مطالعه دلفی درباره عوامل کالبدی موثر بر ارتقا هوش هیجانی کودکان در محیط¬های پیش دبستانی
الموضوعات : معمار شهرمریم عبداللهی 1 , محسن فیضی 2 , سیده مرضیه طبائیان 3 , حسین اسکندری 4
1 - دانشجوی دکتری معماری، دانشکده هنر و معماری، گروه معماری، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.
2 - استاد تمام دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران
3 - دانشیار گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان) اصفهان، ایران
4 - گروه روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: هوش هیجانی, عوامل کالبدی, محیط پیش دبستانی, متخصصین, روش دلفی ,
ملخص المقالة :
با وجود تاثیرات شناخته‌شده‌ی هوش هیجانی در رشد اجتماعی و عاطفی کودکان، تاکنون پژوهش‌های اندکی به بررسی تأثیر ویژگی‌های کالبدی محیط‌های پیش‌دبستانی بر این موضوع پرداخته‌اند. کمبود استانداردهای طراحی مناسب مانع از رشد بهینه‌ی هوش هیجانی کودکان شده و تأثیرات منفی در پی دارد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل کالبدی مؤثر بر ارتقاء هوش هیجانی کودکان در محیط‌های پیش‌دبستانی انجام شده است. اهمیت هوش هیجانی ایجاب می‌کند که طراحی محیط‌های آموزشی این قابلیت‌ها را تقویت نماید. این پژوهش به روش پیمایشی و با استفاده از تکنیک دلفی در چند گام انجام شده است. روش جمع‌آوری اطلاعات پس از مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی، پرسش‌نامه‌ی محقق‌ساخته‌ای است که مؤلفه‌های کالبدی مؤثر بر هوش هیجانی کودکان را مورد مطالعه قرار می‌دهد. جامعه‌ی آماری پژوهش، 22 نفر از متخصصان حوزه معماری و روانشناسی محیط هستند. روش نمونه گیری گلوله‌برفی میباشد. در این پژوهش با استفاده از تکنیک کدگذاری باز و محوری و تشکیل جدول هدف-محتوا، پرسش‌نامه‌ی محقق‌ساخته در قالب ۴۹ گویه شکل گرفته و توسط متخصصان تکمیل گردیده است. در نهایت، نتایج به روش تحلیل عاملی کیو استخراج شده و فرایند تأثیر مؤلفه‌ها بر متغیرهای پژوهش مورد بررسی قرار گرفته‌اند. بر اساس یافته‌های تحقیق، تاثیرگذارترین عوامل بر هوش هیجانی کودکان از دیدگاه متخصصان در هفت گروه: هدایت بصری و خوانایی محیط، غنای حسی در محیط طبیعی، فضاهای آموزشی تعامل‌پذیر، فضای بازی، تنوع و انعطاف‌پذیری محیط، ارتباط درون و بیرون، آسایش روانی و فیزیکی جای گرفتند که طراحی محیط‌های پیش‌دبستانی با در نظر گرفتن این عوامل می‌تواند موجب بهبود هوش هیجانی کودکان شود.
اسدزاده، پریا، و کریمی آذری، امیررضا. (1394). فضاهای کودک محور با تکیه بر تعامل کودک و فضا. کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و تکنولوژی. SID. https://sid.ir/paper/861377/fa
چهــرازي، غ.؛ دهقــان، ن؛ صــنایعیان، ه. و گنــدمکار، ا. (١٤٠٠). تعیــین محــدوده آســایش حرارتــی در فضــاي بــاز دبســتان هــاي دخترانه شهر اصفهان. صفه، سال ٣١، شماره ٩٤، ٥٨-٤٣.
