اثر تغییر نرخ حق بیمه بر پایداری مالی سازمان تأمین اجتماعی و متغیرهای کلان اقتصادی در یک مدل DSGE

الموضوعات : Financial Economics

علی سوری ¹ , هما اصفانیان ² , محمد حسین مردی ³

1 - دانشیار، گروه اقتصاد، دانشگاه تهران، تهران، ایران (نویسنده مسئول)، [e-mail]
2 - استادیار، گروه اقتصاد، دانشگاه تهران، شهرتهران، ایران، [e-mail]
3 - دانشجوی دکتری اقتصاد گروه سنجی/ مالی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. [e-mail]

تاريخ الإرسال : 17 الثلاثاء , جمادى الأولى, 1446 تاريخ التأكيد : 11 السبت , رجب, 1446 تاريخ الإصدار : 11 السبت , رجب, 1446

الکلمات المفتاحية: صندوق‌های بازنشستگی عمومی, پایداری مالی, محاسبات اکچوئریال, مدل تعادل عمومی پویای تصادفی, نرخ حق‌بیمه ,

ملخص المقالة :

صندوق کشوری و صندوق نیروهای مسلح بیش از 85 درصد وابستگی به بودجه کشور دارند لذا سازمان تامین اجتماعی تنها صندوقی در میان صندوق های بزرگ کشور است که کمترین سهم دریافتی را از دولت داشته و به همین سبب نیاز به توجه به منابع و مصارف صندوق احساس می شود. از طرفی امروزه یکی از چالش‌برانگیزترین مسائل کشور، مشکلات مالی صندوق‎‌های بازنشستگی است که به‌صورت کسری منابع نسبت به مصارف خود را نشان داده است. لذا اگر برای آن راه‌حلی در نظر گرفته نشود می‌تواند کل اقتصاد را متأثر سازد. در پژوهش حال حاضر نیز تلاش خواهد شد که در ابتدا با استفاده از مدل‌های محاسبات اکچوئریال به این مسئله پاسخ داده شود که پایداری مالی صندوق‌های بازنشستگی باتوجه ‌به تغییر پارامتری مانند نرخ حق بیمه چه تغییری خواهد کرد و سپس پایداری مالی سازمان تأمین اجتماعی در یک مدل تعادل عمومی ارزیابی شود و در نهایت خروجی‌های این دو مدل با هم مقایسه شوند. نتایج نشان می‌دهد که پس از تغییر نرخ حق بیمه و وارد کردن شوک به حق بیمه در می‌یابیم که در مدل محاسبات اکچوئریال به دلیل افزایش منابع سازمان تامین اجتماعی، پایداری مالی سازمان تامین اجتماعی بهبود خواهد یافت ولی در مدل تعادل عمومی پویای تصادفی نتایج متفاوتی استخراج شده است. نتایج نشان می‌دهد که منابع صندوق چندان افزایش نیافته است چرا که با افزایش نرخ حق بیمه و وارد شدن شوک به آن بازار کار دستخوش تغییرات شده و لذا دارایی‌های صندوق تغییرات محسوسی نکرده است. از طرفی به دلیل وجود تعادل در بخش‌های مختلف اقتصاد، تعهدات صندوق افزایش یافته است چرا که افراد که حالا حق بیمه بیشتری پرداخت می‌کنند، درخواست دریافت مستمری بیشتری را خواهند داشت و لذا باعث بدترشدن شرایط پایداری صندوق خواهد شد.

المصادر:

