، ۲۰۲۲).
همچنین نشخوار ذهنی میتواند میزان تاب‌آوری را هم کاهش دهد. مطالعات قبلی نشان داده است که نشخوار ذهنی با تاب‌آوری همبستگی منفی دارد (یه11 و همکاران، ۲۰۲۰). یعنی هر چه نشخوار ذهنی شدیدتر باشد، سطح تاب‌آوری پایین‌تر است. افرادی که در مورد ناراحتی خود نشخوار می‌کنند ممکن است به دلیل افکار دردناک نتوانند روی امور دیگر تمرکز کنند و در نتیجه طیفی از احساسات منفی و ادراکات منفی در مورد آینده ایجاد می‌کنند و در نتیجه سطح تاب‌آوری آن‌ها کاهش می‌یابد (ژائو، لیو، ژائو و ژانگ12، ۲۰۲۳). از دیگر عوامل اثرگذار بر تاب‌آوری کمالگرایی است (رئیس سعیدی، دلاور، زارعی و دورتاج13، ۲۰۱۹). کمالگرایی را به عنوان الگوی شناختی انتظارات فرد از خود تعریف کرده‌اند که تلاشی برای رفع عیوب است و ویژگی اصلی آن داشتن استانداردهای غیرواقعی و بالا و اهداف محکم و انعطاف‌ناپذیر است (الی، لئونگ، کمپبل و کلونینگر14، ۲۰۱۷). کمالگرایی یک ویژگی شخصیتی است که میتواند تمام جنبه‌های زندگی فرد را در برگیرد و منجر به شکل‌گیری ناکارآمدی در آن‌ها شود (گادریو15، ۲۰۱۲). کمالگرایی ناسازگار با تلاش مداوم برای رعایت استانداردهای بیش از حد بالا و تمایل به انتقاد از خود مشخص میشود. (کروگر16 و همکاران، ۲۰۲۳).
شناخت باورهای مثبت و منفی مرتبط با کمالگرایی و ارتباط آن‌ها با مؤلفه‌های شخصیت از اهمیت بسزایی برخوردار است. بر این اساس، کمالگرایی منفی با پیامدهای بیمارگونه‌ای مانند تاب‌آوری و عزت‌نفس پایین، اضطراب و اهمال‌کاری، دروغ‌گویی‌های غیرمنطقی و منفی‌گرایی و علائم افسردگی همراه است (رئیس سعیدی، دلاور، زارعی و دورتاج، ۲۰۱۹). درحالی‌که کمالگرایی مثبت با تجربیات سالم‌تر، مانند تلاش برای ارتقای انگیزه، محبت‌های مثبت، و همچنین عزت‌نفس بالا و خودکارآمدی مرتبط است (هاکتانیر17 و همکاران، ۲۰۱۸). یکی از ویژگیهای مشکل‌ساز مرتبط با کمالگرایی، رویکرد غیرواقعی در مدیریت استرس است. به عبارت دیگر، کمال‌گرایان اغلب تمایلی به اعتراف به نقایص در هنگام مواجهه با ناملایمتی‌ها ندارند. در عوض، آن‌ها اغلب در مواجهه با استرس و درگیری تلاش می‌کنند که دیگران آن‌ها را افرادی شایسته، بدون عیب، و قادر به مدیریت سناریوهای چالش‌برانگیز ببینند. چنین رویکردی باعث میشود فرد دسترسی کمتری به منابعی داشته باشد که حس تاب‌آوری را تقویت می‌کند (کلیبرت و همکاران18، ۲۰۱۴). مطابق با این نظریه، تحقیقات نشان میدهد که کمال‌گرایان، کمتر احتمال دارد که فعالانه در فعالیت‌های مانند جستجوی حمایت اجتماعی (هویت19 و همکاران، 2001) و ایجاد مجموعه‌ای متنوع از راهبردهای مؤثر حل مسئله (بسر، فلت و هیویت20، 2010)
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری زمستان 1403 2(4): 83 -100 --------------------------------------- ----- مردانی 89
که تاب‌آوری را افزایش می‌دهند، شرکت کنند. در عوض، افراد کمال‌گرا بیشتر درگیر نگرش‌های کاهش‌دهنده تاب‌آوری مانند فاجعه‌سازی (رودولف، فلت، و هیویت21، 2007) و وابستگی (شری22 و همکاران، 2003) هستند.
همان‌طور که بررسی مطالعات نشان میدهد نشخوار ذهنی و کمالگرایی بالا می‌توانند میزان تاب‌آوری را کاهش دهند و تاب‌آوری هم میتواند بر میران خشونت علیه زنان اثرگذار باشد. همان‌طور که عنوان شد مطالعه‌ای به ارتباط بین تاب‌آوری زنان بر میزان خشونت همسرشان علیه آن‌ها نپرداخته است. از این رو پژوهش حاضر جهت پر کردن این شکاف پژوهشی چنین فرض می‌گیرد که تاب‌آوری پایین در زنان میتواند آن‌ها را به سمت اعتراض علیه خشونت همسر یا درخواست حمایت از طرف دیگران سوق دهد که همین موارد خود میتواند سبب خشونت بیشتر همسرشان علیه آن‌ها شود. از این رو هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین نشخوار ذهنی و کمالگرایی در زنان دارای همسر مبتلا به اختلال مواد مخدر و میزان خشونت علیه زنان (توسط همسرشان) با میانجی‌گری تاب‌آوری بود و پژوهشگران به دنبال پاسخ به این سوالات اساسی بودند که آیا بین نشخوار ذهنی، کمالگرایی و خشونت علیه زنان با نقش میانجی‌گری تاب آوری رابطه معناداری وجود دارد؟ سوال دوم پژوهش نیز آن بود که آیا نشخوار ذهنی، کمالگرایی و تاب‌آوری بصورت مستقیم و غیرمستقیم پیش‌بینی‌کننده خشونت علیه زنان هستند؟
روش اجرای پژوهش
پژوهش حاضر کاربردی و از نوع توصیفی-همبستگی بود. جامعه‌ی آماری پژوهش حاضر را کلیه‌ی زنان دارای همسر مبتلا به اختلال مصرف مواد در شهر مشهد تشکیل می‌داد. حجم نمونه با استفاده از نرم‌افزار جی پاور برای ده زیرمقیاس متغیرهای پیش‌بین با ضریب تأثیر ۰۲/۰ برابر با ۱۳۲ نفر تعیین گردید که جهت رعایت ریزش‌های احتمالی بعدی تعداد ۱۶۵ نفر مورد آزمون قرار گرفتند. جهت انتخاب نمونه‌ها، از هرکدام از ۱۳ منطقه‌ی شهر مشهد یک مرکز ترک اعتیاد انتخاب شد و سپس با مراجعه به مراکز و درخواست همکاری از آن‌ها، ارتباط با همسر مردان مبتلا یه اختلال مصرف مواد ممکن شد.
