بررسی تأثیر قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر سطح نگهداشت وجه نقد با تأکید بر محدودیت در تأمین مالی
الموضوعات :
قادر بابایی
1
,
رسول مسروری
2
,
محیا هاشم زاده اصل
3
1 - استادیار گروه حسابداری، واحد آذرشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آذرشهر، ایران.
2 - دکتری حسابداری، گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
3 - کارشناسی ارشد، گروه حسابداری، موسسه آموزش عالی علم و فن آوری شمس تبریز، تبریز، ایران.
الکلمات المفتاحية: قابلیت مقایسه صورتهای مالی, سطح نگهداشت وجه نقد, محدودیت در تأمین مالی,
ملخص المقالة :
قابليت مقايسه يكي از خصوصيات كيفي اصلي مرتبط با ارائه اطلاعات است كه بر سودمندی اطلاعات ميافزايد. از طرفی موجودی نقد نیز به عنوان یکی از دارايیهای مالی شرکتها از اهمیت فوق العادهای برخوردار است. بنابراین این پژوهش به بررسی تأثیر قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر سطح نگهداشت وجه نقد با تأکید بر محدودیت در تأمین مالی می‌پردازد. برای اندازهگیری قابلیت مقایسه از مدل دی فرانکو و برای محاسبه سطح نگهداشت وجه نقد از مدل اوزکان و اوزکان استفاده شده است. برای رسیدن به هدف پژوهش تعداد 847 مشاهده از 121 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از طریق نمونهگیری به روش حذف سیستماتیک در طی سالهای 1394 تا 1400 انتخاب و با استفاده از رگرسیون چندمتغیره مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان میدهد که قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر سطح نگهداشت وجه نقد تأثیر منفی و معنادار دارد و آن را کاهش میدهد و تعامل محدودیت در تأمین مالی با قابلیت مقایسه صورتهای مالی تاثیر مثبت و معنادار بر سطح نگهداشت وجه نقد دارد به عبارتی محدودیت در تأمین مالی تأثیر منفی قابلیت مقایسه بر سطح نگهداشت وجه نقد را کاهش میدهد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، قابلیت مقایسه صورتهای مالی، کمیت و کیفیت کلی اطلاعات در دسترس افراد خارج از شرکت را افزایش میدهد، شرکتهایی با صورتهای مالی قابل مقایسه باید کمتر با محدودیتهای مالی مواجه باشند و در نتیجه کمتر نیاز به نگه داشت وجه نقد داشته باشند.
بابایی، قادر، پاک مرام، عسگر، بادآور نهندی، یونس و رضایی، نادر. (1399). الگوی سنجش قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر اساس تئوری ارزش‌گذاری. بررسیهای حسابدای و حسابرسی، 27(4)، 580-546.
بادآور نهندی، یونس و بابایی، قادر. (1398). ارتباط قابلیت مقایسه صورتهای مالی و ریسک سقوط قیمت سهام با تاکید بر نقش عدم تقارن اطلاعاتی. پژوهشهای کاربردی در گزارشگری مالی، 8(1)، 173-206.
بادآور نهندی، یونس و بابایی، قادر. (1401). اثر قابلیت مقایسه اطلاعات مالی بر به موقع بودن گزارش گری مالی با تاکید بر نقش تعدیل گر ابهام اطلاعاتی قیمت سهام. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 19(74)، 209-237.
توکل نیا، اسماعیل؛ تیرگری، مهدی. (1393). اهرم مالی، سطح نگهداشت وجه نقد و ارزش شرکت¬هاي پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران: بررسی روابط غیر خطی و سلسله مراتبی. فصلنامه حسابداری مدیریت، 7 (22)، 35-51.
حاجیها، زهره؛ چناری، حسن. (1396). قابلیت مقایسه صورتهای مالی و مدیریت سود واقعی. فصلنامه پژوهشهای حسابداری مالی، 9 (3)، 33-48.
خداداده شاملو، ناصر؛ بادآورنهندی، یونس. (1396). تأثیر تخصص حسابرس در صنعت و دوره تصدی حسابرس بر قابلیت مقایسه صورتهای مالی با تأکید بر چرخه عمر شرکت، مجله پژوهشهای حسابداری مالی، 9 (2)، 105-127.
رحمانی، علی؛ قشقایی، فاطمه. (1396). رابطه قابلیت مقایسه حسابداری با مدیریت سود واقعی و تعهدی. فصلنامه بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 24 (4)، 527-550.
رهنمای رودپشتی، فریدون؛ وکیلی فرد، حمیدرضا؛ لک، فضل اله؛ محسنی، عبدالرضا (1394). سبک حسابرس و قابلیت مقایسه صورتهای مالی، فصلنامه حسابداری مدیریت، 8 (25)، 29-47.
زلقی، حسن؛ افلاطونی، عباس؛ خزائی، مهدی. (1396). عوامل مؤثر بر قابلیت مقایسه صورتهای مالی، فصلنامه حسابداری مالی، 9 (35)، 1-25.
فروغی، داریوش؛ فرزادی، سعید. (1393). بررسی تأثیر تغییرات جریانهاي نقدي بر سطح نگهداشت وجه نقد با در نظرگرفتن محدودیت تأمین مالی شرکت¬هاي پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه مدیریت دارایی و تأمین مالی، 2 (4)، 21-36.
فروغی، داریوش؛ قاسم زاد، پیمان. (1394). تأثیر قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر ضریب واکنش سودهای آتی، فصلنامه بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 22 (4)، 479-500.
فروغی، داریوش؛ قاسم زاد، پیمان. (1395). تأثیر قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر همزمانی قیمت سهام. مجله پژوهشهای حسابداری مالی، 8 (1)، 39-54.
کیا، علی؛ صفری گرایلی، مهدی. (1396). قابلیت مقایسه صورتهای مالی، مدیریت سود تعهدی و مدیریت واقعی سود، مجله دانش حسابداری مالی، 4 (2)، 115-137.
قائمی، محمدحسین؛ علوی، سیدمصطفی. (1391). رابطه بین شفافیت اطلاعات حسابداری و موجودی نقد. فصلنامه حسابداری مدیریت، 5 (12)، 67-78.
مشکی میاوقی، مهدی؛ الهی رودپشتی، سمانه. (1393). بررسی اثر محافظه کاری بر ارزش بازار وجه نقد نگهداری شده. مجله پژوهشهای تجربی حسابداری، 4 (13)، 23-43.
مهرورز، فاطمه؛ مرفوع، محمد. (1395). رابطه بین قابلیت مقایسه صورتهای مالی با آگاهی بخشی قیمت سهام در خصوص سودهای آتی. فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی، 12 (49)، 83-110.
Barth, M. E., Landsman, W. R., Lang, M. H. & Williams, C. D. (2013). Effects on Comparability and Capital Market Benefits Of voluntary Adoption of IFRS by US Firms: Insights from Voluntary Adoption of IFRS by Non-US Firms. Working Paper, Available at http://www.ssrn.com.
Brochet, F., Jagolinzer, A., & Riedl, E. (2013). Mandatory IFRS Adoption and Financial Statement Comparability. Contemporary Accounting Research, Vol.30, Pp. 1371–1400.
Chen, C.-W., W. Collins, D., Kravet, T., &D. Mergenthaler, R. (2013). Financial statement comparability and the efficiency of acquisition decisions. Working Paper, University of Iowa and University of Texas at Dallas. Available at: http://ssrn.com/abstract=2169082.
Chircop, Justin and Collins, Daniel W. and Hass, Lars Helge, Accounting Comparability and Corporate Innovative Efficiency (May 28, 2018). Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2810448 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2810448.
Choi, J.-H., Choi, s., A. Myers, L., & Ziebart, D. (2017). Financial Statement Comparability and the Ability of Current Stock Returns to Reflect the Information in Future Earnings, available at: http://ssrn.com/abstract=2337571.
De Franco, G., Kothari, S., & S. Verdi, R. (2011). The benefits of financial statement comparability. Journal of Accounting Research, 49(4), 895-931.
Edmonds, M.A., Smith, D.B., Stallings, M.A., (2018). Financial statement comparability and segment disclosure, Research in Accounting Regulation, https://doi.org/10.1016/j.racreg.2018.09.012.
Endrawes, M., Feng, Z., Lu, M. and Shan, Y. (2018), Audit committee characteristics and financial statement comparability. Account Finance. doi:10.1111/acfi.12354.
FASB (Financial Accounting Standards Board). 2010. Statement of Financial Accounting Concepts No. 8. Conceptual Framework for Financial Reporting, Chapter 1, the Objective of General Purpose Financial Reporting, and Chapter 3, Qualitative Characteristics of Useful Financial Information. Norwalk, CT; FASB.
Habib, A., Monzur Hasan, M., Al-Hadi, A., (2017). Financial statement comparability and corporate cash holdings, Journal of Contemporary Accounting & Economics, https://doi.org/10.1016/j.jcae.2017.10.001.
Horton, J., Serafeim, G., & Serafeim, I. (2013). Does mandatory IFRS adoption improve the information environment?. Contemporary Accounting Research, 30 (1), 388-423.
Jones, Jennifer J. (1991). "Earnings management during import relief investigations", Journal of Accounting Research, 29, 2 (autumn): 193–228.
Kaplan, S. N., & Zingales, L. (1997). Do Investment-Cash Flow Sensitivities Provide Useful Measures of Financing Constraints?. The Quarterly Journal of Economics, Vol. 112, No. 1, Pp. 169-215.
Kim, S., Kraft, P., Ryan, S. G., (2013). Financial statement comparability and credit risk. Rev. Account. Stud. 18, 783-823.
Kim, J., Kim, R., & Kim, S. (2020). Does financial statement comparability mitigate delayed trading volume before earnings announcements? Journal of Business Research, 107, 62–75.
Kim, J., Li, L., Yi Lu, L., Yu, Y. (2017). Financial Statement Comparability and Expected Crash Risk, Journal of Accounting and Economics, http://dx.doi.org/10.1016/j.jacceco.2015.12.003.
