تاثير تنش آبي و کود کمپوست بر عملکرد و برخي صفات زراعي بادام زميني در استان گيلان

الموضوعات : Farm water management with the aim of improving irrigation management indicators

سحر دعائی ¹ , علی عبدزادگوهری ²

1 - استاديار، گروه کشاورزي، واحد لاهيجان، دانشگاه آزاد اسلامي، لاهيجان، ايران.
2 - محقق، بخش آبياري و فيزيک خاک، موسسه تحقيقات خاک و آب، سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج کشاورزي، کرج، ايران.

تاريخ الإرسال : 03 الجمعة , رجب, 1446 تاريخ التأكيد : 13 الجمعة , شوال, 1446 تاريخ الإصدار : 20 الثلاثاء , جمادى الأولى, 1447

الکلمات المفتاحية: رگرسيون, گيل¬بادام, نيازآبي, همبستگي,

ملخص المقالة :

زمينه و هدف: کمپوست به­عنوان اصلاح کننده آلي، باعث تهويه و زهکشي مناسب خاک شده و در جذب آب، مواد غذايي در گياه و بهبود عملکرد مؤثر است. ﮐﻤﺒﻮد آب ﯾﮑﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺤﺪود ﮐﻨﻨﺪه در ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮔﯿﺎه بادام­زميني اﺳﺖ. بادام­زميني در خاک­هاي سبک و شني بهترين رشد را دارد. پس از توليد گل، عدم رطوبت و خشکي خاک مي­تواند مانع ورود پگ­ها به داخل خاک شود. ازاين­رو کمپوست مي­تواند به­اندازه کافي خاک را نرم کند و رشد و گلدهي بادام­زميني را افزايش دهد. پژوهش حاضر با هدف تاثير تنش­ کم­آبي و کاربرد کود کمپوست بر عملکرد و برخي از صفات زراعي بادام­زميني در استان گيلان انجام شد.

روش پژوهش: پژوهش حاضر به­صورت کرت­هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي‌ كامل تصادفي در 3 تكرار در سال 1400 در شهر آستانه اشرفيه انجام شد. عامل اصلي شامل بدون آبياري و تامين 50 و 100 درصد نياز آبي و عامل فرعي شامل کود کمپوست آلي در 4 سطح 0، 5، 10 و 15 تن در هکتار بود. کود کمپوست آلي شامل ترکيبي يکسان از کود دامي و ساقه پوسيده برنج بود. رقم كشت شدة بادام­زميني از نوع «گيل­بادام» بود. در پايان فصل زراعي صفات تعداد شاخه فرعي، طول شاخه فرعي، تعداد برگ در بوته، طول ريشه، تعداد غلاف در بوته، وزن تک دانه و عملکرد دانه و عملکرد غلاف بررسي شد.

يافته­ها: نتايج تجزيه واريانس صفات نشان داد كه اثر نيازآبي، اثر کمپوست و اثرمتقابل آن­ها بر تعداد شاخه فرعي، طول شاخه فرعي، تعداد برگ در بوته، طول ريشه، تعداد غلاف در بوته، وزن تک دانه و عملکرد دانه در سطح 5 درصد و بر عملکرد غلاف در سطح 1 درصد معني­دار بود. اثر متقابل نيازآبي و کود کمپوست نشان دهنده بيشترين عملکرد غلاف و دانه در تيمار 100 درصد نيازآبي با ميزان آب مصرفي 431 ميلي­متر و مصرف 10 تن در هکتار کود کمپوست به­ترتيب با ميانگين 4835 و 3143 کيلوگرم در هکتار بود. نتايج همبستگي صفات مختلف با عملکرد دانه و تجزيه رگرسيون گام­به­گام نشان­دهنده تأثير قابل توجه صفت عملکرد غلاف بودند. در همبستگي صفات، عملکرد دانه با صفات عملکرد غلاف (^**974/0)، طول شاخه فرعي (^**721/0) و تعداد شاخه فرعي (^*671/0) داراي همبستگي مثبت و معني­دار بود. عملکرد غلاف نيز با طول شاخه فرعي (^**745/0) و تعداد شاخه فرعي (^*693/0) همبستگي مثبت و معني­دار داشت.

نتيجه‌گيري: به­طور کلي مي­توان نتيجه گرفت که افزودن کمپوست به زمين زراعي، رطوبت خاک را مي­افزايد و باعث رشد گياه در خاک مي­شود و به افزايش پگ و غلاف کمک مي­کند. در اين تحقيق نشان داده شد که ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮد ﮐﻤﭙﻮﺳﺖ در ﺧﺎك، ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺟﺬب ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻏﺬاﯾﯽ و رطوبت اﻓﺰاﯾﺶ يافت و کمپوست با ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻏﺬاﯾﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﮔﯿﺎه بادام­زميني ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮد رﺷﺪ و ﻋﻤﻠﮑﺮد گياه گرديد.