شرایط ورود به پژوهش عبارت بود از زن بودن و داشتن همسر مبتلا به اختلال به مواد مخدر، زندگی در شهر مشهد، بودن در محدود‌ی سنی ۲۰ تا ۶۵ سال و اعلام رضایت آگاهانه از شرکت در پژوهش. همچنین شرط خروج از پژوهش تکمیل ناقص سؤالات پرسشنامه‌ها (بیشتر از ۵ درصد) بود. در نهایت با توجه به اینکه تمامی پرسشنامه‌ها به صورت کامل تکمیل گردیده بودند، ۱۶۵ پرسشنامه‌ی مورد تجزیه‌وتحلیل آماری قرار گرفت. همچنین قابل ذکر است که برای تحلیل دادهها از نرم‌افزار SPSS ویرایش ۲۵ و لیزرل ویرایش 8/8 استفاده شده است.
ابزار پژوهش
مقیاس نشخوار فکری نولن-هوکسما و مارو23
ایـن پرسشـنامه توسـط نولـن هوکسـما و مـارو (1991) تهیه شـده است و دارای 22 سـوال و سه زیرمقیاس شامل بروز دادن (بازتاب) (۵ سوال)، در فکر فرو رفتن (۵ سوال) و افسردگی (۱۲ سوال) است.
بررسی تأثیر نشخوار فکری و کمالگرایی بر خشونت علیه زنانِ دارای همسر مبتلا به اختلال مصرف مواد------------------------ مردانی 90
نمـره‌گـذاری در یـک طیـف لیکـرت ۴ درجـه‌ای از "هرگـز تا همیشه است که به ترتیب از از ۱ تا ۴ نمره‌گذاری میشود. حداقــل نمــره‌ی کسب‌شده در ایــن پرسشــنامه 22 و حداکثــر 88 است که هرچه نمره بالاتر باشد نشان‌دهنده‌ی نشخوار ذهنی بالاتر در فرد است. ضریب آلفای کرونباخ این پرسشنامه بین ۸۸/۰ تا ۹۲/۰ گزارش شده است. همچنین همبستگی بازآزمایی ۶۷/۰ به دست آمده است (لامینت24، ۲۰۰۴). در ایــران این مفیاس توسط باقری نژاد و همکاران (1389) ترجمه شده و ضریــب پایایــی مقیــاس بــه روش آلفـای کرونبـاخ ۹۰/۰ گـزارش شـده اسـت (باقري نژاد و همکاران، ۱۳۸۹). همچنین روایـی پرسشـنامه ازطریـق همبسـته کـردن بـا پرسشـنامه باورهـای فراشـناختی ۶۵/۰ نشـان داده شـده است (صدیقی ارفعی و همکاران، 1400). پایایی این پرسشنامه به روش آلفای کرونباخ در پژوهش حاضر نیز برابر با 84/0 محاسبه شد.
مقیاس کمالگرایی مثبت و منفی25
این پرسشنامه توسط تری-شورت، اوونز، اسلید و دوی26 (۱۹۹۵) طراحی شد که یک پرسشنامه‌ی ۴۰ سؤالی است که دارای دو زیرمقیاس است. ۲۰ سؤال آن مربوط به کمالگرایی مثبت و ۲۰ سؤال آن مربوط به کمالگرایی منفی است. گزینه‌های سؤالات هم در طیف لیکرت ۵ درجه‌ای از نمره‌ی ۱ تا ۵ قرار دارند. حداقل نمره‌ي قابل کسب در هر یک از مقیاس‌ها ۲۰ و حداکثر آن ۱۰۰ است (تری-شورت و همکاران، ۱۹۹۵). این مقیاس در ایران توسط بشارت در سال ۱۳۸۲ نرمال‌سازی شده است. به صورتی که همسانی درونی آن براساس آلفای کرونباخ برای مقیاس کمالگرایی مثبت، ۹۰/۰ و کمالگرایی منفی، ۸۷/۰ به دست آمد همچنین اعتبار بازآزمایی پس از ۴ هفته برابر ۸۶/۰ بوده است (بشارت، ۱۳۸۲) و در پژوهش عباسی و همکاران (1396) ضریب پایایی بازآزمایی این پرسشنامه در حدود 86/0 گزارش شده است. پایایی این پرسشنامه در پژوهش حاضر از روش آلفای کرونباخ برابر با 80/0 بدست آمد.