Lang, M. H., G. Maffett, M., & L. Owens, E. (2010). Earnings comovement and accounting comparability: The effects of mandatory IFRS adoption. Working Paper.University of North Carolina at Chapel Hill, and University of Rochester. Available at: http://ssrn.com/abstract=1676937.
Majeed, M. A., Yan, C., &Tauni, M. Z. (2018). How does competition shape managerial decisions? Product market competition and financial statement comparability. Management Decision. 56(11): 2437-2471.
Mita, A. F., Utama, S., F., &Wulandari, E. R. (2018). The adoption of IFRS, comparability of financial statements and foreign investors’ ownership. Asian Review of Accounting. 26(3): 391-411.
Ozkan, A., Ozkan, N. (2004). Corporate cash holding. An empirical investigation of UK companies. Journal of banking& finance, 28 (9): 2103-2134.Transfer.Journal of Accounting Reseearch, 52 (2), 955-992.
Peterson, K., Schmardebeck, R., Wilks, T. J., 2015. The earnings quality and information processingneffects of accounting consistency. Account. Rev. 90, 2483-2514.
Sohn, B, C. (2016). The effect of accounting comparability on the accrual-based and real earning management. J. Account. Public Policy, http://dx.doi.org/10.1016/j.jaccpubpol.2016.06.003.
Whited, T. M., & Wu, G. (2006). Financial Constraints Risk. Review of Financial Studies, Vol. 19, No. 2, Pp. 531-559.
Journal of Accounting and Corporate Governance Researches
Vol. 2, No. 6, Winter 2024 (29-45)
Paper type: Research Article
(Selected article of the 3rd International and 21st National Accounting Conference of Iran)
Effect of the Comparability of Financial Statements on the Level of
Cash Holding with an Emphasis on Financing Constraints
Ghader Babaei1*, Rasoul Masroori2, Mahya Hashemzadeh Asl3
Received: 2023/10/22 Accepted: 223/12/26
Abstract Comparability of financial statements is one of the main qualitative characteristics related to providing information and adds to the usefulness of information. On the other hand, cash balance is of great importance as one of the financial assets of the companies. Thus, this study examined the effect of the comparability of financial statements on the level of cash holding with an emphasis on financing constraints. In order to measure the comparability of financial statements, De Franco’s model was used, and to measure the level of cash holding, the Ozkan & Ozkan’s model was used. To achieve the purpose of the study, 847 observations from 121 companies admitted to the Tehran Stock Exchange were selected through systematic elimination sampling method during the period 2015 to 2021 and tested by multivariable regression. The results of the research showed that the comparability of financial statements had a negative and significant effect on the level of cash holding and reduced it, and the interaction of financing constraints with comparability of financial statements had a positive and significant effect on the level of cash holding. In other words, financing constraints decreased the negative effect of comparability of financial statements on the level of cash holding. According to the results, comparability of financial statements increases the overall quantity and quality of information available to corporate outsiders, and companies with comparable financial statements should face fewer financial constraints and hence, less need for cash holding. Keywords: Financial statements comparability, Level of cash holding, Financing constraints.
|
نوع مقاله: پژوهشی
(مقاله منتخب سومین همایش بینالمللی و بیست و یکمین همایش ملی حسابداری ایران)
بررسی تأثیر قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر سطح نگهداشت وجه نقد
با تأکید بر محدودیت در تأمین مالی
قادر بابایی4*، رسول مسروری5، محیا هاشم زاده اصل6
چکیده قابليت مقايسه يكي از خصوصيات كيفي اصلي مرتبط با ارائه اطلاعات است كه بر سودمندی اطلاعات ميافزايد. از طرفی موجودی نقد نیز به عنوان یکی از دارايیهای مالی شرکتها از اهمیت فوق العادهای برخوردار است. این پژوهش به بررسی تأثیر قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر سطح نگهداشت وجه نقد با تأکید بر محدودیت در تأمین مالی می‌پردازد. برای اندازهگیری قابلیت مقایسه از مدل دیفرانکو و برای محاسبه سطح نگهداشت وجه نقد از مدل اوزکان و اوزکان استفاده شده است. برای رسیدن به هدف پژوهش تعداد 847 مشاهده از 121 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از طریق نمونهگیری به روش حذف سیستماتیک در طی سالهای 1394 تا 1400 انتخاب و با استفاده از رگرسیون چندمتغیره مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان میدهد که قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر سطح نگهداشت وجه نقد تأثیر منفی و معنادار دارد و آن را کاهش میدهد و تعامل محدودیت در تأمین مالی با قابلیت مقایسه صورتهای مالی تاثیر مثبت و معنادار بر سطح نگهداشت وجه نقد دارد به عبارتی محدودیت در تأمین مالی تأثیر منفی قابلیت مقایسه بر سطح نگهداشت وجه نقد را کاهش میدهد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، قابلیت مقایسه صورتهای مالی، کمیت و کیفیت کلی اطلاعات در دسترس افراد خارج از شرکت را افزایش میدهد، شرکتهایی با صورتهای مالی قابل مقایسه باید کمتر با محدودیتهای مالی مواجه باشند و در نتیجه کمتر نیاز به نگه داشت وجه نقد داشته باشند. واژه‌هاي كليدي: قابلیت مقایسه صورتهای مالی، سطح نگهداشت وجه نقد، محدودیت در تأمین مالی.
|
[1] . Assistant Prof, Department of Accounting, Azarshahr Branch, Islamic Azad University, Azarshahr, Iran.
*Corresponding Author: Ghader.Babaei@iau.ac.ir
[2] . PhD in Accounting, Department of Accounting, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.
[3] . MSc. in Accounting, Department of Accounting, Shams Institute of Science and Technology, Tabriz, Iran.
[4] . استادیار گروه حسابداری، واحد آذرشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آذرشهر، ایران. * (نویسنده مسئول): Ghader.Babaei@iau.ac.ir
[5] . دانش آموخته دکتری گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
[6] . کارشناسی ارشد گروه حسابداری، موسسه آموزش عالی علم و فن آوری شمس تبریز، تبریز، ایران.
مقدمه
بدون ترديد موجودی نقد يکی از سیالترين دارايیهای مالی شرکتها میباشد و اين ويژگی موجودی نقد، اهمیت فوقالعادهای را به آن بخشیده است. به طوریکه توانايی اخذ تصمیمات مالی بهینه و به موقع به مقدار زيادی تحت تأثیر آن قرار دارد. در صورتی که شرکتی با کمبود وجه نقد مواجه باشد، قادر نخواهد بود از فرصتهای سرمايهگذاری خود استفاده کند و يا ديگر نیازهای مالی خود را تأمین نمايد، بنابراين اين کمبود، تأثیر منفی روی ارزش شرکت خواهد داشت. هرچند وجود موجودی نقد در تراز مالی همه شرکتها مهم بوده و ضروری است، اما میزان اهمیت وجود اين دارايی میتواند برای شرکتهای مختلف، تغییر کند. مهمترين عامل نگهداری وجه نقد مازاد، عدم تقارن اطلاعاتی و مشکلات ناشی از آن است. ميزان نگهداري وجه نقد كافي و يا مازاد با توجه به تصميمات مديريت و به منظور مواجه نشدن با مخاطرات عدم تقارن اطلاعاتي صورت میگیرد و افشاي اطلاعات مالي شركتها به طور شفاف كه از طريق صورتهاي مالي اساسي منتشر ميشود، عامل مهمي در جهت كاهش عدم تقارن اطلاعاتي بين مديران و مالكان است (قائمی، علوی، 1391). در سالهاي اخیر، در ادبیات مالی، توجه روز افزونی به سطح نگهداشت وجه نقد شرکتها شده است. این علاقه و توجه، ناشی از این واقعیت است که شرکتها، مقادیر با اهمیتی از وجه نقد را در ترازنامه خود نگهداري میکنند (توکلنیا، تیرگری، 1393). البته به سبب اهمیتی که جریانهاي نقدي در سلامت اقتصادي و تداوم فعالیت واحدهاي تجاري دارد، پیش بینی آن به عنوان یکی از اجزاي لاینفک برنامه ریزي مالی و نیز اثرهایی که بر دیگر عناصر صورتهاي مالی دارد، از موضوع هاي مهمی است که مدیران واحدهاي اقتصادي توجه خاص به آن دارند. از جمله مهمترین عوامل تعیین کننده جریانهاي نقدي که بر وضعیت نقدینگی شرکت نیز تأثیرگذار است، میتوان به ماهیت فعالیت شرکتها، روشهاي تأمین مالی و مدیریت مطالبات اشاره کرد (فروغی، فرزادی، 1393).
از طرفی قابليت مقايسه يكي از خصوصيات كيفي اصلي مرتبط با ارائه اطلاعات است كه بر سودمندی اطلاعات ميافزايد (هیات تدوین استانداردهای حسابداری، 2010). طبق بيانيه شماره 8 هیات تدوین استانداردهای حسابداری و چارچوب مفهومي گزارشگري مالی استانداردهای بین المللی حسابداری قابليت مقايسه، قابليت تأييد، به موقع بودن و قابل فهم بودن ويژگيهاي كيفي هستند كه سودمندي اطلاعاتي را كه مربوط هستند و به طور صادقانه ارائه شده اند را افزايش ميدهند (مهرورز، مرفوع، 1395). در این بین قابليت مقايسه يكي از ويژگيهاي گزارشگري مالي است كه كميت و كيفيت اطلاعات در دسترس براي سرمايه گذاران را افزايش ميدهد و به آنها امكان ميدهد از طريق ارزيابي عملكرد گذشته شركت، عملكرد آتي را با دقت بيشتري پيش بيني كنند و بر مبناي آن تصميم بگيرند (فروغی، قاسم زاد، 1394). قابليت مقايسه همچنین به استفاده كنندگان در شناسايي و درك شباهتها و تفاوتها كمك مينمايد، هزينه كسب و پردازش اطلاعات را كاهش میدهد (دی فرانکو، کوتاری و وردی1، 2011) و نیز موجب تخصيص كارای سرمايه ميشود (چن، کالینز، کراوت و مرگنتالر2، 2013). قابليت مقايسه همینطور میتواند باعث افزايش كيفيت اطلاعات در دسترس و در نتيجه آن افزايش پوشش تحليلگران و دقت پيش بيني آنان (هورتن، سرافیم و سرافیم3، 2013؛ لانگ، مافت و اونز4، 2010)، افزايش نقدشوندگي و حجم معاملات سهام (بارث، لاندسمن، لانگ و ویلیامز5، 2013) و كاهش مزاياي ناشي از استفاده از اطلاعات محرمانه شود (بروچت، جاگولینزر و ریدل6، 2012).
