تاثیر حاکمیت شرکتی و ریسک عملیاتی بر رابطه بین اجتناب شرکتها از پرداخت مالیات و واکنش قیمت سهام
الموضوعات : Corporate governance
1 - گروه حسابداری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - گروه حسابداری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
الکلمات المفتاحية: مالیات, حاکمیت شرکتی, اجتناب شرکتها از پرداخت مالیات, ریسک عملیاتی,
ملخص المقالة :
هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیرگذاری حاکمیت شرکتی و ریسک عملیاتی بر اجتناب شرکتها از پرداخت مالیات و واکنش قیمت سهام در بازار سرمایه ایران می‌باشد.
روش: جامعه آماری پژوهش شرکت‌های پذیرفته شده در بازارسرمایه ایران طی دوره مالی 1395 تا 1402 بوده است. روش نمونه‌گیری مورداستفاده در این تحقیق غربالگری بوده که شرکت‌هایی که واجد شرایط مدنظر نبوده حذف شده و در نهایت تعداد 129 شرکت وارد نمونه نهایی شده‌اند. روش تحقیق مورداستفاده در این تحقیق برای جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای و همچنین استفاده از پایگاه داده‌های سازمان بورس بوده و به‌صورت پس رویدادی داده مورد بررسی قرار گرفتند. روش رگرسیونی مورد استفاده چند متغیره بوده و ساختار داده‌های مورد استفاده نیز به‌صورت پانل بوده و برای اجرای رگرسیون مفروضات رگرسیون مورد بررسی قرار گرفته است. در راستای بررسی این موضوع، دو فرضیه طراحی شده است و برای آزمون فرضیه‌ها از الگوهای رگرسیون چند متغیره مبتنی بر داده‌های ترکیبی و روش اثرات ثابت استفاده شده است.
یافته‌ها: نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌های پژوهش به روش داده‌های تابلویی نشان داد که حاکمیت شرکتی بر رابطه اجتناب شرکتها از پرداخت مالیات و واکنش قیمت سهام تأثیر معنادار و مثبتی دارد، اما ریسک عملیاتی بر رابطه اجتناب شرکتها از پرداخت مالیات و واکنش قیمت سهام تأثیر معناداری ندارد.
نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه اجتناب مالیاتی سهام‌داران را منتفع می‌سازد و این مهم به طور مثبت با افزایش عایدی سهام‌داران در ارتباط است، یک تضاد منافع بین اهداف مدیران در شرکتها و کسب درآمد دولت‌ها از طریق مالیات وجود دارد. در واقع مدیران حتی با افزایش کیفیت حاکمیت شرکتی باز هم دست به اجتناب مالیاتی خواهند زد و شاید کیفیت حاکمیت شرکتی تأثیری بر اجتناب مالیاتی به‌عنوان یک اقدام کارا جهت کاهش مالیات نداشته باشد.
بهار مقدم، مهدی و امینی نیا، میثم. (1393). بررسی رابطه بین تمرکز مالکیت و جسورانه بودن مالیات. نشریه پژوهش های حسابداری مالی، 6(4)، 23-36.
سجادی، زانیار و حسن‌زاده، شادی. (1403). همبستگی درون‌‌صنعتی، تنوع سبد سهام‌داران عمده و هزینه سرمایه شرکت: نقش تعدیلگر حاکمیت‌شرکتی. بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 31(1)، 70-94.
صادق، محمدهادی، پرچمی سرقین، مریم و تاج الدینی، محمد حسین. (1402). نقش حاکمیت شرکتی بر موفقیت سرمایه‌گذاری‌های مشترک بین‌المللی. فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی، 14(54)، 61-80.
فرهادتوسکی، امید و موسوی پور، سیده سمیه. (1400). بررسی تأثیر اجتناب مالیاتی و حاکمیت شرکتی بر مسئولیت اجتماعی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. چشم انداز حسابداری و مدیریت، 4(54)، 55-68.
قرنجیک، آرزو و گرکز، منصور. (1397). بررسی رابطه بین برخی مکانیزم های حاکمیت شرکتی با اجتناب مالیاتی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. دانش حسابرسی، 18(70)، 175-193.