حوصــله‌دار صــابر، ر.؛ صــفري، ح.؛ اســدي، ف. و اکبــري گــوابري، ب. (١٤٠٠). بررســی و تحلیــل عوامــل کالبــدي مــوثر بــر نقشــه ذهنی کودکان از محیط‌هـاي آموزشـی(مطالعه مـوردي: مقطـع دوم مـدارس ابتـدایی شـهر رشـت). مطالعـات محیطـی هفـت حصـار،سـال ١٠، شماره ٣٧، ٦٤-٥١.
طبائیــان، م. (١٤٠٠). پژوهشــی در ضــرورت طراحـــی بهینــه فضاهـــاي بـــاز و محیـــط ســـبز کالبـــد آموزشـــی در راســـتاي بهبـــود ادراك دانــش‌آمــوزان و ارتقــاء کیفیـــت محیـــط آموزشـی(مطالعـــه مـــوردي: دبیرســـتانهاي دخترانـــه شـــهر اصفهـــان)، نشـــریه علمـــی معمـاري و شهرسـازيایـران، ١٢(١ ،)١٢٧-١٣٩.
قربانیان، الهام، محمدلو، هادی، حبیبی عسگرآباد، مجتبی، و حسن آبادی، فاطمه. (1395). سبک دلبستگی و مهارت های اجتماعی کودکان: با نقش میانجی هوش هیجانی. سلامت اجتماعی، 3(4 )، 278-288. SID. https://sid.ir/paper/253892/fa
ﻣﺮدﻳﺖ دی. گال، والترآر. ﺑﻮرگ،.ﺟﻮﻳﺲ پی. گال. (1402). "روش¬های تحقیق ﻛﻤﻲ و ﻛﻴﻔﻲ در ﻋﻠﻮم تربیتی و روانﺷﻨﺎﺳﻲ".ﻧﺼﺮ،اﺣﻤﺪرﺿﺎ، حمیدرضا عریضی ، ﺗﻬﺮان ،:ﺳﻤﺖ اﻧﺘﺸﺎرات،ص:203.
Adolphs, R., Mlodinow, L., & Barrett, L. F. (2019). What is an emotion? Current Biology: CB, 29(20), R1060.
Anikina, A. P., & Barabanova, M. S. (2020). Development of emotional intelligence in older preschoolers. Science and School, 3, 197–204.
Ansari, M. M., & Khan, S. (2023). An In-Depth Examination of Validity Assessment: Exploring Diverse Methodologies and Dimensions of Validity in Social Research Studies. Asian Journal of Agricultural Extension, Economics & Sociology, 41(10), 772–782.
Antonopoulou, H. (2024). Personality Traits and the Growth of Emotional Intelligence. A Systematic Evaluation. Technium Education and Humanities, 6, 173–184.
Arisman, A., Sudradjat, I., & Widiastuti, I. (2024). The application of the Delphi method in architectural research. ARTEKS: Jurnal Teknik Arsitektur, 9(1), 29–36.
Aritzeta, A., Balluerka, N., Gorostiaga, A., Alonso-Arbiol, I., Haranburu, M., & Gartzia, L. (2016). Classroom emotional intelligence and its relationship with school performance. European Journal of Education and Psychology, 9(1), 1–8.
Bar-On, R. (1997). BarOn emotional quotient inventory. Multi-health systems.
Benson, G., Ploeg, J., & Brown, B. (2010). A cross-sectional study of emotional intelligence in baccalaureate nursing students. Nurse Education Today, 30(1), 49–53.
Berlibayeva, M. (2021). Basic techniques and methods of developing emotional intelligence in preschool children. Pedagogy and Psychology, 46(1), 176–185.
Bornstein, M. H., Hahn, C.-S., & Haynes, O. M. (2010). Social competence, externalizing, and internalizing behavioral adjustment from early childhood through early adolescence: Developmental cascades. Development and Psychopathology, 22(4), 717.
Boyatzis, R. E. (2019). Emotional intelligence and its measurement. In Oxford Research Encyclopedia of Business and Management.