پیشینه نظری پژوهش
نتايج پژوهش اوزکان و اوزکان7 (2004) نشان میدهد افزايش عدم تقارن اطلاعاتی، انگیزه نگهداری دارايیهای نقدی بالايی را برای شرکتها ايجاد میکند. به عبارت ديگر، وجود عدم تقارن اطلاعاتی باعث افزايش هزينه سرمايه شرکت شده و تأمین وجوه از بازارهای مالی به نفع شرکت نخواهد بود، بنابراين شرکتها ترجیح میدهند دارايیهای نقدی زيادی نگهداری کنند تا در مواقع لازم وجوه مورد نیاز خود را از منابع داخلی تأمین کنند (مشکی میاوقی، الهی رودپشتی، 1393).
برخی از محققین (کیم، کرفت و رایان8، 2013؛ پترسون، اشمارت بک و ویلکس9، 2015؛ دی فرانکو، کوتاری و وردی، 2011) بر این باورند از آنجایی که قابلیت مقایسه صورتهای مالی، کمیت و کیفیت کلی اطلاعات در دسترس افراد خارج از شرکت را افزایش میدهد، شرکتهایی با صورتهای مالی قابل مقایسه باید کمتر با محدودیتهای مالی مواجه باشند و در نتیجه کمتر نیاز به نگه داشتن وجه نقد داشته باشند. شواهد چنین پژوهشهایی حاکی از آن است که قابلیت مقایسه عدم تقارن اطلاعات را کاهش میدهد و کیفیت گزارشگری مالی را بهبود میبخشد، و در نتیجه میتوان دسترسی آسان به فرصتهای تأمین مالی خارجی داشت. اگر نگهداشت وجه نقد تا حدی نتیجه ضعف حمایت سهامداران باشد، پس یک رابطه منفی بین سطح نگهداشت وجه نقد شرکتها و قابلیت مقایسه صورتهای مالی در نظر گرفته شده است، زیرا صورتهای مالی قابل مقایسه، ارزیابی عملکرد شرکت و نظارت بر استفاده مدیران از سرمایه را برای سرمایهگذاران آسان تر میکند (حبیب، منصور حسن و الهادی10، 2017). بنابراین با توجه به مطالب گفته شده این پژوهش در گام اول به دنبال پاسخ به این سوال است: تأثیر قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر سطح نگهداشت وجه نقد چگونه است؟
همچنین همانطور که قبلا عنوان شد، اگر چه صورتهای مالی قابل مقایسه تر باید محدودیتهای تأمین مالی را کاهش دهند، این امر لزوما بیانگر این نیست که شرکتهای محدود، وجه نقد را ذخیره میکنند در حالی که شرکتهای بدون محدودیت، درآمد را سرمایهگذاری میکنند (حبیب، منصور حسن و الهادی، 2017). بنابراین محدودیت در تأمین مالی میتواند بر سطح نگهداشت وجه نقد تأثیرگذار باشد. در نتیجه در گام دوم نیز این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال است: تأثیر محدودیت در تأمین مالی بر رابطه بین قابلیت مقایسه صورتهای مالی و سطح نگهداشت وجه نقد چگونه است؟
پیشینه تجربی پژوهش
کیم و همکاران (2020) نیز نشان دادند ارتقاء قابلیت مقایسه اطلاعات مالی از طریق بهبود محیط اطلاعاتی، حجم معاملات قبل از انتشار اطلاعیه سود و زیان توسط شرکتها را کاهش دهد. ادموندز، اسمیت و استالینگز11 (2018) در پژوهشی به بررسی قابلیت مقایسه صورتهای مالی و افشای اطلاعات بخشهای یک شرکت پرداختند. نتایج نشان میدهد که قابلیت مقایسه برای شرکتهایی که بیانیه استانداردهای حسابداری مالی شماره 131 (افشای اطلاعات مربوط به بخشهای یک شرکت و اطلاعات مرتبط) را پذیرفته اند، کاهش مییابد. به طور خاص، اطلاعات بخشهایی که اطلاعات خود را با توجه به اینکه شرکتها چگونه کسب و کار خود را مدیریت میکنند اصلاح میکنند، این کاهش در قابلیت مقایسه را محدود میکند، اما اطلاعات بخشهای بزرگتر که از طریق افزایش تعداد بخشهای گزارش شده جدا میشوند به طور کلی کاهش مییابد.
اندروز، فنگ، لو و شان12 (2018) پژوهشی با عنوان ویژگیهای کمیته حسابرسی و قابلیت مقایسه صورتهای مالی انجام دادند. یافتههای پژوهش نشان داد اندازه و تخصص مالی کمیته حسابرسی بر قابلیت مقایسه صورتهای مالی اثر مستقیم دارند. همچنین یافتههای آنها نشان داد تاثیر مثبت تخصص کمیته حسابرسی بر قابلیت مقایسه صورتهای مالی در شرکتهایی که استقالال هیئت مدیره در آنها کم، اندازه هیئت مدیره کوچک، حسابرس شرکت جزء چهار موسسه بزرگ نبوده و دوگانگی وظیفه بین مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره در شرکت وجود داشته باشد، قوی تر است.
چیرکوب، کالینز و هاس13 (2018) در پژوهشی به بررسی ارتباط قابلیت مقایسه صورتهای مالی و کارایی هزینههای تحقیق و توسعه شرکتها پرداختند. ایشان اعتقاد دارد شرکتی که با شرکتهای همگروه خود در صنعت قابلیت مقایسه بالاتری دارد با یادگیری از نحوه سرمایهگذاری شرکتهای هم گروه خود میتواند به طور کاراتری در بخش تحقیق و توسعه خود سرمایهگذاری کند. ایشان اعتقاد دارد این یادگیری زمانی بهبود مییابد که شرکت مدنظر با استفاده از تجارب موفقیت و شکست سرمایهگذاریهای تحقیق و توسعه شرکتهای هم گروه خود بتواند برای سرمایهگذاری تحقیق و توسعه خود تصمیمهای مطلوبتری را اتخاذ نماید. یافتههای ایشان به طور کلی نشان داد قابلیت مقایسه صورتهای مالی با بازده هزینههای تحقیق و توسعه شرکتها ارتباط مثبت دارد.
ماجد، یان و تاعونی14 (2018) پژوهشی با عنوان «چگونه رقابت تصمیمات مدیریت را شکل میدهد؟ رقابت در بازار محصول و قابلیت مقایسه صورتهای مالی» را در کشور چین انجام دادند. یافتههای پژوهش آنها نشان میدهد رقابت به طور مثبت با قابلیت مقایسه صورتهای مالی رابطه دارد و این رابطه مثبت برای رهبران صنعت ضعیفتر و برای سایر شرکتهای صنعت قویتر میباشد. یافته های پژوهش همچنین نشان میدهد رقابت ناشی از رقبای فعلی سطح قابلیت مقایسه صورتهای مالی را افزایش داده و رقابت ناشی از ورود رقبای جدید نقش مهمی در سطح قابلیت مقایسه صورتهای مالی شرکتها نداشته است. رقابت غیرقیمتی (معیار رقابت غیرقیمتی نسبت هزینههای تبلیغات بر فروش لحاظ شده است) نیز تاثیر مثبت و معناداری بر قابلیت مقایسه صورتهای مالی دارد. یافته های پژوهش آنها همچنین نشان میدهد در شرکتهای دولتی رقابت ناشی از رقبای فعلی و ورود رقبای جدید تاثیری بر قابلیت مقایسه صورتهای مالی ندارند.
میتا، اوتاما و وولاندری15 (2018) پژوهشی با عنوان پذیرش استانداردهای بینالمللی گزارشگری مالی16، قابلیت مقایسه صورتهای مالی و درصد مالکیت سهامداران خارجی در سطح بین المللی انجام دادند. یافته های آنها نشان میدهد سطح پذیرش استانداردهای گزارشگری مالی بینالمللی با قابلیت مقایسه صورتهای مالی رابطه مثبت دارد. همچنین نتایج پژوهش نشان میدهد سطح پذیرش استانداردهای بینالمللی گزارشگری مالی به طور غیرمستقیم از طریق ارتقا ویژگی قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر درصد مالکیت سرمایهگذاران خارجی شرکتها نیز تاثیر مثبت دارد.
حبیب، منصور حسن و الهادی (2017) در پژوهشی به بررسی تأثیر قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر سطح نگهداشت وجه نقد پراختند. یافتههای آنان نشان داد با توجه به اینکه صورتهای مالی قابل مقایسه عدم تقارن اطلاعات را به وسیله در اختیار گذاشتن اطلاعات کم هزینه برای سرمایهگذاران کاهش میدهد لذا این عدم تقارن اطلاعات محدودیتهای تامین مالی و مشکلات عدم تقارن اطلاعات را کاهش میدهد و بنابراین باعث کاهش سطح نگهداشت وجه نقد میشود. آنها با استفاده از یک پانل بزرگ داده های ایالات متحده، نشان دادند که قابلیت مقایسه صورتهای مالی سطح نگهداشت وجه نقد شرکتها را به طور قابل توجهی کاهش میدهد. چوی، چوی، مایرز و زیبارت17 (2017) در پژوهشی به بررسي ارتباط بين قابليت مقايسه صورتهاي مالي و آگاهي بخشي قيمت سهام در خصوص سودهاي آتي پرداختند و به اين نتيجه رسيدند كه در شركتهايي كه قابليت مقايسه بيشتري با شركتهاي هم صنعت خود دارند آگاهي بخشي قيمت سهام بالاتر مي باشد. نتايج حاصل از تحقيق آنها همچنين نشان مي دهد كه قابليت مقايسه صورتهاي مالي انعكاس اطلاعات خاص شركت و اطلاعات سودهاي آتي خاص شركت را در قيمت جاري سهام تسريع ميبخشد.
