تأثیر ارتقاء کنش های اجرایی بر کنش تأملی و شایستگی اجتماعی نوجوانان بدون سرپرست
الموضوعات :
مهدیه یساری آزاد
1
,
اعظم فرح بیجاری
2
1 - روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی، دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران
2 - استاد، گروه روانشناسی، دانشکدة علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران.
الکلمات المفتاحية: شایستگی اجتماعی, کنش های اجرایی, کنش تأملی, نوجوانان بدون سرپرست,
ملخص المقالة :
ایـن پژوهـش بـا هـدف تعییـن تأثیـر کنش هـای اجـرایی بـر کنـش تأمـلی و شایسـتگی اجتمـاعی نوجوانـان بـدون سرپرسـت انجـام شـد. ایـن پژوهـش شـبه تجـربی بـا طـرح پیش آزمون-پس آزمـون بـا گـروه گـواه و پیگیـری سـه ماهـه بـود. از میـان دختـران نوجـوان ۱۳ تـا ۱۷ سـالۀ بـدون سرپرسـت شـهر تهـران کـه در مراکـز نگهـداری شـبانه روزی اقامـت داشـتند، 30 نفـر بـه شیـوۀ نمونه بـرداری در دسـترس انتخـاب و به طـور تصـادفی در دو گـروه 15 نفـره آزمایـش و گـواه گمـارده شـدند و بـه پرسشـنامۀ کنـش تأمـلی نوجوانـان (شـارپ و دیگـران، 2009) و مقیـاس شایسـتگی اجتمـاعی فلنـر (کـرمی و پرندیــن، 200۸) پاســخ دادنــد. مداخلــه به صــورت انفــرادی از طریــق نرم افــزار توان بخــشی شــناختی کاپیتــان لاگ، بــه مــدت ۱۲ جلســه برگــزار شــد. نتایــج آزمــون تحلیــل کوواریانــس نشــان داد ارتقــاء کنش هــای اجــرایی به طــور معنــا داری باعــث افزایــش میانگیــن نمــرات شایســتگی اجتمــاعی گــروه آزمایـش نسـبت بـه گـروه گـواه شـد و ایـن تأثیـر پـس از گذشـت سـه مـاه نیـز تـداوم داشـت. بـا ایـن حـال نتایـج در خصـوص تأثیـر ارتقـای کنش هـای اجـرایی بـر کنـش تأمـلی معنـا دار نبـود. بـا توجـه بـه یافته هـای پژوهـش، می تـوان ارتقـاء کنش هـای اجـرایی را به عنـوان نـوعی مداخلـۀ فراتشـخیصی که در عــین افزایش توانمندی های ذهنی و شناختی، به بهــبود شایــستگی و مهارت های اجتــماعی نوجوانان منــجر می شود، در دستور کار قرار داد.
Abolghasemi, A., Rezaee, H., Narimani, M., & Zahed
Babolan, A. (2011). A comparison of social compe-
tence and its components in students with learning
disability and students with low, average and high
academic achievement. Journal of Learning Disa-
bilities, 1(1), 6-23.
Ahmadi, S., & Nemattavousi, M. (2022). The mediating
role of emotional regulation in the relationship be-
tween traumatic childhood experiences and maternal
reflective functioning. Journal of Developmental
Psychology: Iranian Pychologist, 19(73), 3-16. [In
Persian].
Alizadeh, S., Raheb, G., Mirzaee, Z., & Hosseinzadeh,
S. (2020). Effect of social competence training on
tendency towards high-risk behaviors in male ado-
lescents living in welfare boarding centers. Archives
.54-73 ,)1(21 ,of Rehabilitation
Allame, A., Shahani Yeilagh, M., Haji Yakhchali, A. R.,
& Mehrabizadeh Honarmand, M. (2018). The effect
of prosocial skills training based on skillstreaming
program on social competence of male aggressive
students. Biquarterly Journal of Cognitive Strate-
gies in Learning, 6(11), 45-65. [In Persian].
Aslami, E., Malekzadeh, A., & Pirmoradian, N. (2023).
Effectiveness of mothers’ mindful parenting on emo-
tional regulation, secure child-parent attachment, and
aggression in preschool children. Journal of Devel-
opmental Psychology: Iranian Pychologist,19(75),
307-322. [In Persian].
Caporaso, J. S. (2021). Revisiting the association be-
tween executive function and social competence:
A Process-Oriented Account of Social and Moral
Development. The University of North Carolina at
Greensboro.
Caporaso, J. S., Boseovski, J. J., & Marcovitch, S.
(2019). The individual contributions of three execu-
tive function components to preschool social compe-
tence. Infant and Child Development, 28(4), e2132.
Crone, E. A., Achterberg, M., Dobbelaar, S., Euser,
S., van den Bulk, B., van der Meulen, M., & van
IJzendoorn, M. H. (2020). Neural and behavioral
signatures of social evaluation and adaptation in
childhood and adolescence: the Leiden consortium on individual development (L-CID). Developmental
Cognitive Neuroscience, 45, 100805.
Cropp, C., Alexandrowicz, R. W., & Taubner, S. (2019).
Reflective functioning in an adolescent community
sample. Mental Health & Prevention, 14, 200156.
Felner, R. D., Lease, A. M., & Phillips, R. S. (1990).
Social competence and the language of adequacy
as a subject matter for psychology: A quadripartite
tri-level framework. The Development of Social
.3 ,Competence in Adolescence
Fonagy, P., Campbell, C., & Luyten, P. (2023). Attach-
ment, mentalizing and trauma: Then (1992) and now
(2022). Brain Sciences, 13(3), 459.
Fonagy, P., Gergely, G., Jurist, E. L., & Target, M.
(2018). Affect regulation, mentalization, and the de-
.velopment of the self. London: Routledge
Fonagy, P., Target, M., Steele, H., & Steele, M. (1998).
Reflective-Functioning Manual version 5 for appli-
.cation to adult attachment interviews
Friedrich, E. V., Hilla, Y., Sterner, E. F., Ostermeier,
S. S., Behnke, L., & Sauseng, P. (2023). Oscillato-
ry brain activity as unified control mechanism for
working memory and mentalizing. Retreived 5 July
2023 from https://www.biorxiv.org/content/10.1101/
2023.02.13.528423v3.abstract
Gavilán, J. M., & García-Albea, J. E. (2015). Executive
dysfunction in schizophrenia and its association with
mentalizing abilities. Revista de Psiquiatría y Salud
.119-129 ,)3(8 ,)Mental (English Edition
Ghaedi, G., Khalili, M., Afshin-Majd, S., Rahmati, B.,
& Karami, M. (2017). Effectiveness of the comput-
er-based cognitive training intervention on improve-
ment of memory, attention and executive functions in
veteranâs children studying at the University of Sha-
hed. Daneshvar Medicine, 25(4), 31-44. [In Persian].
Ha, C., Sharp, C., Ensink, K., Fonagy, P., & Cirino, P.
(2013). The measurement of reflective function in
adolescents with and without borderline traits. Jour-
nal of Adolescence, 36(6), 1215-1223.
Haghighati, F., Pak, R., Bafandeh, H. (2019). Compar-
ing the executive function and cognitive flexibility
and theory of mind in foster and non-foster children.
Rooyesh, 8 (3), 29-36. [In Persian].