مقیاس تاب‌آوری کونور و دیودسون27
این مقياس توسط کونور و دیودسون (۲۰۰۳) طراحی شده است مه دارای ۲۵ گویه است. این مقیاس دارای ۵ زیرمقیاس صلاحیت و کفایت فردي28 (۸ سؤال)، تحمل اثرات منفی و قوي بودن در برابر تنش29 (۷ سؤال)، پذیرش مثبـت تغییر30 (۵ سؤال)، خودکنترلی31 (۳ سؤال) و تأثیرات معنوی32 (۲ سؤال) است. گزینه‌ها در طیف لیکرت پنج‌درجه‌ای از کاملاً نادرست تا کاملاً درست قرار گرفته‌اند که به ترتیب از صفر تا چهار نمره‌گذاری شده است. نمره‌ی کل کسب‌شده توسط هر فرد نمره‌ای بین صفر و صد است که هر چه نمره بالاتر باشد تاب‌آوری فرد هم بیشتر است (کونور و دیودسون، ۲۰۰۳). در مطالعه‌ی کونور و دیودسون (۲۰۰۳) آلفای کرونباخ مقیاس برابر ۸۹/۰ گزارش شده است. در ایران، بیگدلی و همکاران (1392) همسانی درونی این مقیاس را با استفاده از آلفای کرونباخ ۹۰/۰ گزارش کرده است. پایایی این پرسشنامه به روش آلفای کرونباخ در پژوهش حاضر نیز برابر با 87/0 محاسبه شد.
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری زمستان 1403 2(4): 83 -100 --------------------------------------- ----- مردانی 91
پرسشنامه خشونت علیه زنان توسط همسر
این پرسشنامه توسط بلالی میبدی و حسنی (۱۳۸۸) طراحی شده است. این پرسشنامه از دو بخش تشكيل شده است. بخـش اول مربـوط بـه داده‌هـاي جمعيـت‌شـناختي مـشتمل بـر 16 گويـه (نُـه پرسـش بـاز و هفت پرسش بسته سه گزينه‌اي بلي، خير، نمی‌دانم). بخش دوم مربوط به بروز خـشونت خـانگي بـه صـورت بلـي / خيـر ، و در صورت بـروز، ۴ نوع خشونت شـامل جـسمي، جنـسي، رواني، اقتصادي و اجتمـاعي ) و شـدت آن .این بخش شامل ۲۵ گویه است که گزینه‌های آن در طیف لیکرت ۴ درجه‌ای از بسیار شدید تا خفیف بود که به ترتیب از ۱ تا ۴ نمره به آن‌ها اختصاص یافت (بلالی میبدی و حسنی، ۱۳۸۸). در انتهــاي پرسشنامه نيز علل بروز خشونت خانگي پرسيده شد. اعتبار محتوايي پرسشنامه پس از بررسي متـون مختلـف، توسط اساتيد روانپزشکی و روانشناسي و متخصـصان پزشـكي اجتماعي تأييـد شـد و بـراي تعيـين ثبـات درونـي از ضـريب آلفاي كرونباخ استفاده شد، كه با استفاده از يك پیش‌آزمون روي 26 نفر، ضريب آلفاي كرونباخ 92/0 به دست آمد (بلالی میبدی و حسنی، ۱۳۸۸). همچنین در پژوهش ندرپور و شاه آبادی (1393) روایی و پایایی این ابزار مورد تایید بود. پایایی این پرسشنامه به روش آلفای کرونباخ در پژوهش حاضر نیز برابر با 78/0 محاسبه شد.
یافته ها
هدف این مطالعه پیش‌بینی خشونت علیه زنان (جسمی، جنسی، اقتصادی و روانی) براساس نشخوار فکری (بروز دادن (بازتاب)، در فکر فرو رفتن و افسردگی) و کمالگرایی (مثبت و منفی) با واسطه تاب‌آوری (شایستگی فردی، اعتماد به غرایز، پذیرش مثبت، کنترل و تأثیرات معنوی) است. در این مطالعه 165 نفر زن متأهل شرکت داشتند. سن شرکت‌کنندگان بین بیست تا 65 سال بود که اغلب آن‌ها سنی بین 26 تا 55 سال سن داشتند. بعلاوه 60 درصد از آن‌ها نسبتشان با همسرشان غیرخویشاوندی بود. تحصیلات شرکت‌کنندگان از ابتدایی تا کارشناسی ارشد بود که حدود 73 درصد از آن‌ها تحصیلاتی معادل دیپلم و کمتر داشتند (جدول 1).
جدول 1 توزیع فراوانی و درصد شرکت‌کنندگان بر اساس سن، نسبت با همسر و تحصیلات
متغیر | سطوح | فراوانی (درصد) | متغیر | سطوح | فراوانی (درصد) |
سن | 20 تا 25 | 20 (1/12) | تحصیلات | ابتدایی | 23 (9/13) |
| 26 تا 35 | 49 (7/29) |
| زیر دیپلم | 49 (7/29) |
| 36 تا 45 | 63 (2/38) |
| دیپلم | 50 (3/30) |
| 46 تا 55 | 31 (8/18) |
| کاردانی | 19 (5/11) |
| 56 تا 65 | 2 (2/1) |
| کارشناسی | 20 (1/12) |
نسبت با همسر | خویشاوندی | 66 (40) |
| ارشد | 4 (4/2) |
| غیرخویشاوندی | 99 (60) |
|
|
|
همان‌طور که در بالا گفته شد متغیرهای این مطالعه شامل خشونت علیه زنان، نشخوار فکری، کمالگرایی و تاب‌آوری بود. جدول 2 شاخص‌های میانگین، انحراف استاندارد، کجی و کشیدگی این متغیرها را نشان میدهد.
بررسی تأثیر نشخوار فکری و کمالگرایی بر خشونت علیه زنانِ دارای همسر مبتلا به اختلال مصرف مواد------------------------ مردانی 92
شاخص‌های توزیع (کجی33 و کشیدگی34) در جهت بررسی نرمال بودن دادهها استفاده شد. هرگاه مقدار این دو شاخص بین 96/1± باشد. توزیع دادهها نرمال است. نتایج به دست آمده حاکی از این است که مقادیر این دو شاخص خارج از این محدوده نیست و توزیع دادهها نرمال است.
