نظریه قابل دفاع در بررسی فقهی و حقوقی اَحکام و ماهیّت قرارداد پیش فروش ساختمان در قالب عقد بیع
الموضوعات : دستاوردهای نوین در حقوق عمومیالهیار قزوینی فیروزکلا 1 , عباس سماواتی 2 , جبرائیل امیدی 3
1 - دانشجوی دکتری گروه فقه و حقوق اسلامی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران ـ دستیار آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی شهر قدس
2 - استادیار گروه فقه و حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری
3 - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگارامام شهرری
الکلمات المفتاحية: قرارداد, پیش فروش ساختمان, احکام فقهی و حقوقی, بیع مُعَلَّق, بیع,
ملخص المقالة :
قانون پیش فروش ساختمان، با محوریت نحوه تنظیم یک قرارداد خاص تحت عنوان قرارداد پیش فروش ساختمان و مقررات پیرامون آن وضع گردیده است. شناخت شرایط، آثار، احکام و مقررات هر قراردادی مستلزم تبیین ماهیّت آن قرارداد است. لذا ماده یک قانون پیش فروش ساختمان در جهت تبیین این قرارداد و تمییز آن از سایر عقود برآمده است؛ اما ماهیّت حقوقی این قرارداد مبهم گذاشته شده است. برای بررسی مسائل اجرایی و همچنین آثار حقوقی این قرارداد، لازم است ماهیت آن تبیین گردد. مقاله حاضر با تحلیل و بررسی تمامی حالات فقهی و حقوقی احکام و ماهیّت قرارداد پیش فروش ساختمان آن را در قالب عقد بیع قابل دفاع دانسته و به تبیین و بررسی آن ها پرداخته است. هر چند این قرارداد به لحاظ فقهی در قالب عقدهای مُعلَّق، جعاله، صُلح، استصناع، کلی فی الذِمه، ما لم یقبض، سَلَم و صَرف، بیع عهدی بی نام، و به لحاظ حقوقی در قالب عقدهای خصوصی، مستقل، تعهد به بیع، تشریفاتی، رضایی، عهدی، تملیکی، پیمانکاری، نیز مطرح شده و هر یک از آنها دارای مُحَسناتی است. و ممکن است نظریات دیگری نیز در تحلیل و ماهیت قرارداد پیش فروش ساختمان طرح گردد که به لحاظ فقهی و حقوقی مورد بررسی قرار گیرد.
الف ـ منابع فارسی ـ کتاب ها:
1ـ امامی، سید حسن. حقوق مدنی، ج 1، چ 18، انتشارات کتاب فروشی اسلامی، سال 1376.
2ـ جعفری لنگرودی، محمد جعفر. ترمینولوژی حقوق، چ 9، انتشارات کتابخانه گنج دانش 1382.
3ـ شهیدی، مهدی. حقوق مدنی 6، چ 19، تهران: انتشارات مجد، سال 1394.
4ـ کاتوزیان، ناصر. حقوق مدنی: قواعد عمومی قراردادها، ج 1 و 2، چ 13، نشر میزان 1395.
ب ـ مقالات:
1ـ ایزدی فرد، علی اکبر و کاویار، حسین. بررسی فقهی ـ حقوقی قرارداد پیش فروش آپارتمان، مجله فقه و حقوق. صفحه 87 ـ 115، سال پنجم، شماره 18، سال 1387.
2ـ ولویون، رضا. فروش آپارتمان های ساخته نشده. مجله پژوهش حقوق و سیاست، صفحه 44 ـ 31، سال سوم، شماره چهارم، سال 1380.
ج ـ منابع عربی:
1ـ ابو جعفر، طوسی (ره)، (1387 هـ.ق.): المبسوط في فقه الامامیه، جلد دوم، نوبت چاپ سوم، تهران: ناشر المکتبة المرتضویة لاحیاء الاثار الجعفریه.
2ـ انصاری دزفولی (ره)، مرتضی بن محمد امین. (1415 هـ. ق.)، کتاب المکاسب المحرمه و البیع و الخیارات، (ط ـ الحدیثه)، ج 3، چ 1، قم: انتشارات کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری.
3ـ حلّي (ره)، علامه. (1388 هـ.ق.)، تذکرة الفقها، (ط ـ القدیمیة)، تک جلدی، قم: انتشارات مؤسسه آل البیت علیهم السلام، نوبت چاپ اول.
