رهبری اثربخش کلاس درس: شناسایی مؤلفههای معلم الهامبخش درنظام آموزشی ایران
حسن ذوالفقاری
1
(
دانشجوی دکتری مطالعات تربیتی وبرنامه ریزی درسی، واحداراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
)
سیروس منصوری
2
(
دانشیار برنامه ریزی درسی، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اراک، اراک، ایران
)
فرهاد شفیع پور مطلق
3
(
گروه مدیریت آموزشی،واحدمحلات، دانشگاه آزاد اسلامی محلات، ایران
)
الکلمات المفتاحية: معلم الهام بخش, ویژگی های فردی, حرفه ای, مدیریت مؤثر کلاس, خلاقیت.,
ملخص المقالة :
مقدمه و هدف: مهمترین عامل در یادگیری دانشآموزان، نقش معلم باکیفیت در فرآیند آموزش است، زیرا این معلمان هستند که محیطهای یادگیری مؤثر را ایجاد میکنند. پرسش اساسی این است: چه معلمی، با چه ویژگیهایی، میتواند چنین نقش تعیینکنندهای ایفا کند؟ بر همین اساس، پژوهشگر این مطالعه را با هدف شناسایی مؤلفههای الهامبخش معلمان در نظام آموزشی ایران انجام داده است.
روش شناسی پژوهش: این پژوهش با رویکرد کیفی و به روش پدیدارشناسی انجام شده است. جامعه موردمطالعه شامل صاحب نظران (به ویژه دانشگاه فرهنگیان) در حوزه تعلیم و تربیت کشور) بود که با روش نمونه گیری هدفمند 30 نفرتا رسیدن به ادله کافی انتخاب شدند. روش جمع آوری داده های این پژوهش مصاحبه ی نیمه ساختاریافته بود. از روش تحلیل مضمون نیز برای تشکیل شبکه مضامین مؤلفه های معلمان الهام بخش استفاده شد. پس از کدگذاری اولیه و شناسایی مضامین فرعی و اصلی، مؤلفه های معلمان الهام بخش استخراج گردید. برای بررسی روایی و پایایی، از بازبینی اعضا (بازخورد مصاحبه شوندگان)، چندسونگری، و ضریب توافق کاپا (شاخص ثبات 89 درصد) استفاده شد.
یافته ها: بر بنیادیافتههای پژوهش، تجارب مشارکت کنندگان درچهار مضمون اصلی؛ مدیریت وسازماندهی کلاس درس(مدبروسازماندهنده، درک کننده خصوصیات دانش آموز، مدیرتأثیرگذار)، خلاقیت (خلاق ونوآور، فراگیر نوآور)، ویژگیهای حرفه ای (خالق محیط یادگیریانگیزه آفرین وتشویق کننده، دارای منش اخلاقی و ارزشهای حرفه ای، پرکارودقیق، بهینه سازفرایندیاددهی-یادگیری، آموزش دهنده عمل گرا، مسؤولیت پذیر) و ویژگیهای فردی (حمایتگرودلگرم کننده، فعال درتعاملات اجتماعی، معنویت گرا، مهارت آموز، شاداب وبانشاط، انقلابی منش، وقت گذاروتلاش گر، منصف، تکریمکننده دانش آموز، الگوسازوآینده نگر وهمدل ومؤثر درارتباط) دسته بندی، سپس درقالب شبکه مفهومی ترسیم شدند.
بحث و نتیجهگیری: با در نظر گرفتن مولفه ها و ویژگی های معلمان الهام بخش در فرایند جذب و آموزش معلمان میی توان کیفیت آموزش را به صورت معناداری افزایش داد.
