واکاوی تحلیلی مبانی اخلاقی تربیتی ارسطو در کتاب اخلاق نیکوماخوس
الموضوعات : Intellectual explorations
سید سعید آریانژاد
1
,
علی عربی آیسک
2
,
مهدی عبادی
3
1 - استادیار گروه معارف، دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، سبزوار، ایران
2 - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث،دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم، ایران
3 - استادیار گروه معارف، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
الکلمات المفتاحية: اخلاق, ارسطو, نیکوماخوس, الگوی اخلاقی کامل, نقد محتوایی.,
ملخص المقالة :
ارسطو به جز فلسفه و منطق، به موضوع اخلاق نیز توجه داشته است. اخلاق مورد تایید ارسطو فضیلت محور است، فضیلتی که آن را باید در نقطه حد وسط و به دور از افراط و تفریط جستجو کرد. مساله اصلی این جستار آن است که آیا مبانی اخلاقی تربیتی مطرح شده از سوی ارسطو بدون اشکال است و می‌توان از آن به عنوان یک الگوی اخلاقی کامل و قابل توصیه، یاد کرد یا خیر؟ بر این اساس مبانی مقبول ارسطو از کتاب اخلاق نیکوماخوس استخراج و با روش تحلیل محتوایی ارزیابی شده است. یافته های این پژوهش نشان می‌دهد که از جمله نقدهای وارد بر ارسطو عبارتند از: عدم التفات به مبدا و معاد، انسان شناسی ناقص، عدم دستگیری و هدایت مخاطبانش در تشخیص نقطه حد وسط که همانا فضیلت است، عدم ارائه روش و راهکار برای رسیدن به فضائل. بنابراین اخلاق ارسطویی نه بی اشکال است و نه انطباق کاملی با اخلاق اسلامی دارد.
قرآن کريم 1. نهج البلاغه
2. ارسطو، (1378)، اخلاق نيکوماخوس، ترجمه محمد حسن لطفي، تهران: طرح نو.
3. اکريل، جي ال، (1380)، ارسطوي فيلسوف، ترجمه عليرضاآزادي، تهران: حکمت نشر حکمت.
4. جوادی آملی، عبدالله، (1385)، مبادی اخلاق در قرآن، قم: نشر اسراء.
5. جوادی آملی، عبدالله، (1387)، مراحل اخلاق در قرآن، قم: اسراء.
6. حسن زاده آملی، حسن، (1388)، دروس شرح اشارات و تنبیهات ابن سینا نمط نهم، قم: آیت اشراق.
7. شبّر، سيد عبدالله، (1387)، اخلاق شبّر، ترجمه محمد رضا جباران، قم: هجرت.
8. شيرواني، علي، (1381)، اخلاق اسلامي و مباني نظري آن، قم: دارالفکر.
9. کاپلستون، فردريک، (1362)، تاريخ فلسفه، ترجمه سيد جلال الدين مجتبوي، جلد اول، تهران: انتشرات علمي و فرهنگي و انتشارات سروش.
10. کليني، محمد بن يعقوب، (1344)، اصول کافي، ترجمه سيد جواد مصطفوي، جلد اول، تهران: انتشارات علميه اسلاميه.
11. لاهيجي، ملا عبدالرزاق،(1372)، گوهرمراد، تصحيح زين العابدين قرباني لاهيجي، تهران: سازمان چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي.
12. مسكويه، ابوعلي، (1356)، تهذيب الاخلاق و تطهير الاعراق، اصفهان: مهدوي.
13. مصباح يزدي، محمد تقي، (1384)، نقد و بررسي مکاتب اخلاقي، قم: موسسه امام خميني.
14. مطهری، مرتضی، (1371)، آشنایی با علوم اسلامی ، جلد دوم، تهران: صدرا .
15. مگي، برايان، (1372)، فلاسفه بزرگ، ترجمه عزت الله فولاوند، تهران: خوارزمي.
16. ملکيان، مصطفي، (1379)، تاريخ فلسفه غرب، جلد اول، قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
17. موسوی خمینی، سید روح الله، (1385)، شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
18. نراقی، احمد، (1387)، معراج السعاده، قم: آیین دانش.
19. نراقی، مهدی، (1388)، جامع السعادات، ترجمه کریم فیضی، جلد اول قم: قائم آل محمد.
