راهبردهای ایران در برابر جنگ هیبریدی آمریکا: تحلیل و بررسی ابعاد استراتژیک

الموضوعات : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)

حسین حاجی ¹ , رضا سیمبر ²

1 - دانشجوی دکتری، گروه علوم سیاسی و روابط بین¬الملل، واحد بین¬المللی کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، کیش، ایران.
2 - استاد، گروه علوم سیاسی و روابط بین¬الملل، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران

تاريخ الإرسال : 20 الإثنين , رجب, 1446 تاريخ التأكيد : 18 الإثنين , شعبان, 1446 تاريخ الإصدار : 28 الثلاثاء , رجب, 1446

الکلمات المفتاحية: قدرت هوشمند, جنگ هیبریدی, ایالات متحده آمریکا, جمهوری اسلامی ایران, راهبرد مقابله¬ای,

ملخص المقالة :

جنگ هیبریدی آمریکا به دلیل تنوع و پیچیدگی ابعاد و تاثیر فزاینده آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، این کشور را وادار به تدوین راهبردهای مقابله‌ای نموده است که نه تنها امنیت ملی خود را تأمین کند، بلکه ظرفیت‌های لازم برای مقابله بهینه با این تهدیدات را نیز فراهم آورد. این پژوهش به دنبال آن بوده است تا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و بهره­گیری از مطالعات اسنادی و کتابخانه­ای به موازات استفاده از ابزار پرسشنامه در جهت گردآوری داده­ها و اطلاعات، به این پرسش پاسخ دهد که راهبردهای ایران در برابر جنگ هیبریدی آمریکا چه می­باشد؟ یافته­های پژوهش حاکی از آن است که جمهوری اسلامی ایران در مقابله با تهدیدات هیبریدی، با تأکید بر راهبردهای چندبعدی نظیر توسعه توان بازدارندگی نظامی، تقویت توانمندی‌های سایبری، و ایجاد ساختار فرماندهی دفاع شبکه‌ای، توانسته است گام‌های مؤثری در افزایش قدرت بازدارندگی خود بردارد. این دستاوردها نشان‌دهنده تمرکز بر حوزه‌های فناوری‌محور و امنیت‌محور به‌عنوان ستون‌های اصلی دفاع در برابر جنگ‌های ترکیبی است. بااین‌حال، تحلیل‌ها بیان­گر آن است که در حوزه‌هایی هم­چون تقویت اقتصاد مقاومتی و مدیریت فضای مجازی برای مقابله با جنگ روانی، بهره‌گیری کافی صورت نگرفته و این بخش‌ها نیازمند برنامه‌ریزی استراتژیک و هماهنگی بیشتر هستند. یافته‌ها نشان می‌دهد که موفقیت پایدار در این زمینه، مستلزم رویکردی جامع و یکپارچه است که بتواند علاوه بر تقویت زیرساخت‌های نظامی و امنیتی، ظرفیت‌های اقتصادی، رسانه‌ای و دیپلماتیک کشور را نیز بهبود بخشد و ضمن ارتقای انسجام ملی، زمینه پاسخ­گویی به تهدیدات پیچیده هیبریدی را فراهم کند.در دنیای امروز، جنگ‌های کلاسیک به‌ویژه در عرصه‌های بین‌المللی کمتر مشاهده می‌شوند و تهدیدات نوین در قالب جنگ‌های هیبریدی با پیچیدگی‌های خاص خود بیشتر بر ذهنیت استراتژیست‌ها و تحلیل‌گران سیاسی سایه افکنده است.

المصادر:

1.اکرمی نیا، محمد (1392) «راهبرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دستیابی به اهداف چشم انداز 1404»، فصلنامه مطالعات راهبردی، (2) 16، صص 33-60.
2. حسینی، سید حسین و کلانتری، فتح الله (1402) «عوامل و روش‌های جنگ ترکیبی شبکه‌ای آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات راهبردی آمریکا، (11)3، صص 63-92.
3. دیده بان امنیت ملی (۱۳۹۶) «راهبرد دولت ترامپ و پاد استراتژی ایران»، فصلنامه علوم سیاسی، شماره ۶۷، صص 71-78.
4. شوشیان، کیانوش؛ جبار، علی و میرقدری، عبدالرسول (1399) «مدل سازی احتمالاتی حملات سایبری چندمرحله‌ای مبهم»، نشریه علمی پژوهشی پدافند الکترونیکی و سایبری، (2) 8، صص 61-73.
5. صالح¬نژاد، حسن (1398) «مفهوم قدرت هوشمند و نقش آن در سیاست جدید»، مرکز پژوهش¬های مجلس شورای اسلامی، گروه مطالعات بنیادین حکومتی، کد موضوعی 330، شماره مسلسل 16684، صص 1-38.
6. قاسمی، مصطفی (۱۳۸۷) «راهبرد اوباما در قبال جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه دین و سیاست، شماره ۱۷ و ۱۸، صص123-149.
7. محمدیان، علی و عابدی، هانی (1396) «تحلیلی بر ارتقاء جایگاه ایران در خاورمیانه با تاکید بر قدرت هوشمند»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، (40) 13، صص 23-48.
8. مددی، جواد (1396) «ایران، نفوذ و اقتدار منطقه‌ای، کدام دیپلماسی؟»، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، شماره ۶۹، صص 33-64.
9. مطهرنیا، مهدی (1388) ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻗﺪرت ﻫﻮﺷﯿﺎراﻧﻪ، ویستا نیوز، قابل دسترس در:
10. واعظی، محمود (1388) «رویکردهای سیاسی امنیتی آمریکا در خاورمیانه»، گزارش نشست معاونت سیاست خارجی مرکز تحقیقات استراتژیک، سیاست خارجی، شماره 90 ، صص 704-728.