کاهش ارزش پول ملی و تغییر ترجیحات مصرف‌کنندگان در انتخاب کالاهای تولید داخل و وارداتی
علیرضا نادعلی
1
(
دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی فیروزکوه، ایران، bjjon98@yahoo.com
)
صالح قویدل
2
(
دانشیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد فیروزکوه، ایران (نویسنده مسئول)، saleh.ghavidel@iau.ac.ir
)
پروانه سلاطین
3
(
استادیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد فیروزکوه، ایران، P_salatin@iau.ac.ir
)
عبدالرضا تالانه
4
(
دانشیار، دانشکده مدیریت و حسابداری، واحد فیروزکوه، دانشگاه آزاد اسلامی، فیروزکوه، ایران، unistpapers@yahoo.com
)
الکلمات المفتاحية: نرخ واقعی ارز, کالای تجاری و غیر تجاری, ترجیحات مصرف کننده,
ملخص المقالة :
این تحقیق به دنبال اثر تغیر در ترجیحات مصرف کننده از مصرف کالاهی ساخت داخل به کالاهای وارداتی بر نرخ واقعی ارز در ایران است. برای این منظور نرخ واقعی ارز تجاری در ایران با استفاده از مبانی نظری عرضه و تقاضای نسبی بدست آمد که با نرخواقعی ارز در اقتصاد متفاوت است. سپس با استفاده از فیلتر کالمن و فیلتر هیدریک-پروسکات نویزها و نوسانات آن فیلتر شد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که تغییر در ترجیحات مصرف‌کنندگان ایرانی از کالاهای ساخت داخل به کالاهای وارداتی تأثیر قابل توجهی بر کاهش نرخ واقعی ارز تجاری داشته است. این موضوع با استفاده از مدل نظری عرضه و تقاضای نسبی و محاسبه روند بلندمدت نرخ واقعی ارز تجاری، پس از حذف نویزها و نوسانات کوتاه‌مدت از طریق فیلتر کالمن و فیلتر هیدریک-پرسکات، مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها حاکی از آن است که کاهش تقاضا برای کالاهای داخلی و افزایش تمایل به خرید کالاهای وارداتی، تعادل عرضه و تقاضا را در بازار ارز به نفع افزایش ارزش ارزهای خارجی و تضعیف پول ملی تغییر داده است. از مهم‌ترین دلایل این تغییر ترجیحات می‌توان به پایین بودن کیفیت کالاهای تولید داخل نسبت به نمونه‌های خارجی و همچنین بالا بودن قیمت محصولات داخلی در مقایسه با کالاهای مشابه وارداتی اشاره کرد. این عوامل موجب شده است که مصرف‌کنندگان ایرانی ترجیح دهند کالاهای خارجی را جایگزین محصولات داخلی کنند، که در نتیجه آن، تقاضا برای ارزهای خارجی افزایش یافته و نرخ واقعی ارز تجاری کاهش پیدا کرده است.
Gao, X. M., Wailes, E. J., & Cramer, G. L. (1997). A microeconometric analysis of consumer taste determination and taste change for beef. American Journal of Agricultural Economics, 79(2), 573-582. • Krugman, P. (1987). The narrow moving band, the Dutch disease, and the competitive consequences of Mrs. thatcher: Notes on trade in the presence of dynamic scale economies. Journal of development Economics, 27 (1-2), 41–55. • Imai, H. (2010). Japan’s inflation under the Bretton woods system: How large was the Balassa– Samuelson effect? Journal of Asian Economics, 21 (2), 174–185. • Ghavidel, S., & Narenji Sheshkalany, A. (2017). Cost disease in service sector. The Service Industries Journal, 37 (3-4), 206–228. • Balassa, B. (1964). The purchasing-power parity doctrine: a reappraisal. Journal of political Economy, 72 (6), 584–596. • Mithas, S., Hofacker, C. F., Bilgihan, A., Dogru, T., Bogicevic, V., & Sharma, A. (2020). Information technology and baumol’s cost disease in healthcare services: a research agenda. Journal of Service Management. • Price, J. J., & G´omez-Lobo, A. (2021). Baumol’s cost disease and urban transport services in latin america. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 149, 206–225. • Baldwin, R., Joseph, D., & Turner, M. (2018). Monetary policies and exchange rate volatility: Impacts on consumer confidence. Journal of Economic Studies, 45(3), 321-340. • Chen, Y., Ho, L., & Wu, C. (2015). Consumer expectations and exchange rate fluctuations in emerging markets. Emerging Markets Review, 22, 57-73. • Doren, P., Drew, J., & Crouch, S. (2012). Exchange rate depreciation and consumer purchasing behavior. International Journal of Economics
and Finance, 10(2), 98-115. • Hall, P., Mitchell, S., & Anderson, R. (2020). Currency depreciation and shifts in consumer spending patterns: Evidence from developing
economies. World Development, 130, 104921. • Johnson, K., Smith, B., & Williams, T. (2021). Exchange rate volatility, inflation expectations, and household spending in Europe. European
Economic Review, 136, 103721. • Lee, J., Park, H., & Kim, S. (2022). Media coverage, government transparency, and consumer sentiment in exchange rate dynamics. Journal
of Financial Stability, 60, 105001. • - Corden, W.M., and J.P. Neary (1982). Booming sector and de-industrialization in a small
open economy, Economic Journal, 92, 825-848. • Doostkouei, S. G., Mousavi, M. H., & Karimi, M. S. (2024). Do oil sanctions reduce Dutch disease phenomenon? A quasi-experimental
approach evidence from Iran. International Economics and Economic Policy, 21(2), 385-410.