کیم، لی، یی لو و یو18 (2017) در پژوهشی به بررسی قابلیت مقایسه صورتهای مالی و ریسک سقوط مورد انتظار پرداختند نتایج نشان داد که شیب چولگی نوسان متناسب با قابلیت مقایسه صورت مالی کاهش مییابد و این رابطه منفی برای بنگاههایی مشهودتر است که محیط اطلاعاتی آنها کیفیت پایین تری دارد، نظارت بیرونی بر آنها ضعیف است و صنعتی که در آن فعالیت میکنند چندان رقابتی نیست. همچنین نتایج نشان میدهد که قابلیت مقایسه حسابداری به سرمایهگذاران بیرونی کمک میکند تا سیاستهای افشا و عملکرد بنگاههای مختلف را مقایسه کنند و از این طریق ریسک سقوط آتی را کاهش میدهد.
سان19 (2016) در پژوهشی به بررسی تأثیر قابلیت مقایسه حسابداری بر مدیریت سود واقعی و مدیریت سود مصنوعی پرداخت و به این نتیجه رسید که با افزایش قابلیت مقایسه حسابداری، مدیریت سود واقعی افزایش مییابد در حالی که مدیریت سود مصنوعی کاهش مییابد. بروچت، جاگولینزر و ریدل (2013) در پژوهشی با عنوان پذیرش اجباری استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی و قابلیت مقایسه صورتهای مالی نشان دادند که به دلیل افزایش قابلیت مقایسه ناشی از پذیرش استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی بازده غیر عادی سهام حول تاریخ معاملات افراد درون سازمانی کاهش یافته است. بدین مفهوم که قابلیت مقایسه دسترسی سرمایهگذاران به اطلاعات خاص شرکتها را افزایش داده است. همچنین نتایج نشان میدهد که در مورد شرکتهایی که قابلیت مقایسه آنها افزایش بیشتری داشته است، این تأثیر نیز بیشتر بوده است.
دی فرانکو، کوتاری و وردی (2011) در پژوهشي با عنوان سودمندي قابليت مقايسه صورتهاي مالي ضمن ارائه مدلي براي اندازهگيري قابليت مقايسه صورتهاي مالي، به اين نتيجه رسيدند، كه بين قابليت مقايسه و دقت پيش بيني رابطه مثبتي وجود دارد و قابليت مقايسه، پراكندگي پيش بينيها را کاهش ميدهد. همچنين يافتههاي پژوهش آنها نشان داد قابليت مقايسه، هزينه كسب اطلاعات را كاهش داده و كميت و كيفيت اطلاعات در دسترس براي تحليلگران را افزايش ميدهد.
بادآور نهندی و بابایی (1401) پژوهشی با عنوان اثر قابلیت مقایسه اطلاعات مالی بر به موقع بودن گزارش گری مالی با تاکید بر نقش تعدیل گر ابهام اطلاعاتی قیمت سهام انجام دادند. یافته های آنها نشان داد قابلیت مقایسه اطلاعات مالی بر به موقع بودن گزارش گری مالی تاثیر مثبت و معناداری دارد و شدت این اثر مثبت در شرایط وجود ابهام اطلاعاتی قیمت سهام، تشدید می شود. قابلیت مقایسه اطلاعات مالی با بهبود ویژگی به موقع بودن، باعث ارتقا کارایی کل بازار سرمایه می شود. همچنین از یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت در شرایط ابهام اطلاعاتی قیمت سهام، نقش قابلیت مقایسه اطلاعات مالی در شفافیت اطلاعاتی محیط شرکت و گزارش گری مالی به موقع برای استفاده‌کنندگان بسیار اهمیت دارد. بنابراین قابلیت مقایسه اطلاعات مالی به طور گسترده سودمندی اطلاعات حسابداری را برای استفاده کنندگان به ویژه در شرایط ابهام اطلاعاتی قیمت سهام افزایش میدهد.
بادآورنهندی و بابایی (1398) نشان دادند بین قابلیت مقایسه اطلاعات مالی و ریسک سقوط قیمت سهام ارتباط منفی و معناداری وجود دارد و در شرایط عدم‌تقارن اطلاعاتی بالا ارتباط منفی تشدید میشود. بابایی و همکاران (1399) ضمن ارائه الگوی بومی سنجش قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر اساس نظریه ارزش‌گذاری نسبی، دریافتند قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر عدم تقارن اطلاعاتی و ریسک غیرسیستماتیک تأثیر منفی داشته و بر ارزش ایجاد شده برای صاحبان سهام تأثیر مثبت دارد. حاجیها و چناری بوکت (1396) در پژوهشی با عنوان قابلیت مقایسه صورتهای مالی و مدیریت سود واقعی به این نتیجه دست یافتند که قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر معیارهای مدیریت سود واقعی (جریان غیرعادی وجوه نقد عملیاتی، هزینههای غیرعادی تولید، هزینههای غیرعادی اختیاری) تأثیر مستقیم و معنادار دارد. به عبارتی، با افزایش قابلیت مقایسه، تمایل مدیران به مدیریت سود واقعی در راستای ارائۀ مطلوب عملکرد جاری خود با دستکاری فعالیت‌های واقعی مانند تولید بیش از اندازه و افزایش غیرعادی حجم فروش افزایش مییابد.
زلقی؛ افلاطونی و خزائی (1396) در پژوهشی به بررسی عوامل موثر بر قابلیت مقایسه صورتهای مالی پرداختند. به منظور سنجش متغیر قابلیت مقایسه، در این پژوهش از سه معیار مختلف استفاده شد. نتایج با استفاده از معیار اول نشان داد که متغیرهای اندازه موسسه حسابرسی، دوره تصدی حسابرس و نوسانات بازده داراییها اثر معناداری بر میزان قابلیت مقایسه دارند. نتایج با استفاده از معیار دوم نشان داد که مدیریت سود اثر منفی و اندازه شرکت تأثیر مثبت و معناداری بر قابلیت مقایسه صورتهای مالی دارد. نتایج پژوهش با استفاده از معیار سوم (که معیار پیشنهادی این پژوهش است) نشان داد که متغیرهای اندازه موسسه حسابرسی، دوره تصدی حسابرس، مدیریت سود و نوسانات بازده داراییها تأثیر معناداری بر میزان قابلیت مقایسه دارند.
خداداده شاملو و بادآور نهندی (1396) در پژوهشی به بررسی تأثیر تخصص حسابرس در صنعت و دوره تصدی حسابرس بر قابلیت مقایسه صورتهای مالی با تأکید بر چرخه عمر شرکت پرداختند نتایج نشان داد تخصص حسابرس در صنعت بر قابليت مقایسه صورتهای مالی در کل و در مرحله بلوغ، تأثير مثبت و معناداری دارد. همچنين، دوره تصدی حسابرس بر قابليت مقایسه صورتهای مالی در کل و در مراحل مختلف چرخه عمر شرکت تأثيری ندارد.
کیا و صفری گرایلی (1396) در پژوهشی مشابه با پژوهش سان (2016) به بررسی تأثیر قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر مدیریت سود تعهدی و مدیریت سود واقعی پرداختند نتایج نشان داد با افزایش قابلیت مقایسه صورتهای مالی، میزان مدیریت سود تعهدی شرکت کاهش مییابد. همچنین با افزایش قابلیت مقایسه صورتهای مالی شرکتها، میزان مدیریت سود واقعی آنها افزایش مییابد.
رحمانی و قشقایی (1396) در پژوهشی رابطۀ قابلیت مقایسۀ حسابداری با مدیریت سود واقعی و تعهدی را مورد بررسی قرار دادند. یافتههای پژوهش آنها نشان میدهد بین ویژگی قابلیت مقایسۀ ارقام حسابداری و مدیریت سود واقعی و تعهدی، رابطه معناداری وجود ندارد.
مهرورز و مرفوع (1395) در پژوهشی به بررسی رابطه بين قابليت مقايسه صورتهاي مالي با آگاهي بخشي قيمت سهام در خصوص سودهاي آتي پرداختند نتایج نشان داد كه براي شركتهاي با قابليت مقايسه بيشتر، ضريب واكنش سودهاي آتي بالاتر نيست؛ به بيان ديگر، هرچه قابليت مقايسه صورتهاي مالي شركت بيشتر باشد، آگاهي بخشي قيمت سهام دوره جاري آن، در خصوص سودهاي آتي بيشتر نمي باشد.
فروغی و قاسم زاد (1395) در پژوهشی به بررسی تأثیر قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر همزمانی قیمت سهام پرداختند نتایج نشان داد که قابلیت مقایسه صورتهای مالی همزمانی قیمت سهام را کاهش میدهد و از طرفی در شرکتهایی با همزمانی کمتر عدم تقارن اطلاعاتی نیز کمتر است.
فروغی و قاسم زاد (1394) در پژوهشی به بررسی تأثیر قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر ضریب واکنش سودهای آتی پرداختند نتايج به دست آمده از اين پژوهش نشان مي دهد قابليت مقايسه، ضريب واكنش سودهاي آتي را افزايش ميدهد؛ به اين معنا كه قابليت مقايسه به عنوان يكي از ويژگي هاي كيفي اطلاعات، فرايند كسب اطلاعات را تسهيل ميكند و توانايي سرمايه گذاران در پيش بيني عملكرد آتي را افزايش ميدهد و موجب مي شود اطلاعات بيشتري از سودهاي آتي در قيمت هاي جاري سهام منعكس شود.
