تشکیل رژيم سرمايه گذاري بين المللي در پرتو معاهدات دوجانبه سرمايه گذاري
الموضوعات : مجله پژوهش های سیاسی و بین المللیعلیرضا میرویسی 1 , مهدی ذاکریان امیری 2 , محمد علی عبدالله زاده 3
1 - گروه روابط بین الملل، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ،ایران.
2 - گروه روابط بین الملل، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ،ایران(نویسنده مسئول).
3 - گروه روابط بین الملل، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ،ایران.
الکلمات المفتاحية: رژیم, سرمايه گذاري, معاهدات, بين المللي, خارجی,
ملخص المقالة :
سرمایه گذاری بین المللی در تاریخ خود هیچ گاه از بحث و مناقشه عاری نبوده است. به زعم اکثر نظریه پردازان، سرمایه گذاری خارجی از بحث انگیز ترین و پر مناقشه ترین موضوعات در حوزه حقوق و روابط بین الملل محسوب می شود. این وضعیت به لحاظ اهمیت سرمایه گذاری در سطح جهانی و مبالغ هنگفتی است که در این زمینه دخیل بوده است. از آنجا که تعریف حقوق بین‌الملل عرفی در حمایت از اموال بیگانگان ناکافی و هیچ حق مستقیمی را به سرمایه‌گذاران خارجی اعطاء نکرده و سرمایه‌گذاران خارجی را از یک مکانیسم مستقیم و مؤثر برای حمایت از منافع و اموال خود محروم کرده است، موجب پدیدار شدن جنبش عظیمی در بین دول توسعه یافته و در حال توسعه برای انعقاد معاهدات دوجانبه سرمایه‌گذاری با ویژگی های کارکرد رژیم سرمایه گذاري بین المللی شده كه نه تنها اموال و دارایی های بيگانگان را مورد حمایت قرار داده بلکه به عنوان بهترین جایگزین در ارتباط با قاعده‌مند کردن روابط میان سرمایه‌گذار خارجی و دولت میزبان تبدیل شده است. این مقاله به چگونگی شکل گیری رژيم سرمايه گذاري بين المللي با بهره گیری از نظریه رژیم های بین المللی در پرتو معاهدات دوجانبه سرمايه گذاري می پردازد. فرض بر آن است که معاهدات دوجانبه سرمايه گذاري به دلیل آنکه تعهدات حقوقی دولت ها را بصورت یکپارچه در سطح بین المللی در قبال سرمايه گذاران خارجي استاندارد سازي می کنند، زمینه را برای شكل گيري رژيم بين المللي سرمايه گذاري در روابط بين الملل فراهم مي آورند.
فهرست منابع الف) فارسی - بيليس جان و اسميت استيو، جهاني شدن سياست: روابط بين الملل در عصر نوين (زمينه هاي تاريخي ،نظريه ها،ساختارها و فرآيندها،(1383)، ترجمه: ابوالقاسم چمني و ديگران،جلد اول ،چاپ اول،تهران، انتشارات مؤسسه فرهنگي مطالعات و تحقيقات بين المللي ابرار معاصر تهران.
- کریمی کشه، سعید، مقایسه دیدگاههای ایالات متحده امریکا و فدراسیون روسیه نسبت به رژیم های امنیتی بین المللی،(1402)، تهران، انتشارات پريس
- دوئرتي جيمز وفالتزگراف رابرت،نظريه هاي متعارض در روابط بين الملل، (1383) ،ترجمه، عليرضا طيب و وحيد بزرگي، تهران، نشر قومس.
- عسگر خاني ابومحمد، رژيم هاي بين المللي، (1383)، چاپ اول، تهران، انتشارات مؤسسه فرهنگي مطالعات و تحقيقات بين المللي ابراز معاصر تهران.
- فروغی نیا، حسین، (1391) رژیم جهانی در زمینه سرمایه گذاری خارجی، نشریه پژوهش های حقوق خصوصی، بهار و تابستان ، شماره 1
- ميرويسي، عليرضا(1393)، حقوق سرمايه گذاري خارجي در چارچوب معاهدات دو جانبه سرمايه گذاري، تهران، انتشارات پريس.
- نجفی اقدم، سیمین، (1394)، بررسی عضویت ایران در ایکسید و تاثیر آن بر شرط داوری در موافقتنامه های دوجانبه سرمایه گذاری ایران، پزوهشکده امور اقتصادی.
ب) انگلیسی - Frank. Susan B. "Foreign Direct Investment, Treaty Arbitration, and the Rule of Law."PAC. Mcgeorge Global. Bus. 8 DEV. Rev. 19 (2007).Grierson-Weiler, Todd J. & Ian A. Laird. "Strandards of Ttreatment." In the Oxford Handbook of International Investment Law (2008): 259-304.
- Hasenclever Andreas, Peter Mayer, Volker Rittberger, (2019), Theories of International Regimes, Cambridge University Press
- Jeswald W. Salacuse. "From Developing Countries to Emerging Markets: a Changing Role for law in the Third World." INT’L. law 33 (1999): 875.
- Jeswald, W. Salacuse. "BIT by BIT: the Growth of Bilateral Inversment Treaties and their Impart on Investment in Developing countries." INT’L. l. Law 24 (1990): 55.
- Masaki, Yusushi. Economic Partnership Agreement and Japanese Strategy. Gaiko, 2006
- Kenneth, J. Vandevelde. "A Brief History Investment Agreements."U.C. Davis J. INT’L.12 (2015): 142-157.
- Kohler, Gabriale Kaufmann. "Arbiral Precedent: Dream, Nessesity or Excuse?." Arb. INT’L. 23 (2007): 357
- Karl Sauvant, (2023), International Investment Law and Policy Regime, International centre for Trde and Sustainable Development, Switzerland, 2017.
- Salacuse, Jeswald W. "Is There a Better Way? Alternative Methods of Treaty-Basd, Investor-State Dispute Resolution." Fordham INT’ L. J. 31 (2007): 138.
- Stephen, D. Krasner. Structural Causes and Regime Consequence: Regimes as Intervening Variable in Power the State, and Sovereignty: Essays on International Relations. 2009.
- Trachtman, Joel P., and Philip M. Mormen. "Costs and Benefits of Private Participation in WTO Dispute Settlement: Whose Right is it Any Way." Harv. INT’L. J. 44 (2003): 221.
- Zartman, William. "The Elephant and The Holograph: Toward a Theoretical Synthesis and A Paradigm." In International Multilateral Negotiation: Approaches to the Management of Complexity (1995): 213-22
- UN Conference on Trade and Development Bilateral Investment Treaties 1995-2006.
- UNCTAD World Investment Report 2023.
- UNCTAD, Bilateral Investment Treaties, 1995- 2006.15
- Organisation for Economic Co-operation and Development
- UNCITRAL. Org
- http://www.UNCTAD.org/sections/dire /iia/docs/bits/us-armenia.pdf
- http://www.ourlatinamerica.blogspot.com/2009/04/capitalism-needs-to-go-says
- http://www.untreaty.un.org/unts/120001-144071/2/3/00001041.pdf.
- http://www.WTO.org.