- اتحادیه بین‌المللی تأمین اجتماعی (1397). حکمرانی خوب: از سری رهنمودهای اتحادیه بین‌المللی تأمین اجتماعی (مترجم: حسن‌زاده). موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی: تهران (2018).
- راغفر، حسین و موسوی، میرحسین و اردلان، زهرا (1393). تأثیر پدیده سالمندی و تغییرات بهره‌وری بر بازنشستگی و متغیر‌های کلان اقتصادی در ایران با استفاده از رویکرد تعادل عمومی پویا-مدل نسل‌های همپوش OLG. نامه انجمن جمعیت شناسی ایران. 9(17). 7-35.
- سازمان برنامه و بودجه کشور (1402). قانون بودجه سال 1402 کل کشور. سازمان برنامه و بودجه کشور. تهران. https://www.mporg.ir/home
- سازمان برنامه و بودجه کشور(1403). قانون بودجه سال 1403 کل کشور. سازمان برنامه و بودجه کشور. تهران. https://www.mporg.ir/home
- رجبی، زینب، گرامی، احمد (1396). بررسی وضعیت مالی، بیمه‌ای و اقتصادی صندوق‌های بازنشستگی- گزارش بازار ایران. معاونت امور اقتصادی و برنامه‌ریزی وزارت تعاون. تهران.
- زرگر کوچه، نرگس و سروش راد، سمیرا (1399). بررسی ابعاد پایداری مالی در بخش عمومی. فصلنامه حسابداری و بودجه‌ریزی بخش عمومی، 2، 24-36.
- سازمان بین‌المللی تأمین اجتماعی (1396). رهنمودهای اکچوئریال طرح‌های تأمین اجتماعی اتحادیه بین‌المللی تأمین اجتماعی و سازمان بین‌المللی کار. معاونت رفاه اجتماعی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی. انتشارات میرماه: تهران.
- سازمان تأمین اجتماعی (1400). نسبت منابع به مصارف و سهم دولت در سازمان تامین اجتماعی. سازمان تامین اجتماعی. تهران. https://tamin.ir/
- سازمان تأمین اجتماعی (1402). نسبت منابع به مصارف و سهم دولت در سازمان تامین اجتماعی. سازمان تامین اجتماعی. تهران. https://tamin.ir/
- سازمان تأمین اجتماعی (۱۴۰۰). نسبت جمعیت تحت پوشش به جمعیت کل کشور. سازمان تامین اجتماعی. تهران. https://tamin.ir/
- صندوق بازنشستگی کشوری (1402). نسبت منابع به مصارف و کمک دولت در صندوق بازنشستگی کشوری. صندوق بازنشستگی کشوری. تهران.
- صندوق حمایت و بازنشستگی فولاد (1402). نسبت منابع به مصارف و کمک دولت در صندوق حمایت و بازنشستگی فولاد. صندوق حمایت و بازنشستگی فولاد. تهران.
- رییس جعفری، رسول؛ عبدلی، قهرمان؛ نصیری اقدم ، علی و امیری، حسین (۱۳۹۹). بررسی آثار تغییرات جمعیتی بر پایداری مالی صندوق بازنشستگی با استفاده از مدل نسل‌های همپوشان مبتنی بر رویکرد DSGE. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 28، 96. http://noo.rs/n1ut0
- فاروجی، محمد داوود؛ صمدی، سجاد؛ اصفهانی، رضا؛ فخار، مهدی؛ میلانی، محمدعلی (1390). شبیه‌سازی یک الگوی نسل‌های همپوشان 55 دوره‌ای با رویکرد به‌سازی نظام بازنشستگی ایران. فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، 1، 173-203.
- کردستانی، غلامرضا و محمدی، مریم (1399). شاخص‌های ارزیابی پایداری مالی بخش عمومی. مطالعات حسابداری و حسابرسی، 9(35). 5-16، 10.22034/iaas.2020.119836 doi:
- گلاب، سمانه (1399). اثرات اصلاحات پارامتریک و ساختاری بر پایداری مالی نظام بازنشستگی در ایران: مطالعه موردی سازمان تأمین اجتماعی و صندوق بازنشستگی کشوری. رساله دکتری دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی دانشگاه الزهرا.
- گلاب، سمانه و بزازان، فاطمه (1399). بررسی اثرات اصلاحات پارامتریک بر پایداری مالی و رفاه بازنشستگان در سازمان تأمین اجتماعی. نشریه رفاه اجتماعی، 76.
- وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (1396). رهنمودهای اکچوئریال طرح‌های تأمین اجتماعی. دبیرخانه هیأت امنای سازمان تأمین اجتماعی و صندوق‌های تابعه. تهران.
- وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (1402). گزارش عملکرد صندوق‌های بازنشستگی. اداره کل بیمه‌های اجتماعی. تهران
- Ando, A. & Modigliani, F. (1963). The “Life Cycle” hypothesis of saving: Aggregate implications and tests. The American Economic Review, 53(1), 55–84. http://www.jstor.org/stable/1817129
- Auerbach, A. J. & Kotlikoff, L. J. (2022). The impact of pension reform on household savings and consumption: A DSGE analysis. Journal of Economic Perspectives, 36(2), 55-78.
- Barr, N. & Diamond, P. (2006). The economics of pensions. Oxford Review of Economic Policy, 22(1), 15–39. http://www.jstor.org/stable/23607164
- Beetsma, R. M. W. J., Romp, W. E., & Vos, S. J. (2013). Intergenerational risk sharing, pensions, and endogenous labour supply in general equilibrium. The Scandinavian Journal of Economics, 115(1), 141–154. http://www.jstor.org/stable/23356997
- Bielecki, M., Goraus, K., Hagemejer, J., Makarski, K., & Tyrowicz, J. (2015). Small assumptions (can) have a large bearing: Evaluating pension system reforms with OLG models. Economic Modelling, 48, 210-221.
- Bijlsma, M., Bonekamp, J., van Ewijk, C., et al. (2018). Funded pensions and economic growth. De Economist, 166, 337–362. https://doi.org/10.1007/s10645-018-9325-z