رهنمای رودپشتی؛ وکیلی فرد؛ لک و محسنی (1394) در پژوهشی به بررسی سبک حسابرس و قابلیت مقایسه صورتهای مالی پرداختند نتایج نشان داد اگر چه استانداردهای حسابداری یکنواخت لازمه دستیابی به قابلیت مقایسه صورتهای مالی است ولی برای دستیابی به این قابلیت مقایسه، حسابرسان نیز دارای نقش با اهمیتی هستند. قابلیت مقایسه صورتهای مالی جفت شرکتهایی که حسابرسی آنها توسط یکی از 4 موسسه بزرگ حسابرسی مشابه صورت گرفته نسبت به جفت شرکتهایی که حسابرسی آنها توسط سایر موسسات حسابرسی (غیر از 4 موسسه بزرگ حسابرسی) انجام شده، بیشتر است.
فروغی و فرزادی (1393) در پژوهشی به بررسی تأثیر تغییرات جریان هاي نقدي بر سطح نگهداشت وجه نقد با در نظرگرفتن محدودیت تأمین مالی شرکتهاي پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند یافتههاي پژوهش نشان داد شرکتهاي داراي محدودیت تأمین مالی و بدون محدودیت تأمین مالی (بر اساس معیار اندازه شرکت) با توجه به هزینههاي بالاي تأمین مالی خارجی، بدون در نظر گرفتن مثبت یا منفی بودن جریان هاي نقدي شان اقدام به نگهداري وجه نقد بیشتري نسبت به پایان دوره میکنند.
روش پژوهش
پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش شناسی از نوع همبستگی و به لحاظ ارتباط با محیط پیرامون و شیوه گردآوری دادهها از نوع تحقیقات شبه تجربی و علی پس از وقوع در حوزه تحقیقات اثباتی حسابداری میباشد که با استفاده از روش رگرسیون چند متغیره با دادههای پنل انجام شده است. دادههای مورد نیار جهت محاسبه متغیرهای پژوهش از طریق مراجعه به صورتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و بانکهای اطلاعاتی نظیر ره آورد نوین بدست آمده است.
نمونه آماری پژوهش
در اين پژوهش براي انتخاب نمونه از روش غربالگري (حذف سیستماتیک) استفاده میشود. براي اين منظور پنج معيار در نظر گرفته شده و درصورتي كه يك شركت كليه معيارها را احراز كرده باشد به عنوان نمونه انتخاب میشود.
1) شركت بايد حداقل 5 سال قبل از سال 1394 (سال 1389) در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده و تا پايان سال 1400 در بورس فعال باشد.
2) به منظور قابل مقایسه بودن اطلاعات و حذف اثرات فصلی، پایان سال مالی شرکتها 29 اسفند باشد و در طی دوره مورد بررسی تغییر سال مالی نداشته باشد.
3) شرکتهای مورد نظر جزو شرکتهای سرمایهگذاری، واسطهگری مالی، بانکها، هلدینگها، لیزینگها و بیمهها نباشند زیرا ساختارهای اصول راهبردی و افشاهای مالی در آنها متفاوت است.
4) شرکتهای مورد نظر وقفه معاملاتی بیش از 6 ماه نداشته باشند.
5) اطلاعات مورد نیاز شرکتها، در دوره مورد بررسی قابل دسترس باشد.
با اعمال محدودیتهای فوق 121 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طول سالهای 1394 الی 1400 شامل 847 سال ـ شرکت به عنوان نمونه انتخاب شده است. همچنین به دلیل ماهیت محاسباتی برخی متغیرهای پژوهش از دادههای 5 سال قبل و یک سال بعد از دوره پژوهش بهرهگیری میشود.
مدلهای آزمون فرضیههای پژوهش و نحوه اندازهگیری متغیرها
برای آزمون فرضیه اول مطابق با پژوهش حبیب، منصور حسن و الهادی (2017) از الگوی رگرسیونی زیر استفاده میشود:
رابطه 1) | 𝐶𝐴𝑆𝐻=,𝛾-0.+,𝛾-1.𝐶𝑂𝑀+,𝛾-2.𝑆𝐼𝑍𝐸+,𝛾-3.𝑀𝐵+,𝛾-4.𝐶𝐴𝑃𝑋+,𝛾-5.𝐿𝐸𝑉+,𝛾-6.𝐷𝐼𝑉+,𝛾-7.𝑁𝑊𝐶+,𝛾-8.𝐶𝐹𝑂+,𝛾-9.𝑆𝐼𝐺𝑀𝐴+,𝛾-10.,𝐷𝐴𝐶.+,𝛾-11.𝐶𝐶𝐶+𝜀 |
که در رابطه 1؛ Com قابلیت مقایسه صورتهای مالی؛ SIZE اندازه شرکت؛ MB ارزش دفتری به ارزش بازار؛ CAPX نسبت مخارج سرمایهای؛ LEV اهرم مالی؛ DIV نسبت سود تقسیمی؛ NWC نسبت سرمایه در گردش؛ CFO جریان نقد عملیاتی؛ SIGMA نوسانات جریان نقد عملیاتی؛│DAC│اقلام تعهدی اختیاری؛ CCC چرخه تبدیل وجه نقد و ε باقیمانده رگرسیون میباشند.
همچنین برای آزمون فرضیه دوم و برآورد اثر تعدیلی محدودیت در تأمین مالی نیز با توجه به پژوهش حبیب، منصور حسن و الهادی (2017) از الگوی رگرسیونی زیر استفاده میشود:
رابطه 2) |
|
در الگوی رگرسیونی فوق CONS بیانگر محدودیت در تأمین مالی میباشد که بر اساس دو شاخص که در ادامه مطرح میشوند، اندازهگیری میشود.
متغیر مستقل (قابلیت مقایسه صورتهای مالی): براي اندازهگيري قابلیت مقایسه صورتهای مالی از دو رویکرد اندازهگیری ارائه شده توسط دی فرانکو، کوتاری و وردی (2011) استفاده شده است. بر اساس این مدل، سیستم حسابداری یک شرکت به عنوان تابعی در نظر گرفته میشود که رویدادهای اقتصادی (مثل بازده سهام) را به گزارشهای مالی (مثل سود حسابداری) تبدیل میکند. به طوریکه، هر چه تابع حسابداری دو شرکت شباهت بیشتری با هم داشته باشد، قابلیت مقایسه صورتهای مالی آنها بیشتر خواهد بود. براي اندازهگيري قابليت مقايسه بين دو شركت i و j در یک صنعت مشابه، ابتدا براي هر شركت - سال مدل رگرسيوني چرخشی خاص هر شرکت در هر سال به شرح رابطه3 با استفاده از دادههاي سري زماني براي دوره 6 ساله اخير منتهي به پايان سال t برآورد ميشود.
رابطه 3) |
|
که در آن؛ Earningi,k سود خالص شرکت i تقسیم بر کل داراییها و Returni,k بازده سهام شرکت i میباشند.
ضرايب برآورد شده از رابطه 3 براي هر شركت - سال، معرف تابع حسابداری شرکت است که رویدادهای اقتصادی (بازده) را به گزارش حسابداری (سود) تبدیل میکند. یعنی 
و 
نشان دهنده تابع حسابداری شرکت i و ضرایب 
و 
معرف تابع حسابداری شرکت j است. شباهت بين تابع حسابداري دو شركت در یک صنعت مشابه، ميزان قابليت مقايسه بين دو شركت را نشان ميدهد. لذا به منظور برآورد تفاوت بين تابع و عمليات حسابداري دو شركت i و j از مفهوم قابليت مقايسه (ارائه گزارشهاي مشابه درباره مجموعهاي از رويدادهاي مشابه) استفاده ميشود. از اين رو، در هر سال از طريق رابطههاي 4 و 5 سود شركت i به طور جداگانه يكبار با ضرايب خود شركت i و يك بار با ضرايب شركت j ، اما با بازده شركت i (رويداد مشابه) براي دوره زماني مشابه با دوره زماني رابطه 3 پيش بيني ميشود.
رابطه 4) |
|
رابطه 5) |
|
در روابط فوق؛ E(Earning)ii,t سود پیشبینی شده برای شرکت i در دوره t با استفاده از ضرایب شرکت i و E(Earning)ij,t سود پیشبینی شده برای شرکت i در دوره t با استفاده از ضرایب شرکت j میباشند. پس از محاسبه مقادیر فوق، میانگین تفاوت در مقادیر سود پیشبینی شده بیانگر تفاوت در تابع حسابداری دو شرکت است. لذا معکوس آن، میزان شباهت و قابلیت مقایسه بین دو شرکت i و j در سال t از طریق رابطه 6 محاسبه میشود.
رابطه 6) |
|
که در آن؛ ComAccij,t قابلیت مقایسه صورتهای مالی بین دو شرکت i و j در سال t میباشد و مقدار بیشتر آن نشان دهنده قابلیت مقایسه بیشتر میباشد. در رویکرد اول میانگین کل امتیازهای قابلیت مقایسه برای شرکت i در سال t استفاده شده و با نماد COM نشان داده میشود و در رویکرد دوم نیز میانگین چهار امتیاز بزرگ محاسبه شده برای قابلیت مقایسه شرکت i برای سال t استفاده شده و با نماد COM_4BIG نشان داده میشود.
متغیر وابسته (سطح نگهداشت وجه نقد): به منظور اندازهگیری سطح نگهداشت وجه نقد شرکت از مدل اوزکان و اوزکان (2004) استفاده میشود. در این روش برای محاسبه سطح نگهداشت وجه نقد از نسبت مجموع وجه نقد و سرمایهگذاری کوتاه مدت بر متوسط کل داراییهای شرکت استفاده میشود.
