تشخیص و ارزیابی ميزان باقی‌مانده آفت‌کش‌های مختلف در ميوه‌هاي سيب و گلابي در دو شهرستان استان اصفهان و مقایسه آن‌ها با استانداردهای ملی و بین‌المللی
الموضوعات :
محسن مروتی
1
,
محمدرضا نعمت اللهی
2
1 - دانشیار سم‌شناسی، بخش تحقیقات آفت‌کش‌ها، موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، تهران، ایران. *(مسوول مکاتبات)
2 - دانشيار بیماری‌های گیاهی، بخش تحقیقات گیاه‌پزشکی، مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان اصفهان.
الکلمات المفتاحية: حداکثر باقی‌مانده مجاز, حشره‌کش, خمینی‌شهر, سمیرم, کنه‌کش.,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: با استفاده از روش‌هاي كنترل شیمیایی آفات مي‌توان 40 تا 60 درصد خسارت به محصولات را كاهش داد. كنترل باقي‌مانده آفت‌کش‌ها در مواد غذايي به دلايل پيامدهاي بهداشتي، زیست‌محیطی و اقتصادي ضرورت دارد. در باغات گلابي و سيب استان اصفهان آفت‌کش‌های مختلفی مصرف مي‌شوند كه احتمال وجود باقي‌مانده مضر و غير مجاز آن‌ها در ميوه دور از انتظار نيست.
روش بررسی: جهت رديابي باقي‌مانده آفت‌کش‌های ديازینون، آزينفوس‌متیل و آميتراز در میوه گلابي و آفت‌کش‌های ديازینون، فوزالون، بروموپروپیلات و فن‌پیروکسی‌میت در ميوه سيب، دو نوبت نمونه‌برداري از ميوه‌های گلابي و سيب به ترتيب در 3 باغ گلابي واقع در شهرستان خميني‌شهر و 7 باغ سيب واقع در شهرستان سميرم انجام گرفت. در مجموع 18 نمونه گلابي و 56 نمونه سيب جمع‌آوري گردید. برای اندازه‌گیری حشره‌کش دیازینون، آزينفوس‌متيل، فوزالون، آمیتراز از دستگاه کروماتوگرافی گازی با آشکارساز نیتروژن فسفره، و کنه‌کش بروموپروپیلات از دستگاه کروماتوگرافی گازی با آشکارساز ربایش الکترونی، و کنه‌کش فن‌پیروکسی‌میت از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا استفاده گردید.از روش مایع-مایع نیز برای استخراج استفاده گردید و پس ازآماده‌سازی و عصاره‌گیری نمونه‌ها آناليز گرديدند.
یافته ها: نتایج نشان داد که فقط 16 درصد میوه‌های گلابی حاوی باقی‌مانده غیر مجاز از آفت‌کش دیازینون بودند. براي محصول سيب، حدود 25 درصد نمونه‌های تحت بررسي حاوي باقي‌مانده غير مجاز آفت‌کش‌های ديازينون و فن‌پیروکسی‌میت بودند. مقادیر باقي‌مانده يافت شده براي سایر آفت‌کش‌ها در محصولات گلابی و سیب کم‌تر از حد مجاز توصيه شده در استاندارد مرز بیشنه‌مانده آفت‌کش‌ها- میوه‌های سردسیری (شماره 13117) بودند.
بحث و نتیجه گیری: بنابراین در راستای تولید محصول سالم با حد‌مجاز و استاندارد سموم نکاتی مانند زمان و تعداد دفعات سم‌پاشی و کیفیت آفت‌کش‌های مورد استفاده بهتر است تحت نظر کارشناس انجام پذیرد.
1. Aldhous, J. R. (2000). Pesticides, pollutants, fertilizers and stress: their role in forests and amenity woodlands. Research Studies Press. England. p. 80-95
2. Morowati, M., Mahdavi, V. and Heidari, A. (2024). Classification of the registered Pesticides in Iran based on Possible Risks. Iranian Research Institute of Plant Protection Publications, Agricultural Research, Education and Extension Organization. Pp. 47. (In Persian)
3. Heidari, A. (2010). Research Strategic Plan for Pesticides, Iranian Research Institute of Plant Protection Publications, Agricultural Research, Education and Extension Organization. p. 6-53. (In Persian)
4. Hodgson, E. and Live P. (1997). A textbook of modern toxicology. 2nd ed. Appleton &Longe. p. 90-110.
5. Ragsdale, N. and Kuhr, R. J. (1978). Pesticides: minimizing the risk. ACS. p. 45-60.
6. Hotchkiss, J. H. (1992). Pesticides residue controls to ensure food safety, critical review. Food Science and Nutrition. 31: 191-203.