Brackett, M. A., & Caruso, D. R. (2007). Emotionally literacy for educators. Cary, NC: SEL Media.
Brackett, M. A., Rivers, S. E., & Salovey, P. (2011). Emotional intelligence: Implications for personal, social, academic, and workplace success. Social and Personality Psychology Compass, 5(1), 88–103.
Bradberry, T., & Greaves, J. (2006). The emotional intelligence quick book: Everything you need to know to put your EQ to work. Simon and Schuster.
Cardellino, P., Araneda, C., & García Alvarado, R. (2018). Interventions in the classroom–the influence of spatial organisation on educational interaction in Uruguay. Architectural Engineering and Design Management, 14(6), 413–426.
Ciarrochi, J. E., Forgas, J., & Mayer, J. D. (2006). Emotional intelligence in everyday life. Psychology Press/Erlbaum (UK) Taylor & Francis.
de La Fuente Suárez, L. A. (2024). Discovering the sensory, emotional, and interactive experiences of a place. Frontiers in Psychology, 15, 1303397.
Devis-Rozental, C. (2017). Developing socio-emotional intelligence in early years scholars. Bournemouth University.
Eisenberg, N., Fabes, R. A., Guthrie, I. K., & Reiser, M. (2000). Dispositional emotionality and regulation: their role in predicting quality of social functioning. Journal of Personality and Social Psychology, 78(1), 136.
Extremera, N., & Rey, L. (2015). The moderator role of emotion regulation ability in the link between stress and well-being. Frontiers in Psychology, 6, 1632.
Fabrigar, L. R., & Wegener, D. T. (2012). Exploratory factor analysis. Oxford University Press.
Filarowski, W. (2021). Guidelines for making learning spaces Children inclusion in space design to create learning spaces for the future. NTNU.
Gad Al Rab Abdo Madkour, H. (2020). A study of interactive learning spaces within educational facilities. International Journal of Architectural Engineering and Urban Research, 3(1), 16–26.
Gil-Moreno, J., & Rico-Gonzalez, M. (2023). The Effects of Physical Education on Preschoolers’ Emotional Intelligence: A Systematic Review. Sustainability, 15(13), 10632.
Gislason, N. (2010). Architectural design and the learning environment: A framework for school design research. Learning Environments Research, 13(2), 127–145.
Goleman, D. (1995). Emotional Intelligence, New York, NY, England. Bantam Books, Inc.
Goleman, D. (1996). Emotional intelligence. Why it can matter more than IQ. Learning, 24(6), 49–50.
Goleman, D. (1998). The emotional intelligence of leaders. Leader to Leader, 1998(10), 20–26.
Haav, A., Oja, L., & Piksööt, J. (2024). The Influence of Kindergarten Environment on the Development of Preschool Children’s Physical Fitness. International Journal of Environmental Research and Public Health, 21(6), 761.
Han, Y., Yuan, M., Guo, Y.-S., Shen, X.-Y., Gao, Z.-K., & Bi, X. (2022). The role of enriched environment in neural development and repair. Frontiers in Cellular Neuroscience, 16, 890666.
Higgins, S., Xiao, Z., & Katsipataki, M. (2012). The Impact of Digital Technology on Learning: A Summary for the Education Endowment Foundation. Full Report. Education Endowment Foundation.
Hughes, D. J., & Evans, T. R. (2018). Putting ‘emotional intelligences’ in their place: Introducing the integrated model of affect-related individual differences. Frontiers in Psychology, 9, 2155.
Hutson, P., & Hutson, J. (2024). Expanding Sensory Kit Utilization Across Age and Contexts: Bridging Gaps for Inclusive Accessibility. Novel Trends in Mental Health, 1(1).
Imani, F., Movahed, K., Azemati, H., & Saleh Sedghpoor, B. (2023). Physical and environmental factors reducing students’ stress in educational spaces from experts’ point of view. Journal of Iranian Architecture & Urbanism (JIAU), 14(1), 295–309.