متغیر تعدیلگر (محدودیت در تأمین مالی): برای اندازهگیری محدودیت در تأمین مالی از دو شاخص کاپلان و زینگلاس20 (1997) و شاخص وایت و وو21 (2006) استفاده میشود:
رابطه 7) |
|
رابطه 8) |
|
که روابط فوق؛ Cash نسبت وجه نقد بر داراییها، Div نسبت سود تقسیمی به داراییها، Lev نسبت بدهی به داراییها، MB نسبت ارزش بازار حقوق صاحبان سهام به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام تقسیم بر داراییها، CFO نسبت جریان نقد حاصل از عملیات بر داراییها و LnTA لگاریتم طبیعی کل داراییها است.
روش استفاده از این شاخصها بدین ترتیب است که ابتدا مقادیر واقعی را در معادله شاخص kz و شاخص ww وارد نموده، مقدار kz و ww محاسبه میشود. سپس مقادیر از کوچکترین مقدار به بزرگترین مقدار در هر سال مرتب و به پنج قسمت تقسیم میشوند و در هر سال به پنجک اول تا سوم عدد صفر و به پنجک چهارم و پنجم عدد یک داده میشود که میتوان شرکتهای موجود در پنجک چهارم و پنجم را به عنوان شرکتهای دارای محدودیت در تامین مالی شناسایی نمود.
متغیرهای کنترلی
متغیرهای کنترلی انتخاب شده به پیروی از پژوهش حبیب، منصور حسن و الهادی (2017) عبارتنداز:
اندازه شرکت (SIZE): برای محاسبه اندازه شرکت از لگاریتم طبیعی کل داراییهای شرکت استفاده میشود.
ارزش بازار به ارزش دفتری (MB): از طريق نسبت ارزش بازار حقوق صاحبان سهام بر ارزش دفتری آن در انتهاي دوره به دست میآید. این نسبت نشان دهنده رشد و گسترش فعالیت شرکت است.
نسبت مخارج سرمایه (CAPX): نسبت مخارج سرمایه از طریق نسبت تغییرات داراییهاي ثابت شرکت به مجموع داراییها محاسبه میشود.
اهرم مالی (LEV): از طریق نسبتکل بدهی به داراییهای شرکت اندازهگیری میشود.
نسبت سود تقسیمی (DIV): برای سنجش این متغیر از نسبت سود نقدی هر سهم به سود هر سهم استفاده شد.
نسبت سرمایه در گردش (NWC): از طریق تقسیم حاصل تفاضل داراییهای جاری و بدهیهای جاری بر کل داراییها بدست میآید.
جریان نقدی عملیاتی (CFO): شرکتهایی با جریان نقدی عملیاتی بیشتر ممکن است پول نقد بیشتری نگهداری کنند. این متغیر از طریق نسبت جریان نقد عملیاتی به کل داراییهای شرکت محاسبه میشود.
نوسانات جریان نقدی عملیاتی (SIGMA): این متغیر از طریق محاسبه انحراف معیار استاندارد 4 ساله جریان نقد عملیاتی شرکت بر کل داراییهای شرکت محاسبه میشود.
اقلام تعهدیاختیاری (│DAC│): از طريق قدرمطلق باقیمانده مدل تعدیل شده جونز22(1991) سنجش شد.
رابطه 9) |
|
که در رابطه 9؛ TAccri,t کل اقلام تعهدی که به عنوان تغییر در داراییهای جاری غیرنقد منهای تغییر در بدهیهای جاری به جز حصه جاري بدهیهاي بلندمدت، منهای هزینه استهلاک داراییهای مشهود برای شرکت i در سال t، تقسیم بر کل داراییهای ابتدای دوره است. Assetsi, t-1 برابر است با کل داراییهای ابتدای دوره شرکت i، ∆Revi,t برابر است با تغییر سالانه درآمدهای عملیاتی شرکت i در سال t تقسیم بر کل داراییهای ابتدای دوره، ∆Reci,t برابر است با تغییر در حسابهای دریافتنی شرکت i در سال t تقسیم بر کل داراییهای ابتدای دوره و PPEi,t اموال، ماشینآلات و تجهیزات برای شرکت i در سال t تقسیم بر داراییهای ابتدای دوره است.
چرخه تبدیل وجه نقد (CCC): از طریق رابطه 10 به شرح زیر محاسبه میشود.
رابطه 10) |
|
که در رابطه فوق گردش مطالبات از طریق نسبت فروش بر متوسط حسابهای دریافتنی تجاری و گردش موجودی کالا از طریق نسبت بهای تمام شده کالای فروش رفته بر متوسط موجودی کالای شرکت محاسبه میشوند.
یافتههای پژوهش
آمار توصیفی
نتایج تحلیل توصیفی نشان میدهد که مقدار میانگین برای متغیر سطح نگهداشت وجه نقد برابر 099/0 میباشد که نشان میدهد بیشتر دادههای این متغیر حول این نقطه تمرکز یافتهاند. انحراف معیار سطح نگهداشت وجه نقد نیز برابر 116/0 میباشد. میانگین قابلیت مقایسه در رویکرد اول و دوم به ترتیب برابر با 025/0- و 016/0- میباشد. و انحراف معیار قابلیت مقایسه آن برابر 042/0 میباشد و نشان میدهد که توزیع این متغیر پراکندگی زیادی نسبت به میانگین ندارد. متوسط نسبت ارزش بازار به دفتری حقوق صاحبان سهام نیز برای شرکتهای مورد مطالعه در طول دوره پژوهش برابر با 296/2 میباشد. متوسط اهرم مالی بکارگرفته شده توسط شرکتهای مورد مطالعه نیز برابر با 607/0 بوده و نشان میدهد شرکتها تمایل بیشتری به استفاده از بدهیها در ترکیب تأمین مالی داراییهای خود دارد. سایر نتایج آمار توصیفی طبق نگاره 1 میباشد.
نگاره 1. آمار توصیفی متغیرهای پژوهش
متغیر | میانگین | میانه | انحراف معیار | کمینه | بیشینه | چولگی | کشیدگی |
CASH | 099/0 | 059/0 | 116/0 | 001/0 | 910/0 | 529/2 | 377/11 |
COM | 025/0- | 013/0- | 042/0 | 351/0- | 0001/0- | 967/4- | 301/33 |
COM_4BIG | 016/0- | 007/0- | 034/0 | 323/0- | 0001/0- | 665/6- | 665/53 |
SIZE | 971/13 | 823/13 | 405/1 | 031/10 | 066/19 | 649/0 | 258/4 |
MB | 296/2 | 986/1 | 438/2 | 899/11- | 685/13 | 205/0- | 009/13 |
CAPX | 026/0 | 004/0 | 089/0 | 439/0- | 616/0 | 235/2 | 143/16 |
LEV | 607/0 | 617/0 | 238/0 | 012/0 | 422/2 | 853/0 | 177/8 |
DIV | 549/0 | 599/0 | 548/0 | 000/0 | 185/7 | 710/4 | 200/52 |
NWC | 143/0 | 149/0 | 227/0 | 712/0- | 820/0 | 279/0- | 907/3 |
CFO | 112/0 | 095/0 | 131/0 | 336/0- | 642/0 | 598/0 | 401/4 |
SIGMA | 087/0 | 076/0 | 053/0 | 004/0 | 388/0 | 373/1 | 597/5 |
│DAC│ | 111/0 | 083/0 | 109/0 | 000/0 | 977/0 | 541/2 | 055/14 |
CCC | 458/5 | 655/5 | 002/1 | 210/1 | 753/7 | 435/2- | 528/11 |
نتايج آزمون فرضيه اول
فرضیه اول پژوهش بیان میدارد: قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر سطح نگهداشت وجه نقد تأثیر دارد.
براساس نتایج بدست آمده از آزمون فرضیه اول در نگاره 2 که برای دو رویکرد از قابلیت مقایسه صورتهای مالی ارائه شده است سطح معنیداری آماره F در هر دو رویکرد کمتر از سطح خطای مورد پذیرش (5 درصد) بوده و بنابراین کل مدل رگرسیون معنیدار است. آماره دوربین واتسون در دامنه قابل قبول (5/1 و 5/2) قرار دارد. آزمون همخطی انجام شده نیز نشان میدهد همخطی بین متغیرهای مستقل و کنترلی وجود ندارد. با توجه به پایین بودن سطح معنیداری آماره t از سطح خطای مورد پذیرش برای ضریب γ1 در هر دو رویکرد قابلیت مقایسه و علامت منفی ضریب، نتایج آزمون نشان میدهد، قابلیت مقایسه صورتهایمالی بر سطح نگهداشت وجهنقد تأثیر منفی و معناداری دارد.
نگاره 2. نتایج آزمون فرضیه اول
متغیر | مورد انتظار | COM | COM_4 Big | ||||
ضریب | آماره t | معنی داری | ضریب | آماره t | معنی داری | ||
COM | - | 256/2- | 171/3- | 001/0 | 033/3- | 649/3- | 000/0 |
SIZE | - | 116/0- | 823/1- | 068/0 | 121/0- | 919/1- | 055/0 |
MB | + | 003/0 | 247/0 | 804/0 | 002/0 | 236/0 | 813/0 |
CAPX | + | 008/0 | 028/0 | 977/0 | 004/0 | 013/0 | 989/0 |
LEV | - | 277/0- | 709/2- | 006/0 | 372/0- | 166/2- | 018/0 |
DIV | - | 113/0 | 015/2 | 037/0 | 122/0 | 193/2 | 016/0 |
NWC | - | 773/0 | 798/2 | 005/0 | 759/0 | 753/2 | 006/0 |
CFO | + | 286/1 | 144/5 | 000/0 | 243/1 | 970/4 | 000/0 |
SIGMA | + | 713/0 | 114/1 | 265/0 | 743/0 | 162/1 | 245/0 |
│DAC│ | + | 654/0 | 615/2 | 009/0 | 630/0 | 523/2 | 011/0 |
CCC | - | 185/0- | 677/3- | 000/0 | 185/0- | 701/3- | 000/0 |
C | ؟ | 140/2 | 242/2 | 025/0 | 240/2 | 361/2 | 018/0 |
(R2) | 608/0 | 611/0 | |||||
(AdjR2) | 537/0 | 539/0 | |||||
آماره F معنی داری | 501/8 (000/0) | 563/8 (000/0) | |||||
(DW) | 531/1 | 536/1 | |||||
نوع مدل | پنل اثرات ثابت | پنل اثرات ثابت | |||||
نتايج آزمون فرضيه دوم
فرضیه دوم پژوهش بیان میدارد: محدودیت در تأمین مالی بر رابطه بین قابلیت مقایسه صورتهای مالی و سطح نگهداشت وجه نقد تأثیر دارد. این فرضیه با استفاده از دو شاخص اندازهگیری محدودیت در تأمین مالی معرفی شده به تفکیک مورد بررسی قرار میگیرد و نتایج به ترتیب در جداول 3 و 4 ارائه شده است.