- Biletsky, S. (2013). Measuring pension entitlements [PowerPoint slides]. World Bank. https://openknowledge.worldbank.org/home
- Bogomolova, T. (2016). Pension reform options simulation toolkit. [PowerPoint slides]. World Bank. https://openknowledge.worldbank.org/home
- Böhl, M. & Kallweit, M. (2022). The impact of demographic change on pension systems: DSGE approach. Journal of Economic Dynamics and Control, 136, 104305.
- Chatterji, S. & Pérez-Cruz, M. (2022). The Impact of Pension Systems on Economic Performance: Evidence from OECD Countries. The European Journal of Economics and Economic Policies, 19(1), 87-105.
- Chen, Y. H. & Lin, W. T. (1992). Pension benefits effects on capital market equilibrium, firm value, and financing decisions. Journal of Business Research, 25(1), 1–25. doi:10.1016/0148-2963(92)90002-s
- Civil Servants Pension Fund. (2023). Ratio of resources to expenditures and government assistance in the Civil Servants Pension Fund. Tehran: Civil Servants Pension Fund. [in Persian]
- Collinson, D. (2001). Actuarial methods and assumptions used in the valuation of retirement benefits in the EU and other European countries [PowerPoint slides]. Group Consultative Actuariel Europeen.
- Farooji, M. D., Samadi, S., Esfahani, R., Fakharr, M., & Milani, M. A. (2011). Simulation of a 55-period overlapping generations model with an approach to reforming Iran’s pension system. Journal of Economic Modeling Research, 1, 173–203. [in Persian]
- Frankovic, I., Aursland, T. A., Kanik, B., & Saxegaard, M. (2020). State-dependent fiscal multipliers in NORA - A DSGE model for fiscal policy analysis in Norway. Economic Modelling. doi:10.1016/j.econmod.2020.07.017
- Golab, S. (2020). The effects of parametric and structural reforms on the financial sustainability of the pension system in Iran: A case study of the Social Security Organization and the Civil Servants Pension Fund (Doctoral dissertation). Alzahra University, Faculty of Social and Economic Sciences. [in Persian]
- Golab, S. & Bazazan, F. (2020). Investigating the effects of parametric reforms on financial sustainability and retirees’ welfare in the Social Security Organization. Journal of Social Welfare, 76, [Page range]. [in Persian]
- International Social Security Association. (2017). Actuarial guidelines for social security schemes of the International Social Security Association and the International Labour Organization. Tehran: Deputy of Social Welfare, Ministry of Cooperatives, Labor, and Social Welfare. Miramah Publications. [in Persian]
- International Social Security Association. (2018). Good governance: From the series of guidelines of the International Social Security Association (Hassanzadeh, Trans.). Tehran: Institute for Social Security Research. [in Persian]
- Iwegbu, O. (2020). Pension fund, financial development and output growth in Nigeria. Journal of Economics and Finance, 44(1), 50-67. https://dc.cbn.gov.ng/bullion/vol44/iss1/2
- Jaafari Motlagh, R., Abdoli, G., Nasiri Aghdam, A., & Amiri, H. (2020). Investigating the effects of demographic changes on the financial sustainability of pension funds using an overlapping generation’s model based on the DSGE approach. Journal of Economic Research and Policies, 28(96), [Page range]. http://noo.rs/n1ut0 [in Persian]
- Kastelein, P. B. & Romp, W. E. (2020). Pension fund restoration policy in general equilibrium. Macroeconomic Dynamics, 24, 1785-1814.
- Kordestani, G. & Mohammadi, M. (2020). Indicators for evaluating financial sustainability in the public sector. Journal of Accounting and Auditing Studies, 9(35), 5–16. https://doi.org/10.22034/iaas.2020.119836 [in Persian]
- Kumar, R. & Sinha, A. (2022). Pension systems and demographic changes: A DSGE model analysis. Economic Modelling, 106, 105675.
- Li, Y. &Wang, J. (2023). The implications of aging population for pension sustainability: DSGE approach. International Journal of Economic Theory, 19(2), 123-145.
- Merton, R. C. (1971). Optimum consumption and portfolio rules in a continuous-time model. Journal of Economic Theory, 3, 373-413.
- Ministry of Cooperatives, Labor, and Social Welfare. (2017). Actuarial guidelines for social security schemes. Tehran: Secretariat of the Board of Trustees of the Social Security Organization and Subsidiary Funds. [in Persian]
- Ministry of Cooperatives, Labor, and Social Welfare. (2023). Performance report of pension funds. Tehran: General Department of Social Insurance. [in Persian]