ملکی خیمه سری، صدیقه و بشیری چلکاسری، هادی. (1401). بررسی تأثیر حاکمیت شرکتی و تصمیمات مالیاتی در شرکتها پذیرفته شده در بورس. نشریه علمی رویکردهای پژوهشی نوین مدیریت و حسابداری، 6(20)، 1441-1459.
نمازیان، علی، پور حیدری، امید و زینلی، حدیث. (1401). بررسی تأثیر نرخ مؤثر مالیاتی وکیفیت حاکمیت شرکتی بر اجتناب مالیاتی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. راهبرد مدیریت مالی، 10(4)، 177-196.
نوراله زاده نوروز و کلهری پور، زینب. (1403). بررسی ارتباط بین ریسک عملیاتی بر اجتناب شرکتها از پرداخت مالیات و واکنش قیمت سهام. نشریه علمی رویکردهای پژوهشی نوین مدیریت و حسابداری، 8(31)، 270-281.
یادگاری، سعید و نعمت اله زاده، مرجان. (1402). تأثیر رقابت در بازار بر رابطه بین حاکمیت شرکتی و کارایی سرمایه‌گذاری. نشریه علمی رویکردهای پژوهشی نوین مدیریت و حسابداری، 7(25)، 1077-1094.
یاری فرد، رسول و هاشمی، نگار. (1403). تأثیر گزارشگری مسئولیت اجتماعی بر ارزش شرکت با در نظر گرفتن نقش کیفیت حسابرسی، حاکمیت شرکتی و مدیریت سود در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. چشم انداز حسابداری و مدیریت، 7(94)، 1-27.
Aguilera, R. V., & Crespi-Cladera, R. (2012). Firm family firms: Current debates of corporate governance in family firms. Journal of Family Business Strategy, 3(2), 66-69.
Akkizidis, I. S., & Bouchereau, V. (2005). Guide to Optimal Operational Risk and BASEL II (1st ed.). Auerbach Publications.
Ayers, J. W., Ribisl, K., & Brownstein, J. S. (2011). Using Search Query Surveillance to Monitor Tax Avoidance and Smoking Cessation following the United States' 2009 “SCHIP” Cigarette Tax Increase. PLOS ONE 6(3): e16777.
Baharmoghadam, M., & Amininia, M. (2014). An Investigation of the Relationship between Ownership Concentration and Tax Aggressiveness. Financial Accounting Research, 6(4), 23-36. (in persian)
Blaufus, K., Hundsdoerfer, J., Jacob, M., & Sünwoldt, M. (2016). Does legality matter? The case of tax avoidance and evasion. Journal of Economic Behavior & Organization, 127, 182- 206.
Blaufus, K., Möhlmann, A., & Schwäbe, A. N. Stock price reactions to news about corporate tax avoidance and evasion. Journal of Economic Psychology, 72, 278-292.
Crabtree, A., & Maher, J. J. (2009). The Influence of Differences in Taxable Income and Book Income on the Bond Credit Market. Journal of the American Taxation Association, 31(1), 75- 99.
Curtis, P., & Carey, M. (2012). Risk Assessment in Practice. COSO.
Dhawan, A., Ma, L., & Kim, M. H. (2020). Effect of corporate tax avoidance activities on firm bankruptcy risk. Journal of Contemporary Accounting & Economics, 16(2), 100187.
FarhadToski, O., & Mousavipour, S. S. (2022). Investigating the effect of tax avoidance and corporate governance on social responsibility in companies listed on the Tehran Stock Exchange. Journal of Accounting and Management Vision, 4(54), 55-68. (in persian)
Gharanjik, A., Garkaz, M. (2018). Investigating the relationship between some corporate governance mechanisms and tax avoidance in companies listed on the Tehran Stock Exchange. Journal of Audit Science, 18(70), 175-193. (in persian)
Goh, B. W., Lee, J., Lim, C. Y. & Shevlin, T. (2016). The effect of corporate tax avoidance on the cost of equity. The Accounting Review, 91(6), 1647-1670.
