واکاوی شخصیت قهرمان داستان بر اساس دیدگاه انیاگرام (مطالعه موردی: جزیرۀ سرگردانی و ساربان سرگردان)
الموضوعات : Comparative Literature Studies
ادریس قویطاسی
1
,
برات محمدی
2
,
فروغ جلیلی
3
1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ارومیه، ارومیه، ایران.
2 - استادیار زبان و ادبیات فارسی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ارومیه، ارومیه، ایران.
الکلمات المفتاحية: روانشناسی شخصیت, قهرمان داستان, انیاگرام, جزیرۀ سرگردانی, ساربان سرگردان, سیمین دانشور.,
ملخص المقالة :
از آنجا که اثر ادبی با قواي عاطفی و عالم درونی انسان سروکار دارد، استفاده از نظریههای شخصیتشناسی میتواند ما را با درونیات، روحیات و ذهنیات نویسندگان آشنا کند. نظریۀ انیاگرام از دیدگاههای نوین روانشناسی شخصیت است که با استفاده از آن میتوان درک بهتر و عمیقتری از شخصیتها و بازتابهای روانشناسی نویسندگان داشت. این دیدگاه، شخصیت افراد را در 9 تیپ دستهبندی میکند که بیانگر جهانبینیها، نگرشها، احساسات و نحوۀ تفکر هر فرد است. پژوهش حاضر با هدف، واکاوی شخصیت قهرمان داستان «جزیرۀ سرگردانی» و «ساربان سرگردان» نوشتۀ سیمین دانشور، براساس تیپهای نُهگانه انیاگرام صورت گرفته است. شیوۀ بررسی این مقاله، به صورت توصیفی_ تحلیلی بوده و با روش گردآوری منابع کتابخانهای و یادداشتبرداری، صورت گرفته است. بررسی شخصیت قهرمان داستان «جزیرۀ سرگردانی» و «ساربان سرگردان» بر اساس تیپهای نُهگانه انیاگرم، نشان میدهد که سیمین دانشور به خوبی توانسته است به بیان جزئیات روحی و روانی شخصیتها، بهویژه قهرمان داستان بپردازد؛ او برخی خصوصیات رفتاری تیپ چهارم از جمله تاریخچۀ خانوادگی، غم و افسردگی، انگیزۀ خودکشی، توهم و خیالبافی، رفتار دمدمی، خودکمبینی، خلاقیت و هنرمندی، پوشش ظاهری و حرفه و شغل را در شخصیت قهرمان نمایانگر کرده است؛ همچنین نگاهی به ویژگی رفتاری قهرمان در شرایط استرس و آرامش نیز داشته است و تغییر شخصیت وی را در برخی از مواقع انعکاس داده است. قهرمان در شرایط استرس به سمت تیپ دو و در شرایط آرامش و امنیت خاطر به سمت تیپ یک گرایش پیدا میکند.
