نفرت‌پراکنی شبکۀ افغانستان اینترنشنال میان مهاجرین افغانستانی و جامعۀ ایران

الموضوعات :

امیرحسام هاشمی ¹ , حسین نادری ²

1 -
2 - مدرس بخش علوم سیاسی دانشگاه شهید باهنر کرمان

تاريخ الإرسال : 14 الخميس , شعبان, 1446 تاريخ التأكيد : 14 السبت , شوال, 1446 تاريخ الإصدار : 25 السبت , ذو الحجة, 1446

الکلمات المفتاحية: افغانستان اینترنشنال, تحلیل محتوا, نفرت‌پراکنی, مهاجرین, رسانه,

ملخص المقالة :

امروزه نقش مهم و مؤثر رسانه‌ها و بنگاه‌های خبری در جهت‌دهی به افکار عمومی و تغییر ذهنیت جوامع انسانی بر همگان آشکار است. این رسانه‌ها همواره می‌کوشند تا با تولید پرحجم اخبار و اطلاعات و بهره‌گیری از ترفندهای خبری و جریان‌سازی رسانه‌ای، مخاطبین خود را تحت تأثیر قرار داده و به نقطۀ اقناع برسانند. مقاله‌ی حاضر با هدف بررسی تصویرسازی شبکه‌ی خبری افغانستان اینترنشنال از نوع برخورد دولت و جامعه‌ی ایران با مهاجرین افغانستانی به رشته‌ی تحریر درآمده است. روش تحقیق حاضر، روش تحلیل محتوای کیفی می‌باشد که برای تجزیه و تحلیل متون خبری، رسیدن به لایه‌های پنهان داده‌ها (اخبار) و درک ترفندهای استفاده‌شده در آن، به کار گرفته شده است. برای این منظور، 20 متن خبری متعلق به شبکه‌ی افغانستان اینترنشنال از کانال تلگرام و صفحه‌ی توییتر (ایکس) این شبکه در بازه‌ی زمانی ماه‌های شهریور، مهر و آبان سال 1403 هجری شمسی به صورت هدفمند و غیرتصادفی استخراج و گرد‌آوری شده است. سپس این داده‌ها مبتنی بر دو نظریۀ انگاره‌سازی و چهارچوب‌بندی مورد واکاوی و تحلیل قرار گرفته و ارزیابی شده است. در پژوهش حاضر به ترفندها و شگردهای رسانه‌ای شبکه‌ی خبری مذکور در مورد مهاجرستیزی، تصویری که از این موضوع به مخاطبین منعکس کرده و اهداف و نتایجی که از این انگاره‌سازی و مدیریت تصویر دنبال می‌کند نیز توجه شده است. در میان اخبار گردآوری‌شده، 8 ترفند و شگرد رسانه‌ای (برانگیختن احساسات، کلی‌گویی، نامشخص بودن مرجع پیام، دروغ‌پراکنی، سیاه‌نمایی، هیولاسازی، گواهی‌دادن و استفاده از ارقام جهت صحت‌نمایی) برای انتقال تصویری نادرست و جعلی از رفتار جمهوری اسلامی ایران با مهاجرین افغانستانی، توسط شبکه‌ی خبری افغانستان اینترنشنال استفاده شده است. نتایج پژوهش اعلام می‌دارد که این شبکه در پی آن است تا به مخاطبین افغانستانی القاء کند که کشور ایران دیگر جای مناسبی برای افغان‌ها نیست، جمهوری اسلامی ایران با آن‌ها مشکل دارد و آن‌ها چه به صورت قانونی و چه غیرقانونی وارد این کشور شوند، دچار دردسرهای امنیتی و رفتارهای تحقیرآمیز خواهند شد. از طرف دیگر تلاش این شبکه‌ی خبری، تفهیم این موضوع است که مردم کشور ایران نیز نگاه مثبتی به جامعه‌ی مهاجرین افغانستانی ندارند و خواهان طرد حداکثری آن‌ها از کشورشان می‌باشند. بی‌شک ترویج و استمرار این امر، در نهایت تبعاتی منفی به دنبال خواهد داشت و به روابط و تعاملات آتی میان دو کشور لطمه خواهد زد.