Katiraei, F., Razzaghi Asl, S., & Saleh Sedghpour, B. (2022). Elaborating on the relationship between environmental components of primary schools and emotional intelligence with the emphasis on children’s stress management component. Journal of Sustainable Architecture and Urban Design, 10(2), 129–152.
Laborde, S., Dosseville, F., & Allen, M. S. (2016). Emotional intelligence in sport and exercise: A systematic review. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, 26(8), 862–874.
Lee, Y. H., Kwon, H. H., & Richards, K. A. R. (2019). Emotional intelligence, unpleasant emotions, emotional exhaustion, and job satisfaction in physical education teaching. Journal of Teaching in Physical Education, 38(3), 262–270.
Lewis, K. M., Holloway, S. D., Bavarian, N., Silverthorn, N., DuBois, D. L., Flay, B. R., & Siebert, C. F. (2021). Effects of Positive Action in elementary school on student behavioral and social-emotional outcomes. The Elementary School Journal, 121(4), 635–655.
Li, J., Xu, G., & Zhu, J. (2024). High-dimensional Factor Analysis for Network-linked Data. ArXiv Preprint ArXiv:2403.17121.
Lu, C., Shen, T., Huang, G., & Corpeleijn, E. (2022). Environmental correlates of sedentary behaviors and physical activity in Chinese preschool children: a cross-sectional study. Journal of Sport and Health Science, 11(5), 620–629.
Marks, S. (2024). The Influence of Interior Design on High School Students’ Well-being and Stress Perceptions: A Case Study of The Math Guru Tutoring Studio. Concordia University.
Martins, A., Ramalho, N., & Morin, E. (2010). A comprehensive meta-analysis of the relationship between emotional intelligence and health. Personality and Individual Differences, 49(6), 554–564.
Mayer, J., Caruso, D., & Salovey, P. (2016). The Ability Model of Emotional Intelligence: Principles and Updates. Emotion Review, 8(4). https://doi.org/10.1177/1754073916639667
Mayer, J. D., & Salovey, P. (1997). What is emotional intelligence. Emotional Development and Emotional Intelligence: Educational Implications, 3, 31.
Mérida-López, S., & Extremera, N. (2017). Emotional intelligence and teacher burnout: A systematic review. International Journal of Educational Research, 85, 121–130.
Miķelsone, E., Frisfelds, J., & Segers, J. P. (2023). Factor Analysis of Web-based Idea Management System Application Results. ENVIRONMENT. TECHNOLOGIES. RESOURCES. Proceedings of the International Scientific and Practical Conference, 2, 73–79.
Mohorić, T., Takšić, V., & Ćosić Pilepić, A. (2021). Validation of the Emotional Literacy Program in Croatian elementary schools. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(12), 6279.
Muhibbin, A., Patmisari, P., Naidu, N. B. M., Prasetiyo, W. H., & Hidayat, M. L. (2023). An analysis of factors affecting student wellbeing: Emotional intelligence, family and school environment. In International Journal of Evaluation and Research in Education (Vol. 12, Issue 4, pp. 1954–1963). https://doi.org/10.11591/ijere.v12i4.25670
O’Boyle Jr, E. H., Humphrey, R. H., Pollack, J. M., Hawver, T. H., & Story, P. A. (2011). The relation between emotional intelligence and job performance: A meta‐analysis. Journal of Organizational Behavior, 32(5), 788–818.
Paavola, L. E. (2017). The importance of emotional intelligence in early childhood.
Pati, A., & Satpathy, S. (n.d.). Psychological impact of the Environment on the Emotional Quotient (EQ) of Children.
Pirskanen, H., Jokinen, K., Karhinen-Soppi, A., Notko, M., Lämsä, T., Otani, M., Meil, G., Romero-Balsas, P., & Rogero-García, J. (2019). Children’s emotions in educational settings: Teacher perceptions from Australia, China, Finland, Japan and Spain. Early Childhood Education Journal, 47, 417–426.
