مضامین معنوی و عرفانی در اشعار عربی و ملمّعات سعدی

الموضوعات :

سیده نرگس قاضوی ¹ , گودرز کاکاوندی ² , فریده اخوان پلنگ¬سرائی ³

1 - دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات عربی، ایران. نویسنده مسئول: [e-mail]
2 - دکتری زبان و ادبیات عربی، مدرس دانشگاه فرهنگیان، ایران.
3 - دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات عربی، ایران.

تاريخ الإرسال : 29 الأربعاء , جمادى الأولى, 1445 تاريخ التأكيد : 17 الثلاثاء , شعبان, 1445 تاريخ الإصدار : 15 السبت , رمضان, 1446

الکلمات المفتاحية: کلیدواژه¬ها: ملمّع, سبک‌شناسی, عرفان و تصوف, انسان‌گرایی, فلسفة عشق.,

ملخص المقالة :

سعدی در ادبیات عرب و در عرفان و تصوف نیز شناخته¬شده¬بود. آثار او نشان¬می‌دهد که به عارفان بزرگ ارادت داشته و بسیاری از گفته‌های آن‌ها را نقل¬کرده¬است و خود سیر و سلوکی داشته که اغلب غزل‌های او را عرفانی نموده و اصطلاحات صوفیانه را فراوان به¬کاربرده¬است. این آموزگار اخلاق در اشعار عربی و ملمعات خود که ابیات و مصراع‌های عربی را آورده¬است، به امور معنوی و عرفانی می‌پردازد که کمتر موردتوجه قرارگرفته‌اند. در این مقاله آن موارد تحلیل¬شده¬است. این تحقیق از روش کتابخانه‌ای و شیوة تحلیل منطقی و مستند به منابع اصلی بهره¬جسته و با استنتاج از یافته¬های پژوهش، نشان¬می‌دهد که سعدی در اشعار عربی خود نیز همان فلسفة عشق و اخلاق‌مداری را آموزش¬می‌دهد و صوفی کامل نیست بلکه اندیشه‌های صوفیانه را در جهت اهداف انسانی و اخلاقی استفاده¬می‌کند.

المصادر:

منابع و مآخذ:
1- جنیدشیرازی، معین‌الدین ابوالقاسم (1328ش). شدالازارفی خط الاوزار عن زوار المزار، تهران: کتابخانه مجلس.
2- حمیدیان، سعید (1383ش). سعدی در غزل، تهران: قطره.
3- دشتی، علی (1381ش). در قلمرو سعدی، تهران: اساطیر.
4- الرادویانی، محمدبن عمر (1364ش). ترجمان البلاغه، تهران: اساطیر.
5- رستگار فسایی، منصور (1380ش). انواع شعر فارسی، شیراز: نشر نوید شیراز.
6- سعدی، مصلح بن عبدالله (1386ش). کلیات سعدی. نسخه محمدعلی فروغی، تهران: نشر بادبادک.
7- شمس¬العلمای گرگانی، محمدحسین (1377ش). ابداع البدایع، تبریز: نشر احرار تبریز.
8- شیرازی، عیسی بن جنید (1364ش). تذکره هزار مزار، تصحیح عبدالوهاب نورانی وصال، کتابخانه احمدی شیراز.
9- طلوعی¬آذر، عبدالله (1374ش). تحقیق و بررسی در اشعار ملمع (رساله دکتری): دانشگاه تهران.
10- کاتوزیان، محمدعلی همایون (1385ش). سعدی شاعر عشق و زندگی، تهران: انتشارات مرکز.
11- مدبری، محمود (1370ش)، شرح احوال و اشعار شاعران بی‌دیوان، تهران: نشر پانوس.
12- مؤیدشیرازی، جعفر (1362ش). شناختی تازه از سعدی، شیراز: نوید.
13- هجویری، ابوالحسن علی‌بن عثمان(1388ش). کشف¬المحجوب، تصحیح محمود عابدی، تهران: سروش.
14. Donaldson, D.M. (1953). Studies in Islamic Ethics: lando