تبیین معیارهای توسعه فضایی شهر در راستای هم‌پیوندی شهر و نواحی منفصل شهری با تأکید بر رهیافت رشد هوشمند (مطالعه موردی: شهر همدان)

الموضوعات : urbanism

سارا بیات ¹ , شادی پاکزاد ² , مسعود الهی ³ , سید محمد رضا خطیبی ⁴

1 - دانشجوی دکتری ،گروه شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.
2 - استادیار، گروه شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.
3 - استادیار، گروه شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.
4 - دانشیار، گروه شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.

تاريخ الإرسال : 10 الجمعة , رجب, 1446 تاريخ التأكيد : 01 الأربعاء , ذو الحجة, 1446 تاريخ الإصدار : 20 الثلاثاء , محرم, 1447

الکلمات المفتاحية: رشد و توسعه شهر, نواحی منفصل, دسترسی, توزیع خدمات و عملکرد,

ملخص المقالة :

نواحی منفصل شهری که جمعیت قابل‌توجهی را دارند، چالش‌های قابل‌توجهی را به وجود آورده‌اند؛ بنابراین اقدام به‌موقع ضروری بوده و فرصت بی‌سابقه‌ای را در اختیار ما قرار می‌دهد. ساکنان این مناطق با مشکلات جدی ترافیکی و حمل‌ونقل توزیع عادلانه خدمات مواجه هستند. نواحی منفصل در مجاورت شهر همدان، از این قاعده مستثنی نیستند؛ بنابراین این پژوهش دو عملکرد دسترسی و توزیع خدمات را در سه ناحیه منفصل مورد بررسی قرارداد، تحقیق جز تحقیقات کیفی کمی است، ۲۸ شاخص در دو بعد عملکردی و دسترسی در قالب ۲۰ عدد پرسشنامه بصورت طیف ۵ گانه لیکرت بین متخصصین شهری توزیع شد و جهت تجزیه و تحلیل از نرم افزار SPSS جهت داده های عملکردی و نرم افزار Depth map جهت داده‌های دسترسی استفاده شد، سپس ۹ معیار و ۳ آلترناتیو مطرح و با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی توسط نرم افزار Expert choice بهترین و کارآمدترین روش انتخاب گردید.

المصادر:

1‌ پارسی، حمیدرضا؛ فرمهینی فراهانی، بهرداد. (۱۳۹۴). تحلیل پدیده گسترش بی‌رویه شهری در حاشیه شهرهای بزرگ (مطالعه موردی: دامنه‌های شمالی اصفهان)، فصلنامه مطالعات شهری، شماره ۱۰، ۴۹ - ۶۲.
2. حسینی، سید هادی؛ حسینی، معصومه. (۱۳۹۵). تحلیل عوامل مؤثر بر ایجاد پراکندگی در مناطق شهری ایران. مجله برنامه‌ریزی و آمایش فضا. شماره ۴، 66-33 .
3. رضوی، ناصر؛ مولایی قلیچی، محمد. (۱۳۹۲). سنجش پراکندگی شهری از طریق داده‌های سنجش‌ازدور، نشریه آنلاین برنامه‌ریزی و طراحی شهری آبادنامه. شماره ۶، ۷۵-۹۸.
4. ریسمانچیان، امید؛ بل، سایمون. (1389). بررسی جداافتادگی فضایی بافت‌های فرسوده در ساختار شهر تهران به روش چیدمان فضا، فصلنامه باغ نظر، سال هشتم، شماره 1، 69 – 80.
5. سـعیدی، نویـد و کاظمـی، داود (1390). بازشناسـی چارچـوب توسـعه درون زا در تناسـب بـا نقد سیاسـت‌های جاری توسـعه مسـکن مهر؛ نمونه موردی شـهر نطنز، مجله پژوهشـهای جغرافیای انسـانی، شماره 75، 113-132 .
6. شکويی، حسین و همکاران. (1378). "مؤلفه‌های اجتماعی - اقتصادی توسعه پایدار شهری"، اولین همایش مدیریت توسعه پایدار در نواحی شهری، دانشگاه تبریز.
7. شيعه، اسماعیل. (1378). با شهر و منطقه در ايران، دانشگاه علم و صنعت، 14.
8. طرح تفضیلی شهر همدان"، دفتر نقشه‌های شهری، شهرداری همدان، سال 1385
9. عباس‌زادگان، مصطفی. (1381). روش چیدمان فضا در فرایند طراحی شهری با نگاهی به شهر یزد، فصلنامة مدیریت شهری، 9، 64-75.
لینچ، کوین. (1386). فرم شهر خوب، ترجمه حسین بحرینی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران. https://doi.org/10.52547/hafthesar.10.37.10
10. محمدیاری، فاطمه؛ میرسنجری، میر مهرداد؛ زرندیان، اردوان. (1400). ارزیابی و مدل‌سازی اثرات گسترش شهری بر الگوهای سیمای سرزمین درکلان‌شهرکرج، فصلنامهآمایشسرزمین،13(1)،141166 https://doi.org/ 10.22059/jtcp.2020.296920.670067
11. مشهدی¬زادهدهاقانی،ناصر. (1383). تحلیلیازویژگی¬هایبرنامهریزیشهریدرایران،انتشاراتدانشگاهعلموصنعت، تهران، چاپ پنجم.
12. Angel, S., Sheppard, S. C. & Civco, D. L. Dynamics(2015) the Dynamics of Global Urban Expansion. Washington, DC: World Bank, Transport, Urban Development
13. Butmore, Tom B. (1978). Sociology, translated by Seyyed Hassan Mansour and Seyyed Hossein Koljahi, Pocket Books Joint Stock Company Publishing, 326.
14. Frazier. J. G. (1997). "Sustainable Development: Modern elixir or sack dress?" Environmental conservation. Vol.24, No.2, pp. 182-193. https://www.jstor.org/stable/i40189754
15. Gollner, A.V. (1994). Suburbanization, Sustainability, & Climate Change Policy, A Ph.D Thesis Submitted to the Department of Geography, School of Earth Sciences, Macquarie University.
16. Hillier B. and Vaughan L. (2007), The City as One Thing. Progress in Planning, 67(3), 205-230
17. Hillier, B., Penn, A., Hanson, J., Grajews KI, T. and Xu, J. (1993). “Natural movement: or, configuration and attraction in urban pedestrian movement”. Environment and Planning B: Planning and Design, 20, 29-66
18. Hiraskar. G.K. (1997), Town Planning. Rame Gowda, Urban and Regional planning. S.K.Khanna, Highway Engineering, C.E.G. Jhusto, Nemchand & Bros. Roorkee ,39-40
19. Jonas, Andrew E. G. (1991) Urban Growth Coalitions and Urban Development Policy: Postwar Growth and the Politics of Annexation in Metropolitan Columbus, Urban Geography, 12:3, 197- 225.
20. Litman,Todd.(2005),Evaluating Criticism Of smart Growth ,Victoria transport policy institute .(www.vtpi.org)
21. Newman, P., Kenworthy, J. (1999). Sustainability and Cities; Overcoming Automobile Dependences, Island Press, USA. https://doi.org/ 10.4236/jss.2019.74025
22. Rodenburg, C. A., Vreeker, R., & Nijkamp, p., (2003) Multifunctional land use: an economic perspective. In C.A. Rodenburg,R, Vreeker&P. Nijkamp(Eds), The Economics of Multifunctional land use: Experiences and Policy Lessons. Maastricht: Shaker Publishing.
23. Thrall, G. I. (2002). Business Geography and New Real Estate Market Analysis Oxford: Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oso/9780195076363.001.0001
24. Turner, T., 1997, City as a Landscape, Translated by Farshad Noorian, Pardazesh Press, Iran
25. Van, Schaick, J. & Van DerSpek, S. C. (2008). Urbanism on Track: Application of Tracking Technologies in Urbanism. Amsterdam: IOS Press. https://doi.org/10.7480/rius.1
26. Wang, Y., Dong, P., Liao, S., Zhu, Y., Zhang, D., & Yin, N. (2022). Urban expansion monitoring based on the digital surface model—A case study of the Beijing–Tianjin–Hebei Plain. Applied Science. Vol. 14. https://doi.org / 10.22034/manzar.2020.242655.2080
27. Zeidler, E. H. (1985). Multi-use Architecture in the Urban Context New York: Van Nostrand Reinho.