جدول 2 میانگین، انحراف استاندارد، کجی و کشیدگی متغیرهای خشونت علیه زنان، نشخوار فکری، کمالگرایی و تاب‌آوری
متغیر | سطوح | میانگین | انحراف استاندارد | کجی | کشیدگی | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
خشونت علیه زنان | جسمی | 39/29 | 14/5 | -89/0 | 65/0 | |||||
جنسی | 34/17 | 90/2 | -40/1 | 88/1 | ||||||
اقتصادی | 40/16 | 75/3 | -85/0 | 05/0 | ||||||
روانی | 12/22 | 83/3 | -58/1 | 40/1 | ||||||
تاب‌آوری | شایستگی فردی | 83/17 | 50/5 | 15/0 | -53/0 | |||||
اعتماد به غرایز | 68/18 | 20/6 | -08/0 | -01/1 | ||||||
پذیرش مثبت | 22/12 | 25/4 | 06/0 | -38/0 | ||||||
کنترل | 94/7 | 83/2 | 11/0 | -30/0 | ||||||
تأثیرات معنوی | 45/4 | 97/1 | 46/0 | -55/0 | ||||||
نشخوار فکری | بروز دادن (بازتاب) | 62/19 | 79/2 | 10/0 | -69/0 | |||||
در فکر فرو رفتن | 30/18 | 43/3 | 26/0 | -63/0 | ||||||
افسردگی | 48/33 | 92/5 | 66/0 | 74/1 | ||||||
کمالگرایی | مثبت | 69/77 | 92/9 | -55/0 | 60/0 | |||||
منفی | 28/74 | 73/10 | -04/0 | -51/0 | ||||||
برای آزمون مدل مفهومی پژوهش علاوه بر نرمال بودن وجود رابطه بین متغیرها نیز از طریق همبستگی پیرسون بررسی شد. نتایج ضریب همبستگی بین متغیرها نشان داد که تاب‌آوری با خشونت علیه زنان همبستگی منفی و معناداری دارد، بعلاوه نشخوار فکری و کمالگرایی نیز همبستگی منفی با تاب‌آوری دارند. (جدول 3). شرح همبستگی بین مؤلفه‌های متغیرهای پیش‌بین، میانجی و ملاک در جدول زیر نشان داده شده است. ضمناً عدم همبستگی بالای بین متغیرهای پیش‌بین (کمالگرایی و نشخوار فکری) حاکی از عدم هم خطی بین متغیرهای پیش‌بین است.
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری زمستان 1403 2(4): 83 -100 --------------------------------------- ----- مردانی 93
جدول 3. ماتریس همبستگی خشونت علیه زنان، نشخوار فکری، کمالگرایی و تاب‌آوری
ردیف | متغیر | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 |
1 | جسمی | 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 | جنسی | 39/0** | 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 | اقتصادی | 32/0** | 64/0** | 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 | روانی | 55/0** | 46/0** | 63/0** | 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 | شایستگی فردی | -15/0* | -17/0* | -19/0* | -35/0** | 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
6 | اعتماد به غرایز | -14/0* | -10/0* | -14/0* | -27/0** | 77/0** | 1 |
|
|
|
|
|
|
|
7 | پذیرش مثبت | -09/0 | -12/0* | -18/0* | -27/0** | 68/0** | 73/0** | 1 |
|
|
|
|
|
|
8 | کنترل | -14/0 | -16/0* | -14/0* | -25/0** | 74/0** | 76/0** | 60/0** | 1 |
|
|
|
|
|
9 | تأثیرات معنوی | -15/0* | -04/0 | -10/0 | -24/0** | 55/0** | 59/0** | 58/0** | 46/0** | 1 |
|
|
|
|
10 | بروز دادن | 18/0* | 05/0 | 15/0 | 17/0* | -27/0** | -30/0** | -35/0** | -21/0** | -26/0** | 1 |
|
|
|
11 | در فکر فرو رفتن | 10/0 | 11/0 | 16/0* | 22/0** | -54/0** | -52/0** | -60/0** | -44/0** | -35/0** | 56/0** | 1 |
|
|
12 | افسردگی | 19/0 | 17/0 | 20/0* | 28/0* | -51/0** | -49/0** | -55/0** | -40/0** | -36/0 | *67/0 | *69/0 | 1 |
|
13 | مثبت | 10/0 | 16/0 | 13/0 | 16/0* | -35/0** | -35/0** | -38/0** | -30/0** | -10/0* | 22/0** | 18/0* | 22/0** | 1 |
14 | منفی | -06/0 | 07/0 | 06/0 | 15/0* | -41/0** | -46/0** | -47/0** | -41/0** | -13/0* | 12/0* | 19/0* | 24/0** | 64/0** |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| p < 0/05* | |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| **P < 0/01 | |
همبستگی بین 16/0 تا 20/0 در سطح 95 درصد و بالاتر از 20/0 در سطح 99 درصد معنادار است. حجم نمونه= 165
پس از بررسی همبستگی بین متغیرها مدل شناسایی شد. شناسایی مدل با بررسی تعداد کل پارامترهایی که باید برآورد بشوند منهای تعداد کل پارامترهایی که وجود دارند محاسبه میشود. درجه آزادی مدل هرگاه مثبت و بالاتر از 1 باشد مدل قابل شناسایی است. درجه آزادی مدل 74 بود. بنابراین مدل قابل شناسایی است. پس از بررسی مفروضه‌ها مدل آزمون و شاخص‌های برازش مدل بررسی شد. شاخص های برازش مدل با توجه به مقدار مطلوب که در جدول زیر گزارش شده است نشان می دهد که تنها شاخص مجذور کای نامطلوب می باشد. قابل ذکر است که میزان شاخص آماره X2 برای این بخش معنادار است که نشان میدهد بین ماتریس کوواریانس مدل نظری و ماتریس کواریانس نمونهای تولیدشده توسط دادهها تفاوت وجود دارد (لومکس و شوماخر35، 2004). در حالی که یک مدل مناسب بایستی دارای شاخص X2 غیرمعنادار باشد (برت36، 2007).
