نسبت میان "تورات" و "ألواح" بر اساس آیاتی از قرآن و تورات
الموضوعات :
1 - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: آیه 154 انعام, تفاسیر فریقین, تفسیر قرآن به قرآن , کتاب تورات, الواح.,
ملخص المقالة :
پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر تفسیر قرآن به قرآن به بازخوانی انتقادی آیه 154 سوره انعام در تفاسیر، پیرامون نزول کتاب بر موسی (ع) و ارتباط آن با الواح پرداخته و آیات کتاب تورات پیرامون این موضوع را نیز بررسی نموده است. این رویکرد، نشان از پیوند محتوایی این آیه با آیات مربوط به الواح در سوره اعراف به ویژه آیه 145 دارد. مبتنی بر این آیه، پس از آنکه خداوند أخذ أحسن شریعت اجمالی در الواح را از بنی اسراییل خواسته، در مرحله بعد و در سوره انعام با یادکرد از این احکام اجمالی در آیات قبل و در سیاق آیه 154، در این آیه از نزول کتاب تورات بر موسی به عنوان تتمیم آن شرایع و در پاسخ به أخذ أحسن نیکوکاران قوم صحبت نموده است. استفاده از واژه «ثُمَّ» در ابتدای آیه که عطف ترتیبی است و تشابه واژه «أحسن» در هر دو آیه و نیز دقت در سیاق و ترتیب نزول، قراینی است که برخلاف نظر بسیاری از مفسران و نیز برخی آیات تورات، این نظر را اثبات مینماید که تورات غیر از الواح بوده و بعد از آنها نازل شده است.
منابع
قرآن کریم، ترجمه فولادوند.
کتاب مقدس، 2016م، لندن.
1. ابن ابی حاتم، عبدالرحمن بن محمد، (1419ق)، تفسیرالقرآن العظیم، ریاض: مکتبه نزار مصطفی الباز.
2. ابن جزی، محمدبن احمد،(1416ق)، التسهیل لعلوم التنزیل، بیروت: دارالارقم.
3. ابن¬عاشور، محمدطاهر، (1420ق)، التحريروالتنوير، بيروت: مؤسسة التاريخ العربي.
4. ابن عطیه، عبدالحق، (1422ق)، المحررالوجیز، بیروت: دارالکتب العلمیه.
5. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، (1419ق)، تفسیرالقرآن العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیه.
6. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، (1408ق)، روض الجنان و روح الجنان، مشهد: آستان قدس.
7. ابوحیان، محمدبن یوسف، (1420ق)، البحرالمحیط فی التفسیر، بیروت: دارالفکر.
8. اشکوری، محمدبن علی، (1373)، تفسیر شریف لاهیجی، تهران: نشر داد.
9. بغوی، حسین بن مسعود، (1420ق)، تفسیرالبغوی، بیروت: داراحیاءالتراث العربی.
10. بیضاوی، عبدالله عمر، (1418ق)، انوار التنزیل و اسرار التأویل، بیروت: داراحیاءالتراث العربی.
11. ثعلبی، احمد بن محمد، (1422ق)، الکشف و البیان، بیروت: داراحیاءالتراث العربی.
12. جرجانی، عبدالقاهر، (1430ق)، درج الدرر، اردن: دارالفکر.
13. جصاص، احمد بن علی، (1405ق)، احکام القرآن، بیروت: داراحیاءالتراث العربی.
14. خازن، علی بن محمد، (1415ق)، تفسیرالخازن، بیروت: دارالکتب العلمیه.
15. رسعنی، عبدالرزاق، (1429ق)، رموزالکنوز، عربستان: مکتبه الاسدی.
16. زمخشرى، محمود بن عمر، (¬1407ق)، تفسیر الکشاف، بیروت: دار الكتاب العربي مدرسی.
17. سمرقندى، نصر بن محمد، (1416ق)، تفسير السمرقندى، بيروت: دار الفكر.
18. سیدقطب، ابراهیم حسین الشاربی، (1425ق)، فی ظلال القرآن، بیروت: دارالشروق.
19. شاه عبدالعظیمی، حسین، (1363ش)، تفسیر اثنی عشری، تهران: میقات.
20. شوکانی، محمد، (1414ق)، فتح القدیر، سوریه: دارابن کثیر.
21. شیبانی، محمدبن حسن، (1413ق)، نهج البیان عن کشف معانی القرآن، قم: نشر الهادی.
22. صالح بهجت، عبدالواحد، (1998م)، الاعراب المفصل لکتاب الله المرتل، اردن: دارالفکر.
23. طباطبايى، محمدحسين، (1390ق)، الميزان في تفسير القرآن، بيروت: مؤسسة الأعلمي للمطبوعات.
24. طبرسى، فضل بن حسن، (1372ش)، مجمع البيان في تفسير القرآن، تهران: ناصر خسرو.
25. طبری، محمدبن جریر، (1412ق)، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دارالمعرفه.
26. طبرانی، سلیمان بن احمد، (2008م)، التفسیرالکبیر، اردن: دارالکتاب الثقافي.
27. طوسى، محمد بن حسن، (بی¬تا)، التبيان في تفسير القرآن، بيروت: دار إحياء التراث العربي.
28. عیاشی، محمد بن مسعود، (1380ش)، التفسیر (تفسیر العیاشی)، تهران: مکتبه العلمیه الاسلامیه.
29. فخر رازی، محمد بن عمر، (1420ق)، التفسیر الکبیر(مفاتیح الغیب)، بیروت، دار إحياء التراث العربي.
30. فراء، یحیی بن زیاد، (1980م)، معانی القرآن (فراء)، مصر: الهیئه المصریه العامه للکتاب.
31. قرطبی، محمدبن احمد، (1364ش)، الجامع لاحکام القرآن، تهران: ناصرخسرو.
32. قمی¬مشهدی، محمد بن محمد رضا، (1368ش)، کنز الدقائق¬ و بحر الغرائب، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد.
33. قونوی، اسماعیل بن محمد، (1422ق)، حاشیه القونوی، بیروت: دارالکتب العلمیه.
34. کوفی، فرات بن ابراهیم، (1410ق)، تفسیر فرات کوفی، تهران: موسسه الطبع و النشر.
35. مراغی، احمدبن مصطفی، (بی¬تا)، تفسیر المراغی، بیروت: دارالفکر.
36. مغنیه، محمد جواد، (1424ق)، الکاشف، قم: دارالکتاب الاسلامی.
37. مقاتل بن سلیمان، (1423ق)، تفسیر مقاتل بن سلیمان، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
38. مکارم شیرازی، ناصر، (1371ش)، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیۀ.
39. ميبدى، احمد بن محمد،(1371)، كشف الاسرار و عدة الابرار، تهران: امیرکبیر.
40. نسفی، عبدالله بن احمد، (1416ق)، تفسیرالنسفی مدارک التنزیل و حقائق التأویل، بیروت: دارالنفائس.
41. واحدی، علی بن محمد، (1415ق)، الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، بیروت: دارالقلم.