7. Jafari, S. H, Sepahvand, M., Azadbakht, N. and Ahoor, M. (2004). Investigation on the Endosulfan residue level in water, soil and cucumber produced in Chagholvandi region (Lorestan province). Proceedings of the 16th Congress of Plant Protection, Tabriz. Vol. 1, Pests. P. 179. (In Persian)
8. Salahi Ardakani, A., Morowati, M. and Entesari, M. (2012). Endosulfan and Diazinon residues in cucumber and tomato in Kohgiloye and Boyer Ahmad Province. Journal of Genetic Engineering and Biosafety, No. 2, Fall and Winter. P. 113. (In Persian)
9. Imani, S., Talebi Jahromi, Kh., Shojaei, M. and Kamali, K. (2006). Multiresidue determination of 8 pesticide residue levels used in cucumber and tomato producing greenhouses. Proceedings of the 17th Congress of Plant Protection, Tehran, Vol. 1, Pests. P. 147. (In Persian)
10. Anonymous, (2015). Manual of methods of analysis of foods, Pesticide Residues, Food Safety and Standards Authority of India, Ministry of Health and Family Welfare, Government of India, New Delhi. p. 10.
11. 11.Tribolet, L, Gasser, R. B. (1995). Analytical methods for pesticide residues in food stuffs. Analytical methods for pesticide residues in food stuffs. European Commission, Directorate General Health and Consumer Protection. p. 198-201.
12. Noorbakhsh, S., Sahraeyan, H., Sorosh, M. J., Rezaei, V. and Fotuhi, A. R. (2011). Important Pests of major agricultural produces, Pesticides and recommended methods of their control. Plant Protection Organization Publications. (In Persian)
13. Anonymous. (2015). Pesticides- Maximum Residue Levels- Temperate fruits. National Standard number 13117, first revision, Iranian Standard Organization. p. 47. (In Persian)
14. Talebi Jahromi, Kh. (2006). Pesticides Toxicology. Tehran University Publication Institute. P. 292. (In Persian)
15. Hill, A. R. C, Reynolds, S. L. (2002) Unit-to-unit variability of pesticide residues in fruit and vegetables. Food Additive and Contaminants 19: 733-747.
16. Mahdavi, V., Eslami, Z., Molaee-Aghaee, Ebrahim, Peivasteh, L., Sadighara, P., Thai, V. N., Fakhri, Y. and Ravanlou, A. A. (2022). Evaluation of pesticide residues and risk assessment in apple and grape from western Azerbaijan Province of Iran. Environmental Research, 203, 111882.
17. Pei, T., Pan, W., Li, J., Cao, J., Qin, S. and Li, L. (2024). Occurrence, distribution, and dietary risk assessment of pesticides in apples at the provincial scale. Food Control. 168, 110847.
18. Zhao, H., Li, R. and Hu J. (2023). Frequently used pesticides and their metabolites residues in apple and apple juice from markets across China: Occurrence and health risk assessment. LWT Food Science and Technology, 178, 114610.
19. Nikolic S., Pantic-Palibrk, V., Ristic, D., Koprivica, D., Stošic, D. and Nikolic, V. (2022). Analysis of Pesticide Residues in Apple in the institute of Public Health of Belgrade for 2022. Proceedings 2023091278.
20. Salamat news. Fruit juices contain more pesticides. Available (2013), from: URL: http://itp.epage.ir/fa/module.content_page.48-26.html. Accessed 2017 May 31 [in Persian].
21. Salamat news. Pesticide and fertilizer residues more than the maximum residue levels on seven highly consumed products. (2015), Available from: URL: http:// tasalamati.com/e/4Mg7M/. Accessed 2017 May 31 [in Persian].
22. Yadegarian, L, Moattar, F, Morowati, M, and Riazi, Z. (2002). Determination of Organophosphorus Pesticide residue levels in Apples stored in Cold Storage in Urmiah. Environ Sc and Tech, 15: 25-42 . (In Persian)
23. Morowati, M, Heidari, A, Faravardeh, L, Tajbakhsh, M. R, Shafiei, P, Razavi, F. (2013). Investigation on the residues of the pesticides used in the fruits provided in the Central Market of Tehran. Final Research Report of Iranian Institute of Plant Protection; Tehran. Iran . (In Persian)
24. Makialeagha, M., Farahani, M. (2012), To Determine Diazinon and Chlorpyriphos residue levels in Golden and Red varieties of Apple in Damavand Region. Environment; 62: 111-116.
25. Afkhami, M. (1999). Effect of Calcium Chloride on the Pesticide residue (Diazinon and Fozalone) in Apple and improving its quality (in Damavand Region) [dissertation]. Tehran: Tarbiat Modarres University, Faculty of Agriculture, Soil Science Department . (In Persian)
26. Parveen, Z., Khuhro, M. I, Rafiq, N, Kausar, N. (2004). Evaluation of Multiple Pesticide Residues in Apple and Citrus Fruits, 1999-2001. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology, 73: 312-318.
27. Morowati, M., Mahdavi, V., Heidari, A., Nourbakhsh, R., Faravardeh, L. and Heidari Alizadeh, B. (2018). Pesticides Residue in Agricultural Produces (Hazard, Regulations and Residue Limits). Iranian Research Institute of Plant Production Publication, Agricultural Research, Education and Extension Organization. Pp. 258.
28. Anonymous. (2023). Pesticides- Maximum residue limit of pesticides- Horticultural fruits. National Standard number 13117, second revision, Iranian Standard Organization. Pp. 37. (In Persian)