بررسی تأثیر نشخوار فکری و کمالگرایی بر خشونت علیه زنانِ دارای همسر مبتلا به اختلال مصرف مواد------------------------ مردانی 94
با این حال این شاخص به عنوان شاخص بدی برازش (کلین37، 2005) در نظر گرفته میشود. اما از آن جایی که این میزان و معناداری این شاخص میتواند تحت تأثیر برخی از ویژگیهای موجود در دادهها از قبیل تخطی از مفروضه نرمال چند متغیری (مک اینتاش38، 2006)، میزان اشباع مدل )لومکس و شوماخر، 2004) و حجم نمونه (کتی و مک کواچ39، 2003) قرار بگیرد؛ این شاخص به عنوان شاخصی سنتی در اغلب گزارشها ذکر میگردد؛ ولی معناداری آن چندان در نظر گرفته نمیشود (هوپر، کاگلان و مولر40، 2008).
جدول 4 شاخص‌های برازش مدل پیش‌بینی خشونت علیه زنان بر اساس نشخوار فکری و کمالگرایی با واسطه تاب‌آوری
شاخص برازش مدل | مقدار به دست آمده | مقدار مناسب شاخص | وضعیت |
مجذور کای | 03/176 |
|
|
درجه آزادی مدل | 74 | + | مناسب |
سطح معناداری مجذور کای | 01/0 | <05/0 | نامناسب |
مجذور کای تقسیم بر درجه آزادی | 38/2 | کمتر از 3 | نامناسب |
GFI | 96/0 | < 95/0 | مطلوب |
AGFI | 92/0 | < 90/0 | مطلوب |
CFI | 96/0 | < 95/0 | مطلوب |
RMSEA | 08/0 | > 10/0 | مطلوب |
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری زمستان 1403 2(4): 83 -100 --------------------------------------- ----- مردانی 95
جدول 5 ضرایب استاندارد شده، مستقیم، غیرمستقیم، پیش‌بینی خشونت علیه زنان بر اساس نشخوار فکری و کمالگرایی با واسطه تاب‌آوری
متغیر ملاک | متغیر پیش‌بین | اثر مستقیم | اثر غیرمستقیم | اثر کل | واریانس تبیین شده |
|---|---|---|---|---|---|
روی خشونت علیه زنان (K) از: |
|
|
|
| 09/0 |
| تاب‌آوری (T) | *30/0- | - | *30/0- |
|
| نشخوار فکری(N) | - | 16/0** | 16/0** |
|
| کمالگرایی (P) | - | 12/0** | 12/0** |
|
روی تاب‌آوری (T) از: |
|
|
|
| 56/0 |
| نشخوار فکری(N) | *53/0- | - | *53/0- |
|
| کمالگرایی (P) | *40/0- | - | *40/0- |
|
P<01/0* P<05/0** N=165
شکل 1. مدل مفهومی پژوهش در حالت استاندارد
بحث و نتیجه گیری
نتایج پژوهش حاضر نشان داد که نشخوار فکری و کمالگرایی کمتر موجب افزایش تاب‌آوری در فرد شده و خشونت علیه زنان را کاهش میدهد. به عبارتی دیگر، تاب‌آوری ارتباط بین نشخوار فکری و کمالگرایی و خشونت علیه زنان را میانجی‌گری می‌کند. ارتباط معکوس بین تاب‌آوری زنان با خشونت علیه آن‌ها در این پژوهش مورد حمایت قرار گرفت. زنان با تاب‌آوری بالا رویکرد متفاوتی هنگام مواجهه با ناملایمتی‌ها (در اینجا مشخصاً خشونتهای علیه آن‌ها) در مقایسه با زنان با تاب‌آوری پایین دارند.
بررسی تأثیر نشخوار فکری و کمالگرایی بر خشونت علیه زنانِ دارای همسر مبتلا به اختلال مصرف مواد------------------------ مردانی 96
مطالعات متعددی نقش حمایتی تاب‌آوری بالا در هنگام مواجهه با ناملایمتی‌ها در زندگی را تائید کرده‌اند (لوثار، سیستی و بکر41، ۲۰۰۰؛ اسمیت و همکاران42، ۲۰۰۸). یک از مکانیزم‌های مطرح شده این است که ویژگی متمایز زنان با تاب‌آوری بالا، ظرفیت جداسازی حالات عاطفی مثبت و منفی یا به عبارتی دیگر حفظ پیچیدگی عاطفی است (اونگ43 و همکاران، ۲۰۰۶). گریچ و همکاران (۲۰۱۵) هم نشان دادند یکی از نتایج تاب‌آوری بالا، افزایش پیچیدگی عاطفی در هنگام ناملایمتی‌ها است. علاوه بر پیچیدگی عاطفی بیشتر، رنان با تاب‌آوری بالاتر همچنین کنترل بیشتری بر تجربیات عاطفی مثبت خود نشان دادند (گریچ و همکاران، ۲۰۱۵). بنابراین می‌توان گفت زنانی که تاب‌آوری بالاتری دارند بهتر می‌توانند بین عواطف مثبت و منفی خود تمایز قائل شوند و حتی می‌توانند عواطف مثبت خود را بهتر کنترل کرده و به کار گیرند. این توانایی زنان باعث میشود که آن‌ها هنگام روبرو شدن با خشونت همسر خود بهتر بتوانند شرایط دشوار به وجود آمده را کنترل کنند و همچنان بتوانند عواطف مثبت خود را حفظ کنند. این امر سبب میشود که روابط چنین زوجینی کمتر دستخوش چالش شود که به مرور زمان میتواند میزان خشونت همسر آن‌ها علیه آن‌ها را کمتر کند.
