سهم زنان روستایی در مالكيت منابع توليدي خانوارهای دارای سرپرست مهاجر
الموضوعات :
مریم قاسمی
1
,
آتنا وطن خواه نوغانی
2
1 - دانشگاه فردوسی مشهد
2 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه¬ریزی روستایی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
الکلمات المفتاحية: مهاجرت انفرادی مردان, زنان روستایی, مدیریت دارایی, مالكيت منابع توليد, شهرستان مشهد,
ملخص المقالة :
بیان مسئله: به نظر می‌رسد که مهاجرت مردان به شهر و ماندن زنان در روستا تغييرات گسترده اي در مديريت و مالكيت دارایی‌های خانوار روستايي از منظر جنسیتی ايجاد مي‌كند. هدف: مطالعه حاضر به بررسي سهم زنان خانوارهای مهاجر در مالكيت دارايي‌ها و مديريت منابع تولیدی خانواده مي‌پردازد. روش: در اين مطالعه واحد تحلیل 289 زن روستایی دارای سرپرست خانوار مهاجر بوده است كه در 22 روستای شهرستان مشهد به روش گلوله برفی شناسایی و در تکمیل ابزار پژوهش مشارکت نمودند. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و از نظر شرایط پژوهش پیمایشی و مقطعی است. یافته‌ها و بحث نتایج نشان داد 4/19 درصد زنان داراي سرپرست مهاجر هيچ مالكيتي به‌طور رسمي بر اموال و دارایی‌های خانوار خود نداشته‌اند. تنها 5/5 درصد زنان مالك مسكن، 1 درصد مالك زمين زراعي، 2/6 درصد مالك دام سبك خانواده بوده‌اند. همچنين هیچ‌یک زنان به‌طور مستقل مالكيتي بر اتومبيل، موتورسيكلت، باغ و دام سنگين خانواده نداشته‌اند. 3/71 درصد زنان موردبررسی عمده‌ترین دارايي خود را طلاهاي زينتي مورداستفاده خود معرفي نموده‌اند. در مجموع 6/26 درصد زنان روستايي اداره منابع توليدي خانوار و 1/40 درصد زنان اداره امور منزل را در زمان غيبت مرد برعهده دارند. بیشترین حمایت عاطفی زنان داراي سرپرست خانوار مهاجر مادر و خواهر و نزدیکان مونث مانند زنان بستگان نزدیک و زنان همسایه بوده است. در مواجه با مشکلات مالی، زنان داراي سرپرست مهاجر عمدتاً توسط همسر و پدر حمايت مي‌شوند. همچنين مهم‌ترین حمایت‌کنندگان اطلاعاتي و مشورتي زنان داراي سرپرست مهاجر به ترتیب؛ همسر، مادر، پدر، خواهر، برادر و فرزند می‌باشند. نتیجه‌گیری: نتايج نشان داد با توجه به اینکه نوع مهاجرت 78 درصد مردان روزانه بوده است، همچنان کنترل و مالكيت منابع توليد و دارایی‌های خانوار در روستاهای موردبررسی، با مردان خانواده است و مهاجرت نتوانسته تغییری در الگوی سنتی مالکیت و دارایی منابع تولیدی خانوار روستایی ایجاد نماید.