- Moreno, C. (2023). The impact of pension systems in labor markets with informality. International Institute of Public Finance.
- Morina, F. & Grima, S. (2022). The impact of pension fund assets on economic growth in countries, emerging countries, and developed countries. Quantitative Finance and Economics, 6, 459-504. doi:10.3934/QFE.2022020.
- Nam, L. (2022). Optimal progressive pension systems in a life-cycle model with heterogeneity in job stability. VfS Annual Conference 2022 (Basel): Big Data in Economics, 264015, Verein für Socialpolitik / German Economic Association.
- Obstbaum, M., Oinonen, S., Pönkä, H., Vanhala, J., & Vilmi, L. (2023). Transmission of recent shocks in a labour-DSGE model with wage rigidity. BoF Economics Review, 1/2023, Bank of Finland.
- Plan and Budget Organization of Iran. (2023). Budget law of the year 2023 of the whole country. Tehran: Plan and Budget Organization of Iran. https://www.mporg.ir/home [in Persian]
- Plan and Budget Organization of Iran. (2024). Budget law of the year 2024 of the whole country. Tehran: Plan and Budget Organization of Iran. https://www.mporg.ir/home [in Persian]
- Ragfar, H., Mousavi, M. H., & Ardalan, Z. (2014). The impact of aging and productivity changes on retirement and macroeconomic variables in Iran using a dynamic general equilibrium approach - Overlapping generations model (OLG). Journal of the Iranian Population Association, 9(17), 7–35 [in Persian]
- Rajabi, Z. & Gerami, A. (2017). Investigation of the financial, insurance, and economic status of pension funds - Iran market report. Tehran: Deputy of Economic Affairs and Planning, Ministry of Cooperatives, Labor, and Social Welfare. [in Persian]
- Murray, R, F. (1968). The impact of pensions on the capital markets: Private funds. In Economic aspects of pensions (pp. 67-97). National Bureau of Economic Research, Inc.
- Sheiner, L. (2023). The sustainability of state & local pensions: A public finance approach. Issue in Brief 23-8. Chestnut Hill, MA: Center for Retirement Research at Boston College.
- Social Security Organization of Iran. (2021). Ratio of resources to expenditures and the government’s share in the Social Security Organization. Tehran: Social Security Organization of Iran. https://tamin.ir/ [in Persian]
- Social Security Organization of Iran. (2021). Ratio of covered population to the total population of the country. Tehran: Social Security Organization of Iran. https://tamin.ir/ [in Persian]
- Social Security Organization of Iran. (2023). Ratio of resources to expenditures and the government’s share in the Social Security Organization. Tehran: Social Security Organization of Iran. https://tamin.ir/ [in Persian]
- Steel Industry Pension Fund. (2023). Ratio of resources to expenditures and government assistance in the Steel Industry Pension Fund. Tehran: Steel Industry Pension Fund. [in Persian]
- Steindel, C. (2020). Public pension shortfalls and state economic growth: A preliminary examination. Bus Econ, 55, 138–149. https://doi.org/10.1057/s11369-020-00183-3.
- Su, C. & Li, X. (2012). The impact of social security on urban residents’ consumption: A case of Shandong Province. J. Shandong Univ, 6, 81–86.
- Welch, M., McGee, J. (2016). Modeling pension costs. Urban Institute. https://www.urban.org/sites/default/files/2017/03/15/20160314-technical-paper-pension-benefits_finalized.pdf
- Wiener, M. (2019). Introduction to the prost model and modeling. [PowerPoint slides]. World Bank. https://openknowledge.worldbank.org/home
- World Bank. (2016). Financial stability, Global financial development report. https://www.worldbank.org/en/publication/gfdr/gfdr-2016/background/financial-stability
- Zargar Koocheh, N. & Soroush Rad, S. (2020). Investigating the dimensions of financial sustainability in the public sector. Journal of Public Sector Accounting and Budgeting, 2, 24–36. [in Persian]
- Zhang, J. (2008). Effects of social security wealth on the consumption of Chinese urban households. J. Shandong Univ, 3, 105–112.
- Zhao, Q., Li, Z., & Chen, T. (2016). The impact of public pension on household consumption: Evidence from China’s survey data. Sustainability, 8(9), 890. doi:10.3390/su8090890.
- Zviniene, A. (2017). Pension reform options simulation toolkit [PowerPoint slides]. World Bank. https://openknowledge.worldbank.org/home