همچنین یافته‌ها نشان دادند که کمالگرایی میتواند به صورت معکوس تاب‌آوری را پیش‌بینی کند. مطالعه‌ی اسپرس نومیستر و همکاران (۲۰۱۵)، لو44 و همکاران (۲۰۱۶) و رئیس سعیدی و همکاران (۲۰۱۹) هم به یافته‌های مشابهی در این زمینه دست یافتند. کمالگرایی نشان دهنده تلاش برای رسیدن به استانداردهای غیرواقعی و بالا است. این افراد نیاز شدیدی به تائید دیگران دارند که باعث میشود نگرانی‌های زیادی در مورد اشتباهات خود، مورد انتقاد قرار گرفتن توسط دیگران و تفاوت بین نتیجه و استانداردهای تعریف شده داشته باشند. کمال‌گرایان به دنبال کامل بودن در همه زمینه‌ها هستند و بیش از حد به قضاوت خانواده، دوستان و آشنایان اهمیت می‌دهند. از این جهت این افراد عموماً استرس و تنش روانی بالایی تجربه می‌کنند (رئیس سعیدی و همکاران، ۲۰۱۹). بنابراین کمال‌گرایان به علت تنش بالای حاصل از نگرانی در مورد رفتار اشتباه، کیفیت کارها، شکست و ارزیابی شدن با تاب‌آوری پایین‌تری روبرو هستند.
یافته‌ی دیگر این پژوهش این بود که نشخوار ذهنی میتواند تاب‌آوری را به صورت معکوس پیش‌بینی کند. این یافته با یافته‌ی مطالعه‌ی یه و همکاران (۲۰۲۰) هم‌راستا است که نشان داد نشخوار ذهنی با تاب‌آوری همبستگی منفی دارد و هر چه نشخوار ذهنی شدیدتر باشد، سطح تاب‌آوری پایین‌تر است. افراد مبتلا به نشخوار ذهنی عموماً در حالت احساسات منفی غوطه‌ور هستند، مهارت‌های خودمدیریتی ضعیف‌تری از خود نشان می‌دهند، در تنظیم احساسات خود مشکل دارند و در نهایت حتی افکار خودکشی یا رفتار آسیب‌زننده به خود دارند (ژائو، لیو، ژائو و ژانگ، ۲۰۲۳). افرادی که دچار نشخوار ذهنی هستند ممکن است به دلیل افکار دردناک نتوانند روی امور دیگر زندگی خود تمرکز کنند و در نتیجه طیفی از احساسات منفی و ادراکات منفی در مورد زندگی و آینده تجربه می‌کنند (رویوئللا-کولومر45 و همکاران، ۲۰۲۱) که خود میتواند سطح تاب‌آوری آن‌ها را کاهش دهد.
بنابراین در حالت کلی می‌توان گفت که نشخوار ذهنی و کمالگرایی پایین در زنان باعث میشود که آن‌ها تاب‌آوری بالاتری داشته باشند و کمتر مورد خشونت همسر معتاد خود قرار بگیرند. این مطالعه درهای جدیدی به بررسی نحوه‌ی مواجهه‌ی زنان با خشونت همسرشان و همچنین تأثیر چنین مواجهه‌ای بر خشونتهای آتی گشود. در کنار نتایج به دست آمده و تلاش برای پر کردن خلاء تحقیقاتی موجود، این پژوهش با محدودیت‌هایی هم روبرو بوده است. مطالعه‌ی زنان دارای همسر مبتلا به اختلال مصرف مواد بدون بررسی همسرشان یکی از محدودیت‌های این پژوهش بود.
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری زمستان 1403 2(4): 83 -100 --------------------------------------- ----- مردانی 97
بررسی زنان هم‌راستا با مطالعه‌ی خود مردان و بررسی عوامل مؤثر بر خشونت آن‌ها علیه زنان میتواند به نتایج دقیق‌تری در این زمینه منجر شود که پیشنهاد میشود در پژوهش‌های آتی به آن پرداخته شود. همچنین محدود بودن این پژوهش به شهر مشهد امکان تعمیم آن به دیگر شهرها را ناممکن می‌سازد، از این رو پیشنهاد میشود در پژوهش‌های آتی به مطالعه‌ی چنین متغیرهایی در شهرهای دیگر اقدام شود.
تعارض منافع
بنا بر اظهار نویسندگان، این مقاله حامی مالی و تعارض منافع ندارد.
منابع
باقري نژاد، مینا؛ صالحی فدردي، جواد؛ طباطبایی، محمود. (1389). رابطه بین نشخوارفکري وافسردگی در نمونه اي از دانشجویان ایرانی. مطالعات تربیتی و روانشناسی، 11 (1)، 38 .21-
بشارت، محمدعلی. (1382). قابلیت اعتماد (پایایی) و درستی (اعتبار) مقیاس کمال گرایی مثبت و منفی. مجله علوم روانشناختی، 2(8)، 346-359.
بلالی میبدی، فاطمه، و حسنی، مهدی. (1388). فراوانی خشونت علیه زنان توسط همسرشان در شهر کرمان. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران (اندیشه و رفتار)، 15(3 (پیاپی 58))، 300-307.
بیگدلی، ایمان‌الله؛ نجفی، محمود؛ رستمی، مریم (۱۳۹۳). رابطه سبكهاي دلبستگي، تنظيم هيجاني و تابآوري با بهزيستي رواني در دانشجويان علوم پزشكي. مجله‌ی ایرانی آموزش در علوم پزشکی، ۱۴ (۹). ۷۲۱-۷۲۹.
جلالی، داریوش، و رهبریان، جهانبخش. (1385). خشونت علیه همسر معتادان. رفاه اجتماعی، 6(22)، 149-171.
سیدان، سید ابولقاسم و ضیایی، سارا (۱۳۹۷). اثربخشی آموزش مديريت استرس بر کیفیت زندگی و تاب آوری زنان قربانی خشونت خانگی. مجله دانشكده پزشكي دانشگاه علوم پزشكي مشهد. ویژه‌نامه آذر-دی. صص ۱۹-۱۲
صدیقی ارفعی, رشیدی, و تابش. (1400). تحمل پریشانی در سالمندان: نقش اجتناب تجربی، نشخوار فکری و ذهن‌آگاهی. روانشناسی پیری, 7(1), 12-1.