نتایج آزمون فرضیه دوم با شاخص کاپلان ـ زینگلاس (1997)
بر اساس نتایج بدست آمده از نگاره 3 سطح معنی داری آماره t از سطح خطای مورد پذیرش (05/0) برای ضریب γ2 کمتر است در نتیجه محدودیت در تأمین مالی به روش کاپلان ـ زینگلاس بر سطح نگهداشت وجه نقد شرکتها تأثیر مثبت و معناداری دارد به این مفهوم که با افزایش محدودیت در تأمین مالی، سطح نگهداشت وجه نقد افزایش مییابد. از طرفی با توجه به پایین بودن سطح معناداری برای ضریب γ3 در هر دو رویکرد قابلیت مقایسه و علامت مثبت ضریب، نتایج آزمون نشان میدهد، تعامل محدودیت در تأمین مالی به روش (kz) و قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر سطح نگهداشت وجه نقد تأثیر معنادار و مثبتی دارد و تأثیر منفی قابلیت مقایسه را بر سطح نگهداشت وجه نقد کاهش میدهد. بنابراین نمیتوان فرضیه دوم به روش (kz) را در سطح اطمینان 95 درصد رد کرد.
نگاره 3. نتایج آزمون فرضیه دوم با شاخص کاپلان ـ زینگلاس (1997)
متغیر | مورد انتظار | COM | COM4 | ||||
ضریب | آماره t | معنی داری | ضریب | آماره t | معنی داری | ||
COM | - | 018/3- | 062/4- | 000/0 | 682/3- | 421/4- | 000/0 |
CONS_KZ_DUM | ؟ | 426/0 | 146/5 | 000/0 | 437/0 | 338/5 | 000/0 |
COM_CONSKZDUM | ؟ | 812/2 | 337/2 | 019/0 | 044/4 | 008/2 | 041/0 |
SIZE | - | 078/0- | 269/1- | 204/0 | 088/0- | 436/1- | 151/0 |
MB | + | 029/0- | 223/2- | 026/0 | 029/0- | 218/2- | 026/0 |
CAPX | + | 083/0 | 272/0 | 785/0 | 075/0 | 247/0 | 804/0 |
LEV | - | 294/0- | 573/2- | 003/0 | 377/0- | 301/2- | 025/0 |
DIV | - | 134/0 | 074/2 | 031/0 | 134/0 | 471/2 | 008/0 |
NWC | - | 627/0 | 329/2 | 020/0 | 617/0 | 297/2 | 021/0 |
CFO | + | 072/1 | 381/4 | 000/0 | 029/1 | 205/4 | 000/0 |
SIGMA | + | 453/0 | 727/0 | 467/0 | 464/0 | 747/0 | 455/0 |
│DAC│ | + | 533/0 | 187/2 | 029/0 | 515/0 | 111/2 | 035/0 |
CCC | - | 161/0- | 286/3- | 001/0 | 161/0- | 294/3- | 001/0 |
C | ؟ | 765/1 | 901/1 | 057/0 | 940/1 | 103/2 | 035/0 |
(R2) | 632/0 | 634/0 | |||||
(AdjR2) | 564/0 | 566/0 | |||||
آماره F معنی داری | 230/9 (000/0) | 296/9 (000/0) | |||||
(DW) | 547/1 | 552/1 | |||||
نوع مدل | پنل اثرات ثابت | پنل اثرات ثابت | |||||
نتایج آزمون فرضیه دوم با شاخص وایت و وو (2006)
بر اساس نتایج بدست آمده از نگاره 4 سطح معنی داری آماره t از سطح خطای مورد پذیرش (05/0) برای ضریب γ2 بیشتر است در نتیجه محدودیت در تأمین مالی به روش وایت ـ وو بر سطح نگهداشت وجه نقد شرکتها تأثیر معناداری ندارد. از طرفی با توجه به بالا بودن سطح معناداری برای ضریب γ3 در هر دو رویکرد قابلیت مقایسه، نتایج آزمون نشان میدهد، تعامل محدودیت در تأمین مالی به روش (ww) و قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر سطح نگهداشت وجه نقد تأثیر معناداری ندارد. بنابراین فرضیه دوم به روش (ww) در سطح اطمینان 95 درصد رد میشود.
نگاره 4: نتایج آزمون فرضیه دوم با شاخص وایت ـ وو (2006)
متغیر | مورد انتظار | COM | COM4 | ||||
ضریب | آماره t | معنی داری | ضریب | آماره t | معنی داری | ||
COM | - | 461/2- | 971/2- | 003/0 | 276/3- | 826/3- | 000/0 |
CONS_WW_DUM | ؟ | 053/0 | 656/0 | 511/0 | 060/0 | 675/0 | 499/0 |
COM_CONSWWDUM | ؟ | 552/1 | 716/0 | 473/0 | 366/3 | 180/1 | 238/0 |
SIZE | - | 116/0- | 239/1- | 215/0 | 123/0- | 933/1- | 053/0 |
MB | + | 002/0 | 218/0 | 827/0 | 002/0 | 189/0 | 849/0 |
CAPX | + | 002/0 | 007/0 | 993/0 | 005/0 | 017/0 | 985/0 |
LEV | - | 252/0- | 335/2- | 019/0 | 244/0- | 176/2- | 022/0 |
DIV | - | 103/0 | 495/2 | 013/0 | 113/0 | 024/2 | 041/0 |
NWC | - | 749/0 | 507/2 | 012/0 | 728/0 | 625/2 | 008/0 |
CFO | + | 307/1 | 771/4 | 000/0 | 275/1 | 715/4 | 000/0 |
SIGMA | + | 687/0 | 983/0 | 325/0 | 680/0 | 060/1 | 289/0 |
│DAC│ | + | 655/0 | 293/2 | 022/0 | 636/0 | 544/2 | 011/0 |
CCC | - | 183/0- | 610/3- | 000/0 | 182/0- | 631/3- | 000/0 |
C | ؟ | 141/2 | 513/1 | 130/0 | 258/2 | 369/2 | 018/0 |
(R2) | 609/0 | 611/0 | |||||
(AdjR2) | 536/0 | 539/0 | |||||
آماره F معنی داری | 364/8 (000/0) | 439/8 (000/0) | |||||
(DW) | 532/1 | 537/1 | |||||
نوع مدل | پنل اثرات ثابت | پنل اثرات ثابت | |||||
نتیجه گیری
هدف این پژوهش بررسی تأثیر قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر سطح نگهداشت وجه نقد با تأکید بر متغیر محدودیت در تأمین مالی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بین سالهای 1394 تا 1400 است. نتایج نشان میدهدکه قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر سطح نگهداشت وجه نقد تأثیر منفی و معناداری دارد و آن را کاهش میدهد. و تعامل محدودیت در تأمین مالی (kz) و قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر سطح نگهداشت وجه نقد تأثیر مثبت و معناداری دارد و تأثیر منفی قابلیت مقایسه را بر سطح نگهداشت وجه نقد کاهش میدهد. اما تعامل محدودیت در تأمین مالی (ww) و قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر سطح نگهداشت وجه نقد تأثیر معناداری ندارد. این نتایج مطابق با پژوهشهای حبیب، منصور حسن و الهادی (2017)، پترسون، اشمارت بک و ویلکس (2015)، کیم، کرفت و رایان (2013) و دی فرانکو، کوتاری و وردی (2011) است. این پژوهشگران در نتایج مشابهی یافتند از آنجایی که قابلیت مقایسه صورتهای مالی، کمیت و کیفیت کلی اطلاعات در دسترس افراد خارج از شرکت را افزایش میدهد، شرکتهایی با صورتهای مالی قابل مقایسه باید کمتر با محدودیتهای مالی مواجه باشند و در نتیجه کمتر نیاز به نگه داشتن وجه نقد داشته باشند. همچنین ارتباط منفی بین قابلیت مقایسه و سطح نگهداشت وجه نقد شرکت در پژوهشهای بارث، لاندسمن، لانگ و ویلیامز (2001) نیز اثبات شده است که نشان میدهند سرمایهگذاران برای تصمیمگیری سرمایهگذاری بر صورتهای مالی تکیه میکنند. بر اساس نتایج بدست آمده با توجه به اثر مثبت تعامل محدودیت در تأمین مالی و قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر سطح نگهداشت وجه نقد و با توجه به اینکه شرکتهایی که با محدودیت در تأمین مالی مواجه هستند وجه نقد بیشتری نگهداری میکنند به مدیران شرکتها توصیه میشود جهت مواجه نشدن با محدودیت مالی نسبت به افزایش قابلیت مقایسه صورتهای مالی به عنوان عامل تأثیرگذار بر سطح نگهداشت وجه نقد و در نتیجه محدودیت در تأمین مالی توجه نمایند. همچنین به سازمان بورس اوراق بهادار پیشنهاد میشود هنگام تدوین قوانین و مقررات به قابلیت مقایسه صورتهای مالی به عنوان یک عامل تأثیرگذار بر سطح نگهداشت وجه نقد توجه نمایند.