المصادر:

- افقهی، اسماعیل (1403). شناخت مؤلفه‌های گفتمانی اخبار جعلی در حوادث پاییز 1401. مطالعات فرهنگ_ارتباطات 25(66)، 107-132 #
- فرقانی، محمدمهدی و نیکخواه ابیانه، علیرضا (۱۳۹۲). پوشش خبری رویدادهای دو کشور بحرین و سوریه در سایت فارسی شبکه العالم. مطالعات فرهنگ_ارتباطات 14(22)، 119-155 #
- گنجی، بهرخ، پورجعفری، علیرضا و یارکه سلخوری، آرزو (۱۴۰۱).تحلیل گفتمان اخبار ایران اینترنشنال درباره اغتشاشات پاییز سال 1401. علوم خبری 44(1)، 80-94 #
- سروستانی، علیرضا، نویدی‌نیا، فرزاد و اکبرزاده، فریدون (1403) روان‌شناسی اجتماعی ناآرامی‌های سال ۱۴۰۱ با تأکید بر نقش رسانه‌های خارجی فارسی زبان به ویژه شبکۀ ایران اینترنشنال. نشریه علمی روانشناسی اجتماعی 72(12) #
- غلامی، مصطفی، فتحی، ابراهیم و امیری، جهاندار (۱۴۰0). تصویر انتخابات مجلس یازدهم ایران در گفتمان شبکۀ ایران اینترنشنال 9(20)،281-315 #
- مقیمی، مریم، خانیکی، هادی و سلطانی، سیدعلی‌اصغر (1401). تحلیل گفتمان مولفه های کلیدی نفرت پراکنی زنان علیه زنان در شبکه اجتماعی اینستاگرام. نشریۀ زن در فرهنگ و هنر 14(2)، 199-222 #
- سیلانیان طوسی، علی (1379). دروغ‌؛ بررسی عوامل مؤثر بر دروغ‌گویی. (33)2، 202-179 #
- عابدینی، حسن و قلخانباز، خلیل (1395). انگیزه‌ها، اهداف و تاکتیک‌های غرب از سیاه‌نمایی گسترده علیه اسلام و ایران و چشم‌انداز آن. پژوهشنامه‌‌ی رسانه بین‌الملل (1)1، 192-167 #
- شکرخواه، یونس (1382). جنگ روانی صورت شدید انگاره‌سازی. نشریه پژوهش‌ و سنجش 10(34)، 180-185 #
- مولانا، حمید (1380). انتفاضۀ فلسطین و انگاره‌سازی رسانه‌های غربی. روزنامۀ جام جم. 2 (513). #
- سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی (1399). تفکر و سواد رسانه‌ای. تهران: چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران #
- قدیری ابیانه، احمد (1392). تکنیک‌های عملیات روانی در حوزۀ رسانه و خبر. ری: دانشیاران ایران #
- زابلی‌زاده، اردشیر (1393). چارچوب‌بندی، خبر و رسانه‌ها. تهران: دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها #
- جنیدی، رضا (1389). تکنیک‌های عملیات روانی وشیوه‌ی مقابله با آن. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی #
- خندان، علی‌اصغر (1401). مغالطات. تهران: انتشارات بوستان کتاب #
- رسولی، مهستی و امیرآشتیانی، زهرا (1393). تحلیل محتوا با رویکرد کتب درسی. تهران: نشر جامعه‌شناسان #
- سرونت، پیر (1387). خیانت رسانه‌ها (ترجمۀ محمدرضا دهشیری). تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی #
- گیدنز، آنتونی (1373). جامعه‌شناسی (ترجمۀ منوچهر صبوری). تهران: نشر نی #
- ماتسون، دونالد (1392). گفتمان‌های رسانه: تحلیل متون و رسانه (ترجمۀ عبدالحسین کلانتری و بهزاد احمدی). تهران: دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها #
- پل، ریچارد و الدر، لیندا (1396). مغالطه‌های پرکاربرد (ترجمه‌ی مهدی خسروانی). تهران: فرهنگ نشر نو #
- کلوس، کریپندورف (1378). تحلیل محتوا: مبانی روش‌شناسی (ترجمه‌ هوشنگ نایبی). تهران: انتشارات روش #
تکنیکی برای خلع سلاح حریف؛ خبرگزاری صدا و سیماhttps://www.iribnews.ir/fa/news/3969392 #
عطوان؛ رسانه تحلیل دانشگاه علامه طباطباییhttps://atna.atu.ac.ir/fa/news/304790 #
- Gagliardone, I; & Gal, D & Alves, T & Martinez, G (2015). “Countering Online Hate Speech”. Paris: United Nations Education, Scientific & Cultural Organization. #