صرامی، حمید، قربانی، مجید، و مینویی، محمود. (1392). بررسی چهار دهه تحقیقات شیوع شناسی اعتیاد در ایران. اعتیاد پژوهی، 7(26)، 29-52.
عباسی, مسلم, پیرانی, ذبیح, صالحی. (1396). بررسی رابطه کمالگرایی مثبت و منفی با بهزیستی هیجانی و اشتیاق تحصیلی دانشجویان پرستاری. دوماهنامه علمی-پژوهشی راهبــردهای آموزش در علوم پزشکی, 10(6), 447-454.
محسنی تبریزی، علیرضا، جزایری، علیرضا، و بابایی، نعمت اله. (1389). فرا تحلیل مطالعات مربوط به سوء مصرف مواد با رویکرد روانی اجتماعی طی یکدهه و نیم گذشته (1384-1370). بررسی مسایل اجتماعی ایران (نامه علوم اجتماعی)، 1(1)، 175-200.
نجفی کیومرث، ضرابی هما، کافی موسی، نظیفی فاطمه. مقایسه کیفیت زندگی همسر مردان سوءمصرف کننده مواد با گروه کنترل . مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان. ۱۳۸۴; ۱۴ (۵۵) :۳۵-۴۱
ندرپور, زارع شاه آبادی. (1393). رابطه بین تجربه خشونت در دوران کودکی و خشونت علیه زنان در شهر کوهدشت. مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان, 12(4), 93-118.
بررسی تأثیر نشخوار فکری و کمالگرایی بر خشونت علیه زنانِ دارای همسر مبتلا به اختلال مصرف مواد------------------------ مردانی 98
نیکبخت نصرآبادی علیرضا، پاشایی ثابت فاطمه، بستامی علیرضا. تجربه زندگی با همسر معتاد: یک مطالعه پدیدار شناسی. نشریه پژوهش پرستاری ایران. ۱۳۹۵; ۱۱ (۱) :۶۲-۷۵
Barrett P. Structural equation modelling: Adjudging model fit. Personality and Individual differences. 2007;42(5):815-24.
Besharat, M. A. (2009). Reliability and factor validity of a Farsi version of the Positive and Negative Perfectionism Scale. Psychological Reports, 105(1), 99-110.
Connor KM, Davidson JRT. Development of a new resilience scale: the Connor-Davidson Resilience Scale (CD -RISC). Depress Anxiety 2003;18(2):76 –82.
Eley DS, Leung JK, Campbell N, Cloninger CR. Tolerance of ambiguity, perfectionism and resilience are associated with personality profiles of medical students oriented to rural practice. Medical Teacher. 2017; 39(5):512-9.
Gaudreau P. Goal self-concordance moderates the relationship between achievement goals and indicators of academic adjustment. Learning and Individual Differences. 2012; 22(6):827-32.
Grych, J., Hamby, S., & Banyard, V. (2015). The resilience portfolio model: Understanding healthy adaptation in victims of violence. Psychology of violence, 5(4), 343.
Haktanir A, Watson JC, Ermis-Demirtas H, Karaman MA, Freeman PD, Kumaran A, et al. Resilience, academic self-concept, and college adjustment among first-year students. Journal of College Student Retention: Research, Theory & Practice. 2018.
Hasanvandi, S., Valizadeh, M., & Mehrabizadeh, M. (2013). Effect of group metacognitive therapy on depression symptom and rumination. Journal of Fundamentals of Mental Health, 15(57), 432-42.
Heikkilä, H., Maalouf, W., & Campello, G. (2021). The United Nations Office on Drugs and Crime’s efforts to strengthen a culture of prevention in low-and middle-income countries. Prevention Science, 22, 18-28.
Hooper D, Coughlan J, Mullen M. Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Articles. 2008:2.
Hyland, D. L. (2014). Constructing safer lives: Women who display resilience in responding to intimate-partner violence (IPV). State University of New York: The College at Brockport.
İşgör, İ. Y., Yılmaz, Y., & Laçin, B. G. D. (2022). The Prediction of Psychological Resilience by Fear of Happiness and Ruminative Thoughts. Education Quarterly Reviews, 5(3).
Kenny DA, McCoach DB. Effect of the number of variables on measures of fit in structural equation modeling. Structural equation modeling. 2003;10(3):333-51.
Klibert, J., Lamis, D. A., Collins, W., Smalley, K. B., Warren, J. C., Yancey, C. T., & Winterowd, C. (2014). Resilience mediates the relations between perfectionism and college student distress. Journal of Counseling & Development, 92(1), 75-82.
Kruger, K., Jellie, J., Jarkowski, O., Keglevich, S., & On, Z. X. (2023). Maladaptive and Adaptive Perfectionism Impact Psychological Wellbeing Through Mediator Self-Efficacy Versus Resilience. International Journal of Psychological Studies, 15(3), 1-46.
Lee KM, Manning V, Teoh HC, Winslow M, Lee A, Subramaniam M, et al. Stress-coping morbidity among family members of addiction patients in Singapore. Drug and Alcohol Review. 2011; 30(4):441-7.
Lomax RG, Schumacker RE. (2004). A beginner's guide to structural equation modeling: psychology press.
Luminet, O. (2004). Measurement of Depressive Rumination and Associated Constructs. In C. Papageorgiou & A. Wells (Eds.), Depressive Rumination: Nature, Theory and Treatment (pp. 187-215). New York: Wiley.
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری زمستان 1403 2(4): 83 -100 --------------------------------------- ----- مردانی 99
Luthar SS, Cicchetti D, Becker B. The construct of resilience: a critical evaluation and guidelines for future work. Child Dev. (2000) 71:543–62.
Masten, A. S. (2011). Resilience in children threatened by extreme adversity: Frameworks for research, practice, and translational synergy. Development and Psychopathology, 23, 493–506.
