زبان و پیام‌های شناختی و رفتاری قرآن

الموضوعات :

شهناز پورناصری ¹ , مسعود پورفرد ²

1 - گروه زبان و ادبیات عرب، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران
2 - پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، قم، ایران

تاريخ الإرسال : 12 الثلاثاء , ذو الحجة, 1445 تاريخ التأكيد : 03 الأربعاء , صفر, 1446 تاريخ الإصدار : 21 السبت , ربيع الأول, 1447

الکلمات المفتاحية: زبان قرآن, پیام قرآن, پیام معرفتی, پیام رفتاری, سوره مکی, سوره مدنی.,

ملخص المقالة :

هدف پژوهش حاضر شناخت پیام‌ها و زبان قرآن در سوره‌های قرآن (اعراف، قصص، مائده و توبه) است. در این تحقیق از روش تحلیل محتوای کیفی و کمّی استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که در سوره‌های مکی تعداد پیام‌های معرفتی 77 مورد و تعداد پیام‌های رفتاری- توصیه‌ای40 مورد می‌باشند. در مقابل، در سوره‌های مدنی تعداد پیام‌های معرفتی 17 مورد و تعداد پیام‌های رفتاری- توصیه‌ای 31 مورد هستند. در بررسی دو سوره مهم مکی (اعراف و قصص) که در مجموع 294 آیه دارند، درصد فراوانی پیام‌های معرفتی با 26% که به شناخت و بینش مسلمانان اختصاص دارد، دارای درصد فراوانی بیشتری نسبت به پیام‌های توصیه‌ای- رفتاری می‌باشد. دو سوره مهم مدنی (مائده و توبه) که در مجموع 249 آیه دارند، درصد فراوانی پیام‌های توصیه‌ای- رفتاری با 13% دارای درصد فراوانی بیشتری نسبت به پیام‌های معرفتی می‌باشند. بنابراین، در دو سوره مکی (اعراف و قصص) بر پیام‌های معرفتی- شناختی تاکید بیشتری شده و در دو سوره مدنی (مائده و توبه) بر پیام‌های رفتاری- توصیه‌ای تصریح بیشتری شده است

 

المصادر:

طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن چاپ پنجم، ، قم، دفتر انتشارات اسلامى، 1417ق.
. فضل الله،سیدمحمدحسین،تفسیرمن وحی القران،بیروت،دارالملاک،1419ق.
. قرائتى، محسن، تفسیر نور، چاپ یازدهم، تهران، مرکز فرهنگى درسهایى از قرآن، 1383.
. قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، 1376.
. قرشى، سید على اکبر، تفسیر احسن الحدیث، بنیاد بعثت، تهران، چاپ سوم، 1377 .
. مدرسی،سیدمحمدتقی،تفسیرهدایت،مشهد،آستان قدس رضوی،1377.
. محسنيان‌راد، مهدي؛ ارتباط‌شناسي، تهران، سروش، 1385.
. مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، چاپ اول، تهران، دار الکتب الإسلامیة، 1374 .
. مکارم شیرازى، ناصر، پیام قرآن ،1376، تهران، دارالکتب‌‌الاسلامیه‌،
. معرفت، محمد هادی، تاریخ قرآن، تهران، سمت، ١٣٨٢ .
.نظري ، مريم، سواد اطلاعاتي ، تهران : مركز اطلاعات و مدارك علمي ايران، 1384
. نوری، میرزا حسین، مستدرک الوسائل، قم، مؤسسه آل البیت ، ۱۴۰۸ هـ .ق
. هولستی،ال-آر،تحلیل محتوا در علوم اجتمایی و انسانی،ترجمه،نادر سالارزاده امیری،تهران،دانشگاه علامه طباطبایی،1380.