مرور تطبیقی الگوهای توسعه پایدار در بازارهای سنتی و معاصر ایران با تاکید بر نقش نووارگی

الموضوعات : City architect

سمانه زنگنه ¹ , الهام فاطمی ² , ارسلان طهماسبی ³

1 - دانشجوی دکتری گروه معماری، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران
2 - استادیار گروه معماری،واحد سنندج،دانشگاه آزاد اسلامی،سنندج،ایران(نویسنده مسئول)
3 - استادیار گروه معماری ،واحد سنندج،دانشگاه آزاد اسلامی،سنندج،ایران

تاريخ الإرسال : 19 الأحد , رجب, 1446 تاريخ التأكيد : 29 الجمعة , شعبان, 1446 تاريخ الإصدار : 27 الإثنين , رجب, 1446

الکلمات المفتاحية: توسعه پایدار, بازارهای سنتی, بازارهای معاصر, نووآرگی, معماری بومی, تحلیل تطبیقی,

ملخص المقالة :

بیان مسئله:بازارهای سنتی ایران به‌واسطه شکل‌گیری تاریخی و هویت عمیق فرهنگی، همواره مورد توجه پژوهشگران حوزه معماری و شهرسازی بوده‌اند.هدف:پژوهش حاضر،با هدف مرور تطبیقی الگوهای توسعه پایدار در بازارهای سنتی و معاصر ایران و بررسی نقش نوآوری در ارتقای شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی، انجام شده است.روش پژوهش:روش تحقیق، رویکردی کیفی-توصیفی و تحلیلی را دربر می‌گیرد.برای گردآوری داده‌ها، از مطالعات اسنادی،مشاهدات میدانی و مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته استفاده شده است. بازار سنتی سنندج به‌عنوان نماینده بازارهای سنتی، و مجتمع تجاری لاله‌پارک تبریز به‌عنوان نمونه معاصر از غرب ایران نکته‌هادر این پژوهش انتخاب و از منظر شاخص‌های سه‌گانه توسعه پایدار (اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی) تحلیل و ارزیابی شده‌اند. داده‌های مصاحبه‌ها با روش تحلیل محتوای کیفی کدگذاری و در قالب مفاهیم اصلی پژوهش سازمان‌دهی شد.یافته‌های مهم:یافته‌های تحلیلی نشان می‌دهد که بازارهای سنتی، به‌دلیل حفظ ساختار بومی و وجود تعاملات چهره‌به‌چهره،در ابعاد اجتماعی و فرهنگی توسعه پایدار موفق‌تر عمل می‌کنند. در مقابل، مراکز خرید معاصر با استفاده از نوآوری‌های مدیریتی، فناوری‌های پیشرفته و سرمایه‌گذاری‌های کلان، فرصت رشد اقتصادی و بهبود شاخص‌های زیست‌محیطی را فراهم می‌سازند. بااین‌حال، در پیوند عمیق با هویت بومی و ایجاد تعاملات فرهنگی گسترده، بازارهای معاصر همچنان با محدودیت‌هایی مواجه هستند.نتیجه:بر اساس نتایج نهایی، ترکیب تجربه‌های فرهنگی-اجتماعی بازارهای سنتی با فناوری‌های مدرن و رویکردهای نوآورانه مدیریت در بازارهای معاصر،می‌تواند گامی اساسی در راستای تحقق توسعه پایدار در فضاهای تجاری شهری باشد. همچنین، ضروری است در برنامه‌ریزی‌های آتی،ضمن حفاظت از میراث فرهنگی بازارهای سنتی،فرصت‌های بالقوه به‌کارگیری سیستم‌های هوشمند و سیاست‌های نوین مدیریت زیست‌محیطی، شناسایی وتقویت گردد