McIntosh CN, Edwards JR, Antonakis J. Reflections on partial least squares path modeling. Organizational Research Methods. 2014;17(2):210-51.
Moriarty H, Stubbe M, Bradford S, Tapper S, Lim BT. Exploring resilience in families living with addiction. Journal of Primary Health Care. 2011; 3(3):210-7.
Nolen-Hoeksema, S., Wisco, B. E., and Lyubomirsky, S. (2008). Rethinking rumination. Perspectives on Psychological Science, 3(5), 400-424.
Ong, A. D., Bergeman, C. S., Bisconti, T. L., & Wallace, K. A. (2006). Psychological resilience, positive emotions, and successful adaptation to stress in later life. Journal of Personality and Social Psychology, 91, 730 –749.
Raeis Saadi, R. H., Delavar, A., Zarei, E., & Dortaj, F. (2019). The Relationship Between Perfectionism and Resilience by the Mediation of Students’ Academic Adjustment. Avicenna Journal of Neuro Psycho Physiology, 6(3), 148-141.
Royuela-Colomer E, Fernandez-Gonzalez L, Orue I. Longitudinal associations between internalizing symptoms, dispositional mindfulness, rumination and impulsivity in adolescents. J Youth Adolesc. (2021) 50:2067–78.
Sani, S. G., Tabrizi, F. J., Rahmani, A., Sarbakhsh, P., Zamanzadeh, V., & Dickens, G. (2020). Resilience and its relationship with exposure to violence in emergency nurses. Nursing and Midwifery Studies, 9(4), 222-228.
Shaali M, Farajzadegan Z, Turk Nezhad Azerbaijani A, Boroumandfar Z. Self-efficacy and Self-esteem in Wives with Addicted Husbands. J Holist Nurs Midwifery. 2019; 29(4): 243-251.
Shaw J, McLean KC, Taylor B, Swartout K & Querna K (2016) ‘Beyond resilience: Why we need to look at systems too’, Psychology of Violence, 6, 1, 34– 41.
Smith BW, Dalen J, Wiggins K, Tooley E, Christopher P, Bernard J. The brief resilience scale: assessing the ability to bounce back. J Behav Med. (2008) 15:194–200.
Speirs Neumeister KL, Fletcher KL, Burney VH. Perfectionism and achievement motivation in high-ability students: An examination of the 2× 2 model of perfectionism. Journal for the Education of the Gifted. 2015; 38(3):215-32.
Terry-Short, L. A., Owens, R. G., Slade, P. D., & Dewey, M. E. (1995). Positive and negative perfectionism. Personality and individual differences, 18(5), 663-668.
Tsirigotis, K., & Łuczak, J. (2018). Resilience in women who experience domestic violence. Psychiatric quarterly, 89(1), 201-211.
World Health Organization (WHO). Global and regional estimates of violence against women: prevalence and health effects of intimate partner violence and non-partner sexual violence. Geneva: World Health Organization; 2013.
بررسی تأثیر نشخوار فکری و کمالگرایی بر خشونت علیه زنانِ دارای همسر مبتلا به اختلال مصرف مواد------------------------ مردانی 100
Ye B, Zhou X, Im H, Liu M, Wang XQ, Yang Q. Epidemic rumination and resilience on college students’ depressive symptoms during the covid-19 pandemic: the mediating role of fatigue. Front Public Health. (2020) 8:560983.
Yu JH, Chae SJ, Chang KH. The relationship among self-efficacy, perfectionism and academic burnout in medical school students. Korean Journal of Medical Education. 2016; 28(1):49-55.
Zarshenas, L., Baneshi, M., Sharif, F., & Moghimi Sarani, E. (2017). Anger management in substance abuse based on cognitive behavioral therapy: An interventional study. BMC psychiatry, 17(1), 1-5.
Zautra, A. J., Affleck, G. G., Tennen, H., Reich, J. W., & Davis, M. C. (2005). Dynamic approaches to emotions and stress in everyday life: Bolger and Zuckerman reloaded with positive as well as negative effects. Journal of Personality, 73, 1511–1538.
Zhao, X., Liu, Z., Zhao, L., & Zhang, L. (2023). Exploring the relationship between distress rumination, resilience, depression, and self-injurious behaviors among Chinese college athletes infected with COVID-19: a cross-sectional study. Frontiers in Psychiatry, 14.
[1] Heikkilä, Maalouf, & Campello
[2] Lee
[3] WHO
[4] Hyland
[5] Masten
[6] Grych, Hamby, & Banyard
[7] Tsirigotis, Łuczak
[8] Sani
[9] Nolen-Hoeksema, Wisco, &Lyubomirsky
[10] İşgör, Yılmaz, & Laçin
[11] Ye
[12] Zhao, Liu, Zhao, & Zhang
[13] Raeis Saadi, Delavar, Zarei E, Dortaj
[14] Eley, Leung, Campbell, Cloninger
[15] Gaudreau
[16] Kruger
[17] Haktanir
[18] Klibert
[19] 10 Hewitt
[20] 11 Besser, Flett, & Hewitt
[21] Rudolph, Flett, & Hewitt
[22] Sherry
[23] Nolen-Hoeksema, & Morrow
[24] Luminet
[25] Positive and Negative Perfectionism Scale
[26] Terry-Short, Owens, Slade, & Dewey
[27] Connor-Davidson Resilience Scale (CD -RISC)
[28] Personal competence
[29] Tolerance of negative effect and strengthening effects to stress
[30] Positive acceptance of change
[31] Self-control
[32] Spiritual influences
[33] skewness
[34] kurtosis
[35] Lomax & Schumacker
[36] Barret
[37] Klein
[38] McIntosh
[39] Kenny, & McCoach
[40] Hooper, Coughlan, & Mullen
[41] Luthar, Cicchetti D, Becker
[42] Smith
[43] Ong
[44] Yu
[45] Royuela-Colomer
