واکاوی مؤلفه‌های رمانتیسم فردی و اجتماعی در اشعار مطلق عبدالخالق
الموضوعات :
حمید بهنام
1
,
سیدمهدی نوری کیذقانی
2
,
عباس گنجعلی
3
,
مسعود سلمانی حقیقی
4
1 - گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه حکیم سبزواری
2 - أستاذ مشارك في قسم اللغة العربية وآدابها بجامعة الحكيم سبزواری
3 - دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه حکیم سبزواری
4 - گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه حکیم سبزواری
الکلمات المفتاحية: مکتبهای ادبی, رمانتسیم, شعر, عبدالخالق.,
ملخص المقالة :
در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم ادبیات و هنر در غرب و اروپا شاهد بروز مکتب ادبی جدیدی به نام رمانتیسم شد که در مقابل خردگرایی کلاسیسم ها سر برآورده بود. این مکتب ادبی به‌سرعت توانست در مناطق مختلف جهان، ادبیات و هنر را تحت تأثیر خود قرار دهد. رمانتیسم دارای دوشاخه فردی و اجتماعی است که شاعران در بخش‌های مختلف آن به سرودن اشعاری پرداختند. در این پژوهش و با تکیه بر روش تحلیلی- توصیفی برخی از ویژگی‌های مکتب رمانتیسم و مضامین آن در اشعار مطلق عبدالخالق بررسی شده است. مؤلفه‌هایی مثل عشق، طبیعت، مرگ، حزن و اندوه در بخش رمانتیسم فردی؛ و مؤلفه‌هایی مثل رثاء شهدا، عشق به وطن، ظلم و ستم و نکوهش حاکمان در بخش رمانتیسم اجتماعی مورد واکاوی قرار گرفته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که عشق مؤلفۀ بارزی است که با طبع لطیف مطلق عبدالخالق به‌خوبی در اشعارش نمایان شده است و طبیعت نیز به‌عنوان مأمنی که شاعران رمانتیک برای دوری از جامعه و مشکلات موجود به طبیعت پناه می‌برد. گاهی حزن و اندوهی که براثر عوامل مختلف به وجود شاعر راه‌یافته است، باعث می‌شود که در اشعارش به مرگ فکر کند.
منابع
1. جعفری جزی، مسعود (1387). سیر رمانتیسم در اروپا، تهران: مرکز.
2. حسینی، مریم؛ کفاش پنجه شاهی، الهام (1387). جلوه¬های رمانتیسم در شعر حمیدی، مجله علوم انسانی دانشگاه الزهراء (س)، ش73، صص25-52.
3. حمود، محمود (1996). الحداثة في الشعر العربی المعاصر، لبنان: الشرکة العالمیة للکتاب.
4. داد، سیما (1371). فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: مروارید.
5. دیچز، دیوید (1366). شیوه¬های نقد ادبی، ترجمه: محمّد صدقیانی و غلامحسین یوسفی، تهران: علمی.
6. زرقانی، مهدی (1391). چشم¬انداز شعر معاصر ایران (جریان¬شناسی شعر ایران در قرن بیستم)، تهران: ثالث.
7. الزرکلی، خیرالدین (1999م). الأعلام، بیروت: دار العلم للملایین.
8. سعدی، ابوشاور (2003). تطور الاتجاه الوطنی في الشعر الفلسطینی المعاصر، بیروت: الموسسة العربیة للدراسات و النشر.
9. سلیمی، علی؛ اختر سیمین، حسین رضا (1390). تاثیر پذیری شاعران معاصر عرب از مکتب ادبی رمانتیک، سال 2، ش1 ، فصلنامه علمی و پژوهشی.
10. السوافیری، کامل (1979م). الأدب العربي المعاصر في فلسطين، القاهرة: دارالمعارف.
11. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1380). شعر معاصر عرب، تهران: سخن.
12. شمعی، میلاد؛ بیطرفان، مینو (1393). تحلیل مفهوم "وطن" در شعر و اندیشه میرزاده عشقی، مجله شعر پژوهی. ش19، صص160-137.
13. عبدالخالق، مطلق (2001). ديوان الرحيل، فلسطین: منشورات وزارة الثقافة الفلسطينية.
14. عبود شراد، شلتاغ (1998). تطور الشعر العربی الحدیث، الطبعة الاولی، عمان: دار¬المجد لاوی للنشر.
15. غنی¬پور ملکشاه، احمد؛ خلیلی، احمد (1391). تحلیل مولفه¬های ادبیات پایداری در اشعار طاهره صفارزاده، نشریه ادبیات پایداری، س4، ش7، ص 176-139.
16. غنیمی هلال، محمد (2007). الرمانتیکیة، بیروت: دارالعودة.
17. الکیالی، عبدالرحمن (1975). الشعر الفلسطینی فی نکبة فلسطین، الطبعة الأولى، بیروت: المؤسسه العربیّه للدراسات و النشر.
18. محاجنه، صلاح (2008). اللغة الشعرية في ديوان "الرحيل" للشاعر مطلق عبد الخالق (1937-1910) ، مجله أبحاث في العلوم التربوية و الاجتماعية، مجلد 2008، عدد 12، صص 81-55.
19. محاجنه، صلاح (2010). مطلق عبد¬الخالق شاعر فلسطینی أغفله التاريخ، فلسطین: دار¬الهدی، مجمع القاسمی لللغة العربية و آدابها.
20. وفایی، عباسعلی (1387). سفر در آیینه (نقد و بررسی ادبیات معاصر)، تهران: نشر سخن.
21. ولدیب. محمد (2006). الجمالیات الرومانسیة، الطبعة الأولی، القاهرة: دارالآفاق.
22. اليعقوبي، علی یوسف (2016). النزعة الفلسفية في ديوان الرحيل للشاعر: مطلق عبد الخالق، مجلة الأزهر، المجلد 18، العدد 1، صص 62-35.