Hanlon, M., & Heitzman, S. (2010). A review of tax research. Journal of Accounting and Economics, 50 (2-3), 127–178.
Hasan, I., Hoi, C. K. S., Wu, Q., & Zhang, H. (2014). Beauty is in the eye of the beholder: The effect of corporate tax avoidance on the cost of bank loans. Journal of financial economics, 113(1), 109-130.
Hogan, C. E (1997). Costs and Benefits of Audit Quality in the IPO Market: a self - Selection Analysis. The Accounting Review, 72(1), 67-86.
Houcine, A., & Houcine, W. (2020). Does earnings quality affect the cost of debt in a banking system? Evidence from French listed companies. Journal of General Management, 45(4), 183-191.
Hsu, Y.-L., & Yang, Y.-C. (2022). Corporate governance and financial reporting quality during the COVID-19 pandemic. Finance Research Letters, 47(4), 102778.
Li, W., Sun, C., Li, Y., & Ertz, M. (2024). Effects of business to business e-commerce platform-governance mechanisms on seller firms’ performance. Research in International Business and Finance, 67(PB).
Maleki Kheimeh Sari, S., & Bashiri Chalkasari, Hadi. (2013). Investigating the impact of corporate governance and tax decisions on listed companies. Journal of New research approaches in management and accounting, 6(20), 1441-1459. (in persian)
Minnick, K., & Noga, T. (2010). Do corporate governance characteristics influence tax management?. Journal of Corporate Finance, 16(5), 703-718.
Namazian, A., Pourheidari, O., & Zeinali, H. (2022). Investigating the Effect of Effective Tax rate and Quality of Corporate Governance on Tax Avoidance in Companies Listed on the Tehran Stock Exchange. Financial Management Strategy, 10(4), 177-196. (in persian)
Nguyen, Q., Kim, M., & Ali, S. (2023). Corporate governance and earnings management: Evidence from Vietnamese listed firms. International Review of Economics & Finance. 89(2), 775-801.
Noga, T. J., & Schnader, A. L. (2013). Book-Tax Differences as an Indicator of Financial Distress. Accounting Horizons, 27(3), 469-489.
Nouralehzadeh, N., & Kalhoripour, Z. (2025) Investigating the relationship between operational risk on corporate tax avoidance and stock price response. Journal of New research approaches in management and accounting, 8(31), 270-281. (in persian)
Sadegh, M. H., Parchami Sarghein, M., & Tajadini, M. H. (2023). The role of corporate governance in the success of international joint ventures. Journal of Strategic Management Studies, 14(54), 61-80. (in persian)
Sajjadi, Z., & Hasanzadeh, S. (2024). Intra-industry Connectedness, Large Shareholders Portfolio Diversification and Cost of Capital: The Moderating Role of Corporate Governance. Accounting and Auditing Review, 31(1), 70-94. (in persian)
Samy El-Deeb, M., Ismail, T. H., & El Banna, A. A. (2023). Does audit quality moderate the impact of environmental, social and governance disclosure on firm value? Further evidence from Egypt. Journal of Humanities and Applied Social Sciences, 5(4), 293-322
Scandizzo, S. (2005). Risk Mapping and Key Risk Indicators in Operational Risk Management. Economic Notes, 34(2), 231-256.
Wu, W., Alkaraan, F., & Le, C. (2023). The moderating effects of corporate governance and investment efficiency on the nexus between financial flexibility and firm performance. Journal of Financial Reporting and Accounting.
Yadegari, S., & Nematollahzadeh, M. (2023). The Effect of Market Competition on the Relationship between Corporate Governance and Investment Efficiency. Journal of New research approaches in management and accounting, 7(29), 1077-1094. (in persian)
Yari Fard, R., & hashemi, N. (2024). The Effect of Social Responsibility Reporting on Firm Value Considering the Role of Audit Quality, Corporate Governance and Earnings Management in Companies Listed in the Tehran Stock Exchange. Journal of Accounting and Management Vision, 7(94), 1-27. (in persian)