Rastegar, H., & Charehjoo, F. (2017). Designing Learning Spaces with the Approach of Improving Children’s Creativity and Emotional Intelligence. International Journal of Business and Management Invention, 6(2), 37–43.
Rose-Krasnor, L., & Denham, S. (2009). Social-emotional competence in early childhood In Rubin KH, Bukowski WM, & Laursen B (Eds.), Handbook of peer interactions, relationships, and groups (pp. 162–179). New York: Guilford Press.[Google Scholar].
Sablatzky, T. (2022). The Delphi method. Hypothesis: Research Journal for Health Information Professionals, 34(1).
Salavera, C., Usán, P., Chaverri, I., Gracia, N., Aure, P., & Delpueyo, M. (2017). Emotional intelligence and creativity in first-and second-year primary school children. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 237, 1179–1183.
Salovey, P., & Mayer, J. D. (1990). Emotional intelligence. Imagination, Cognition and Personality, 9(3), 185–211.
Sánchez-Álvarez, N., Extremera, N., & Fernández-Berrocal, P. (2016). The relation between emotional intelligence and subjective well-being: A meta-analytic investigation. The Journal of Positive Psychology, 11(3), 276–285.
Sandu, M. L., & Bîrzu, M. I. (2023). Emotional intelligence in children with special educational needs. Technium Education and Humanities, 6, 70–83.
Schultz, D., Izard, C. E., & Bear, G. (2004). Children’s emotion processing: Relations to emotionality and aggression. Development and Psychopathology, 16(2), 371–387.
Shams Dolatabadi, H., Malek, N., Mozafar, F., & Sedghpour, B. (2018). Principles of Open School Design Based on Emotional Intelligence Model and Enhancing Learning. Iranian Journal of Learning and Memory, 1(1), 55–67.
Singh, S., & Koradia, K. (n.d.). Measuring Emotional Intelligence of Early Childhood Care workers.
Singh, S., & Koradia, K. (2017). Measuring Emotional Intelligence of Early Childhood Care workers. In IOSR Journal Of Humanities And Social Science (IOSR-JHSS (Vol. 22, Issue 8, pp. 22–26). www.iosrjournals.org
Soltani, L., Jafari, E. M., & Abedi, M. R. (2017). Improving Emotional Intelligence in Children: Early Childhood Emotional Curriculum. Journal of Education and Human Development, 6(3), 153–165.
Tamblyn, A., Skouteris, H., North, A., Sun, Y., May, T., Swart, E., Godsman, N., & Blewitt, C. (2023). Physical and sensory environment interventions to support children’s social and emotional development in early childhood education and care settings: a systematic review. Early Child Development and Care, 193(5), 708–724.
Tamblyn, A., Sun, Y., North, A., Godsman, N., Boothby, C., Skouteris, H., & Blewitt, C. (2024). Educators’ perspectives on the role the Early Childhood Education and Care environment plays in supporting children’s social and emotional development. Australasian Journal of Early Childhood, 49(2), 140–154.
Tottenham, N. (2018). The fundamental role of early environments to developing an emotionally healthy brain. Policy Insights from the Behavioral and Brain Sciences, 5(1), 98–103.
Ulutaş, İ., Engin, K., & Polat, E. B. (2021). Strategies to Develop Emotional Intelligence in Early Childhood. The Science of Emotional Intelligence, 2(3), 1–18.
Utami, N. R., Iman, W. W. U., & Handoko, H. (2021). Development of a Multirepresentation-Based Learning Model to Increase the Emotional Intelligence of 5-6 Years Old Children. Journal of Physics: Conference Series, 1823(1), 12053.
Venczel, T. B., Berényi, L., & Hriczó, K. (2024). Q-sort Evaluation of Risk Factors by Automotive Experts. Acta Polytechnica Hungarica, 21(4).