منابع
بابایی، قادر، پاک مرام، عسگر، بادآور نهندی، یونس و رضایی، نادر. (1399). الگوی سنجش قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر اساس تئوری ارزش‌گذاری. بررسیهای حسابدای و حسابرسی، 27(4)، 580-546.
بادآور نهندی، یونس و بابایی، قادر. (1398). ارتباط قابلیت مقایسه صورتهای مالی و ریسک سقوط قیمت سهام با تاکید بر نقش عدم تقارن اطلاعاتی. پژوهشهای کاربردی در گزارشگری مالی، 8(1)، 173-206.
بادآور نهندی، یونس و بابایی، قادر. (1401). اثر قابلیت مقایسه اطلاعات مالی بر به موقع بودن گزارش گری مالی با تاکید بر نقش تعدیل گر ابهام اطلاعاتی قیمت سهام. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 19(74)، 209-237.
توکل نیا، اسماعیل؛ تیرگری، مهدی. (1393). اهرم مالی، سطح نگهداشت وجه نقد و ارزش شرکتهاي پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران: بررسی روابط غیر خطی و سلسله مراتبی. فصلنامه حسابداری مدیریت، 7 (22)، 35-51.
حاجیها، زهره؛ چناری، حسن. (1396). قابلیت مقایسه صورتهای مالی و مدیریت سود واقعی. فصلنامه پژوهشهای حسابداری مالی، 9 (3)، 33-48.
خداداده شاملو، ناصر؛ بادآورنهندی، یونس. (1396). تأثیر تخصص حسابرس در صنعت و دوره تصدی حسابرس بر قابلیت مقایسه صورتهای مالی با تأکید بر چرخه عمر شرکت، مجله پژوهشهای حسابداری مالی، 9 (2)، 105-127.
رحمانی، علی؛ قشقایی، فاطمه. (1396). رابطه قابلیت مقایسه حسابداری با مدیریت سود واقعی و تعهدی. فصلنامه بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 24 (4)، 527-550.
رهنمای رودپشتی، فریدون؛ وکیلی فرد، حمیدرضا؛ لک، فضل اله؛ محسنی، عبدالرضا (1394). سبک حسابرس و قابلیت مقایسه صورتهای مالی، فصلنامه حسابداری مدیریت، 8 (25)، 29-47.
زلقی، حسن؛ افلاطونی، عباس؛ خزائی، مهدی. (1396). عوامل مؤثر بر قابلیت مقایسه صورتهای مالی، فصلنامه حسابداری مالی، 9 (35)، 1-25.
فروغی، داریوش؛ فرزادی، سعید. (1393). بررسی تأثیر تغییرات جریانهاي نقدي بر سطح نگهداشت وجه نقد با در نظرگرفتن محدودیت تأمین مالی شرکتهاي پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه مدیریت دارایی و تأمین مالی، 2 (4)، 21-36.
فروغی، داریوش؛ قاسم زاد، پیمان. (1394). تأثیر قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر ضریب واکنش سودهای آتی، فصلنامه بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 22 (4)، 479-500.
فروغی، داریوش؛ قاسم زاد، پیمان. (1395). تأثیر قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر همزمانی قیمت سهام. مجله پژوهشهای حسابداری مالی، 8 (1)، 39-54.
کیا، علی؛ صفری گرایلی، مهدی. (1396). قابلیت مقایسه صورتهای مالی، مدیریت سود تعهدی و مدیریت واقعی سود، مجله دانش حسابداری مالی، 4 (2)، 115-137.
قائمی، محمدحسین؛ علوی، سیدمصطفی. (1391). رابطه بین شفافیت اطلاعات حسابداری و موجودی نقد. فصلنامه حسابداری مدیریت، 5 (12)، 67-78.
مشکی میاوقی، مهدی؛ الهی رودپشتی، سمانه. (1393). بررسی اثر محافظه کاری بر ارزش بازار وجه نقد نگهداری شده. مجله پژوهشهای تجربی حسابداری، 4 (13)، 23-43.
مهرورز، فاطمه؛ مرفوع، محمد. (1395). رابطه بین قابلیت مقایسه صورتهای مالی با آگاهی بخشی قیمت سهام در خصوص سودهای آتی. فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی، 12 (49)، 83-110.
Barth, M. E., Landsman, W. R., Lang, M. H. & Williams, C. D. (2013). Effects on Comparability and Capital Market Benefits Of voluntary Adoption of IFRS by US Firms: Insights from Voluntary Adoption of IFRS by Non-US Firms. Working Paper, Available at http://www.ssrn.com.
Brochet, F., Jagolinzer, A., & Riedl, E. (2013). Mandatory IFRS Adoption and Financial Statement Comparability. Contemporary Accounting Research, Vol.30, Pp. 1371–1400.
Chen, C.-W., W. Collins, D., Kravet, T., &D. Mergenthaler, R. (2013). Financial statement comparability and the efficiency of acquisition decisions. Working Paper, University of Iowa and University of Texas at Dallas. Available at: http://ssrn.com/abstract=2169082.
Chircop, Justin and Collins, Daniel W. and Hass, Lars Helge, Accounting Comparability and Corporate Innovative Efficiency (May 28, 2018). Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2810448 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2810448.
Choi, J.-H., Choi, s., A. Myers, L., & Ziebart, D. (2017). Financial Statement Comparability and the Ability of Current Stock Returns to Reflect the Information in Future Earnings, available at: http://ssrn.com/abstract=2337571.
De Franco, G., Kothari, S., & S. Verdi, R. (2011). The benefits of financial statement comparability. Journal of Accounting Research, 49(4), 895-931.
Edmonds, M.A., Smith, D.B., Stallings, M.A., (2018). Financial statement comparability and segment disclosure, Research in Accounting Regulation, https://doi.org/10.1016/j.racreg.2018.09.012.
Endrawes, M., Feng, Z., Lu, M. and Shan, Y. (2018), Audit committee characteristics and financial statement comparability. Account Finance. doi:10.1111/acfi.12354.
FASB (Financial Accounting Standards Board). 2010. Statement of Financial Accounting Concepts No. 8. Conceptual Framework for Financial Reporting, Chapter 1, the Objective of General Purpose Financial Reporting, and Chapter 3, Qualitative Characteristics of Useful Financial Information. Norwalk, CT; FASB.
Habib, A., Monzur Hasan, M., Al-Hadi, A., (2017). Financial statement comparability and corporate cash holdings, Journal of Contemporary Accounting & Economics, https://doi.org/10.1016/j.jcae.2017.10.001.
Horton, J., Serafeim, G., & Serafeim, I. (2013). Does mandatory IFRS adoption improve the information environment?. Contemporary Accounting Research, 30 (1), 388-423.
Jones, Jennifer J. (1991). "Earnings management during import relief investigations", Journal of Accounting Research, 29, 2 (autumn): 193–228.
Kaplan, S. N., & Zingales, L. (1997). Do Investment-Cash Flow Sensitivities Provide Useful Measures of Financing Constraints?. The Quarterly Journal of Economics, Vol. 112, No. 1, Pp. 169-215.
Kim, S., Kraft, P., Ryan, S. G., (2013). Financial statement comparability and credit risk. Rev. Account. Stud. 18, 783-823.
Kim, J., Kim, R., & Kim, S. (2020). Does financial statement comparability mitigate delayed trading volume before earnings announcements? Journal of Business Research, 107, 62–75.
Kim, J., Li, L., Yi Lu, L., Yu, Y. (2017). Financial Statement Comparability and Expected Crash Risk, Journal of Accounting and Economics, http://dx.doi.org/10.1016/j.jacceco.2015.12.003.
Lang, M. H., G. Maffett, M., & L. Owens, E. (2010). Earnings comovement and accounting comparability: The effects of mandatory IFRS adoption. Working Paper.University of North Carolina at Chapel Hill, and University of Rochester. Available at: http://ssrn.com/abstract=1676937.
Majeed, M. A., Yan, C., &Tauni, M. Z. (2018). How does competition shape managerial decisions? Product market competition and financial statement comparability. Management Decision. 56(11): 2437-2471.
Mita, A. F., Utama, S., F., &Wulandari, E. R. (2018). The adoption of IFRS, comparability of financial statements and foreign investors’ ownership. Asian Review of Accounting. 26(3): 391-411.
Ozkan, A., Ozkan, N. (2004). Corporate cash holding. An empirical investigation of UK companies. Journal of banking& finance, 28 (9): 2103-2134.Transfer.Journal of Accounting Reseearch, 52 (2), 955-992.
Peterson, K., Schmardebeck, R., Wilks, T. J., 2015. The earnings quality and information processingneffects of accounting consistency. Account. Rev. 90, 2483-2514.
Sohn, B, C. (2016). The effect of accounting comparability on the accrual-based and real earning management. J. Account. Public Policy, http://dx.doi.org/10.1016/j.jaccpubpol.2016.06.003.
Whited, T. M., & Wu, G. (2006). Financial Constraints Risk. Review of Financial Studies, Vol. 19, No. 2, Pp. 531-559.
[1] . De Franco, Kothari & Verdi
[2] . Chen, Collins, Kravet & Mergenthaler
[3] . Horton, Serafeim & Serafeim
[4] . Lang, Maffett & Owens
[5] . Barth, Landsman, Lang & Williams
[6] . Brochet, Jagolinzer & Riedl
[7] . Ozkan & Ozkan
[8] . Kim, Kraft, & Ryan
[9] . Peterson, Schmardebeck & Wilks
[10] . Habib, Monzur Hasan & Al-Hadi
[11] . Edmonds, Smith & Stallings
[12] . Endrawes, Feng, Lu & Shan
[13] . Chircop, Collins & Hass
[14] . Majeed, Yan &Tauni
[15] . Mita,Utama &Wulandari
[16] . IFRS
[17] . Choi, Choi, Myers & Ziebart
[18] . Kim, Li, Yi Lu & Yu
[19] . Sohn
[20] . Kaplan & Zingales
[21] . Whited & Wu
[22] . Modified Jones Model
